Yackta-Oya - Leśny goniec.pdf - Inni autorzy - sun-777

Aby rozpocząć lekturę,

kliknij na taki przycisk ,

który da ci pełny dostęp do spisu treści książki.

Jeśli chcesz połączyć się z Portem Wydawniczym

LITERATURA.NET.PL

kliknij na logo poniżej.

Yáckta-Oya

Leśny goniec

ROZDZIAŁ l

Bohaterowie przedstawiają się sami

Zamieć trwała od wielu dni. Ciemnoołowiane chmury ciągnące z północnego wschodu

pokryły puszczę grubą warstwą śniegu. Przelatujący nisko nad ziemią wicher targał korony

drzew. Z nie spotykaną zajadłością łamał kruche gałęzie sosny i grube konary rosochatego

dębu. Z wściekłym wyciem przecinał miejsca nie osłonięte śródleśne polany. Z nienawiścią

uderzał w ściany odwiecznego boru, z hukiem i świstem przedzierał się między stężałymi w

lodowym uścisku pniami czerwonego cedru i czarnej brzozy. Rozdzielał na tysiące strumieni,

przycichał na chwilę, by w miejscach bezdrzewnych połączyć się ponownie w szalejący

szkwał i z nową, zdwojoną siłą uderzyć w następną przeszkodę niczym demon zniszczenia

zesłany na ziemię przez Ducha Ciemności.

Tej pamiętnej marcowej nocy roku tysiąc sześćset czterdziestego dziewiątego śnieżna

zamieć osiągnęła niewyobrażalną i nigdy nie spotykaną tu gwałtowność i niszczycielską siłę.

Ryk wichru, łomot walących się olbrzymów leśnych i białe, oślepiające tumany wirującego

śniegu zdawały się zwiastować nadejście końca świata.

Dziki zwierz chronił się w głębokich rozpadlinach i osłoniętych jarach, szukał kryjówek

pod wykrotami starych drzew i w najbardziej gęstych modrzewiowych i świerkowych

zagajach. W dziuplach leśnych olbrzymów kryły się strwożone ptaki.

Hurońską wioskę rozłożoną u stóp niewielkiego wzniesienia prawie po szczyty pokrytych

korą wigwamów przysypała gruba warstwa śniegu. Wystające ponad nim dachy ze szczelnie

zasłoniętymi otworami dymnymi majaczyły niczym bobrowe domki zawieszone w gęstej,

mlecznej mgle. Wigwamy wydawały się uśpione. Jednakże przesączające się tu i ówdzie

przez szczeliny ich pokryć nikłe refleksy światła i wąskie strużki dymu wskazywały, że nie

wszędzie sen zamknął znużone powieki.

Gdyby ktoś właśnie teraz zbliżył się ku wiosce, usłyszałby przytłumione szepty i

rozmowy, opowieści o duchach, dawnych wyprawach wojennych i walkach, dokonanych

wielkich czynach, przeżytych zdarzeniach, myśliwskich przygodach. Usłyszałby o czasach,

kiedy to jeszcze przodkowie wioski zajmowali tereny położone znacznie dalej na południe,

tereny, z których wypierani przez potężną Ligę Irokezów 1 , musieli wycofać się bardziej na

1 Liga Irokezów (Liga Pokoju, Liga Pięciu Narodów, Wielki Pokój) – związek pięciu plemion irokeskich:

Mohawk, Oneida, Onondaga, Cayuga, Seneka. Powstała prawdopodobnie ok. 1572 r. w celu przerwania

bratobójczych walk między tymi plemionami, wkrótce stała się narzędziem przemocy wobec okolicznych

plemion. Współdziałając z Holendrami, a potem z Anglikami wsławiła się napadami na osiedla Nowej Francji.

Zniszczyła irokeskie plemiona Huronów, Tobacco, Erie, Neutrals. Wraz z Holendrami doprowadziła do

rozbrojenia Mohikanów i Delawarów, a później do ich wypędzenia z rodzinnych ziem. Podporządkowała sobie

plemiona Susquehanna, Shawnee, a nawet w pewnym okresie Cherokee. Zbrojne wyprawy Ligi sięgały do

Południowej Karoliny, a na zachód do podnóża Gór Skalistych. Oddała usługi Anglikom w walce z koloniami

francuskimi. W 1713 r. do Ligi dołączyło plemię Tuscarora – od tego czasu Związek Sześciu Narodów. Po

północ. Ujrzałby wokół płonących wewnątrz ognisk półnagich mężczyzn przygotowujących

żelazne sidła i potrzaski, opatrujących mocne myśliwskie łuki i oszczepy, ostrzących noże i

groty strzał.

Śnieżna zamieć, która rozpoczęła się kilka dni temu, zatrzymała myśliwych i pozbawiła

ich możliwości łowów. A mięsa było coraz mniej. Coraz częściej kobiety zrywały płaty

grubej, przesiąkniętej dymem i tłuszczem skóry stanowiącej wewnętrzne pokrycie

wigwamów, by ugotować na nich zupę. Jeśliby śnieżyca potrwała dłużej, wiosce groziłby

głód i mężczyźni zdawali sobie z tego sprawę.

Jeszcze jesienią i na początku zimy, kiedy powinni byli zgromadzić nieco większy zapas

mięsa, zaniedbali tego obowiązku. Zamiast na łosie, jelenie i karibu oraz duże, tłuste króliki,

poświęcili zbyt wiele czasu na chwytanie kun, gronostaj, skunksów, lśniących, puszystych

wyder, lisów, a nawet wiewiórek i kretów. Za futerka tych zwierząt misja dawała wiele

pięknych i pożytecznych rzeczy, ale nie dawała żywności. Ostatnią porcję dzikiego ryżu i

fasoli rozdzielono w czasie Księżyca Głodu 2 . Skończyła się więc już dawno. Starcy oraz

kobiety i dzieci ściśnięci w pobliżu ciepłych płomieni, słuchając odgłosów burzy, modlili się,

by Wielki Duch bladych twarzy wykazał teraz swą moc i uciszył duchy śniegu i wiatru.

W niewielkiej odległości od wioski, na małym bezdrzewnym wypiętrzeniu terenu, poprzez

śnieżną zamieć, nieco ciemniejszą plamą rysowały się zabudowania misji Towarzystwa

Jezusowego.

Misja, podobnie jak rozłożona u jej stóp indiańska wioska, zdawała się drzemać w

oczekiwaniu na zmianę pogody. Tylko z jednego okna na parterze sączył się słaby, żółty

blask łojowej świeczki.

W obszernej izbie, rozjaśnionej nieco wątłym płomykiem, za prostym, drewnianym stołem

siedział ojciec Brebeuf 3 i ostro zakończonym gęsim piórem, w grubej, pergaminowej księdze

zestawiał długie kolumny cyfr. Zdawał się nie zwracać uwagi na szalejącą za oknem zamieć.

Ufny w opatrzność boską oraz własną głęboką znajomość praw przyrody, wierzył, że pogoda

zmieni się wkrótce. Wychodząc z kościoła po wieczornym nabożeństwie czuł na twarzy nieco

wilgotniejszy powiew i wiedział, że mróz się zmniejszył.

Teraz, skończywszy rachunki, u dołu strony starannie wykaligrafował datę i złożył

ozdobny podpis. Zamknął ostrożnie księgę, przetarł znużone powieki i spojrzał na

pogrążonego w zadumie swego wiernego towarzysza i przyjaciela, z którym od kilku lat

dzielił trudne obowiązki.

Widocznie jednak szelest pergaminu i zamykanej księgi przywołał tamtego do

rzeczywistości, bo odwrócił wzrok od czerwonych, migocących na kominku płomieni i

odezwał się cicho:

– Widzę, bracie, że zakończyłeś trudną pracę. Czy chociaż jej wyniki przyniosły ci

zadowolenie?

Zagadnięty uśmiechnął się leciutko i ciepły blask płomieni na moment zamigotał w jego

spokojnej twarzy.

– Nie mylisz się, bracie Lalemant 4 . Nasze hurońskie owieczki dostarczyły nam do tej pory

prawie jedenaście tysięcy pięknych futer. Gdyby nie burza, mielibyśmy już znacznie więcej.

– To rzeczywiście dużo, zwłaszcza że przecież dopiero teraz rozpoczyna się okres polowań

na bobry. Nie jestem jednak pewien, czy towarów wystarczy nam na wymianę. Czy twoja

księga mówi coś pocieszającego w tej sprawie?

upadku Nowej Francji i powstaniu Stanów Zjednoczonych rozpadła się. Jej resztki zostały przesiedlone do

kanadyjskich rezerwatów.

2 Luty.

3 Misjonarz jezuita prowadzący pracę misyjną w krainie Huronów. W czasie napadu Mohawków i Seneków na

misję w 1649 r. poniósł męczeńską śmierć.

4 Misjonarz jezuita, w czasie napadu Mohawków i Seneków na misję w 1649 r. poniósł męczeńską śmierć.

– Tak – uśmiech w twarzy cierpliwego rachmistrza pogłębił się. – Nie musisz się martwić,

drogi bracie. W magazynie misji znajduje się jeszcze wiele wszelkiego dobra. Toteż, nawet

gdyby dostawy futer były bardzo duże, będziemy mieli czym za nie zapłacić. Są noże i

toporki, żelazne groty do strzał i sporo kociołków. Mamy trochę ciepłych kołder i nie

naruszone bele płótna i perkalu, a także sporo innych rzeczy. Wystarczy!

– Nie wspominasz, bracie Brebeuf, o muszkietach. One przecież dla Indian przedstawiają

największą wartość, a o ile pamiętam, jego eminencja w ostatnim jesiennym transporcie

przysłał nam ich z Quebecu sporą ilość?

– Masz niewątpliwie dobrą pamięć, drogi bracie, powinieneś więc także pamiętać, że

ksiądz Laval 5 zalecał w tym liście dużą ostrożność w zaopatrywaniu naszych czerwono-

skórych braci w broń palną. Jej nadmiar w rękach prostych i jeszcze dosyć dzikich duszyczek

nie tak dawno o mało nie doprowadził do zagłady całej angielskiej kolonii w Jamestown. Tam

wprawdzie broń została skierowana przeciw odstępcom katolickiego kościoła, ale Indianie nie

wiedzieli przecież, że walczą z heretykami. Walczyli po prostu z białymi. Nie zawsze potrafią

odróżnić prawowitych wyznawców kościoła od wyznawców innej wiary. Toteż, mimo

znacznych postępów w naszej pracy misyjnej, nie chciałbym, by zbyt wiele sztuk broni palnej

znalazło się w rękach tych, u których ziarna prawdy i miłości bliźniego zaczynają dopiero

kiełkować. Strzelb więc nie wymienimy z żadnym z plemion, które żyje blisko misji.

Wymienimy jeż myśliwymi żyjącymi dalej na zachód i północ.

Ojciec Lalemant pokiwał ze zrozumieniem głową.

– Podziwiam cię, bracie Brebeuf. W ten sposób osiągniesz podwójny cel. Będziesz

przyciągał do misji futra z najdalszych zachodnich rejonów kraju, a jednocześnie oddalisz z

naszego bezpośredniego sąsiedztwa niebezpieczeństwo konfliktów między dobrze

uzbrojonymi naszymi przyjaciółmi, nie mówiąc już o niebezpieczeństwie, jakie mogłoby

zagrozić naszej pracy duszpasterskiej. Jak myślisz, kiedy będziemy mogli wysłać futra do

Quebecu?

– Nie wiem na pewno, ale spodziewam się, że jeden z nas będzie mógł z nimi wyruszyć

już w drugiej połowie maja lub najpóźniej na początku czerwca.

– To niebezpieczny okres, bracie. Przecież w tym czasie Mohawkowie lub Seneka –

handlujący z Holendrami – ale także i inne plemiona Ligi Pokoju zwykle ruszają ze swych

zimowych leży i urządzają zasadzki na naszych hurońskich i algonkińskich przyjaciół, by

zdobyć futra dla kupców z Fort Orange lub Nowego Amsterdamu. Teraz handlują również z

tymi przeklętymi purytańskimi heretykami z Nowej Anglii, od których podobnie jak i od

Holendrów otrzymują sporo muszkietów. Ich ubiegłoroczny niespodziewany najazd

wstrząsnął naszymi przyjaciółmi, a i nas naraził na stratę prawie jednej trzeciej wszystkich

futer. Czy myślałeś już może, jak tym razem zabezpieczyć transport, by nie wpadł w ręce

wrogów katolickiego kościoła?

Spoczywający za stołem skinął głową.

– Niepotrzebnie niepokoisz się, bracie Lalemant. Myślałem nad tym wiele razy. Jak sam

wiesz, plemiona należące do Ligi od wielu lat pragną wyprzeć naszych hurońskich i

algonkińskich przyjaciół ze szlaków futrzanego handlu, by przejąć go w swe ręce. I nie

zaniechają tej polityki. Wiedzą, którędy przewożone są towary i futra, i na tych właśnie

szlakach czatują najczęściej. Zasadzki i napady urządzają albo na przesmyku między

5 François Montmorency Xavier de Laval (1623-1708), wychowanek kolegium jezuickiego, od 1659 r. wikariusz

generalny Nowej Francji, od 1674 r. biskup Quebecu. W czasie pracy w Kanadzie w l. 1659-1688 zapewnił

kościołowi katolickiemu silną pozycję. Był zwolennikiem podporządkowania kościoła Rzymowi, przeciwnikiem

ingerowania państwa w sprawy kościelne. Za jego czasów misje jezuickie stały się jednymi z największych

posiadaczy ziemskich w Kanadzie oraz rozwinęły handel futrzany. Występował przeciwko sprzedaży Indianom

alkoholu. Na tym tle oraz jego stosunku do wielkich posiadłości ziemskich kościoła w Kanadzie i

niepodporządkowania się prawom państwowym prowadził walkę z gubernatorem Frontenac. W 1688 r. musiał

opuścić Quebec. Wraz z jego odejściem zmniejszyły się wpływy jezuitów.

Yackta-Oya - Leśny goniec.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: