METODOLOGIA BADAŃ SPOŁECZNYCH
Lit:
Definicje podstawowych pojęć:
Metodologia nauk (metanauka) jest to w aspekcie pragmatycznym nauka o metodach działalności naukowej i stosowanych w nauce procedurach badawczych. W aspekcie apragmatycznym jest to nauka o elementach i strukturze systemów naukowych tj. o wytworach nauki w postaci pojęć, twierdzeń i teorii naukowych.
Ontologia nauka o bycie jako takim, której zadaniem są dociekania nad naturą wszystkiego cokolwiek istnieje, zarówno w sferze realnej (przedmioty i zdarzenia) jak też idealnej (pojęcia ogólne). We współczesnym znaczeniu podstawowym obok teorii poznania działem filozofii zajmującym się teorią bytu, problemami jego genezy i natury w szczególności. Ontologia ma odpowiadać na pytania co jest genetycznie i funkcjonalnie wcześniejsze, pierwotne – materia czy świadomość.
Epistemologia teoria poznania, współcześnie, naukoznawstwo lub wyodrębniona część naukoznawstwa obejmująca badania teoretyczne nad modelami myślenia naukowego i zasadami ich konstruowania oraz badania nad sposobami społecznego funkcjonowania nauki i praktycznym zastosowaniem strategii i metod naukowych.
Gatunki wiedzy ludzkiej:
WIEDZA LUDZKA
RACJONALNA IRRACJONALNA
Abstrakcyjno – literacka
spekulatywna
potoczna naukowa
Wiedza racjonalna zgodnie z rozumowaniem cechuje ją racjonalność zgodna z logiką.
Wiedza potoczna jest wiedzą zdroworozsądkową, pragmatyczną. Cechuje ja duża ogólnikowość, brak precyzji i mały stopień abstrakcyjności. Niski stopień prawdziwości oraz ścisłości, mała moc prognostyczna, niska zawartość informacyjna, pojęcia są niejednoznaczne. Dotyczy zjawisk i przedmiotów dostępnych bezpośredniej obserwacji.
Wiedza abstrakcyjno literacka - to rodzaj wiedzy, który jest związany ze sztuka literaturą jest przede wszystkim wiedza o człowieku i jego złożonej naturze
Wiedza spekulatywna ( prowadzenie ) zawarta w religii i filozofii.
Wiedza naukowa stosuję mocną zasadę racjonalności. Oznacza ona, że stopień przekonania z jakim głosimy dane twierdzenie powinno odpowiadać stopniowi jego uzasadnienia. Stosuje także słabą zasadę racjonalności czyli spełnia wymogi intersubiektywności (przeciwieństwo wiedzy potocznej)
Warunki aby dana prawda była prawdą naukową
1. wysoki stopień ogólności,
2.wysoki stopień ścisłości
3. wysoki stopień informacyjnej zawartości
4.wysoka pewność epistemologiczna
5. wysokiej prostoty logicznej
Wiedza irracjonalna nieuchwytna dla rozumu. Cechuje ją poza doświadczalna droga poznania (charakterystyczna dla poznania intuicyjnego często sprzecznego z zasadami logiki) oraz poznanie mistyczne polegające na bezpośrednim kontakcie z rzeczywistością nadprzyrodzoną. Nie spełnia słabej zasady racjonalności.
Nauka i jej znaczenie
Nauka może być rozpatrywana w różnych aspektach:
Takim rozumieniem nauki zajmuje się metodologia nauki.
Klasyfikacja nauk
Do klasyfikacji nauk wprowadza się zarówno kryteria ontologiczne jak i metodologiczne.
Podziału nauk dokonuje się według:
PODZIAŁ NAUK wg kryterium przedmiotowo metodologicznego.!!!!!!!!!!!!!!!
Nauki dzielimy na:
· Logika
· Matematyka
· Przyrodnicze
v Fizyczne
v Biologiczne
· Społeczne
v Socjologia
v Prawo
v Historia
v Pedagogika
v Nauki polityczne
v Językoznawstwo
v Filozofia
W polskim systemie wyróżniamy 21 dziedzin, a w tym jest 88 dyscyplin to:
1. nauki biologiczne
- biochemia
- biofizyka
- biotechnologia
-ekologia
2. nauki chemiczne
Chemia
3.Nauki ekonomiczne
- towaroznawstwo
4. nauki farmaceutyczne
5.fizyczne
- fizyka
- geofizyka
6. nauki humanistyczne
- archeologia
- filozofia
- historia
- pedagogika
- religioznawstwo
- nauki o sztuce
- nauki o polityce
- etnologia
7. Sr. leśnicze
- drzewoznawstwo
- leśnictwo
8. nauki matematyczne
- matematyka
- informatyka
9. nauki medyczne
- stomatologia
10. nauki o ziemi
- geografia
- geologia
12. nauki prawne
- prawo administracyjne, rodzinne,
13. nauki rolnicze
- ogrodnictwo
- zootechnika
14.nauki techniczne
- mechanika
- elektronika
- budownictwo
- transport
- telekomunikacja
15. nauki teologiczne
16.n. weterynaryjne
17. n. wojskowe
18. n filmowe
19. nauki muzyczne
- rytmika i taniec
- wokalistyka
20. n. plastyczne
- rzeźba
- grafika
-wzornictwo
21 nauki teatralne
!!!!!!!!!!Metodologia to nauka zajmująca się poznaniem naukowym , procesami poznania w nauce, regułami ( metoda naukowa).Efektami poznania ( wiedza naukową) Wyznacza normy prawidłowego poznania analizuje błędy po0znawczeanalizuje jak ich uniknąć w trakcie procesu badawczego.
Edukacja polega na przejściu od orientacji pozytywistycznej poprzez humanistyczną ku postmodernistycznej
Nauka - teoria – subdyscypliny= prawda + prawidłowość
Teoria oglądanie badanie słowo to układ logicznie i rzeczowo powiązanych tez które teoretycznie wyjaśniają wskazaną jednoznacznie dziedzinę
Teoria w naukach społecznych to wiedza dająca się uzasadnić i interpretować zjawisk interesujących badacza czyli system logicznie spójnych twierdzeń o badanych zjawiskach.
Rodzaje teorii! Wg Kozieleckiego
a) Najbardziej dojrzała – która pozwalają się wyjaśnić i przewidywać rzeczywiste zdarzenia , to system ogólnych i dobrze uzasadnionych twierdzeń,
b) Dojrzała czyli system hipotez przypuszczeń, które nie zawsze pozwalają przewidywać i wyjaśniać fakty
c) Mniej dojrzała refleksyjna, teoretyczna, oznacza dość luźne przypuszczenia i idee nieudokumentowane naukowo
!!!Elementy struktury teorii
- określenie to co jest przedmiotem badań
- określenie granic poznania
- określenie sposobów poznania
2. model pojęciowy strukturalny
- zespół powiązań kategorii analitycznych składający się na szczególną wizję świata
3. zbiór twierdzeń o zależności między zjawiskiem a zdarzeniami
Teorie naukowe wynikają z koncepcji rozumu i dominującego typu racjonalności.
!!!!Wyróżniamy 3 typy podejścia racjonalności
Teza na której opiera się metodologia i teoria naukowa
!!!Opiera się na następujących założeniach
1. Forma rozumu i typu – racjonalnością są pochodne danej formacji społeczno kulturowej
2. zmiana formy rozumu i typu racjonalności jest wynikiem zmiany formalnej
3. szczególnie jest ona widoczna w okresach przełomów formujących w kulturze
Nowoczesność ( modernizm)
W okresie tym podejmowane były próby uniwersalizacji poznania tworzenia scalonych i hierarchicznych struktur poznawczych opartych na porządku konieczności i zjawisk społecznych. Preferowana była uniwersalna forma rozumu i jeden dominujący typ racjonalności. Dla takiego pojęcia charakteru było liniowe ujmowania związków między przyczyna , a skutkiem oraz założenie o stałości konkretu kulturowego każdej przyczynie przypisywano jeden skutek, a dla każdego skutku poszukiwano jednej przyczyny.
Stały kontekst kulturowy.
Przyczyna _____ skutek
SK SK SK
P1----------S2, P2--------S2, … Pn---- Sn
Związki miedzy
Zmienne
Stałe
Przyczyna
Brak
Kontekst
Skutek
kulturowy
Jeśli chcesz skutku S powinieneś w stałym związku kontekście SK spowodować przyczynę P
Do tego miejsca notatki sa poprawione i zgadzaja się z naszymi wykładami Wykrzykniki oznaczają ze na wykładzie sugerowała aby zwrócić na to uwagę
Metoda jest to systematycznie stosowany sposób działania w jakiejś dziedzinie.
Metoda naukowa to określony sposób postępowania zmierzającego świadomie do realizacji celów poznawczych w nauce.
Metody badawcze to typowe i powtarzalne sposoby zbierania, opracowania, analizy i interpretacji danych empirycznych w celu maksymalnego uzasadnienia odpowiedzi na stawiane pytanie.
...
pedagog107