Lwów 1918 - 1919.pdf
(
1947 KB
)
Pobierz
Oli i Jasiowi
HISTORYCZNE BITWY
MICHAŁ KLIMECKI
LWÓW 1918-1919
Dom Wydawniczy Bellona
Warszawa 1998
WSTĘP
W literaturze polskiej, w pracach historyków i licznych publikacjach
miejsce Lwowa w dziejach narodu polskiego opisywano wie
lokrotnie, zawsze podkreślając, iż jego społeczność lojalnie wy
pełniała swe obowiązki względem państwa, a w okresie zaborów
aktywnie uczestniczyła w działaniach na rzecz wskrzeszenia Polski.
Dewizę umieszczoną w herbie: „Semper fidelis”, odczytywano
dosłownie, czyniąc z niej również symbol postawy miasta w naj
trudniejszych okresach dziejów ziem polskich. Do wybuchu wojny
polsko-ukraińskiej w listopadzie 1918 r. w różnorodnych roz
ważaniach o polskim obszarze terytorialnym najczęściej umie
szczano Lwów daleko na zachód od postulowanych granic, z rzadka
jedynie nadając mu miano miasta kresowego
1
. Polskie prawa
do stolicy Galicji uznawano za równie naturalne i uzasadnione
jak do Poznania czy Wilna, a każde targnięcie się na nie za agresję
2
.
Nie dostrzegano przy tym równie emocjonalnego związku Ukraiń
ców ze Lwowem. Nie brano pod uwagę faktu, że od drugiej połowy
ruchów, w tym niepodległościowego, że mieściły się w nim siedziby
XIX w. także i dla nich miasto stanowiło centrum różnorodnych
ukraińskich instytucji naukowych i oświatowych, organizacji społecz
nych, partii politycznych, szkół różnego typu oraz wydawnictw. Do
1
Szerzej na ten temat: R. W a p i ń s k i, Położenie geograficzne ziem
polskich a pojęcie terytorialne Polski, „Przegląd Historyczny”, t. LXXXIII,
z. 2, Warszawa 1992.
2
Tak też tłumaczył stosunek społeczeństwa polskiego do aspiracji niepod
ległościowych i terytorialnych galicyjskich Ukraińców Józef' Piłsudski w roz
mowie z członkiem ukraińskiej misji dyplomatycznej 15 grudnia 1919 r.,
Centralne Panstwowe Historyczne Archiwum Ukrainy we Lwowie (dalej cyt.:
CPHAU), fond 581.op 1 spr.141, k. notaka S.Witwickiego(bez daty),k.1-2.
Lwowa i wschodniej Galicji napływali przybysze z Wielkiej
Ukrainy, gdzie do 1917 r. nie zaistniały warunki do pielęgnowania
ukraińskiej kultury.
Galicyjscy Ukraińcy, podobnie jak Polacy, wyraźnie określali swój
stosunek do Lwowa. Ignorowali przeszłość miasta należącego do
Rzeczypospolitej od połowy XIV w., pełnego pamiątek po czasach
największej świetności państwa polskiego. Odwoływali się przede
wszystkim do jego najstarszych dziejów, po których pozostały już
tylko nieliczne i trudno czytelne świadectwa materialne. Pomijali też
niekorzystny dla siebie układ stosunków narodowościowych w mieś
cie, jak gdyby nie miało to znaczenia, że na progu XX w. byli
dopiero trzecią pod względem liczebności, po polskiej i żydowskiej,
grupą mieszkańców stolicy Galicji.
Polsko-ukraińskie walki o Lwów trwały dokładnie pół roku, od
1 listopada 1918 r. do 30 kwietnia 1919 r. Ich pierwszą i najbardziej
znaną fazą, która mocno ukształtowała polską świadomość historycz
ną, były boje toczone w listopadzie 1918 r. Następnie przez cztery
miesiące stolicę Galicji oblegały oddziały Ukraińskiej Armii Galicyj
skiej. Ostatni okres walk o Lwów to polskie działania zaczepne,
odsuwające przeciwnika od miasta oraz linii kolejowej Prze-
myśl-Lwów. Efektem sukcesów wojsk polskich z drugiej połowy
kwietnia 1919 r. było między innymi uniemożliwienie Ukraińcom
terroryzowania Lwowa i jego mieszkańców ostrzałem artyleryjskim.
Przede wszystkim jednak osiągnięto wówczas pierwszy, a w opinii
społeczeństwa polskiego najważniejszy, cel wojny z Ukraińcami:
wywalczono powrót miasta do odrodzonego państwa polskiego.
Historyk koncentrujący swoje zainteresowania na wojnie polsko-
-ukraińskiej dysponuje znacznym zasobem źródeł dotyczących pol
skiej strony konfliktu
3
. Do dnia dzisiejszego wydano drukiem wiele
dokumentów, pamiętników i dzienników odnoszących się do poli
tycznej oraz militarnej warstwy konfliktu, a i w archiwach, przede
wszystkim w Centralnym Archiwum Wojskowym, Archiwum Akt
Nowych i Archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku,
zachowały się materiały, na podstawie których można odtworzyć
najistotniejsze procesy i fakty, składające się na wysiłek społeczeństwa
polskiego. We Lwowie, w zabytkowym gmachu Królewskiego
Arsenału, spoczywa niemal kompletne archiwum Towarzystwa
3
Wykaz najważniejszych źródeł i opracowań znajduje się na końcu pracy.
Plik z chomika:
bay77
Inne pliki z tego folderu:
Atlantyk 1939-1945.pdf
(5061 KB)
Somma 1916.pdf
(7112 KB)
Płowce 1331.pdf
(3459 KB)
Salamina - Plateje 480-479.pdf
(4642 KB)
Alezja 52.pdf
(7002 KB)
Inne foldery tego chomika:
AFV Modeller
Armor PhotoGallery
ATLAS HISTORYCZNY ŚWIATA
Czołgi
Fine Scale Modeler
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin