C.W. Ceram - Bogowie, Groby i Uczeni.pdf

(1402 KB) Pobierz
Bogowie, Groby i Uczeni
C.W. Ceram
Bogowie, Groby i Uczeni
Tytuł oryginału «GÖTTER, GRÄBER UND GELEHRTE»
Wybór i opracowanie ilustracji ZSOLT KISS
Projekt graficzny serii RYSZARD ŚWIĘTOCHOWSKI
Opracowanie okładki i stron tytułowych TERESA KAWIŃSKA
Reprodukcje fotograficzne STANISŁAW TURSKI i MIECZYSŁAW KOWALSKI
Copyright by Rowohlt Verlag GmbH Reinbek bei Hamburg 1949
Copyright for the Polish edition by
Państwowy Instytut Wydawniczy
Warszawa 1958
PRINTED IN POLAND Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1996 r.
Wydanie ósme
Ark. wyd. 33,3. Ark. druk. 29,25
Papier offset, kl III 70 g, 70 x 100 cm
Cieszyńska Drukarnia Wydawnicza
Nr zam. 565/K-96
ISBN 83-06-02398-6
334928460.001.png
SPIS TREŚCI
I. KSIĘGA POSĄGÓW
1. PROLOG NA ZIEMI KLASYCZNEJ
Pierwszy szyb w przeszłość. — Odkrycie Herkulanum. — Jak kwitła i zginęła Pompeja. — Trzy rodzaje
śmierci. — Uczestnicy własnego pogrzebu. — „Dużo piękniejsze niż dzieła Rafaela.” — Lessing darowuje
dziesięć lat swego życia.
2. WINCKELMANN, CZYLI NARODZINY NOWEJ NAUKI
Syn ubogiego szewca. — Konwertyta. — Przedmowa na 2677 stronach. — Zagadkowy kałamarz. — Rozgo-
ryczony padre. — Omyłki Winckelmanna. — Świat antyczny tak nie wyglądał! — Zamordowanie
Winckelmanna.
3. TROPICIELE HISTORII
Skąd te wiadomości? — Martwy wojownik. — Mania kolekcjonerstwa. — Koloseum jako kamieniołomy.
— Zagadkowy szkielet. — Skamieniałości wytworzone „sposobem domowym”. — Brat Casanovy „nabiera”
Winckelmanna. — Psyche z brodą. — Mądrość Hery. — Jak umarł Fidiasz?
4. BAJKA O BIEDNYM CHŁOPCU, KTÓRY ZNALAZŁ SKARB
Zbrodzień Hennig, zwany Bradenkierl. — Siedmioletni chłopiec wyrywa się do Troi. — Pijak deklamuje
Homera. — Geniusz językowy. — Handlarz złota. — Schliemann wierzy Homerowi. — Bunarbaszi czy
Hissarlik? — Schliemann znajduje Troję. — Dziewięć warstw. — „Skarb Priama”. — Lord Elgin robi zły
interes.
5. MASKA AGAMEMNONA
„Agamemnon”, odwieczny temat dramaturgów, od Ajschylosa do Sartre’a. — Lwia Brama. — Piec pie-
karniczy czy skarbiec? — Zofia Schliemann pomaga w pracach wykopaliskowych. — Martwe twarze. —
Klejnoty i złoto. — Maski. — Napiwek cesarza Brazylii. — Złoto, złoto i jeszcze raz złoto.
6. SCHLIEMANN I NAUKA
Winckelmann a Schliemann. — Nauka i reklama. — Głos ma Schopenhauer. — Wielcy dyletanci. — Omył-
ki Schliemanna. — Kto ostatecznie kupi jego zbiory? — Obywatele honorowi Berlina: Bismarck, Moltke i
Schliemann. — Troją odkopują w Niemczech!
7. MYKENY, TIRYNS I WYSPA ZAGADEK
„Złote miasta”. — Miejsce urodzenia Herkulesa. — Mury Tirynsu. — Strusie jajo znalezione w Mykenach.
— Dziwne wizerunki byków. — Poszło o 1612 drzew oliwkowych. — Śmierć Schliemanna. — Evans szuka
starego pisma.
8. NIC ARIADNY
Kreta, państwo Minosa. — Evans znajduje Labirynt. — 75 000 litrów oliwy. — Rozwój kultury minojskiej.
— Moda kobieca na Krecie. — Jeszcze raz obrazy byków. — Ofiary dla Minotaura. — Czarne żagle
Tezeusza. — Pożeracze tysiącleci.
II. KSIĘGA PIRAMID
9. O PEWNEJ KLĘSCE, KTÓRA STAŁA SIĘ ZWYCIĘSTWEM
Napoleon i jego „uczeni cywile”. — „Czterdzieści wieków spogląda na was!” — Denon rysuje. — Odkrycie
starożytnego Egiptu. — Nil. — Tajemnica hieroglifów.
10. CHAMPOLLION I TRÓJJĘZYCZNY KAMIEŃ Z ROSETTY
Znowu geniusz językowy! — Cudowne narodziny Champolliona. — Siedemnastoletni członek Akademii. —
Nieznany żołnierz znajduje kamień z Rosetty. — Champollion w Paryżu. — Kapitan Scott na biegunie
południowym. — Czyżby hieroglify były już odcyfrowane?
11. ZDRAJCA STANU ODCYFROWUJE HIEROGLIFY
Dwunastoletni chłopiec wypowiada swe poglądy polityczne. — „Sto dni” Napoleona. — Champollion ska-
zany na wygnanie. — Próby odcyfrowania. — Champollion contra Horapollon. — Imiona królewskie. —
Ptolemeusz i Kleopatra. — Istota hieroglifów. — Champollion pod portykiem świątyni w Denderze.
12. «CZTERDZIEŚCI WIEKÓW SPOGLĄDA NA WAS»… Cztery wielkie nazwiska. — „Włoski
olbrzym.” — Taranem na komory grobowe! — Lepsius porządkuje historię. — Kronika Manetona. —
Rozwój historii egipskiej. — Mariette znajduje święte byki. — Bogaty pan Ti.
13. PETRIE I GROB AMENEMHETA
Petrie kopie przez całe życie. — Nagi człowiek w piramidzie. — „Horyzont Cheopsa”. — Grobowce bu-
dowane wśród krwi i łez. — Ka. — Silvio Gesell i arka przymierza. — Mistyka liczb. — Petrie kopie w
wodzie. — Na tropie rabusiów plądrujących groby.
14. ZBÖJCY W «DOLINIE KRÓLÓW»........
Amerykanin kupuje antyki. — Historia „Doliny Królów” to historia rabunków. — Nowoczesny proces
sprzed 3000 lat. — Ramzes III trzykrotnie pochowany. — Masowe groby dla królów.
15. MUMIE
Pococke i Bruce w „Dolinie”. — Elektrycznie oświetlone grobowce. — „Czarny rynek” zabytków. — Abd-
el-Rasul. — Dynastia rabusiów. — Brugsch-bej znajduje 40 martwych królów. — Jak balsamowano zwłoki?
— Fellachowie odprowadzają mumie swych władców.
16. HOWARD CARTER ODKRYWA GRÓB TUTANCHAMONA. Kulminacyjny punkt odkryć
archeologicznych. — Wypadek samochodowy Carnarvona. — Pierwszy stopień kamiennych schodów. —
Zapieczętowane drzwi. — Znowu na tropie rabusiów. — W przedsionku grobowca. — „Cudowne rzeczy!”
— Bezcenne skarby w bocznej komorze.
17. ZŁOTY MUR
Organizacja wykopalisk. — List Raisa Achmeta Gurgara. — 700 przedmiotów w przedsionku. — Złota
skrzynia. — Jeszcze większe skarby. — Carter krytykuje niedbalstwo starożytnych Egipcjan. — Złota
trumna Tutanchamona. — Kim był ten król? — Zdjęcie bandaży z mumii. — 12 300 turystów. — Bzdura o
„przekleństwie faraona”
III. KSIĘGA WIEŻ
18. PISMO ŚWIĘTE POWIADA
Kara boska. — Francuski zbieracz owadów. — Redaktor i archeolog. — Nic poza kilkoma usypiskami.
19. BOTTA ZNAJDUJE NINIWĘ
Mezopotamia — kraj i ludzie. — Cudowne dziecko. — Dyplomacja i nauka. — Wykopaliska pod
Kujundżykiem. — Pierwszy asyryjski pałac pod Chorsabadem. — Nieudany transport. — Cały świat
zelektryzowany wykopaliskami Botty.
20. ODCYFROWANIE PISMA KLINOWEGO
Nauczyciel idzie o zakład. — Podróże Niebuhra. — Persepolis. — Jedna warstwa kulturowa na drugiej. —
Georg Friedrich Grotefend. — Genialny pomysł. — „Wielki król — król królów...” — Dziadek, ojciec i syn.
21. POCZWÓRNA PRÓBA
Siedemnastoletni redaktor. — Napis behistuński. — „Oto co wieści król Darajawahusz...” — Praca kopisty
na wysokości pięćdziesięciu metrów nad ziemią. — Powtórne odcyfrowanie pisma klinowego. —
Niepowodzenia. — Słownik na glinianych tabliczkach. — Czterech uczonych dochodzi do identycznego
wyniku.
22. PAŁACE POD WZGÓRZEM NIMRUD
Henry Austen Layard. — Pierwsza podróż. — „Wielki łowca przed Panem”. — Layard rozpoczyna swą
przygodę z 60 funtami angielskimi w kieszeni. — Rewolucja! — Sztuczny cmentarz. — Nemrod powstaje i
z ziemi. — Przerażenie na targu. — Przemówienie szejka. — Uskrzydlone byki o ludzkich twarzach prze-
wiezione do Londynu. — Layard opisuje wzgórze Nimrud.
23. GEORGE SMITH SZUKA IGŁY W STOGU SIANA
Ponowne wykopaliska pod Kujundżykiem. — Pyszna Niniwa. — Wojny, mordy, grabieże, ucisk. — Ogród
na skale. — Sanheryb — asyryjski dyktator. — Babilon starty z oblicza ziemi. — Biblioteka z glinianych
tabliczek. — Hormuzd Rassam znajduje epos Gilgamesza. — Smith odkrywa podanie o potopie. —
Utnapisztim — babiloński Noe.
24. kule Świszczą wokół Koldeweya
Łódź nosząca nazwę „Świeży Ser”. — Profesor pisze wiersze. — „W kraju oper i tenorów”. — Zbójca z
Wenecji. — Strzelaniny — „istna plaga w tej okolicy”.
25. ETEMENANKI, CZYLI WIEŻA BABEL
Babilon Nabuchodonozora. — Szeroki mur. — Wiszące ogrody Semiramidy. — Wieża babilońska. — Zni-
szczenia. — Święta droga. — „Smok babiloński”. — Proroctwa Jeremiasza.
26. TYSIĄCLETNI KRÓLOWIE I POTOP
Nasze zabobony pochodzą z Babilonu. — Jak „wyliczono”, że pewien lud musiał kiedyś istnieć. — Naj-
starsza kultura świata? — Rzut oka na historię Międzyrzecza. — Sargon był postacią historyczną! —
Woolley — parfait gentilhomme . — Sztandar mozaikowy z Ur. — Straszne odkrycie. — Potop. — „Listy
królów”. — Mes-anni-padda.
IV. KSIĘGA SCHODÓW
27. SKARB MONTEZUMY II
Cortez stoi pod Meksykiem. — Spotkanie z cesarzem Azteków. — Odkrycie Środkowej Ameryki. — Cortez
spada z balkonu. — „Słuszna sprawa” Hiszpanów. — Znalezienie skarbu. — Uwięzienie Montezu-my. —
Cortez odnosi zwycięstwo nad Narvaezem.
28. ZAMORDOWANA KULTURA
Religia aztecka. — 20000 ofiar ludzkich w ciągu jednego dnia. — Powstanie Azteków. — Ucieczka Corteza:
Noche triste. — Bitwa w dolinie Otumba. — Bohaterski czyn Corteza. — Stracenie ostatniego cesarza
Azteków. — Odkryta kultura zostaje zapomniana.
29. MR STEPHENS KUPUJE MIASTO
Skąpe wiadomości o Jukatanie. — Stephens i Catherwood. — Wojna domowa w Środkowej Ameryce. —
„Pan w cylindrze”. — Ruiny Copanu. — Świat obcych form. — Stephens kupuje miasto Copan. — Podróż
Waldecka. — Skąd przybyli Majowie? — William H. Prescott.
30. INTERMEZZO
Stary rękopis. — Proboszcz wśród Indian. — Diego de Landa. — Kultura bez zwierząt domowych. —
Dzisiejsi Majowie. — Zachowały się tylko trzy dokumenty z dawnego państwa Majów!
31. TAJEMNICA OPUSZCZONYCH MIAST
Zbiory Maudslaya. — Kalendarz Majów najlepszym kalendarzem świata. — Trudności synchronizacji. —
„Księgi Chilam Bałam”. — „Nowe Państwo”. — Tajemnicza emigracja. — Przegląd dziejów „Starego
Państwa”. — Ekspansja „do wewnątrz”. — Kultura bez pługa.
32. DROGA DO STUDNI
Thompson spogląda na Chichen-Itza. — Schliemann Ameryki. — Święta Studnia. — Thompson uczy się
nurkować. — Archeologia pod wodą. — Złoto i szkielety. — Najnowsze wykopaliska w starym państwie
Majów. — Sztuka bez roślinnego motywu zdobniczego. — Kolumny-węże. — Zastygła astronomia.
33. SCHODY POD LASAMI I LAWĄ
Książe Ixtlilxochitl. — Kultura starsza od kultury Majów. — Tulą. — Piramidy dokoła Meksyku. — Skarb z
Monte Alban. — Toltekowie, Olmekowie, Zapotekowie. — Świat kończy się co 52 lata. — Piramida pod
lawą sprzed 8000 lat. — Quetzalcouatl.
V. KSIĘGI, KTÓRYCH JESZCZE NIE MOŻNA NAPISAĆ
34. NOWE POSZUKIWANIA W STARYCH PAŃSTWACH
Dwadzieścia jeden cywilizacji Arnolda J. Toynbee. — Czy istniały „czarne kultury”? — Atlantyda. —
Yarim-Lim, król Hetytów. — Kosock odbywa loty nad „drogami inkaskimi”. — Nowe odcyfrowania. —
Archeologia i nauki przyrodnicze.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin