SYSTEM POLITYCZNY PAŃSTWA
Wykład VII z 26.04.2009r.
Opracowania do pytań:
Odp. do pyt.3:
a) państwo i inne jego instytucje,
b) instytucja, która wyłącza państwo.
Jako przykład: relacja między państwem a fiskusem. Państwo nie jest elementem społeczeństwa obywatelskiego. Partie jako sama instytucja mają charakter obywatelski. One są tworzone przez ludzi, a nie przez instytucje państwowe. Partie stają się instytucją państwową, wtedy gdy dubluje aparat państwowy.
Odp. do pyt.9:
Czy ja władzę popieram czy nie? Jaka jest społeczna akceptacja 3 poziomu tj. legitymizacji władzy. Możemy odrzucać władzę. Możemy akceptować system jako całość.
Odp. do pyt.10:
Źródła:
- charyzma,
- sukcesy militarne, gospodarcze, polityczne,
- sposób wykonywania polityki, skuteczność działania.
Odp. do pyt.11:
W pewnym stopniu tak; ze względu na niskie zainteresowanie życiem publicznym, niską frekwencją wyborczą. Mamy poczucie niespełnienia. Może to być zasadne ze względu na kryzys władzy, rozdźwięk między władzą, a społeczeństwem. Należy tu zwrócić uwagę na kryzys władzy. Kryzys ten jest dlatego tak rozumiany, że jest to spór jałowy, a nie merytoryczny -> to dyskusja o tym kto ma więcej władzy, a nie powinno tego być. Kryzys niewiary w państwo jako instytucje społeczną. Odrzucenie takich pojęć jak: etos obywatela, etos urzędnika państwowego, własne państwo. Nikt nie troszczy się o marketing własnego państwa, a inne państwa zasadniczo taki etos budują.
Odp. do pyt.12:
Zasada suwerenności narodu jest źródłem legitymizacji. Jest żrodłem form gdzie mamy monarchie tam są dodatkowe źródła. W wersji demokratycznej i mnie demokratycznej np. instytucje, rady pułkowników
Odp. do pyt.18:
Tzw. ciała pośredniczące, które reprezentują interesy.
Odp. do pyt. 22:
Istnieją; w każdym typie elit istnieje spór. Nie są to do końca zintegrowane normatywnie elity. Za tą dyskusją personalną kryją się jednak spory znacznie głębsze. Dla przeciętnego człowieka widoczna jest tylko awantura. Za tym kryje się problem, który zostanie rozwiązany z upływem czasu. Problem jest o granicę zgody z komunistami, a w końcu o kształt RP. Model przekształceń ustrojowych polskich był wynikiem względnej równowagi sił. Komuniści mieli za mało siły żeby rządzić samodzielnie, a opozycja za mało sił a by rządzić samodzielnie. ? Stary porządek legitymizuje nowy porządek, a nowy porządek legitymizuje stary, a to oznacza bardzo powolną ewolucję systemu -> system zmienia się ewolucyjnie. One są wzajemnie uzależnione, bo między nimi jest względna równowaga sił. To ma swoje dobre strony, ale one szybko się kończą, bo pojawiają się skutki niemożliwości rozliczenia i zamknięcia przeszłości. Nie da się tu przyjmować rozwiązań jednoznacznych, prostych, bo jest zbyt duże zróżnicowanie. Ten proces zmian w Polsce nie może prowadzić do pełnych rozliczeń. Jest to wynik przyjętych w latach ’80 rozwiązań. Każde społeczeństwo musi mieć dokładnie wyjaśnione pojęcie dobra i zła.
Odp. do pyt.24:
Typologia demokracji.
Ten model proceduralny nie dotyka kwestii merytorycznej. Kolejnym etapem myślenia o demokracji politycznej jest demokracja partypacyjna (deliberatywna – inaczej zwana). Wiąże się to z uznaniem podmiotowości człowieka i z organizacją społeczeństwa. A to wszystko, iż przyjmuje się, że społeczeństwo powinno współuczestniczyć w działaniach państwa poprzez dialog społeczny. W polskiej konstytucji pojawia się w kontekście społecznej gospodarce rynkowej, ale także we wstępie do konstytucji. Wszystkie instytucje dialogu politycznego , w której uczestniczą zainteresowane grupy, a także podmioty indywidualne. Ten dialog może się dokonywać w różnej formie: komisja trójstronna w Polsce, wojewódzkie komisje dialogu społecznego, różnego rodzaju rady (ale nie gabinetowa), które gromadzą różne społeczeństwa.
Odp. do pyt.34:
Jak wyżej.
LOBBING
W Polsce związany z przeciwdziałaniem korupcji. To nie jest jednak cel sam w sobie, on tylko pomaga.
Drugie z założeń, że żadna z dotychczasowych instytucji, które jest np. konsultacje w procedurze ustawodawczej, komisje trójstronne, one nie powinny być rozumiane jako instytucje lobbingu, aczkolwiek w literaturze z takim poglądem możemy się spotkać, ale one nie mają dostatecznego umotywowania.
Lobbing wywodzi się ze Stanów Zjednoczonych. Jego źródeł należy się dopatrywać np. w prawie kierowania petycji do rządu, co jest uprawnieniem konstytucyjnym w Stanach. Amerykanie doskonalili te instrumenty. W XX wieku zostały wydane dwie ustawy:
- z 1946 roku,
- z 1995 roku
najbardziej istotną kwestią jest to, że w tych koncepcjach amerykańskich lobbing jest zawsze traktowany jako działalność odpłatna. Zarówno od strony podmiotowej jak i przedmiotowej.
Najbardziej istotną kwestią jest to, w koncepcjach amerykańskich lobbing jest traktowany jako działalność ODPŁATNA
Lobbysta – jest osoba, która utrzymuje więcej niż jeden kontakt hobbystyczny w kongresie, spędza więcej niż 20% czasu w ciągu 6 miesięcy na zajęciach związanych z działalnością hobbystyczną – to ujęcie ze strony podmiotu.
Kontakt hobbistyczny – to każda ustna, pisemna, elektroniczna forma komunikacji w celu wpłynięcia na decydentów władzy ustawodawczej czy wykonawczej w imieniu klienta.
Prowadzi to do jednoznaczności, nie do fikcji.
Umożliwiają legalną działalność w innym zakresie.
Jest tu zasadnicza różnica pomiędzy obowiązkiem uzyskania opinii od podmiotu, którego akt dotyczy – to regulacja Polska, regulamin sejmu, a właśnie działaniem hobbistycznym.
Lobbysta działa w tym celu, kierunku aby interes zleceniodawcy został zrealizowany.
Lobbing należy odróżnić od działalności korporatywistycznej.
Europa w zastosowaniu lobbingu jest w tyle za lobbingiem w porównaniu ze stanami ale choć ona się rozwija się coraz bardziej, ale nadal jest traktowany jako obce ciało w systemie parlamentarnej reprezentacji interesów.
W literaturze można się spotkać z podziałem lobbingu na dwa rodzaje:
a) pluralistyczny – występuje w St. Zjednoczonych, Wielka Brytania
b) korporacyjny –występuje w Austrii, Holandii, Niemczech, Norwegii, Szwecji.
Różnica pomiędzy nimi jest następująca:
- w modelu pluralistycznym nie występują korporacje, które charakteryzują Europę (w St. Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii). Grupy interesów nie są wyłączone w zorganizowany przez państwo system reprezentowania interesów, bo korporacje istnieją. Sama korporacja jako tako nie jest włączona w jakiś system. W Europie korporacje są włączone w zorganizowanych przez państwo system reprezentacji interesów np. w Polsce komisja trójstronna
Uwagi:
Należy rozłącznie traktować system lobbingowy i korporacyjny. To są jednak dwa różne systemy, a przede wszystkim dlatego, że korporacje są włączone w system państwowy np. nie da się uchwalić budżetu bez opinii komisji trójstronnej.
To oznacza, że do reprezentacji interesów parlamentarnych włącza się podmiot odrębny, nie pochodzący z wyborów powszechnych (wtedy nie ma legitymizmu takiego jak parlament).
Lobbing wynika wyłącznie z aktywności podmiotów niepaństwowych, nie włączonych do struktury wykonywania władzy.
W Polsce lobbing jest źle uregulowany.
Ta konstrukcja jest niewłaściwa – lobbing jest lobbingiem, a system korporacyjny to odrębna sprawa.
W wielu krajach europejskich występują te dwie reguły. Problemem Polski jest kapitalizm polityczny tzn. ścisłe powiązanie władzy politycznej z możliwościami rozwoju gospodarczego firm.
LOBBING W POLSCE
Ustawa z 07.07.2005r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa
Mamy tu ograniczenie do stanowienia prawa. Ustawa amerykańska mówi o władzy wykonawczej i ustawodawczej jako podmiotach nacisku hobbistycznego.
Art. 1 ustawy – ustawa określa zasady jawności działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, zasady wykonywania zawodowej działalności lobbingowej, formy kontroli zawodowej działalności lobbingowej oraz zasady prowadzenia rejestru podmiotów wykonujących zawodową działalność lobbingową.
Art. 2 ustawy – przedstawia coś na kształt legalnej definicji działalności lobbingowej.
Działalność lobbingowa – jest każde działanie prowadzone metodami prawnie dozwolonymi, zmierzające do wywarcia wpływu na organy władzy publicznej w procesie stanowienia prawa.
Niedookreśloność pojęciowa jest tu widoczna. Wywarcie wpływu – rozciągliwość pojęcia.
Art. 2 ust. 2 ustawy – zawodową działalnością lobbingową jest zarobkowa działalność lobbingowa prowadzona na rzecz osób trzecich w celu uwzględnienia w procesie stanowienia prawa interesów tych osób.
- działalność lobbingowa – jest wszystko – tak wynika z tej definicji.
Powinny być wyznaczone granice, bo wtedy jest sytuacja jednoznaczna.
Rozciągliwość lobbingu nie pozwala wyjaśnić co lobbing w Polsce stanowi -> nie jest jasny. Nie daje to możliwości efektywnej kontroli, ma być zawsze zawodowy lobbing!
Kontrola zawodowej działalności lobbingowej -> tu występuje
Lobbing w Polsce wymyka się spod kontroli, bo on musi być tylko zawodowy -> nie ma lobbysty – hobbysty.
Art.8 ustawy – po wniesieniu projektu ustawy do Sejmu ….. -> wysłuchanie publiczne
- to nie jest ściśle działalność hobbistyczna, ale się z nią wiąże,
- komisja nie jest zobowiązana do ogłoszenia wysłuchania publicznego, co czyni na wniosek posła,
- publicznych wysłuchań jest kilka.
Regulamin sejmu określa kto jest uprawniony do udziału w wysłuchaniu publicznym i to są zarówno podmioty określone ustawą o działalności lobbingowej, jak też inne podmioty, które zgłosiły chęć udziału.
Trójstronna komisja do spraw społeczno-gospodarczych
Ustawa z 2000r. z późń. zm.
- stanowi forum dialogu społecznego prowadzonego dla godzenia interesów pracowników, interesów pracodawców oraz dobra publicznego.
Celem działalności komisji jest dążenie do osiągnięcia i zachowania pokoju społecznego – to jest celem dialogu społecznego.
to formuła otwarta; nie tylko dotyczy sfery pracowniczej; ta formuła jest szersza, w Polsce rozwija się powoli.
Do kompetencji komisji należy prowadzenie dialogu społecznego w sprawach wynagrodzeń i świadczeń społecznych oraz w innych sprawach społecznych lub gospodarczych, a także realizacja zadań określonych w odrębnych ustawach.
Skład tej komisji to przedstawiciele:
- strony rządowej,
- strony pracowników,
- i strony pracodawców.
Strona rządowa – ona wykonuje funkcje mediatora.
Korporacyjne układy. Całość trzeba odnieść do: PRACA+ KAPITAŁ+ PAŃSTWO
szeroki0