Zmiany prawa pracy w 2009 wybór.pdf

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych

nr 2 (649) z dnia 2009-01-10

I. INFORMACJE O NOWYCH PRZEPISACH

PRAWNYCH

Zmiany w Kodeksie pracy od 2009 r.

W Dzienniku Ustaw nr 223 z 18 grudnia 2008 r., pod poz. 1460, opublikowano ustawę z dnia 21

listopada 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy.

Zmiany są w zakresie przepisów dotyczących dyskryminacji w zatrudnieniu oraz bhp. Przepisy

nowelizujące uściśliły pojęcie dyskryminacji pośredniej poprzez rozszerzenie definicji

„molestowania”. Zgodnie z nowelą, poprzez to pojęcie należy rozumieć niepożądane zachowanie,

którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności pracownika i stworzenie wobec niego

wrogiej, zastraszającej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery. Przez

dyskryminację pośrednią uznaje się także nie tylko działanie polegające na zachęcaniu innej osoby

do naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu, ale ponadto nakazanie jej naruszenia

tej zasady. Nowelizacja wprowadza wyraźny zakaz wyciągania wobec pracownika, który poddał

się molestowaniu (w tym molestowaniu seksualnemu) lub podjął działania przeciwstawiające się

niemu, jakichkolwiek negatywnych konsekwencji. Również pracownik, który udzielił

w jakiejkolwiek formie wsparcia pracownikowi korzystającemu z uprawnień przysługujących

z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu, nie może być narażony na

niekorzystne traktowanie. Między innymi, z powodu jego działań nie może zostać z nim

rozwiązany stosunek pracy.

Omawiana nowelizacja wprowadziła też nowe obowiązki dla pracodawców w dziedzinie bhp.

Pracodawca, na mocy jej przepisów będzie zobowiązany m.in. do wyznaczenia pracowników

odpowiedzialnych za udzielanie pierwszej pomocy i wykonywanie czynności w zakresie ochrony

przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników, zgodnie z przepisami o ochronie przeciwpożarowej.

Liczba tych pracowników, ich szkolenie i wyposażenie powinny być przy tym uzależnione m.in.

od rodzaju i poziomu występujących w zakładzie zagrożeń.

Ustawa nowelizująca, o której mowa powyżej, wejdzie w życie z dniem 18 stycznia 2009 r.

Ostatnie zmiany w Kodeksie pracy

W Dzienniku Ustaw z dnia 18 grudnia opublikowano ustawę z dnia 21 listopada 2008 r. o zmianie

ustawy Kodeks pracy (Dz. U. Nr 223 poz. 1460). Nowelizacja wchodzi w życie po upływie 30 dni

od dnia ogłoszenia.

Wchodząca w życie ustawa zawiera kilka ciekawych rozwiązań, którym warto poświęcić chwilę

uwagi.

Wśród przyjętych regulacji pojawił się zapis o zakazie wyciągania jakichkolwiek negatywnych

konsekwencji wobec pracownika, który podporządkował się molestowaniu lub molestowaniu

seksualnemu albo się temu przeciwstawił.

Nowe przepisy wzmacniają gwarancje trwałości stosunku pracy dla pracownic powracających z

urlopu macierzyńskiego. Zgodnie z nowelizacją pracodawca będzie zobowiązany dopuścić

pracownika po urlopie macierzyńskim do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie byłoby

to możliwe – to na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na

innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem, jakie

otrzymywałby, gdyby nie korzystał z urlopu.

Pracodawcy powinni zwrócić szczególną uwagę również na inne uregulowania nowelizacji. Chodzi

tu o przepisy zaostrzające zasady dotyczące odpowiedzialności oraz obowiązków mających na celu

zapewnienie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracownikom.

Po zmianie Kodeksu pracy każdy pracodawca będzie musiał m.in. wyznaczać pracowników

odpowiedzialnych za ochronę przeciwpożarową, ewakuację lub udzielenie pierwszej

pomocy. Dotychczas tego typu obowiązki pracodawcy nie były tak jednoznacznie określone.

Nowelizacja ma na celu wzmocnienie realizacji w praktyce obowiązku pracodawcy zapewnienia

pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Wprowadzenie zmian w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy stało się konieczne z uwagi na

przedstawione przez Komisję Europejską zarzuty dotyczące niewłaściwego lub niepełnego

wdrożenia przez Polskę zapisów dyrektywy Rady (89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w

sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu

pracy).

Karol Jokiel

IAR: Kodeks pracy - zmiany BHP

09.01.2009 15:26 piątek

18 stycznia zaczną obowiązywać nowe przepisy kodeksu pracy, dotyczące między innymi zasad

bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracodawcy będą mieli obowiązek zatrudnienia specjalistów do

spraw ochrony przeciwpożarowej. Specjaliści w razie pożaru mają być odpowiedzialni za

udzielanie pierwszej pomocy poparzonym oraz ewakuację załogi. Zmiany w kodeksie pracy

zobowiązują pracodawców także do ponoszenia pełnych kosztów szkolenia pracowników. Chodzi o

wydatek 1200-stu złotych na każdego pracownika. Według przedsiębiorców to bardzo wysoki

koszt. Do zmian w kodeksie pracy zobowiązała Polskę Komisja Europejska. Uznała bowiem, że

dotychczasowe przepisy bezpieczeństwa pożarowego w naszym kraju są niewystarczające. PR

Lublin Monika Szyduk/IAR/

Prawo pracy w 2009 r: wydłużą się urlopy, a

firmom przybędzie obowiązków bhp

Firmy wyznaczą pracowników odpowiedzialnych za ochronę przeciwpożarową. Rodzice uzyskali

prawo do dłuższego urlopu macierzyńskiego. Osoby zatrudnione na czas określony zyskają lepszą

ochronę przed zwolnieniem.

Co zmieni się w prawie pracy w 2009 roku

Od 1 stycznia 2009 r. wymiar urlopu macierzyńskiego został wydłużony z 18 do 20 tygodni (w

przypadku urodzenia jednego dziecka). Tylko w określonych w kodeksie pracy przypadkach

pracodawca będzie mógł zwolnić pracownika, który obniżył wymiar swojego czasu pracy ze

względu na opiekę nad dzieckiem. To jedne z najważniejszych uprawnień, jakie w 2009 r. zyskają

pracownicy. Pracodawcom z kolei przybędą w tym roku nie tylko prawa, jak np. zwolnienie z

konieczności opłacania niektórych składek za rodziców, ale także dodatkowe obowiązki.

Uprawnienia rodzicielskie

W 2009 roku i w latach następnych wymiar urlopu macierzyńskiego wyniesie od 20 do nawet 37

tygodni (w zależności od liczby urodzonych dzieci). Tak wynika z ustawy z 6 grudnia 2009 r. o

zmianie ustawy - Kodeks pracy i niektórych innych ustaw (tzw. ustawy prorodzinnej). W przypadku

urodzenia jednego dziecka urlop macierzyński będzie więc trwał o dwa tygodnie dłużej niż

dotychczas. Z kolei urlop rodzica, któremu urodzą się pięcioraczki, został wydłużony aż o dziewięć

tygodni. Urlop rodziców, którzy korzystają z niego w dniu wejścia ustawy w życie, zostanie

wydłużony zgodnie z nowymi przepisami.

- Korzystną zmianą jest też przyznanie pracownikom od 2010 r. urlopu ojcowskiego, gdyż

wyrównuje szanse kobiet i mężczyzn na rynku pracy - mówi Urszula Nowakowska z Centrum Praw

Kobiet.

Nowela przewiduje także, że składka na ubezpieczenie emerytalne pracowników przebywających

na urlopie wychowawczym wzrośnie od 1 stycznia 2009 r. z prawie 82 zł do 249 zł. W 2010 i 2011

roku, w zależności od wzrostu płacy minimalnej, będzie jeszcze wyższa. O 318 zł wzrósł też zasiłek

macierzyński dla rolników (z 3,5-krotności do 4-krotności najniższej emerytury).

Rodzice zyskali też lepszą ochronę przed zwolnieniem. W okresie roku od dnia, w którym

pracownik złoży wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy z tytułu opieki nad dzieckiem,

pracodawca nie może rozwiązać z nim stosunku pracy.

- Będzie to dopuszczalne wyłącznie w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a

także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające zwolnienie w trybie dyscyplinarnym - mówi

Katarzyna Grzybowska-Dworzecka z Kancelarii Michałowski, Stefański Adwokaci.

Łatwiej udowodnią molestowanie

Lepszą ochronę przed zwolnieniem zyskają też osoby zatrudnione na podstawie umów okresowych.

Zgodnie z ustawą z 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy (Dz.U. nr 223, poz.

1460), która wejdzie w życie 18 stycznia 2009 r., każdy pracownik, który w jakikolwiek sposób

wesprze osobę molestowaną w pracy, będzie m.in. chroniony przed zwolnieniem.

Pracodawcy obawiają się, że na tej podstawie ochronę uzyska zbyt duża grupa pracowników. Ich

obawy wzbudza też to, że sądy zyskają prawo do badania zasadności wypowiedzeń umów o pracę

na czas określony, jeśli zatrudniony na tej podstawie pracownik wesprze osobę molestowaną w

pracy, a pracodawca np. zwolni go miesiąc później.

Sądy mogą mieć jednak kłopoty z interpretacją zmienionej definicji molestowania. Z noweli k.p.

wynika, że będzie to nie tylko zachowanie pracodawcy, którego celem jest naruszenie godności

pracownika, ale też stworzenie w miejscu pracy zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej

lub uwłaczającej atmosfery.

- To pojęcie jest znacznie szersze niż samo poniżenie czy upokorzenie - mówi Agnieszka Fedor,

adwokat z Kancelarii WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr.

Prawo pracy w 2009 r: wydłużą się urlopy, a

firmom przybędzie obowiązków bhp

Firmy wyznaczą pracowników odpowiedzialnych za ochronę przeciwpożarową. Rodzice uzyskali

prawo do dłuższego urlopu macierzyńskiego. Osoby zatrudnione na czas określony zyskają lepszą

ochronę przed zwolnieniem.

Co zmieni się w prawie pracy w 2009 roku

Obowiązki pracodawcy

Obie nowele k.p. wpływają też na prawa i obowiązki pracodawców. Z ustawy prorodzinnej wynika,

że przez 36 miesięcy po powrocie z urlopu macierzyńskiego lub wychowawczego pracodawca nie

będzie musiał opłacać za rodzica składek do Funduszu Pracy i Gwarantowanych Świadczeń

Pracowniczych.

Z kolei nowela k.p. z 21 listopada 2008 r. nakłada na pracodawców znacznie więcej obowiązków, w

tym zwłaszcza z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracodawcy będą musieli wyznaczyć

pracowników odpowiedzialnych za udzielenie pierwszej pomocy, ewakuację oraz ochronę

przeciwpożarową. Z przepisów wynika, że ci ostatni muszą mieć co najmniej średnie wykształcenie

i ukończone szkolenie inspektorów ochrony przeciwpożarowej lub tytuł zawodowy technika

pożarnictwa. Aby wypełnić ten obowiązek, firmy będą musiały zatrudnić inspektora ochrony

przeciwpożarowej lub skierować pracownika na szkolenie prowadzone przez jednostki dydaktyczne

Państwowej Straży Pożarnej. Koszt takiego szkolenia wynosi obecnie 1247 zł.

- Po wejściu w życie ustawy wszyscy pracodawcy będą musieli wyznaczyć pracowników

odpowiedzialnych za wykonywanie czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej - uważa

Barbara Krzyśków z Centralnego Instytutu Ochrony Pracy.

Jednak Andrzej Łuczaj z firmy BHP Konsultant, podkreśla, że zgodnie nowelą k.p. liczba

pracowników wyznaczonych np. do wykonywania czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej

zależy od rodzaju i poziomu występujących w zakładzie pracy zagrożeń. Małe firmy mogą więc

uznać, że nie muszą w ogóle wyznaczać takich pracowników. Wszystko wskazuje, że te

wątpliwości rozstrzygnie Państwowa Inspekcja Pracy, która kontroluje przestrzeganie przepisów

bhp.

- Mimo że nowe przepisy wchodzą w życie już za blisko dwa tygodnie, większość pracodawców

nie jest świadoma, że rozszerzone zostaną ich obowiązki - dodaje Andrzej Łuczaj.

Podkreśla, że wynika to m.in. z faktu krótkiego vacatio legis nowej ustawy. Wymusza ona jednak

na pracodawcach zmianę w organizacji pracy, więc firmy, w których obowiązują regulaminy pracy,

powinny wprowadzić do nich aneksy. A o takich zmianach muszą poinformować pracowników co

najmniej dwa tygodnie przed ich wprowadzeniem.

Znowelizowany Kodeks pracy, który wchodzi w życie od 18 stycznia 2009 roku, nakłada na pracodawców

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: