Sroczyński -Samouczek szachowy dla poczatkujacych.pdf

SAMOUCZEK

SZACHOWY

SZACHY – DLA POCZĄTKUJĄCYCH

„3 godziny matematyki = 1 godzina szachów”

Maciej Sroczyński

Szkoła szachowa SzachMistrz

http://www.szachmistrz.eu

Kalisz, sierpień 2007, styczeń 2011 (uaktualnienie)

Maciej Sroczyński - Samouczek szachowy - http://www.szachmistrz.eu

WSTĘP

"Szachy są miarą intelektu" - Johann Wolfgang Goethe

Chciałbym przekazać Tobie czytelniku, wiedzę która jest niezbędna do rozpoczęcia

gry w szachy. Niniejszy poradnik zawiera wiele przydatnych informacji, rad i wskazówek,

które mogą posłużyć Ci w nauce gry w szachy. Dołożyłem wszelkich starań, aby poradnik

był jak najbardziej przejrzysty i prosty do zrozumienia dla każdej osoby, która do niego

dotrze. Wzbogaciłem go również o liczną galerie diagramów, ilustracji i zdjęć, które ułatwią

Ci zapamiętanie podstawowych zasad i prawideł szachowych. Ważne jest, aby nie pominąć

żadnego z działów i przeczytać książkę „od deski do deski”. Poradnik ten kieruję przede

wszystkim do dzieci i młodzieży. Może też posłużyć instruktorom, trenerom szachowym,

jako materiał pomocniczy do edukacji szachów w przedszkolach oraz szkołach

podstawowych. Mam nadzieję, że każdy nauczy się z niego podstaw szachowego abecadła.

Powinno zaszczepić to w wielu z Was „szachowego bakcyla”, którym sam zaraziłem się

wiele lat temu. Dalsza edukacja będzie już prosta, bo to Wy będziecie „szukać szachów, a nie

one was”. Dlaczego dziecko powinno grać w szachy? :

 uczą logicznego i konstruktywnego myślenia,

 rozwijają aktywność twórczą dziecka,

 poprawiają: pamięć, koncentracje, wyobraźnie przestrzenną i podzielność uwagi,

 kształtują osobowość dziecka, wyrabiają w nim pozytywne cechy: systematyczność,

odpowiedzialność, pracowitość, samodyscyplinę,

 uczą poszanowania rywala, wychowują, bawią, rozwijają zainteresowania,

 najważniejsze! poprawiają wyniki dydaktyczne dziecka w szkole!

Poradnik ma charakter bezpłatnej książki elektronicznej (ebooka). Wszelkie formy

sprzedaży lub czerpania korzyści finansowych związanych z jego dystrybucją będą

naruszeniem praw autorskich.

W przypadku zamieszczania na stronach internetowych ebooka „Szachy dla

początkujących” lub cytowania fragmentów książek w innych środkach informacyjnych,

wymagane jest podanie źródła do mojej strony http://www.

szachmistrz.eu

oraz imienia i

nazwiska autora, ww. książki.

Maciej Sroczyński - Samouczek szachowy - http://www.szachmistrz.eu

1. Ogólne zasady

Partia szachów rozgrywana jest na kwadratowej planszy zwanej szachownicą ( diagram

1 ). Znajdują się na niej 64 na przemian ułożone białe i czarne pola. Szachownicę można

podzielić na linie pionowe (kolumny), jak i linie poziome (wiersze), mają one po 8 pól.

Diagram 1: Linie poziome, pionowe, ukośne

Przekątna

(diagonala)

Centrum

e4, e5,

d4, d5

Linia

pionowa

Linia

pozioma

Diagram 2: Szachownica, bierki i zegar

Gra w szachy rozgrywana

jest pomiędzy dwoma

zawodnikami. Na początku, każdy

z nich dysponuje 16 figurami

( bierkami). Jeden gracz ma bierki

białe, drugi – czarne. Widzimy je

na diagramie 2. Po lewej stronie

można zaobserwować niebieskie

urządzenie. Jest to zegar

szachowy , który podczas partii

Maciej Sroczyński - Samouczek szachowy - http://www.szachmistrz.eu

odmierza czas do namysłu obu zawodnikom. Zdarza się,

że zawodnicy grają bez zegarów, wówczas partia ma

charakter towarzyski. W turnieju szachowym rozgrywanie

partii bez zegarów powoduje, że partia traci sens. Jedna ze

stron mogłaby zastanawiać się o wiele dłużej. Grając

z zegarem, obie strony otrzymują tyle samo czasu do namysłu, co sprawia że szanse obu

zawodników są równe.

Najczęściej spotykanym tempem do namysłu w „ partiach szybkich ” jest 15 minut na

zawodnika. Każdy z zawodników otrzymuje 15 minut, taka partia może więc maksymalnie

trwać 30 minut. W turniejach „ klasycznych ” można pomyśleć o wiele dłużej: 90 minut na

wykonanie 30 posunięć i 60 minut na dokończenie całej partii. Bardzo popularne są „ partie

błyskawiczne ”, gdzie każdy zawodnik, otrzymuje zaledwie 5 minut do namysłu. Należy

pamiętać, że po przekroczeniu limitu czasowego zawodnik przegrywa partie!

Z praktyki turniejowej mogę dodać, że moja

najkrótsza partia trwała zaledwie kilka sekund, a najdłuższa

prawie 6 godzin!.

Osobom sceptycznym, uważającym że szachy to

nudna i mało dynamiczna gra, polecam obejrzenie choć

jednej partii błyskawicznej w wykonaniu arcymistrzów.

Wówczas stereotypowe pojęcie wolnego i dumającego

szachisty diametralnie się zmieni.

2. Figury szachowe – wartość, ustawienie początkowe

Przed rozpoczęciem gry, armia białych i czarnych składa się z 16 bierek:

 1 króla ,

 1 hetmana ,

"Szachy to życie"

Robert Fischer

 2 wież ,

 2 gońców ,

 2 skoczków ,

 8 pionków .

Maciej Sroczyński - Samouczek szachowy - http://www.szachmistrz.eu

Zdjęcie 1 : Figury szachowe

Hetman

Król

Skoczek

Goniec

Wieża

Pionek

Każda bierka porusza i wykonuje bicie wg. własnych, odrębnych zasad. Zostanie

to omówione w dziale czwartym. Poszczególne figury mają różne wartości:

 król – bezcenny!

 hetman – 9 pkt

ze względu na swoją wartość

Hetman i Wieża nazywane są figurami ciężkimi

 wieża – 5 pkt

 goniec – 3 pkt

 skoczek – 3 pkt

wartość punktowa figur szachowych

ze względu na swoją wartość

Goniec i Skoczek nazywane są figurami lekkimi

 pionek – 1 pkt

Kilka przykładów porównania figur:

biały hetman =  i czarny hetman warte są po 9 pkt,

biała wieża = i czarna wieża po 5 pkt,

dwie wieże(2x5=10 pkt) są silniejsze od hetmana (9 pkt),

 goniec i skoczek (3+3=6 pkt) są mocniejsze od wieży (5 pkt),

 Dwa gońce i skoczek (2x3+3=9 pkt) dają nam równowartość hetmana  (9 pkt).

Przykładów można podać o wiele więcej, rzeczywista wartość figury zależy od

ustawienia na szachownicy . Nieraz pionek okazuje się silniejszy od hetmana ! Dlatego

właśnie szachy są piękną grą. Mały pionek może zmienić się w hetmana i dać mata.

Czytelnik na pewno zauważył, że do wszystkich bierek, za wyjątkiem króla, przypisano

wartość punktową. Król jest najcenniejszą i zarazem jedyną figurą, której nie można zbić z

szachownicy. Dlatego nie ma wartości punktowej. Cel gry jest prosty: schwytanie króla

Maciej Sroczyński - Samouczek szachowy - http://www.szachmistrz.eu

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: