Mann Tomasz - Wybraniec.pdf

(1060 KB) Pobierz
693595136 UNPDF
MannWybraniec
1 Tomasz Mann
Wybraniec
prełożyłannaM- Link
1974 Warszawa Czytelnik
TytułoryginałuniemieckiegoDerErwahlte
Obwolutopraw
ikarttytułowąprojektował
Andrzej^eidrich
KTO DZWONI?
Klangordwonówalewdwonówupraurbemnadcałymmiatemwrottnionych
przestworzach! Dzwony, dzwony, kołyąikolebiąalująiważąiromachemuwychkrokwi
nawychpodciągachtu-głoewbabilońkimamcieOciżałeiybkiemrucącidyndoląc— ani
wtymrytmuanigodnoci— gadająwytkienaraprekadającobiewajemanoąci
ercegrmotnieobregiroedrganymetalniedążyiwydwicećajużwalirochwianeodrugi
bregporódwłanegobrmieniatakżegdydwicyjeceInteDomineperavigrmijuż
także„Beatiquo-rum tecta sunt peccata"; a wraz podwaniaprenikliwieipomniejychkociołów
jakbyminitrantpotrąałdwoneckiempodcaPodnieienia
Dwoniąiwyżyniniinyiedmiuprewitychmiejcpielgrymekewytkichkociołów
parafialnych siedmiu diecezji na brzegach obu akrtówTybruDwoniąventinummiejc
witychPalatynuod
wJananaLateraniedwoniąnadgrobiTegocopiatujekluceewgóraWatykanuanta
MariaMaggioreForumDomnicaComedinuiatybraraCoeliodwPawłaaMurami,
wPiotrawOkowachikocioławitegoKryżawJeroolimieledwoniąikaplic
cmentarnychdachówdomówmodlitwyioratoriówvulickachKtóżwymieniichnawykton
tytuły?Jakbrmigdywiatrgdyburatargtrunyharyeolkiejbudąccaływiadwikuwytko
coodległeodiebieicckupionewrourkotanejwechharmonii— taktoamolubonapiż
prełożonediejiteraroadającpretwórkiedywytkoirodwoniłonawielkiewito
n; uroczyste wkroczenie.
Ktobijewdwony?NiedwonnicyCiwyleglinaulicjakcałynaródnaowoogromnedwonienie
Prekonajcieidwonniceputenurywiająlunoapreciedwonyikołyągrmiąich
ercaRekłożbyiżeniktniedwoni?Nie Jedynieciemnicłekwyutylogikibyłbydolnydopo
dobnejwypowiedi„Dwonydwicą— onacażektowniebijechociażbydwonnicebyły
całkiempute— Któżtećtbijewdwonyrymkie?— Duchopowieci— Mógłżebypretobyć
wdiehiceubiąuenaprykładrównocenienawieżwJeregowVelabroiażwkocielew
abinyktóryachowałkolumnyetrali
wejwiątyniDiany?Wetkachmiejcpowiconychnara?— OwempotraitoJetnieważki
bezcielesny, wszechobecny, nie podlegaróżnicymiądy„tua„tamOntopowiada„Bijąwytkie
dwonyonwicwniewłaniebijeDuchtenjettakduchowytakabtrakcyjnyżegramatycnie
możebyćonimmowajedyniewtreciejoobieimówićmożnawyłącnie„Toonjednakmoże
ionprowadićdookrelonejamianowiciepierwejoobywcielićiwkogoktopremawiaw
pierwejoobie„TojaJajetemduchemopowieciiiedącwwoimobecnymmiejcupobytu
cyliwbiblioteceklatornejwGaliawkrajule*manówgdieniegdyiediałNotker-Jąkałaku
radociicególnemubudowaniuopowiadamthitoriżeodjejakońceniaprychylnego
acynającbijwdwonyRymuidetgłoiżwowymdniuurocytegowkroceniawytkie
dwonyacłydwonićame
żebyjednakidrugaoobagramatykidoładogłoupytaniebrmiećbdie„któ-żetyco
mówiJaiediprypulpicieNotkeraiwcieladuchaopowieci?— Jestem Klemens
Irlandczyk, ordinis divi Bene-dictibawitugoconypobraterkujakowyłannikmegoopata
Kiliana z klasztoru Clonmacnois — mego domu macierzystego w Irlandii — dla podtrzymania
pradawnychtounkówcotrwająoddniColumbanua
iGaliamidymojąojcynąatąototwierdąChrytuaWpodróżywejodwiediłemniemało
miejcbożnejnaukioramuiedibyjakotoFuldaReichenauGander-heim, Sankt Emmeram w
RegenburguLorchEchternachiCorveyTuwelakogdiewewangeliarachipałterachradują
okotakcudneilluminacyełotemirebremna purpuredodatkiemcynobruieleniabłkitutu
gdiebraciaewymchórmi-tremtakwdicnieraemwywodąlitaniejakichnigdiemnie
łyałtugdieitółnakomity(nieapominającoprednimwin-kujakienamteżpodają)— tu,
gdzie poiliwyitakmiłowytchnąćnadiedińcuklatornymuontanny— dłużynieco
ucyniłempotójajmujjednąaweprygotowanychcelgocinnychdokądprewielebnyopat
imieniemGobertnieomiekałmiwwejuprejmociwtawićirlandkiego krucyikunaktórym
wyobrażonobarankaowitegoprewżearboremvitaemocągłowkryżemwpacytudież
EccleiamjakbierawkielichkrewChrytuowąpodcagdydiabełuiłujełykjejpochwycićDieło
towiadcyowcenymrokwicienaegoirlandkiegoremiołaartytycnego
WielcejetemprywiąanydomojejojcynybogatejwatokiwypywPatrykadojejpatwik
aroliimocarówWiejątamwiatrywilgotneałagodnełagodnajetteż
atmosfera w naszym klasztorze Clonmacnoichcrec— prychylnaowieceniupowciąganemu
umiarkowanąaceąWranaymopatemKilianemjetemwolennikiemwypróbowanego
pogląduiżreligiaJeuowaitudianadtarożytnociąwinnyićrkawrkwwalceprotactwem
iżjednakatociemnotaktóraniewieojednejniodrugiejiżegdiejednaapucikorenietamii
drugakrewiRecywiciepoiomwyktałcenianaegobractwajetbardowyokiiwedługmego
dowiadceniawyżynawetniżporódklerurymkiegoktóryctokroćnadermałotrocyio
wiedtarożytnąiktóregocłonkowiepoługująiniekiedyopłakanąaitełaciną— acz nie tak
łąjakniemieccyakonnicyjedennichbowiemcoprawdaaugutianinnapiałminiedawno
„Habeotibialiąuaecretadi-cere. Robustissimus in corpore sum et saepe propterea temptationibus
DiaboliuccumboTrudneżtodonieieniataktylitycniejakipodinnymiwgldamiirec
podobnieprotackanigdybychybawyjćniemogłapodrymkiegopióraWogólebłdembyłoby
mniemaćjakobymtuprygadywałRymowiijegoupremacjiowemmieniijegogorliwym
wolennikiemWprawdiemyakonnicyirlandcytaledbalimyonieależnoćdiałaniaiwwielu
okolicachkontynentupierwigłoilimynaukchrecijańką ateżpryporylimyobienie-
wycajnychaługwnióływdywBurgundiiiFryjiTuryngiiilemaniiklatoryjako
bationywiaryipołannictwaNieprekadatowelakożemypradawnaunalibikupaw
LateraniegłowąKociołachrecijańkiegoiwidieliwnimitotnieomalbokąpocytującco
najwyżejmiejcemartwychwtaniaBożegoawiteniżeliBaylikawPiotraNiekłamałbym
mówiącżekociołyJeroolimyEeuintiochiitareąodrymkichijeliPiotr— którego
niełomneimiprywodinawdragającąipamićpewnepianiekoguta— ałożyłdiecej
rymką(aałożyłją)tedybeprecniedotycytorównieżgminyntiochiileprawyowemogą
graćroljedyniepobieżnychpotreżeńnamargineietejprawdyiżpierwotniePannaibawiciel
(jaktocytamyuMateuacoprawdatylkouniego)powołałPiotranawegonamietnikanatym
padoletenaprekaałbikupowirymkiemuwikariatudielającmupierweńtwapred
wytkimiepikopataminawiecieCytamypreciewdekretaliachiprotokołachtarożytnych
nawetpremowjakąwypowiediałjeceamapotołprymianowaniuwojegopierwego
natpcyLinuacouważamaprawdiwąpróbwiarytudieżawywanieruconeumyłowiby
dowiódłwejiłyipokaałwcootopotraiuwieryć
Wytpującwtylekromniejejmiji—
10
jakoinkarnacjaduchaopowieci— jetemnajmocniejaintereowanywtymbywraemną
uważanopowołanienaellaGetato-riaanajwyżyinajłakawywybórznakiem mego oddania
RymowijetjużitobodajżenoimiKlemenPierwotniebowiemwałemiMorholdlem
nigdytegoimienianielubiłbobrmiałomidikoipogańkawicwrahabitemprywdiałem
imitreciegoPiotrowegonatpcyTaktedy w przepasanej tunice i szkaplerzu nie pospolity
MorholdjużchodialeogładonyKlemenidokonałoitocowPawełwliciedoEeówtak
celnymokrelałowemIobleccieiwnowegocłowiekaTakniejettojużwcalepowłoka
cielesna owegoMorholdacochodiłwkatanielecciałoduchownegoowitecingulumaatemnie
bdąceciałemwtakimtopniubymojepopredniełowao„wcielaniupreemnieowegoducha
opowiecibyłycałkowicieuprawiedliwioneNiebytmiłujtołowo„wcieleniejakożeiwłanie
odciałaipowłokicielenejwywodiktórąruciłemwraimieniemMorholdaaktóraawejet
atanowipodległaiajegoprawądotakichokropnocidolnaakwapliwaiżpojąćtrudnożei
przed nimi nie wzdra-ga. Z drugiejwakżetronyjetonaiedlikiemduyibokiegoroumuktóre
beniejniemiałybyoparciatrebawicnawaćciałołemkoniecnymTakieotoprypada
11
muunanienainnenieaługujedlawejndyinieprytojnociJakżeatem— chcąc
opowiediećaracejodwieżyćpewnąhitori(gdyżbyłajużopowiadanaitonieralubomarnie)
prepełnionąokropnociamicielenymiitanowiącątraliwyprykładwytkiegonacowydaje
iciałoamobenamyłunipreciwu— jakżetedyodcuwaćkłonnoćdoprypiywaniaobie
chwałypretożejeti„wcieleniem!
NiechoćduchopowiecitąpiłdomojejmniejoobywanejKlemenIrlandcykachowałwiele
owejabtrakcyjnocipowalającejmudwonićwytkichnaratytularnych bazylik miasta, i
prytoctuaradwategonamionaPopierwecytelnicymegorkopiupreocąmożerec
wartąwelakouwagiżewprawdieopatryłemgopodaniemmiejcagdieied(mianowicieu
wGaliaprypulpicieNotkera)niepowiediałembyłjednakojakiejgodiniewktórymrokui
wiekupoNarodeniubawicielanaegotuiedpokrywającpergamindrobnymcieniutkim
uconymaodobnympimemNiematużadnegopunktuacepienianiejetnimtakżeimi
naszego opata Gozberta. Nabytctopowtaraionowdiejachagdyignieponiemienia
irówniełatwoweFridolinacyHart-mutaJelipytająmnieżartemlubłoliwiecymożeam
wiem, gdzie jestem, acz nie wiem, kiedy, odpowiem uprzejmie: nic tu
12
wogóleniemacowiediećbynależałogdyżjakoperoniikacjaduchaopowiecikorytamowej
abtrakcyjnociktórejdrugienamiotopodaj
lbowiempitutajiamylamopowiediećtraliwąaaraemwyocebudującąhitorile
upełnieniewiadomowjakiejpimowiecypołaciniecyporancukuponiemieckucypo
angloakuiretąwytkojednogdyżjelibdpiałchoćbythiudic— mowąlemanów
amiekującychHelwecjjutronapapierebdąłowabrytańkieiokażeiżemnapiałbrytańką
kiążkNietwierdbynajmniejżewładamwytkimitymijykamialetapiająioneraemw
moimpianiuitająijednym— mianowiciemowąGdyżtaktojetżeduchopowiecitoduch
wolnyażdoabtrakcyjnocianardziem jego jest mowa, sama w sobie i jako taka, — sama mowa
głoącaijakoabolutnainiewieledbającaonarecaniojykowewitocilokalneByłobyto
politeitycneipogańkieBógjetduchemanadjykamijetmowa
Jednocopewnetożepiproąnieawierykamidlaktórychnieżywinaogółnadmiernego
acunkuPodtymwgldemjetemracejblikitradycjikrólaKarolaconietylkobyłwielkim
prawodawcąidiąnarodówaleipatronemgramatykitudieżwytrawnymprotektorempoprawnej
acytejproyływprawdieiżponometrum
13
irymdopierociłątworąormlecchciałbymteżwiediećcemupodkokinatrechlub
cterechtopachjambicnych(prycymkażdejchwilidochodinadomiardopotknićdaktylicznych
i anapesto-wych)tudieżodrobinakrotochwilnychao-nanówwkońcowychłowach— miałyby
predtawiaćormcilejąaniżelikładnaproaprywoichoileżubtelniejychibardiej
ukrytychnakaachrytmicnychagdybymchciałropocąć
ByłXiążąraGrimaldemwanyTknąłgoparaluchoćmocnybylpanotałaponimdieciparaI
nagreyłaconiemiara—
lubco-w tym rodzaju, — cybyłabytocilejaormaodgramatycnieudatnejproywjakiejara
właniewypowiemwąrecołaceatakjąworowouktałtujipredtawitakcelnieiż
nacniejecepóniejFrancuingielcykowieiNiemcycerpaćniejbdąmogliiwoje
wierydełkaklecić
Coapowiediawyropocynamjaknatpuje
GRIMALD I BADUHENNA
ŻyłpredlatyweFlandriiirtoikiążimieniemGrimaldMiecjegowałiEcke-sachs. Ulubiony
rumakkatylijkinoiłmia-
14
noGuverjorNiebyłochybakiążątbepiecniejniżtenprełakąbożątreżonychmieletedy
biegłojegopojreniepre włociobogatychmiatachiwarownychtwierdachwpadkumu
pryumarłeKładłoirogieodpocuciagodnociwłanejnamainieiorżnychtudieżna
gońcówkucharówikuchcikównatrbacydoboówkrypkówalecitównapocet
przyboczny, łożonydwanaciorgapacholątwietnegoroduigładkichobycajówByliporódtychi
dwajynowiearacenówkiążniepowalałichchrecijańkimkolegomdworowaćobienichiż
MahometamająabożkaGdyewojążonąBaduhennądotojnąpanią krocyłdokociołalub
bieiadnegotołupaiowiecipopredaliichwpodkokachparamitrymająciarceikryżując
nogiwptrychpońcochach
tałąreydencjągdiekiążGrimaldewitąnajcciejbawiłbyłamekBelra-peirepołożonyna
wyżyniertoikarmiącejowcedalawyglądałjakutoconynatokarniewymidachykrużganki
bationywpiercieniachmurówwmocnionychwieżamiwarownechronieniejakiewłanie
potrebnejetkiciutakpreciwdikimwrogomewnątrjak preciwłymhumoromwłanych
poddanych, — naderjednakwygodneicieącemyłyaraemOrodkiemwarownibyławynioła
protokątnabataoprepynychpomieceniachwe-
15
wntrnychktórympodobnemieciławelakonietylkomiekalnacćwieżyaleiniejedna
prybudówekikrydełwmurachokalającychamekalibatowejbiegłynaewnątrprote
chodynapodwórecitrawnikogrodowygdiepiecołowicieobmurowanatałarołożytalipa
NaotacającejjąokrągłejławeccenaakamitnychpodukachleppoiDamakuparakiążca
iadywałachtniewletniepopołudniaauichtópwokołonakobiercachropotartychpre
pachołkównawypielgnowanejtrawietowarytwoamkowero-taowanewewdicnych
grupachpryłuchiwałoiwieluprawdiwymimylonymopowieciommintrelówktóry
cypiąctrunywywodilirecortuiewładcywytkichBrytańcykówoKróluDobrejPogody
OrendelujaktogopónąjeieniąpotykarobicieokrtuidotajeidoniewoliLodowatego
Olbrymaowalkachchrecijańkiegorycertwawtrtnymiobcymiplemionywkrainachtak
odległychjakEthnieGyltramlubRankulat— Żura-wiogłowcamiCyklopamiPłakotopymi
PigmejamiiGigantamiooobliwychniebepieceńtwachGóryMagnetycnejopodtpnym
wydarciuGryowijegocerwonegołotaoporereligijnymwitegoylwetraŻydempred
cearemKontantynemjaktoówŻydwyeptałnauchobykowiimiwojegobogaibykrunął
martwy na
Zgłoś jeśli naruszono regulamin