HIGIENA
1. Higiena – z greckiego higienos – niosąc zdrowie. Jest to nauka o zdrowiu.
2. Gronkowiec skóry – bakteria, która żyje na naszej skórze.
3. III poziomy profilaktyki:
I. Zapobieganie powstawaniu chorób poprzez stosowanie szeroko rozumianych metod profilaktycznie swoistych i nieswoistych.
II. Zapobieganie powstawaniu chorób przez możliwie jak najwcześniejsze wykrywanie i leczenie.
III. Zapobieganie utrwalaniu się niekorzystnych skutków choroby poprzez rehabilitację i resocjalizację (przystosowanie do nowych warunków życia).
4. SWOISTY – charakterystycznie dopasowany; NIESWOISTY – skuteczne zapobieganie różnym chorobom.
5. Podział higieny:
I. Higiena komunalna (wody, gleby, powietrza, mieszkań),
II. Higiena pracy,
III. Higiena żywności,
IV. Higiena szkolna,
V. Higiena człowieka:
Ø higiena poszczególnych okresów rozwoju,
Ø higiena osobnicza (wzroku, słuchu, węchu, skóry),
Ø higiena intymna,
Ø higiena ciąży i porodu,
Ø higiena seksualna,
VI. Higiena społeczna (wyjaśnianie wpływu niekorzystnych czynników natury społeczno-ekonomicznej),
VII. Higiena środowiska.
6. Czynniki determinujące zdrowie:
Ø czynniki uwarunkowane genetycznie,
Ø czynniki środowiskowe (natury fizycznej, chemicznej, biologicznej, 5-10%),
Ø środowisko społeczne 20-25%,
Ø styl życia 50%,
Ø medycyna naprawcza 10-15%.
7. Choroby cywilizacyjne – choroby wiążące się z rozwojem cywilizacji.
Zmiany chorobowe powstają w wyniku:
Ø małej aktywności ruchowej (hipokinezja),
Ø nieprawidłowego odżywiania,
Ø rozpowszechnionego obyczaju palenia tytoniu i picia alkoholu,
Ø nadmiernego przyjmowania leków i używek,
Ø obciążenia szybkim tempem życia,
Ø nadciśnienia,
Ø nieurazowych chorób narządów ruchu,
Ø choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy,
Ø nerwic i psychoz,
Ø cukrzycy,
Ø wypadków samochodowych,
Ø alkoholizmu, lekomanii, narkomanii.
8. Choroby środowiskowe – choroby, które powstają na tle długotrwałego oddziaływania czynników szkodliwych występujących w środowisku natury chemicznej, fizycznej, biologicznej i psychofizycznych. Np. zespół przewlekłego przemęczenia, wieloczynnikowa nadwrażliwość chemiczna, zespół złego budownictwa.
BIOLOGICZNE CZYNNIKI ZARAŻENIA ZAWODOWEGO
1. Rodzaje czynników:
a) czynnik niebezpieczny dla zdrowia – powoduje nagłe, natychmiastowe pogorszenie zdrowia lub uraz, a nawet śmierć;
b) czynniki szkodliwe dla zdrowia – czynniki, które powodują stopniowe pogarszanie stanu zdrowia (np. praca w hałasie);
c) czynnik uciążliwy dla zdrowia – nie powoduje pogorszenia stanu zdrowia, ale może być uciążliwy podczas wykonywania pracy.
2. Rodzaje czynników oddziaływujących negatywnie na stan zdrowia:
a) toksyczne substancje chemiczne:
Ø rozpuszczalne organiczne (alkohole),
Ø gazy duszące, drażniące;
b) metale ciężkie;
c) substancje alergizujące (chemiczne, roślinne, zwierzęce);
d) substancje o działaniu rakotwórczym, mutagennym, teratogennym, embriotoksycznym;
e) pyły:
Ø pył przemysłowy,
Ø pyły mineralne,
Ø pyły organiczne,
Ø pyły z tworzyw sztucznych;
f) czynniki fizyczne:
Ø hałas,
Ø wibracje,
Ø pole elektromagnetyczne,
Ø promieniowanie jonizujące,
Ø promieniowanie podczerwone,
Ø promieniowanie laserowe,
Ø ultra- i infradźwięki,
Ø podwyższone i obniżone ciśnienie;
g) czynniki biologiczne:
Ø bakterie,
Ø wirusy,
Ø grzyby,
Ø pierwotniaki,
Ø drożdżaki,
Ø pasożyty;
h) niekorzystne warunki klimatyczne:
Ø wysoka lub niska temperatura,
Ø ruch powietrza,
Ø wilgotność powietrza;
i) czynniki związane ze sposobem wykonywania pracy:
Ø ruchy monotypowe,
Ø wymuszona pozycja ciała,
Ø nadmierny wysiłek głosowy,
Ø nadmierne przeciążenia mięśni i układu kostno-stawowego.
3. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 22.04.2005r.
Dziennik Ustaw nr 81
Biologiczny czynnik narażenia zawodowego (szkodliwości zawodowe) to mikro- i makroorganizmy oraz wytwarzane przez nie struktury i substancje, które oddziałują negatywnie na organizm człowieka w procesie pracy i mogą być przyczyną powstawania chorób zawodowych lub parazawodowych. Można wśród nich wyróżnić:
a) czynniki wywołujące choroby zakaźne i inwazyjne (priony, wirusy, bakterie, grzyby,
pierwotniaki, robaki);
b) alergeny biologiczne (bakterie, grzyby, cząstki roślinne i zwierzęce);
c) toksyny biologiczne, w tym czynniki immunotoksyczne (endotoksyna bakteryjna, mikotoksyny, glukany grzybicze, lotne związki organiczne toksyny roślinne, jady zwierzęce);
d) czynniki rakotwórcze (aflatoksyny, pył drzewny).
MIEJSCE PRACY, HIGIENA I DEZYNFEKCJA RĄK, UBIÓR
I. OCHRONA RĄK:
1. brak biżuterii;
2. opatrzone mikrourazy (zadrapania itd.);
3. krótkie, zaokrąglone paznokcie, pomalowane ewentualnie jasnym lakierem;
4. niewycięte skórki;
5. jednorazowe rękawice ochronne, których NIE NALEŻY myć, ani dezynfekować i powtórnie używać.
II. TECHNIKI MYCIA RĄK:
1. socjalne mycie rąk;
2. higieniczne mycie rąk;
3. chirurgiczne mycie rąk.
III. HIGIENICZNE MYCIE RĄK:
1. Jest ono konieczne:
a) w przypadku masywnego zanieczyszczenia drobnoustrojami chorobotwórczymi lub tylko podejrzenia o zanieczyszczenia;
b) po kontakcie z materiałem zakaźnym;
c) po kontakcie z klientem skolonizowanym przez szczególnie niebezpieczne drobnoustroje.
2. Do higienicznego mycia rąk używać należy specjalnych preparatów o działaniu antyseptycznym, zarejestrowanych w Polsce i będących w wykazie PZH (Państwowego Zakładu Higieny) z przeznaczeniem do użytku, zawierających substancje bakteriobójcze.
3. Higieniczne mycie rąk odbywa się w 6 etapach, polegających na pocieraniu kolejnych partii dłoni i palców.
INSTRUKCJA HIGIENICZNEGO MYCIA I DEZYNFEKCJI RĄK
KAŻDĄ CZYNNOŚĆ PRZY MYCIU RĄK POWTARZAMY MINIMUM 5 RAZY!
NIE DOTYKAMY KRANU I DOZOWNIKÓW DŁOŃMI, TYLKO ŁOKCIEM!
1. ROZPROWADZENIE MYDŁA W PŁYNIE NA CAŁYCH DŁONIACH.
2. MYCIE LEWĄ DŁONIĄ LEWEJ STRONY PALCÓW PRAWEJ DŁONI.
3. MYCIE PRAWĄ DŁONIĄ PRAWEJ STRONY PALCÓW LEWEJ DŁONI.
4. ZŁĄCZENIE ZE SOBĄ DŁONI I POCIERANIE NIMI.
5. POCIERANIE CZUBKÓW PALCÓW O WEWNĘTRZNĄ CZĘŚĆ DRUGIEJ DŁONI.
6. MYCIE KCIUKA JEDNEJ I DRUGIEJ DŁONI.
7. POCIERANIE OPUSZKÓW PALCÓW O WEWNĘTRZNĄ CZĘŚĆ DRUGIEJ DŁONI.
8. SPŁUKANIE MYDŁA Z DŁONI POD CIEPŁĄ, BIEŻĄCĄ WODĄ.
9. OSUSZENIE DŁONI RĘCZNIKIEM JEDNORAZOWYM.
10. SPRYSKANIE DŁONI ŚRODKIEM DO DEZYNFEKCJI RĄK.
11. POZOSTAWIENIE DŁONI AŻ DO ODPAROWANIA ŚRODKA DEZYNFEKCYJNEGO.
IV. URZĄDZENIA DO MYCIA I DEZYNFEKCJI RĄK:
Ø Podstawowymi urządzeniami do utrzymania właściwej higieny rąk w miejscu pracy są umywalki, dozowniki na płyny, ręczniki jednorazowe. Muszą one być łatwo dostępne i łatwe do uruchomienia (najlepiej bez użycia rąk – łokciem).
...
kassskah