Pieśni i wiersze z Wyprawy.doc

Three Rings for the Elven-kings under the sky,
Seven for the Dwarf-lords in their halls of stone,
Nine for Mortal Men doomed to die,
One for the Dark Lord on his dark throne
In the land of Mordor where the shadows lie.
One Ring to rule them all, One Ring to find them,
One Ring to bring them all and in the darkness bind them,
In the land of Mordor where the shadows lie.

Trzy pierścienie dla królów Elfów pod otwartym niebem,
Siedem dla władców krasnali w ich kamiennych pałacach,
Dziewięć dla śmiertelników, ludzi śmierci podległych.
Jeden dla Władcy Ciemności na czarnym tronie
W Krainie Mordor, gdzie zaległy cienie.
Jeden, by wszystkimi rządzić, Jeden, by wszystkie odnaleźć,
Jeden, by wszystkie zgromadzić i w ciemnoPci związać
W Krainie Mordor, gdzie zaległy cienie.

Upon the hearth the fire is red,
Beneath the roof there is a bed;
But not yet weary are our feet,
Still round the corner we may meet
A sudden tree or standing stone
That none have seen but we alone.

Tree and flower, leaf and grass,
Let them pass! Let them pass!
Hill and water under sky,
Pass them by! Pass them by!

Still round the corner there may wait
A new road or a secret gate,
And though we pass them by today,
Tomorrow we may come this way
And take the hidden paths that run
Towards the Moon or to the Sun.

Apple, thorn, and nut and sloe,
Let them go! Let them go!
Sand and stone and pool and dell,
Fare you well! Fare you well!

Home is behind, the world ahead,
And there are many paths to tread
Through shadows to the edge of night,
Until the stars are all alight.
Then world behind and home ahead,
We'll wander back to home and bed.

Mist and twilight, cloud and shade,
Away shall fade! Away shall fade!
Fire and lamp and meat and bread,
And then to bed! And then to bed!

Na kominku ogień gorze,
A pod dachem ciepłe łoże;
Lecz, że stopy wypoczęte,
Może jeszcze za zakrętem
Ujrzym drzewo albo kamień
Przez nikogo nie widziane...

Kwiat i drzewo, trawa, liść -
Trzeba nam iść, dalej iść,
Woda, niebo, wzgórze, jar -
Naprzód marsz, naprzód marsz.

Za zakrętem może czeka
Droga nowa i daleka,
A choć dziś ją omijamy,
Jutro tuż za progiem bramy
Może ścieżka nas uwiedzie,
Która wprost na księżyc wiedzie...

Jabłko, orzech, cierń i głóg -
Nie żałuj nóg, nie żałuj nóg,
Staw, dolina, piasek, głaz -
Żegnam was, żegnam was.

Dom za nami, świat przed nami,
Wielu trzeba iść drogami,
By w krąg nocy wkroczyć godnie,
Nim zapłoną gwiazd pochodnie.
Wtedy znów przed nami wrota
I powracać w dom ochota...

Cień i chmura, zmierzch i mgła
Niech znikną - sza, cicho - sza.
Chleb i mięso, lampa, piec,
I w łóżko lec - w łóżko lec...

Snow-white! Snow-white! O Lady clear!
O Queen beyond the Western Seas!
O light to us that wander here
Amid the world of woven trees!

Gilthoniel! O Elbereth!
Clear are thy eyes and bright thy breath,
Snow-white! Snow-white! We sing to thee
In a far land beyond the Sea.

O stars that in the Sunless Year
With shining hand by her were sown,
In windy fields now bright and clear
We see your silver blossom blown!

O Elbereth! Gilthoniel!
We still rember, we who dwell
In this far land beneath the trees,
Thy starlight on the Western Seas.

Śnieżyczko, pani jasna jak słońce,
Śliczna królowo zamorskich stref,
O, świeć nam tutaj wędrującym
Wśród plątaniny gałęzi i drzew!

O Gilthoniel, o Elbereth,
Oddech twój czysty, oczy jaśniejsze od łez!
Śnieżko, śnieżyczko - nasze głosy śpiewają,
Nasze głosy cię wielbią w zamorskim kraju.

O gwiazdy, które w bezsłonecznym roku
Błyszcząca dłoń jej rozsiała wśród nieb -
Patrzymy na was, lecące wysoko
Jak srebrne kwiaty przez niebieski sklep!

O Elbereth, o Gilthoniel,
Wciąż pamiętamy, mieszkańcy podziemnych cel
Śnieżko, śnieżyczko - złoty blask, który gorzał,
Twe gwiezdne światło na zachodnich morzach!

Ho! Ho! Ho! to the bottle I go
To heal my heart and drown my woe.
Rain may fall and wind may blow,
And many miles be still to go,
But under a tall tree I will lie,
And let the clouds go sailing by.

Ho, ho, ho - i gul-gul-gul!
By uleczyć serca ból...
Deszcz niech pada, wiatr niech dmie,
A iść trzeba - Bóg wie gdzie -
Wolę leżeć w cieniu drzewa,
A wiatr chmury niech rozwiewa...

Sing hey! for the bath at close of day
That washes the weary mud away!
A loon is he that will not sing:
O! Water Hot is anoble thing!

O! Sweet is the sound of falling rain.
and the brook that leaps from hill to plain;
but better than rain or rippling streams
is Water Hot that smokes and steams.

O! Water cold we may pour at need
down a thirsty throat and be glad indeed;
but better is Beer, if drink we lack,
and Water Hot poured down the back.

O! Water is fair that leaps on high
in a fountain white beneath the sky;
but never did fountain sound so sweet
as splashing Hot Water with my feet!

Słodką kąpiółkę śpiewaj o zmierzchu.
Co wszelkie błoto obmywa z wierzchu!
Kto nie chce śpiewać - z takim precz,
Gorąca woda to piękna rzecz!

Słodki deszcz, który pluszcze powoli,
I szmer potoku, co mknie wśród dolin,
Lecz nad oboma wciąż wiedzie prym
Gorącej wody to para i dym!

Gdy nas pragnienie mocno przyparło,
Lać zimną wodę możemy w gardło,
Lecz lepsze piwo, gdy chce się pić,
Lub ciepłej wody po plecach nić!

Czysta jest woda, co w czas poranny
Strzela pod niebo snopem fontanny,
Ale nad słodki fontanny plusk
Milszy mi wody gorącej chlust!

Farewell we call to hearth and hall!
Though wind may blow and rain may fall,
We must away ere break of day
Far over wood and mountain tall.

To Rivendell, where Elves yet dwell
In glades beneath the misty fell,
Through moor and waste we ride in haste,
And whither then we cannot tell.

With foes ahead, behind us dread,
Beneath the sky shall be our bed,
Until at last our toil be passed,
Our journey done, our errand sped.

We must away! We must away!
We ride before the break of day!

Żegnaj, kominku, żegnaj nam, salo!
Choć wichr powieje, deszcz lunie falą,
Trzeba nam zmykać z nastaniem zórz
Przez bory, lasy i szczyty wzgórz

Do Rivendellu, gdzie jeszcze żwawy
Ród elfów mieszka pod runem trawy -
Przez wrzosowiska, galopem, w cwał,
A dokąd - któż by powiedzieć chciał?

Przed nami trwogi, za nami strachy,
A nasze łoże pod nieba dachem,
Aż wreszcie koniec znojów i łez,
Aż wreszcie naszej wędrówki kres.

Trzeba nam zmykać, trzeba nam gnać,
Nim świt zapali pochodnię dnia.

O! Wanderers in the shadowed land
depair not! For though dark they stand,
all woods there be must end at last,
and see the open sun go past:
the setting sun, the rising sun,
the day's end, or the day begun.
For east or west all woods must fail...

O wędrownicy w krainę cienia,
Nie rozpaczajcie! Choć się nie zmienia
Gęsty bór - jednak kiedyś się skończyć -
I oto przestrzeń zalana słońcem,
Oto zachody słońca i wschody
I po dniu starym znowu dzień młody...
Wschód, czyli zachód - gdzieś bór się skończy.

Hey dol! merry dol! ring a dong dillo!
Ring a dong! hop along! fal lal the willow!
Tom Bom, jolly Tom, Tom Bombadillo!

Hey! Come merry dol! derry dol! My darling!
Light goes the weather-wind and the feathered starling.
Down along under Hill, shining in the sunlight,
Waiting on the doorstep for the cold starlight,
There my pretty lady is, River-woman's daughter,
Slender as the willow-wand, clearer than the water.
Old Tom Bombadil water-lilies bringing
Comes hopping home again. Can you hear him singing?
Hey! Come merry dol! derry dol! and merry-o,
Goldberry, Goldberry, merry yellow berry-o!
Poor old Willow-man, you tuck your roots away!
Tom's in a hurry now. Evening will follow day.
Tom's going home home again water-lilies bringing.
Hey! come derry dol! Can you hear me singing?

Hop along, my little friends, up the Withywindle!
Tom's going on ahead candles for to kindle.
Down west sinks the Sun: soon you will be groping.
When the night-shadows fall, then the door will open,
Out of the window-panes light will twinkle yellow.
Fear no alder black! Heed no hoary willow!
Fear neither root nor bough! Tom goes on before you.
Hey now! merry dol! We'll be waiting for you!

Hey! Come derry dol! Hop along, my hearties!
Hobbits! Ponies all! We are fond of parties.
Now let the fun begin! Let us sing together!

Hej dol, merry dol, ...dziń-dzi-liń-dziń-dillo!
Ding i dong, hop w snop - wierzbo wydziwillo!
Tom Bom, zuch ten Tom, Tomek Bombadillo!

Hej, chodź, merry dol, derry - serce skacze,
Lekko chodzi wiatr - upierzony szpaczek,
A tu koło wzgórza lśniąca w blaskach słońca
Na poświatę gwiezdną w progu czekająca
Mija piękna pani, Rzeki córka młoda
Śmiglejsza niż witka i czystsza niż woda.
Stary Bombadil - od drzewa do drzewa -
Niosąc wodne lilie skacze i tak śpiewa:
Hej, chodź, merry dol, derry dol... jak młodo!
Złociutka, żółciutka - o Złota Jagodo!
Wierzba Staruszeczka już galązki zniża,
Tom się bardzo śpieszy, bo się wieczór zbliża.
Tom z liliami skacze od drzewa do drzewa -
Hej, chodź, derry dol dong - słyszycie, jak śpiewa!

Hopsa w czysty nurt Wii, hopsa, byle dalej!
Tom was, chłopcy, prowadzi i świeczkę zapali.
Słońce wkrótce już zajdzie - i mrok was omota.
Gdy nocy cień zapadnie - otworzą się wrota,
Skroś przez szyby zamruga płomyk migotliwy,
Nie bójcie się olszyny ani wierzby siwej,
Nie bójcie się korzeni - Tom idzie przed wami -
Hopsa, hej merry derry... zaczeka przed drzwiami.

Hej tam, hop, merry dol dong - stratujmy murawę!
Hobbity o koniki wszak lubią zabawę.
Uśmiejemy się setnie - zaśpiewamy chórem.

Now let the song begin! Let us sing together
Of sun, stars, moon and mist, rain and cloudy weather,
Light on the budding leaf, dew on the feather,
Wind on the open hill, bells on the heather,
Reads by the shady pool, lilies on the water:
Old Tom Bombadil and the River-daughter!

Zaśpiewajmy wesoło, zaśpiewajmy w chórze -
O słońcu i o gwiazdach, mgłach, deszczu, wichurze,
O promyku na pączkach i na piórkach rosie,
O wietrze na pagórku i dzwonkach we wrzosie,
O sitowiu nad stawem, o liliach na wodzie,
O Tomie Bombadilu i Złotej Jagodzie.

O slender as a willow-wand! O clearer than clear water!
O reed by the living pool! Fair river-daughter!
O spring-time and summer-time, and spring again after!
O wind on the waterfall, and the leaves' laughter!

Old Tom Bombadil is a merry fellow;
Bright blue his jacket is, and his boots are yellow.

Niż witka wierzby śmiglejsza, czystsza niż woda,
Trzcino nad stawem, o Rzeko córeczko młoda!
O wiosno, o poro lata i znowu wiosno,
Wietrze nad wodą, listki śmiejące się głośno!

Stary Tom Bombadil to kompan milutki,
Ma niebieski kabacik i żółte ma butki.

Cold be hand and heart and bone,
and cold be sleep under stone:
never more to wake on stony bed,
never, till the Sun fails and the Moon is dead.
In the black wind the stars shall die,
and still on gold here let them lie,
till the dark lord lifts his hand
over dead sea and withered land.

Niech będą zimne i serce, i ramię,
I sen, na którym zimny leży kamień...
O, na kamiennym łożu nigdy nie siąść,
Póki nie zgaśnie i Słońce, i Miesiąc.
W czrnej wichurze gwiazd zagasną krocie,
Lecz ni niech leżą tutaj na tym złocie,
Póki lord czarny nie podniesie dłoni
Nad suchym lądem u martwej mórz toni.

Ho! Tom Bombadil, Tom Bombadillo!
By water, wood and hill, by the reed and willow,
By fire, sun and moon, harken now and hear us!
Come, Tom Bombadil, for our need is near us!

Ho, ho, Tomie Bombadil, Bombadilu Tomie!
Na wierzbę i na rzeką, na wodę i płomień,
Na słońce i na księżyc - posłuchaj, sąsiedzie,
I przybądź do nas, Tomie, bo jesteśmy w biedzie!

Old Tom Bombadil is a merry fellow,
Bright blue his jacket is, and his boots are yellow.
None has ever caught him yet, for Tom, he is the master:
His songs are the stronger songs, and his feet are faster.

Wake now my merry lads! Wake and hear me calling!
Warm now be heart and limb! The cold stone is fallen;
Dark door is standing wide; dead hand is broken.
Night under Night has flown, and the Gate is open!

Hey! now! Come hoy now! Whither do you wander?
Up, down, near or far, here, there or yonder?
Sharp-ears, Wise-nose, Swish-tail and Bumpkin,
White-socks my little lad, and old Fatty Lumpkin!

Stary Tom Bombadil to kompan milutki,
Ma niebieski kabacik i żółte ma butki.
Nikt go jeszcze nie złapał, bo sprytny to chłopak
I w piosenkach mocniejszy, i śmiglejszy w stopach.

Hej, wstawajcie , kompany! Posłuchajcie pobudki,
Zimny kamień z was opadł! Krzepcie członki i serca!
Brama stoi otwarta - martwa ręka złamana,
Noc pod Noc się wśliznęła - Brama stoi otworem!

Hej, tam - ho, chodźcie! Hej, gdzież to się goni?
Daleko, blisko, z tej czy z tamtej strony?
Uszko, Ogonek i Nos - i w komplecie
Z Białym Kopytkiem ty, miły Pulpecie!

There is an inn, a merry old inn
beneath an old grey hill,
And there they brew a beer so brown
That the Man in the Moon himself came down
one night to drink his fill.

The ostler has a tipsy cat
that plays a five-stringed fiddle;
And up and down he runs his bow,
Now squeaking high, now purring low,
now sawing in the middle.

The landlord keeps a little dog
that is mighty fond of jokes;
When there's good cheer among the guests,
He cocks an ear at all the jests
and laughs until he chokes.

They also keep a hornéd cow
as proud as any queen;
But music turns her head like ale,
And makes her wave her tufted tail
and dance upon the green.

And O! the rows of silver dishes
and the store of silver spoons!
For Sunday there's a special pair,
And these they polish up with care
on Saturday afternoons.

The Man in the Moon was drinking deep,
and the cat began to wail;
A dish and a spoon on the table danced,
The cow in the garden madly pranced,
and the little dog chased his tail.

The Man in the Moon took another mug,
and rolled beneath his chair;
And there he dozed and dreamed of ale,
Till in the sky the stars were pale,
and dawn was in the air.

Then the ostler said to his tipsy cat:
"The white horses of the Moon,
They neigh and champ their silver bits;
But their master's been and drowned his wits,
and the Sun'll be rising soon!"

So the cat on his fiddle played hey-diddle-diddle,
a jig that would wake the dead:
He squeaked and sawed and quickened the tune,
While the landlord shook the Man in the Moon:
"It's after three!" he said.

They rolled the Man slowly up the hill
and bundled him into the Moon,
While his horses galloped up in rear,
And the cow came capering like a deer,
and a dish ran up with the spoon.

Now quicker the fiddle went deedle-dum-diddle;
the dog began to roar,
The cow and the horses stood on their heads;
The guests all bounded from their beds
and danced upon the floor.

With a ping and a pang the fiddle-strings broke!
the cow jumped over the Moon,
And the little dog laughed to see such fun,
And the Saturday dish went off at a run
with the silver Sunday spoon.

The round Moon rolled behind the hill,
as the Sun raised up her head.
She hardly believed her fiery eyes;
For though it was day, to her suprise
they all went back to bed.

Jest taka knajpa (powiem gdzie,
Gdy ktoś mnie pięknie zapyta) -
Taki w niej warzą piwny lek,
Że raz z Księżyca spadł tam Człek,
By sobie popić do syta.

W tej knajpie żył pijany kot,
Co grał jak sztan na skrzypkach.
Z rozmachem smyka ciągnął włos
To piszcząc piii, to burcząc w głos -
To z wolna grając, to z szybka.

Gospodarz trzymał także psa,
Co strasznie lubił kawały.
Gdy nagle rósł u stołu gwar,
On chytrze każdy łowił żart
I śmiał się, aż szyby drżały.

Była i krowa (miała coś
Wielkopańskiego w postawie);
Muzyczny mając słuch (to fakt)
Ogonem wciaż machała w takt,
Gdy hops - hopsała po trawie.

Talerzy srebrnych był też stos
I łyżek srebrnych i złotych.
By na niedzielę serwis lśnił,
Polerowano go co sił
Popiołem każdej soboty.

Pociągnął łyk z Księżyca Człek,
Kot przeraźliwie zamiauczał,
A talerz z łyżką dzyń i dzeń,
A krowa w sadzie hop na pień,
A pies się śmiał (był to czau-czau).

Z Księżyca Człek łyk drugi dzban -
Pod stół zwaliło się ciało;
I śnił o piwie, i mruczał w śnie,
Aż zbladła noc na nieba dnie
I pomalutku świtało.

...