201004_PSpaw.pdf

Pogodnych Świąt

Wielkiejnocy

Życzy Redakcja

Przegląd sPawalnictwa 4/2010

2 Przegląd sPawalnictwa 4/2010

Wydawca

FORUM SPAWALNIKÓW POLSKICH

Redakcja PRZEGLĄD SPAWALNICTWA

agenda wydawnicza siMP, ul. Świętokrzyska 14a, 00-050 warszawa

tel./fax: 0-22 827 25 42, 0-22 336 14 79

e-mail: pspaw@ps.pl, http://www.pspaw.ps.pl

Adres do korespondencji:

00-950 warszawa 1, skr. poczt. 56

Redaktor naczelny

MIESIęCZNIK NAUKOWO-TEChNICZNy AGENDA WyDAWNICZA SIMP

prof. dr hab. inż. Jerzy nowacki

zachodniopomorski Uniwersytet technologiczny w szczecinie

rok założenia 192 8

dawniej

Z-ca redaktora naczelnego ds. naukowych

prof. dr hab. inż. andrzej Klimpel – Politechnika Śląska

Z-ca redaktora naczelnego ds. współpracy z przemysłem

nr 4/2010

Pl issn 0033-2364

lXXXii

mgr inż. włodzimierz Jacek walczak – linde gaz Polska

Spis treści

Z-ca redaktora naczelnego ds. wydawniczych

Zebranie Zarządu Sekcji Spawalniczej SIMP

Warszawa 17 marca 2010 r . ...................................................................... 2

mgr inż. irena wiśniewska

Redaktorzy działów

Bogdan Pawłowski, Janusz Krawczyk, Piotr Bała,

Sławomir Parzych, Marek Paćko

Jakość złączy spawanych rurociągu wody chłodzącej

wykonanego ze stali austenitycznej X6CrNiTi18-10

Quality of welded joints of cooling water pipeline

made of austenitic steel X6CrNiTi18-10 ...................................................... 3

dr h.c. prof. dr hab. inż. leszek dobrzański – Politechnika Śląska (Materiały)

dr h.c. prof. dr hab. inż. władysław Karol włosiński – Polska akademia

nauk (zaawansowane technologie)

dr hab. inż. zbigniew Mirski prof. Pwr – Politechnika wrocławska

(lutowanie i klejenie)

dr hab. inż. Jacek słania – instytut spawalnictwa (Praktyka spawalnicza)

dr inż. Kazimierz Ferenc – Politechnika warszawska (Konstrukcje spawane)

dr inż. gracjan wiśniewski – Urząd dozoru technicznego (Przepisy, normy)

mgr inż. Michał wińcza – rywal-rHc (technologie)

Wista

NA SPRZEDAŻ: Stanowisko spawalnicze

z Robotem TA-1800WG Panasonic............................................................ 7

Przewodniczący Rady Programowej

prof. dr hab. inż. Jan Pilarczyk – instytut spawalnictwa

Stowarzyszenie Inżynierów I Techników Mechaników Polskich

Odczyty i wycieczki techniczne....................................................................... 8

Zastępca Przewodniczącego Rady Programowej

dr hab. inż. andrzej ambroziak prof. Pwr – Politechnika wrocławska

Jacek Słania, Tadeusz Kaczor

Plan spawania zbiornika ciśnieniowego

Welding technology plan for welding of pressure vessel ............................ 9

Rada Programowa

prezes Marek Bryś – Messer eutectic castolin sp. z o.o.

dr inż. Hubert drzeniek – euromat

dyrektor eugeniusz idziak – KwB Bełchatów sa

prof. dr hab. inż. andrzej Kolasa – Politechnika warszawska

dr hab. inż. Jerzy Łabanowski prof. Pg – Politechnika gdańska

prezes Mirosław nowak – technika spawalnicza Poznań

prezes zbigniew Pawłowski – lincoln electric Bester

dr inż. Jan Plewniak – prezes zg sekcji spawalniczej, Pol. częstochowska

dr inż. anna Pocica – Politechnika Opolska

prezes lesław Polak – esab Polska

prezes Jacek rutkowski – Kemppi Polska

prof. dr hab. inż. Jacek senkara – Politechnika warszawska

prezes andrzej siennicki – cloos Polska

prof. dr hab. inż. andrzej skorupa – akademia górniczo-Hutnicza Kraków

prof. dr hab. inż. edmund tasak – akademia górniczo-Hutnicza Kraków

mgr inż. włodzimierz Jacek walczak – linde gaz Polska

prezes Marek walczak – Urząd dozoru technicznego

dyrektor Jan wójcik – Polski rejestr statków

Spotkania Spawalników Wybrzeża 2010 ............................................. 18

Tomasz Łukasik

Wyznaczanie trwałości zmęczeniowej konstrukcji spawanej

metodą linearyzacji naprężeń w punkcie krytycznym

Determination of fatigue life of welded structure using

the method of linearization of stresses in critical point ............................. 19

Andrzej Winiowski, Maciej Różański

Przykłady zastosowania lutowania dyfuzyjnego

Practical examples of diffusion brazing .................................................... 26

Anna Pocica

Spawanie w przemyśle energetycznym na początku XX wieku

(z teki Jacka Lassocińskiego)

Welding in power industry at the beginning of XX century

(from Jacek Lassociński’s ile) .................................................................. 32

Sekretarz redakcji

Z archiwów Przeglądu Spawalnictwa .................................................. 36

Michał dudziński

Informacje wydawcy .............................................................................. 40

Skład i druk

skład i łamanie: redakcja Przeglądu spawalnictwa aw siMP

druk: drukarnia Piotra włodarskiego – warszawa

Firmy prezentujące się w numerze

Stała współpraca

CLOOS

Polska Sp. z o.o.

58-100 Świdnica

ul. Stawki 5

www.cloos.pl

Expo Silesia

– Kolporter EXPO

41-219 Sosnowiec

ul. Braci Mieroszewskich 124

www.exposilesia.pl

KEMPPI

Sp. z o. o.

03-565 Warszawa

ul. Borzymowska 32

www.kempi.com

Urząd Dozoru

Technicznego

02-353 Warszawa

ul. Szczęśliwicka 34

www.udt.gov.pl

Przedsiębiorstwo

Wielobranżowe WISTA

Witt i wspólnicy Sp. J.

62-050 Mosina

ul. Śremska 75D

www.wista.com.pl

Czasopismo jest częściowo dotowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Przegląd sPawalnictwa 4/2010

Zebranie Zarządu Sekcji Spawalniczej SIMP

Warszawa 17 marca 2010 r.

17 marca 2010 r. w siedzibie Zarządu Głównego

SIMP w Warszawie odbyło się zebranie Zarządu Sekcji

Spawalniczej z następującym porządkiem obrad:

─ sprawozdanie z działalności Sekcji w 2009 r.,

─ omówienie planowanych konferencji i targów spa-

walniczych w 2010 r.,

─ informacja o spotkaniu prezesów poszczególnych

sekcji naukowo-technicznych, które odbyło się

18.11.2009 r.,

─ przygotowania do Walnego Zebrania Sekcji Spa-

walniczej,

─ rozpatrzenie wniosków o przyznanie medalu im.

Stanisława Olszewskiego,

─ omówienie inicjatywy uhonorowania okoliczno-

ściowymi monetami inż. Stanisława Olszewskiego

i prof. Stefana Bryły,

─ wolne wnioski.

─ XVII Międzynarodowa Konferencja: „Spawanie

w Energetyce” Opole – Turawa 20–23 kwietnia

2010 r., organizatorzy: Politechnika Opolska i PTS,

─ XVI Naukowo-Techniczna Krajowa Konferen-

cja Spawalnicza „Postęp, Innowacje i Wymaga-

nia Jakościowe Procesów Spajania” Międzyzdroje

25-27 maja 2010 r., organizator: Zachodniopomor-

ska Sekcja Spawalnicza SIMP,

─ IX Szczecińskie Seminarium Spawalnicze, Szcze-

cin 17.05.2010 r.,

─ Międzynarodowe Targi Poznańskie – z udziałem

irm wytwarzających urządzenia i materiały spawal-

nicze – czerwiec 2010 r.,

─ XIV Spotkanie Spawalników Wybrzeża – 2 wrze-

śnia 2010 r.,

─ III Międzynarodowa Konferencja „Postęp w techno-

logiach lutowania” Wrocław 20–22 września 2010 r.

organizatorzy: Politechnika Wrocławska i Dolnoślą-

ska Sekcja Spawalnicza,

─ 52 Krajowa Konferencja Spawalnicza „Zaawanso-

wane technologie spawalnicze” Sosnowiec 19–21

października 2010 r., organizatorzy: Instytut Spa-

walnictwa w Gliwicach i Kolporter EXPO Sp. z o.o.

W punkcie poświęconym stanowi sekcji naukowo-

technicznych podkreślono, że 3 z nich opracowały ra-

porty (niestety zbyt wąsko rozpropagowane) o sytuacji

poszczególnych branż przemysłu.

Zarząd omówił stan przygotowań do Walnego Ze-

brania Sekcji. Zaplanowano je na 6 maja 2010 roku

o godz. 11.00 w sali E budynku NOT przy ul. Czackie-

go 3 w Warszawie.

Zarząd Sekcji rozpatrzył pozytywnie złożone przez

Sekcje: Zachodniopomorską, Wielkopolską oraz Dol-

nośląską wnioski o nadanie Medalu im. Stanisława Ol-

szewskiego. W wyniku głosowania otrzymają je Pano-

wie: Roman Walkowiak, Włodzimierz Wiesner, Wie-

sław Derlukiewicz, Jan Nadwyczawski i Andrzej Dziad-

kiewicz.

Zebrani poparli inicjatywę Sekcji Częstochowskiej

upamiętnienia na okolicznościowych monetach emi-

towanych przez NBP w serii „Wielcy Polacy” dwóch

Polaków: inż. Stanisława Olszewskiego i prof. Stefa-

na Bryły.

Na zakończenie Omówiono także organizacyjne

sprawy SIMP.

Obrady prowadził Prezes dr inż. Jan Plewniak, któ-

ry omówił zakres i formy działalności Sekcji w 2009 r.

Stan liczebny członków zmniejszył się o ok. 10%

w stosunku do liczby osób zrzeszonych w ub.r. w 13

oddziałach.

Podstawowym przejawem działalności były konfe-

rencje organizowane przez członków Sekcji. W ubie-

głym roku zorganizowali oni trzy ogólnokrajowe konfe-

rencje oraz kilka lokalnych seminariów, spotkań i sym-

pozjów. Najważniejsze z nich to:

─ 51 Krajowa Konferencja w Dębem k. Warszawy

„Postęp w spawalnictwie”, która zgromadziła 130

uczestników,

─ XV Naukowo-Techniczna Krajowa Konferencja

Spawalnicza: „Postęp, Innowacje i Wymagania Ja-

kościowe Procesów Spawania” – Międzyzdroje,

130 osób,

─ II Międzynarodowa Konferencja „Natryskiwanie

cieplne. Metalizacja w przemyśle dziś i jutro” – 90

osób,

─ Gdańskie spotkanie spawalników – 250 osób.

Wyróżniającą się, aktywną działalność prowadzą

oddziały: we Wrocławiu, Poznaniu, Szczecinie, Gdań-

sku i Bydgoszczy.

W 2010 roku spawalnicy będą mieli okazję uczest-

niczyć w licznych, organizowanych przez różne instytu-

cje konferencjach i targach. Główne imprezy to:

─ V Międzynarodowe Targi Technologii i Urządzeń dla

Spawalnictwa, Kielce 23–26.03.2010 r.,

Protokołował: dr inż. Kwiryn Wojsyk

2 Przegląd sPawalnictwa 4/2010

Bogdan Pawłowski

Janusz Krawczyk

Piotr Bała

Sławomir Parzych

Marek Paćko

Jakość złączy spawanych rurociągu

wody chłodzącej wykonanego ze stali

austenitycznej X6CrNiTi18-10

Quality of welded joints of cooling water pipeline made

of austenitic steel X6crniti18-10

Streszczenie

Abstract

W artykule przedstawiono wyniki badań złączy spa-

wanych rurociągu wody chłodzącej o średnicy 323,9x4

mm wykonanego ze stali X6CrNiTi18-10 (1.4541). Badano

skład chemiczny spoiny oraz materiał rodzimy rurociągu,

wykonano też badania radiograiczne i penetracyjne spo-

in oraz analizę zgładów metalograicznych spoin. Omó-

wiono ujawnione podczas badań niezgodności spawalni-

cze oraz przedstawiono możliwe przyczyny ich powsta-

nia.

In the article results of tests of welded joints of co-

oling water pipeline of 232.9x4 mm diameter, made of

steel X6CrNiTi18-10 (1.4541) were presented. Chemi-

cal constitution of fusion weld and pipeline native mate-

rial were tested, as well as radiographic inspections, liqu-

id-penetrant inspections and analysis of metallographic

specimens of fusion welds were performed. Welding im-

perfections discovered during tests were discussed and

possible causes of their arising were showed.

Wstęp

nia nie zapewni wysokiej jakości złączy spawanych, je-

śli będą one wykonywane niezgodnie z zasadami i bez

zachowania należytej staranności, co prowadzi do po-

wstawania różnych niezgodności spawalniczych oraz

związanych z tym strat materialnych.

Autorzy chcieli określić przyczyny występowania

nieszczelności połączeń spawanych rurociągu wody

chłodzącej wykonanego ze stali austenitycznej X6Cr-

NiTi18-10 oraz omówić przyczyny powstania ujawnio-

nych niezgodności spawalniczych.

Austenityczne stale nierdzewne (zwane również

stalami kwasoodpornymi) mają szerokie zastosowa-

nie (stanowią najważniejszą grupę stali odpornych

na korozję), gdyż poza wysoką odpornością korozyj-

ną charakteryzują się m.in. dużą ciągliwością, formo-

walnością oraz spawalnością [1÷4]. Spawalności me-

talurgicznej i technologicznej austenitycznych stali nie-

rdzewnych poświęcono wiele prac badawczych [5÷9].

Prowadzone są również intensywne badania mające

na celu wykorzystanie do spawania stali austenitycz-

nych technologii lutospawania laserowego [10]. Jed-

nak nawet wprowadzenie najnowszych technik spawa-

Materiał do badań

Dr inż. Bogdan Pawłowski, dr inż. Janusz

Krawczyk, dr inż. Piotr Bała, mgr inż. Sławomir

Parzych, dr inż. Marek Paćko – Akademia Górni-

czo-Hutnicza.

Badaniami objęto trzy wycięte fragmenty złączy

spawanych rurociągu o średnicy 323,9x4 mm ze sta-

li X6CrNiTi18-10 oznaczone jako próbki: T1, T2 i T3.

Zgodnie z PN-EN 100088-1:2005 skład chemiczny ba-

danej stali powinien mieścić się w zakresie (% wag.):

≤0,08 C, ≤1,00 Si, ≤2,00 Mn, 0,045 P max , ≤0,015 S,

17,0÷19,0 Cr, 9,0÷12,0 Ni, 5xC÷0,70 Ti .

Przegląd sPawalnictwa 4/2010

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: