Konstytucja Królestwa Polskiego z 1815 roku.pdf

Konstytucja Królestwa Polskiego z 1815 roku

Ustawa Konstytucyjna Królestwa Polskiego z dnia 27 listopada 1815 roku.

TYTUŁ I Stosunki polityczne Królestwa

Art. 1

Królestwo Polskie jest na zawsze połączone z Cesarstwem Rosyjskim.

Art. 2

Stosunki cywilne i polityczne, które jemu naznaczamy, jako też i związki to połączenie ustalić

mające, objęte są niniejszą ustawą, którą mu nadajemy.

Art. 3

Korona Królestwa Polskiego jest dziedziczną w osobie naszej i naszych potomków, dziedziców i

następców podług porządku następstwa, ustanowionego dla tronu cesarsko – rosyjskiego.

Art. 4

Ustawa konstytucyjna oznacza sposób i prawidła sprawowania władzy najwyższej.

Art. 5

Król w przypadku swojej nieprzytomności mianuje namiestnika, który powinien mieszkać w

Królestwie. Namiestnik podług woli odwołanym być może.

Art. 6

Gdy król nie będzie mianował swym namiestnikiem książęcia cesarsko – rosyjskiego, wybór ten

padać nie może tylko na rodaka albo na osobę, której król nada naturalizację stosownie do prawideł

ustanowionych przez artykuł 33.

Art. 7

Namiestnik będzie mianowany przez akt publiczny. Akt takowy oznaczy wyraźnie rodzaj i

rozciągłość władzy, jaka mu będzie powierzoną.

Art. 8

Stosunki polityki zewnętrznej naszego Cesarstwa będą wspólne naszemu Królestwu Polskiemu.

Art. 9

Sam tylko panujący będzie miał prawo oznaczyć uczestnictwo Królestwa Polskiego do wojen przez

Rosję toczonych, jako też do traktatów pokoju i handlowych, które by to mocarstwo zawierać

mogło.

Art. 10

W każdym przypadku wprowadzenia wojsk rosyjskich do Polski lub wojsk polskich do Rosji lub w

przypadku przechodu tychże wojsk przez jaką prowincję jednego z dwóch państw utrzymanie ich i

koszta przechodu ponoszone zostaną całkowicie przez kraj, do którego należeć będą. Wojsko

polskie nie będzie nigdy użyte za granicami Europy.

TYTUŁ II Zaręczenia ogólne

Art. 11

Religia katolicko – rzymska wyznawana przez największą część mieszkańców Królestwa Polskiego

będzie przedmiotem szczególniejszej opieki rządu, nie uwłaczając przez to wolności innych

wyznań , które wszystkie bez wyłączenia obrządki swe całkowicie i publicznie pod protekcją rządu

odbywać mogą.

Różność wyznań chrześcijańskich nie będzie stanowić żadnej przeszkody w używaniu praw

cywilnych i politycznych.

Art. 12

Duchowieństwo wszystkich wyznań jest pod protekcją i dozorem praw i rządu.

Art. 13

Fundusze posiadane teraz przez duchowieństwo katolicko – rzymskie i przez duchowieństwo

grekounickie, jako też te, które mu nadamy przez szczególne postanowienie, będą uznane za

własność niewzruszoną i wspólną całej hierarchii duchownej, skoro rząd wskaże i przeznaczy

wzwyż wspomnianemu duchowieństwu dobra narodowe składać mające jego uposażenie.

Art. 14

W senacie Królestwa Polskiego zasiadać będzie tyle biskupów obrzędu katolicko – rzymskiego, ile

prawo oznaczy województw. Zasiadać będzie prócz tego biskup grekounicki.

Art. 15

Duchowieństwo wyznania ewangelicko-augsburskiego i wyznania ewangelicko reformowanego

używać będzie wsparcia rocznego, które im nadamy.

Art. 16

Wolność druku jest zaręczona. Prawo przepisze środki ukrócenia jej nadużyciów.

Art. 17

Prawo rozciąga swą opiekę zarówno do wszystkich obywateli bez żadnej różnicy stanu i powołania.

Art. 18

Starodawne prawo kardynalne: neminem captivari permittimus, nisi iure victum [1] [ 1] stosować się

będzie do wszystkich mieszkańców wszelkiego stanu podług następujących prawideł:

Art. 19

Nikt nie będzie mógł być zatrzymanym, tylko podług form i w przypadkach prawem oznaczonych.

Art. 20

Powody zatrzymania powinny być natychmiast oznajmione w piśmie osobie zatrzymanej.

Art. 21

Każda osoba zatrzymana stawioną będzie najpóźniej w trzech dniach przez sąd właściwy końcem

jej wybadania lub osądzenia podług form przepisanych. Jeżeli będzie uniewinnioną przez pierwsze

śledztwo, wróconą jej natychmiast wolność zostanie.

Art. 22

W przypadkach prawem dozwolonych ktokolwiek złoży rękojmię, powinien być natychmiast

tymczasowo uwolnionym.

Art. 23

Nikt karanym być nie może, tylko na mocy trwającego prawa i wyroku właściwego sądu.

Art. 24

Każdemu Polakowi wolno będzie przenosić się z swą osobą i swym majątkiem podług form

prawem oznaczonych.

Art. 25

Skazany na karę będzie ją ponosić w Królestwie. Nikt nie będzie mógł być z kraju wywożonym

wyjąwszy w przypadkach wywołania prawem oznaczonych.

Art. 26

Wszelka własność jakiegokolwiek nazwiska i rodzaju czyli się znajduje na powierzchni, czyli we

wnętrznościach ziemi, do kogokolwiek bądź należąca, jest świętą i nietykalną. Żadna władza nie ma

prawa jej naruszyć pod jakim bądź pozorem. Ktokolwiek nachodzi cudzą własność za gwałciciela

bezpieczeństwa publicznego uważanym i jako taki karanym będzie.

Art. 27

Rząd wszelako ma prawo wymagać od każdego odstąpienia własności z powodu użyteczności

publicznej za sprawiedliwym i poprzednim wynagrodzeniem. Prawo oznaczy formy i przypadki, do

których powyższe prawidło będzie się mogło stosować.

Art. 28

Wszystkie czynności publiczne: administracyjne, sądowe i wojskowe bez żadnego wyłączenia

odbywać się będą w języku polskim.

Art. 29

Urzędy publiczne, cywilne i wojskowe nie będą mogły być sprawowane [jak] tylko przez Polaków.

Urzędy prezesów sądów pierwszej instancji, komisji wojewódzkich i trybunałów apelacyjnych,

członków rad wojewódzkich, urzędy poselskie i deputowanych na sejm, jako też urzędy senatorskie

nie mogą być powierzane [jak] tylko właścicielom gruntowym.

Art. 30

Wszyscy urzędnicy publiczni w administracji mogą być odwołani do woli przez tęż samą władzę,

która ich mianuje. Wszyscy bez żadnego wyłączenia są odpowiedzialni za swe urzędowanie.

Art. 31

Naród polski mieć będzie wiecznymi czasy reprezentację narodową w sejmie złożonym z króla i

dwóch izb, z których pierwsza składać się będzie z senatu, druga - z posłów i deputowanych od

gmin.

Art. 32

Każdy cudzoziemiec, skoro się wylegitymuje, używać będzie zarówno z innymi mieszkańcami

protekcji praw i korzyści przez nią nie zaręczonych. Będzie mógł równie jak oni pozostać w kraju

lub się z niego wynieść zachowując wydane przepisy, powrócić, nabywać własności gruntowej i

podać się do uzyskania naturalizacji.

Art. 33

Każdy cudzoziemiec stawszy się właścicielem, uzyskawszy naturalizację, nauczywszy się języka

polskiego i pięć lat w kraju nienagannie zamieszkawszy może być przypuszczonym do urzędu

publicznego.

Art. 34

Wszelako król mocen będzie bądź z własnej woli, bądź na przedstawienie rady stanu przypuścić

cudzoziemców z zdolności znakomitych do urzędów publicznych, nie objętych artykułem

dziewięćdziesiątym.

TYTUŁ III O rządzie

Rozdział I O królu

Art. 35

Rząd jest w osobie króla. Król sprawuje władzę wykonawczą w całej swej rozciągłości. Wszelka

władza wykonawcza lub administracyjna od niego tylko pochodzić może.

Art. 36

Osoba królewska jest święta i nietykalna.

Art. 37

Wszystkie akta publiczne sądów, trybunałów i magistratur jakich bądź pod królewskim wydane

będą imieniem. Monety i stemple nosić będą oznakę przez niego wskazaną.

Art. 38

Kierunek siły zbrojnej w pokoju i wojnie, jako też mianowanie dowódców i oficerów należą

wyłącznie do króla.

Art. 39

Król rozrządza dochodami państwa stosownie do ułożonego budżetu, a przez siebie

potwierdzonego.

Art. 40

Prawo wydawania wojny i zawierania traktatów i umów wszelkich zachowane jest królowi.

Art. 41

Król mianuje senatorów, ministrów, radców stanu, referendarzy, prezesów komisji wojewódzkich,

prezesów i sędziów różnych sądownictw, do nominacji królewskiej zachowanych, agentów

dyplomatycznych i handlowych tudzież wszystkich innych urzędników administracyjnych bądź

przez siebie bezpośrednio, bądź przez upoważnione do tego od siebie władze.

Art. 42

Król mianuje arcybiskupów i biskupów różnych wyznań, sufraganów, prałatów i kanoników.

Art. 43

Prawo ułaskawienia zachowane jest wyłącznie królowi, który jest mocen darować lub zamienić

karę.

Art. 44

Do panującego należy ustanowienie, urządzenie i rozdawnictwo orderów cywilnych i wojskowych.

Art. 45

Wszyscy nasi następcy do Królestwa Polskiego powinni się koronować jako królowie polscy w

stolicy, podług obrządku, jaki ustanowimy, i wykonają następującą przysięgę:

Przysięgam i przyrzekam przed Bogiem i na Ewangelię, iż ustawę konstytucyjną zachowywać i

zachowania jej wszelkimi siłami przestrzegać będę.

Art. 46

Do króla należy prawo nadania szlachectwa, naturalizacji i tytułów honorowych.

Art. 47

Wszelkie rozkazy i postanowienia królewskie powinny być zaświadczone podpisem ministra

naczelnika wydziału, który będzie odpowiedzialnym za wszystko, co by te rozkazy lub

postanowienia obejmować mogły przeciwnego konstytucji i prawom

Rozdział II O regencji

Art. 48

Przypadki regencji, które są lub będą dopuszczone w Rosji, równie jak władza i atrybucje regenta

będą wspólne Królestwu Polskiemu i określone tymiż samymi prawidłami.

Art. 49

W przypadku regencji minister sekretarz stanu winien jest pod osobistą odpowiedzialnością donieść

namiestnikowi o ustanowieniu regencji rosyjskiej.

Art. 50

Namiestnik otrzymawszy uwiadomienie regencji rosyjskiej i doniesienie ministra sekretarza stanu

zwoływa senat dla obrania członków regencji Królestwa.

Art. 51

Regencja królewska składać się będzie z regenta rosyjskiego, z czterech członków przez senat

wybranych i z ministra sekretarza stanu. Zasiadać będzie w stolicy Cesarstwa Rosyjskiego pod

prezydencją regenta.

Art. 52

Władza regencji będzie taż sama, co i króla, wyłączywszy, że nie będzie mogła mianować

senatorów i że wszystkie jej mianowania ulegają potwierdzeniu króla, który obejmując rządy może

je odwołać, i że postanowienia jej wychodzić będą w imieniu króla.

Art. 53

Mianowanie i odwołanie namiestnika zależy od regencji podczas jej rządu.

Art. 54

Gdy król obejmie rządy, każe regencji zdać sobie sprawę z jej działań.

Art. 55

Członki regencji odpowiadają z osób i majątków za wszystko, co by zdziałali przeciwnego

konstytucji i prawom.

Art. 56

W przypadku śmierci członka regencji, senat, zwołany przez namiestnika, miejsce wakujące

zapełnia. Regencja mianuje sekretarza stanu.

Art. 57

Członki regencji przed udaniem się do stolicy Cesarstwa Rosyjskiego wykonają przysięgę w

obliczu senatu i przyrzekną wierne zachowywanie konstytucji i praw.

Art. 58

Regent rosyjski wykona tąż samą przysięgę w obliczu członków regencji Królestwa.

Art. 59

Minister sekretarz stanu będzie obowiązanym wykonać podobnąż przysięgę.

Art. 60

Akt wykonania przysięgi przez regenta przesłany będzie senatowi polskiemu.

Art.61

Akt wykonania przysięgi przez ministra sekretarza stanu będzie również przesłanym senatowi

polskiemu.

Art. 62

Akt wykonania przysięgi przez członków regencji będzie przesłany przez senat polski regentowi

rosyjskiemu.

Rozdział III O namiestniku i o Radzie Stanu

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: