Rynek – to zespół stosunków łączących kupujących (klientów i konsumentów) ze sprzedającymi (wytwórcami i usługodawcami) w celu zawarcia transakcji kupno-sprzedaż, czyli ustalenia wyrażonej w pieniądzu ceny.
Cechy rynku:
- dobrowolność
- odpłatność (ekwiwalentność)
- konkurencyjność
Funkcje rynku:
- równoważy popyt i podaż
- segmentuje podmioty
- alokuje czynniki wytwórcze
Podział rynku:
- terytorialny (Kraków, USA, małopolskia itp.)
- produktowy (kliniki, zakł odn. Biol)
- konsumencki (kto jest moim klientem)
- wg potrzeby badającego
Przedsiębiorstwo- podstawowa jednostka organizacyjna, która wytwarza określone dobra lub świadczy usługi.
Przedsiębiorstwo – jako jednostka organizacyjna to wyodrębniony zespół ludzi wykonujących określone czynności samodzielnie i na własną odpowiedzialność podejmujący decyzje, wyposażony w środki materialne i finansowe oraz podporządkowany określonej organizacji wewnętrznej.
Organizacja – wyodrębniona z otoczenia całość ludzkiego działania, mająca określoną strukturę skierowaną na osiągnięcie jakiegoś celu lub celów.
Właściwości organizacji:
- celowość – istnienie celu do osiągnięcia
- złożoność – dających się określić części, powiązanych ze sobą i z całością organizacji
- odrębność celów i struktury – w stosunku do otoczenia, a jednocześnie powiązanych przez cele z otoczeniem
Cena - wartość dobra wyrażona w pieniądzu
Czynniki kształtujące POPYT:
- cena
- dochody nabywców
- ceny dóbr komplementarnych
- ceny dóbr substytucyjnych
- dostępność dóbr
- gust, moda
- polityka gospodarcza
Czynniki kształtujące PODAŻ:
- popyta na dane dobro
- cena czynników produkcyjnych
- możliwości wytwórcze
Poziom ryzyka
- polityka gospodarcze państwa
Osoba fizyczna – każdy kto się urodził, przedsiębiorca, musi być ciągła działalność, cel zarobkowy, zorganizowana.
Osoba prawna – jednostka organizacyjna której prawo przyznaje podmiotowość prawną.
Podmiot prawna – człowiek (osoba fizyczna) lub osoba prawna (jednostka organizacyjna) występująca w stosunkach prawnych. Nieodłączną cechą podmiotu prawa jest jego zdolność prawna (zdolność do tego by mieć prawa i obowiązki)
Zdolność prawna- zdolność do tego by być podmiotem praw i obowiązków w granicach określonych przepisami prawa cywilnego. Zdolność prawną nabywają osoby fizyczne z urodzeniem się. Osoby prawne nabywają w momencie rejestracji mając tzw specjalną zdolnośc prawną związane z zakresem ich zadać wynikających z ustawy.
Zdolność do czynności prawnych – ma osoba pełnoletnia (osoba fizyczna) jeżeli nie została ubezwłasnowolniona)
Firmą osoby fizycznej – jest jej imię i nazwisko. Nie wyklucza to włączenie do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działalności gosp.
REGON – rejest urzędowych podmiotów gospodarki narodowej
PKD – polska klasyfikacja działalności
PKD = PKWiU – polska klasyfikacja wyrobów i usług
EDG – ewidencja działalności gospodarczej
Rachunek bankowy firmowy nie musi być jeśli:
- gdy sami prowadzimy działalności
- jeśli nie prowadzimy usług z innymi przedsiębiorcami
- kiedy jednostkowa płatności <15 tyś euro
Wybierając bank:
- ile i jakiego rodzaju operacje będziemy robić
- dodatkowe elementy oferty banku
- koszt utrzymania rachunku
- dostępność przez Internet
- będąć klientem specjalne warunki (np. leasing, kredyt inwestycyjny, karty płatnicze,
Umowa o pracę: pracą określonego rodzaju wykonywaną w miejscu i czasie wyznaczonym pracodawcę i pod jego kierownictwem.
- urlop (pracodawca jest zobowiązany udzielić płatny urlop)
- płaca /wynagrodzenie
- określony czas pracy
- zakres obowiązków
- odszkodowanie, czas wypowiedzenia
- zwolnienia lekarskie (chorobowe – bezp.)
- stworzenie stanowiska pracy
Umowa zlecenie:
- co robić
- za ile i na kiedy
- urlopy-NIE
- nie jesteś moim pracownikiem
- zleceniobiorca nie musi nawet sam wykonywać tych czynności
à Różnica między umową o dzieło a umową zlecenia polega na tym, że ta pierwsza jest umową rezultatu,a ta druga umową starannego działania. Wynagrodzenie w umowie zlecenia otrzymuję się więc za określone staranne działanie, nie zaś za jego rezultat, jak ma to miejsce w przypadku umowy o dzieło.
Przychód – wszystko co nam przychodzi na rachunek
Dochód – przychód- koszty
Zwolnienia z podatku:
- dodatki rodzinne, pielęgnacyjne,
-stypendia
PODATEK DOCHODOWY: do 20 dnia pierwszego miesiąca możemy wybrać jak będziemy rozliczać podatek, jeśli nie to na zasadach ogólnych. Trzeba wziąć pod uwagę: rodzaj działalności, przychód, dochód, koszty,
- podatek progresywny na zasadach ogólnych – 2 progi podatkowe 18%<85 tys528 i 32%>85 tys528,
- karta podatkowa: najprostsza, dobra dla małych przedsiębiorców, nie ma odliczania ulg, zwolnień. Podatek co roku się podaje do US, do 7 dnia każdego miesiąca – jednakowa kwota (odliczając składki zdrowotne). -> zarzucona z góry przez US
Bierzemy pod uwagę: il zatrudnionych pracowników, wielkości miejscowości, rodzaju działalności
- Ryczałt od dochodów ewidencjonowanych
Przedsiębiorcy ind lub spółki. Przychód >250tyś euro, oprocentowanie zależne od prowadzonej działalności, samodzielnie obliczamy i składamy do US, trzeba przechowywać dokumenty – księgować. Ewidencjonujemy przychody. 20%wolne zawody, 17%, 8,5%, 5,5%, 3,5% à dobre jeśli mamy niskie koszty (inaczej się nie opłaca)
- liniowy 19% od DOCHODÓW, jeśli ktoś ma wysokie dochody to ucieka od płacenia podatku 32%, wiąże się to z rezygnacją z ulg, zwolnień.
Podatek – publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe i bezzwrotne świadczenia pieniężne na rzecz skarbu państwa, województwa, powiatu lub gminy wynikające z ustawy podatkowej.
Funkcje podatków:
-fiskalna
-redystrybucyjna
- stymulacyjna
Rodzaje podatków:
a) bezpośrednie – ciężar ekonomiczny ponosi osoba (podatnik) zobowiązany do płacenia tego podatku (dochodowe od osób fiz i prawnych, majątkowe, rolny, leśny, od posiadania psów, spadków i darowizn)
b) pośredni – podatek ten nie obciąża płatnika (przedsiębiorcy). Płatnik jest zobowiązany do jego naliczenia i zapłacenia, ale ostatecznie obciążony podatkiem jest odbiorca. Podatek ten sprzedający nalicza do ceny produktu. (od towarów i usług, akcyzowy, od gier)
VAT – podatek od wartości dodanej pośredni podatek, obciąża ostatecznie nabywcę towaru. To podatek wielofazowy – obciąża przyrost wartości w każdej fazie obrotu.
VAT obejmuje: odpłatną dostawę towaru, odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, import, eksport, wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru
STAWKI: 23, 8, 4,0
Ubezpieczenia:
-emerytalne
-rentowe
- chorobowe
- wypadkowe
à 2 podstawowe systemy:
a) kapitałowy (pracownik odkłada składki w czasie)
b) redystrybucyjny (wspólna pula na bieżąco się wypłaca) umowa międzypokoleniowa młodzi pracują na emerytury osób starszych.
Fundusze celowe:
1. fundusz pracy – nie posiada osobowości prawnej, zadaniem jest finansowanie świadczeń przysługujących bezrobotnych oraz finansowanie programów na rzecz przeciwdziałania bezrobociu. Obowiązkowe składki ustalone od kwot stanowiących (pracodawca, 2,45%)
2. fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych – państwowy fundusz celowy, posiada osobowośc prawną, instytucja gwarancyjna. Źródło główne to obowiązkowe składki płacowe przez pracodawców, a gł źródłem przychodów zwrot dum wypłaconych tytułem świadczeń pracowniczych niewypłaconym pracodawcom. 0,10%
STAWKI:
-emerytura 19,52% (pracodawca 9,76)
-rentowe 6% (pracodawca (4,5)
- chorobowe 2,45 % à pracownik
- wypadkowe 0,67-3,60% ~1,67% (pracodawca)
-zdrowotne 9% àpracownik
-fundusz pracy i fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych (pracodawca)
Przedsiębiorca
- Ubezpieczenie społeczne:
- kwota deklarowana nie niższa niż 60% przeciętnego wynagrodzenia progoznawczego na dany rok w ustawie budżetowej (2011 ~3146zł)
- ubezpieczenie zdrowotne:
- kwota deklarowana przez ubezpieczonego, ale nie niższa niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw na dany rok na podstawie IV kwartału roku poprzedniego. ~3605zł
Przedsiębiorstwa – nowe firmy (2lata)
- ubezpieczenie społeczne nie niższa składka niż 30 % wynagrodzenia minimalnego (~1386zl)
- ubezpieczenie zdrowotne nie niższa niż 75 % przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw (2011 ~2704,31zł)
Struktury organizacyjne w firmie: - wzór relacji między ludźmi w firmie (stanowiskami) ma to nam pomóc by była praca bardziej efektywna. Liczą się ludzie. Struktura może się zmieniać bo zmieniają się cele przedsiębiorstwa, może się ono rozrastać.
RODZAJE:
- liniowa – władza scentralizowana, dyrektor podejmuje wszystkie decyzje, jeśli liderem, każdy pracownik ma przełożonego. Wszystko odbywa się na lini prostej dyrektor-pracownik. Dyrektor podejmuje wszystkie decyzje.
Zalety: prostota, koordynacja, kontrolna, szybkość podejmowania decyzji, stała hierarchia, każdy zna swoej miejsce, możliwość awansów
WADY: pomijana zasada specjalizacji, duża biurokracja, duże obciążenia dla kierownika, brak rozwoju, dobre dla małych firm duże-dyrektor sobie nie radzi
- funkcjonalna są specjaliści w danych dziedzinach i oni mają pod sobą pracowników . Dane działy są kierowane przez danych specjalistów Ci specjaliści wydają rozkazy kierują pracownikami, moją pod sobą ludzi. Gdy problem w danym dziale idziemy do osoby odp za ten działa nie do swojego przełożonego.
WADY: duży problem w podzieleniu zadań, trudno ocenić kompetencje kierownika do kierowania ludźmi.
- liniowo-sztabowa sztab jest tylko dla menagera, on ma swój sztab który pomaga mu w rozwiązywaniu problemów. Pracownicy podporządkowani kierownikowi
Zalety: jasno określony zakres uprawnień i odpowiedzialności, szybkość podejmowania decyzji, odciążenie kierowników (pomoc sztabów) przejrzystośc konstrukcji
Wady: konflikt kierownictwo-sztab, sztab może się wtrącać do kierownictwa, niedocenienie rad przez kierownictwo
Najczęściej stosowane!
- projektowa
Zadanie menagera: jak zatrudnić ludzi i jak im rodzielić zadania. Mamu kierownika danego projektu-ma on wysokie uprawnienia ma możliwość samodzielnego pracy (projekty, koordynacja zasobów ludzkich – koordynuje i sprawdza swoich pracowników)
Szef projektu musi zebrać ludzi by przygotować projekt- którzy mu pomogą. Bierzemy sobie ludzi i równolegle robią swoje zadania i są zaangażowaniu w nowy projekt. Do danego projektu dobiera się ludzi z zdanego przedsiębiorstwa którzy jak najszybciej rozwiążą problem.
- struktury złożone
A macierzowa, 2-wymiarowa kierownicy działów są równożedni, kadra kierownicza powinna być nastawiona na współdziałanie a nie na rywalizację. Musi być stała komunikacja,
B sensorowa
- wirtualna na zasadzie dobrowolności i powoływania by wykorzystać dany moment, czas ograniczony podstawa przynależności à są zasoby wiedza, majątek personel, komunikacja na zasadzie sieci internetowej. Możliwość dla małych firm nu stworzyć strukturę dużych firm.
tanusia