Agencje pracy tymczasowej.pdf

(270 KB) Pobierz
Microsoft Word - Agencje pracy tymczasowej.doc
I. WSTĘP
Od 1 stycznia 2004 r. obowiązuje ustawa z dnia 9 lipca 2003 r. o
zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz. U. nr 166, poz. 1608), która
wyodrębnia grupę pracowników tymczasowych i w sposób całościowy określa
zasady ich zatrudniania. Ustawa ta jest wyrazem regulacji występującego w
praktyce już wcześniej tzw. leasingu pracowniczego, pozostającego
dotychczas w zasadzie poza obszarem regulacji przepisów prawa pracy.
Pierwszą regulacją dotyczącą pracy tymczasowej w polskim prawie
pracy był art. 298 3 Kodeksu pracy , który obowiązywał od 1 stycznia 2002 r.
Przepis ten regulował tylko dwie kwestie. Mianowicie zobowiązywał podmiot,
który zamierzał korzystać z pracownika tymczasowego do przekazania agencji
pracy tymczasowej informacji dotyczących rodzaju pracy, którą ma
wykonywać pracownik tymczasowy, wymagań kwalifikacyjnych
oczekiwanych od takiego pracownika oraz warunków wykonywania tej pracy.
Pracodawca taki zobowiązany był ponadto zapewnić pracownikowi
tymczasowemu bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
Zakres regulacji wynikającej z art. 298 3 Kodeksu pracy był jednak
bardzo wąski, a rozwój tej formy zatrudnienia wymógł konieczność szerszego
określenia praw i obowiązków związanych z zatrudnianiem pracowników
tymczasowych.
Podstawowe rozwiązania przyjęte w ustawie o zatrudnianiu
pracowników tymczasowych mają podstawę w prawie międzynarodowym, w
szczególności w konwencji nr 181 oraz zaleceniu nr 188 Międzynarodowej
Organizacji Pracy z dnia 19 czerwca 1997 r. dotyczących prywatnych
biur pośrednictwa (konwencja ta nie jest przez Polskę ratyfikowana).
W ustawie o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, praca
tymczasowa została zdefiniowana jako „wykonywanie na rzecz danego
1
pracodawcy użytkownika, przez okres nie dłuższy niż wskazany w ustawie,
zadań :
a) o charakterze sezonowym, okresowym, doraźnym lub
b) których terminowe wykonanie przez pracowników zatrudnionych przez
pracodawcę użytkownika nie byłoby możliwe, lub
c) których wykonanie należy do obowiązków nieobecnego pracownika
zatrudnionego przez pracodawcę użytkownika (art. 2 pkt 3 ustawy)”.
Zatem charakterystyczną cechą pracy tymczasowej jest jej z góry
ograniczony czas realizacji , dlatego też pracownicy tymczasowi mogą być
zatrudniani tylko na podstawie umów o pracę na czas określony oraz umowy o
pracę na czas wykonania określonej pracy (art. 7 ustawy).
W pracy tymczasowej występują trzy powiązane ze sobą podmioty:
agencja pracy tymczasowej, pracodawca użytkownik oraz pracownik
tymczasowy.
Usługi w zakresie zatrudnienia pracowników tymczasowych mogą
wykonywać wyłącznie te agencje pracy tymczasowej, które prowadzą
działalność gospodarczą po przejściu odpowiedniej procedury rejestracyjnej.
Podmioty, które chcą prowadzić taką działalność muszą uzyskać wpis do
rejestru agencji zatrudnienia prowadzonego przez ministra właściwego
do spraw pracy oraz uzyskać odpowiedni certyfikat. Agencje pracy
tymczasowej rekrutują i zatrudniają pracowników tymczasowych, których
następnie kierują do pracy do podmiotu trzeciego, który określany jest
mianem pracodawcy użytkownika.
Pracodawcą użytkownikiem może być podmiot, który jest
pracodawcą w rozumieniu ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji
zatrudnienia oraz instytucjach rynku pracy (Dz. U. nr 99, poz. 1001 ze
zm.), a więc może to być jednostka organizacyjna (także bez osobowości
prawnej) oraz osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, która
2
zatrudnia lub ma zamiar zatrudnić co najmniej jednego pracownika. (art. 2 ust.
1 pkt 25 ustawy o promocji zatrudnienia oraz instytucjach rynku pracy).
Pracownikiem tymczasowym jest pracownik zatrudniony przez agencję
pracy tymczasowej wyłącznie w celu wykonywania pracy tymczasowej na
rzecz i pod kierownictwem pracodawcy użytkownika (art. 2 pkt 2 ustawy o
zatrudnianiu pracowników tymczasowych).
Pracodawcą w stosunku do pracownika tymczasowego jest więc
agencja pracy tymczasowej. To z nią pracownik tymczasowy zawiera umowę
o pracę, ona wypłaca mu wynagrodzenie, odprowadza składki na
ubezpieczenia społeczne oraz podatki. Pracownik tymczasowy jednak nie
świadczy pracy na rzecz agencji, tylko na rzecz pracodawcy użytkownika,
który wyznacza pracownikowi agencji pracy tymczasowej zadania i kontroluje
ich wykonywanie.
Przed zawarciem umowy o pracę z pracownikiem tymczasowym
agencja pracy tymczasowej oraz pracodawca użytkownik zobowiązani są do
zawarcia pisemnego porozumienia , z którego będą wynikały podstawowe
warunki wykonywania pracy przez pracownika tymczasowego (art. 9 ustawy o
zatrudnianiu pracowników tymczasowych). Uzgodnieniu podlegają przede
wszystkim: rodzaj pracy, która ma być powierzona pracownikowi
tymczasowemu, wymagania kwalifikacyjne, które pracownik musi spełniać,
przewidywany okres wykonywania pracy tymczasowej, miejsce pracy oraz
wymiar czasu pracy pracownika tymczasowego. Ponadto ustalenia powinny
obejmować także zakres obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny
pracy spoczywających na agencji i pracodawcy użytkowniku. Agencja pracy
tymczasowej powinna także zostać poinformowana przez pracodawcę
użytkownika o wynagrodzeniu za pracę, która ma być powierzona
pracownikowi tymczasowemu. Wynagrodzenie to powinno wynikać z
przepisów o wynagrodzeniu obowiązujących u pracodawcy użytkownika.
3
O dokonanych uzgodnieniach agencja pracy tymczasowej zawiadamia
osobę, której ma zostać powierzone wykonywanie pracy tymczasowej i
następnie zawiera z nią odpowiednią umowę o pracę.
Pracownik tymczasowy świadczy pracę u pracodawcy
użytkownika, który w zakresie organizacji pracy wykonuje obowiązki i
korzysta z praw przysługujących pracodawcy (art. 14 ustawy o
zatrudnianiu pracowników tymczasowych). Na pracodawcy użytkowniku
ciąży przede wszystkim obowiązek zapewnienia pracownikom tymczasowym
bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w miejscu wyznaczonym do
jej wykonywania. Pracodawca użytkownik prowadzi także ewidencję czasu
pracy pracownika tymczasowego w zakresie i na zasadach obowiązujących w
stosunku do pracowników.
Pracownikowi tymczasowemu nie może zostać powierzone
wykonywanie pracy :
1) szczególnie niebezpiecznej w rozumieniu przepisów wydanych na
podstawie Kodeksu pracy;
2) na stanowisku pracy, na którym jest zatrudniony pracownik pracodawcy
użytkownika, w okresie uczestniczenia tego pracownika w strajku;
3) na stanowisku pracy, na którym, w okresie ostatnich 3 miesięcy
poprzedzających przewidywany termin rozpoczęcia wykonywania pracy
tymczasowej przez pracownika tymczasowego, był zatrudniony pracownik
pracodawcy użytkownika, z którym został rozwiązany stosunek pracy z
przyczyn niedotyczących pracowników.
Zauważyć należy, że pracownik tymczasowy w okresie wykonywania
pracy na rzecz pracodawcy użytkownika nie może być traktowany mniej
korzystnie w zakresie warunków pracy oraz innych warunków zatrudnienia
niż pracownicy zatrudnieni przez tego pracodawcę użytkownika na takich
samych lub podobnych stanowiskach pracy (art. 15 ustawy o zatrudnianiu
4
pracowników tymczasowych). Ponadto pracownik tymczasowy w okresie
wykonywania pracy tymczasowej ma prawo do korzystania z urządzeń
socjalnych pracodawcy użytkownika na zasadach przewidzianych dla
pracowników zatrudnionych przez tego pracodawcę użytkownika (art. 22
ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych).
Z ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych wynikają także
pewne zakazy dotyczące zatrudniania pracowników tymczasowych . Po
pierwsze – jeden podmiot nie może być jednocześnie pracodawcą oraz
pracodawcą użytkownikiem w stosunku do tego samego pracownika (art. 4
ustawy). Po drugie – agencja pracy tymczasowej nie może ustalić z
pracodawcą użytkownikiem, że ten nie ma prawa zatrudnić pracownika
tymczasowego po zakończeniu wykonywania pracy tymczasowej (art. 12
ustawy). Wreszcie po trzecie – ograniczony jest także czas, przez który
pracodawca użytkownik może korzystać z pracy pracownika tymczasowego
(art. 20 ustawy). W okresie obejmującym 36 kolejnych miesięcy łączny okres
wykonywania pracy tymczasowej przez pracownika tymczasowego na rzecz
jednego pracodawcy użytkownika nie może bowiem przekroczyć 12 miesięcy.
Jeśli jednak pracownik tymczasowy wykonuje w sposób ciągły pracę
obejmująca zadania, których wykonanie należy do obowiązków nieobecnego
pracownika zatrudnionego przez pracodawcę użytkownika, to okres
wykonywania pracy tymczasowej może wynosić do 36 miesięcy. W takiej
sytuacji jednak pracownik tymczasowy może być ponownie skierowany do
tego samego pracodawcy użytkownika nie wcześniej niż po upływie kolejnych
36 miesięcy.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin