Staliwa węglowe i konstrukcyjne stopowe.doc

POLITECHNIKA POZNANSKA

WYDZIAL TECHNOLOGII CHEMICZNEJ

KIERUNEK INZYNIERIA CHEMICZNA I PROCESOWA

STALIWA I ŻELIWA

Wykonano:

Rok akademicki 2010/11

STALIWO

STALIWO - wieloskładnikowy stop żelaza z węglem w postaci lanej (czyli odlany w formy odlewnicze), nie poddany obróbce plastycznej. W odmianach użytkowych zawartość węgla nie przekracza 1,5%, suma typowych domieszek również nie przekracza 1%. Właściwości mechaniczne staliwa są nieco niższe niż własności stali o takim samym składzie po obróbce plastycznej. Staliwo ma znacznie lepsze właściwości mechaniczne od żeliwa, w szczególności - jest plastycznie obrabialne, a odmiany o zawartości węgla poniżej 0,25% są również dobrze spawalne.

Rodzaje staliwa ze względu na skład chemiczny:

·         węglowe - zawierające tylko składniki zwykłe i zanieczyszczenia z przerobu hutniczego

·         stopowe - zawierające dodatkowo wprowadzone celowo domieszki stopowe

STALIWA WEGLOWE:

Staliwa te zawierają tylko i wyłącznie pierwiastki z przerobu hutniczego jak C, Mn, Si, P i S. Podzielone  zostały na staliwa zwyklej jakości, oznaczone jako LI, wyższej jakości – LII I najwyższej jakości – LIII. Odlewy ze staliwa węglowego poddaje się najczęściej wyżarzaniu normalizacyjnemu. Własności staliw węglowych zależą głównie od zawart. C (podobnie jak w  przypadku stali ),czystości i warunków odlewania(struktury pierwotnej).

Wpływ zawartości węgla na udarność wyżarzonego i surowego staliwa węglowego:

1-     staliwo nieobrobione cieplnie

2-     staliwo wyżarzone

STALIWA STOPOWE:

Staliwa te zawierają oprócz pierwiastków z przerobu hutniczego jeszcze dodatkowo pierwiastki wprowadzone celowo jak Cr, Mo, Ni, W, V i inne. Stosuje się je na odlewy wówczas, kiedy nie można w staliwie węglowym otrzymać żądanych właściwości mechanicznych lub innym właściwości fizycznych czy tez chemicznych.

Podział wg zastosowania:

- konstrukcyjne

- odporne na korozje (nierdzewne i kwasoodporne)

- żarowytrzymałe

- żaroodporne

- odporne na zużycie

- narzędziowe

- o szczególnych właściwościach magnetycznych

OZNACZENIA STALIWA

Oznaczenie staliwa składa się z litery L na początku, dwucyfrowej liczby określającej wytrzymałość na rozciąganie i liczby rzymskiej podającej grupę staliwa, w przypadku konieczności dodaje się na końcu literę wskazującą sposób wytopu: Z (proces zasadowy), K (kwaśny) i B (konwertorowy).

Tabela z oznaczeniami poszczególnych staliw:

ŻELIWO

ŻELIWO - stop odlewniczy żelaza z węglem, krzemem, manganem, fosforem, siarką i innymi składnikami, zawierający od 2 do 3,6% węgla w postaci cementytu lub grafitu. Żeliwo otrzymuje się przez przetapianie surówki z dodatkami złomu stalowego lub żeliwnego w piecach zwanych żeliwiakami. Tak powstały materiał stosuje się do wykonywania odlewów. Żeliwo charakteryzuje się niewielkim - 1,0 do 2,0% skurczem odlewniczym, łatwością wypełniania form, a po zastygnięciu obrabialnością.

Klasyfikacja żeliwa:

...