Saga rodu z Laxdalu.pdf

Saga rodu z Laxdalu

ze staroislandzkiego przetłumaczyła Apolonia Załuska-Strömberg

SPIS TRE ĺ CI

Saga rodu z Laxdalu.................................................................................................................................................. 1

1. KETILL PŁASKONOSY I JEGO POTOMKOWIE...................................................................................... 3

2. KETILL I JEGO SYNOWIE POSTANAWIAJ. OPU0CI2 NORWEGI4................................................... 3

3. SYNOWIE KETILLA PŁASKONOSEGO UDAJ. SI4 DO ISLANDII........................................................ 4

4. KETILL UDAJE SI4 DO SZKOCJI A UNN NA ORKADY I WYSPY OWCZE.......................................... 4

5. UNN UDAJE SI4 NA ISLANDI4 ................................................................................................................. 5

6. UNN ROZDZIELA ZIEMI4......................................................................................................................... 6

7. OLAF FEILAN............................................................................................................................................... 7

8. MATKA HÖSKULDA I HRUTA.................................................................................................................. 9

9. HÖSKULD ZAKŁADA RODZIN4 .............................................................................................................. 9

10. HRAPP ZBÓJ............................................................................................................................................. 10

11. HÖSKULD JEDZIE DO NORWEGII...................................................................................................... 11

12. HÖSKULD KUPUJE NIEWOLNIC4....................................................................................................... 12

13. NIEWOLNICA I JEJ SYN ......................................................................................................................... 13

14. INGJALD I JEGO BRAT, HALL............................................................................................................... 15

15. WIGDIS ROZSTRZYGA LOSY THOROLFA.......................................................................................... 18

16. WIGDIS DECYDUJE O WŁASNYM LOSIE ........................................................................................... 20

17. DUCH........................................................................................................................................................ 21

18. SPADEK PO HRAPPIE ............................................................................................................................. 22

20. OLAF PAW................................................................................................................................................ 26

21. KRÓL MYRKJARTAN UZNAJE OLAFA ZA PRAWOWITEGO SYNA SWEJ CÓRKI......................... 28

22. OLAF PAW POWRACA NA ISLANDI4................................................................................................... 33

23. OLAF PAW CENI SI4 Z CÓRK. EGILA................................................................................................. 35

24. OLAF PAW BUDUJE DWORZEC........................................................................................................... 36

25. URACONA DUMA................................................................................................................................... 38

26. SPÓR O SPADEK U ŁOCA 0MIERCI...................................................................................................... 39

27. STYPA PO 0MIERCI HÖSKULDA .......................................................................................................... 41

28. KJARTAN PRZYCHODZI NA 0WIAT.................................................................................................... 41

29. NOWY DWÓR W HJARDARHOLCIE................................................................................................... 42

30. GEIRMUND I THURID........................................................................................................................... 44

31. SEN OLAFA PAWIA.................................................................................................................................. 46

32. OSWIFR I JEGO RODZINA .................................................................................................................... 47

33. SNY GUDRUN.......................................................................................................................................... 48

34. MAŁCEDSTWO GUDRUN Z THORWALDEM.................................................................................... 51

35. WZGARDZONA AUD CHWYTA ZA MIECZ........................................................................................ 52

36. THORLEIK HÖSKULDSSON WSTAJE W OBRONIE CZAROWNIKÓW.......................................... 55

37. CZAROWNIK KOTKEL SPROWADZA NIESZCZ40CIE..................................................................... 57

38. OLAF PAW ZMUSZA THORLEIKA DO OPUSZCZENIA KRAJU....................................................... 60

39. POCZ.TEK MIŁO0CI KJARTANA......................................................................................................... 62

40. KJARTAN I BOLLI W NORWEGII ......................................................................................................... 63

41. PIERWSZE PRÓBY NA WRÓCENIA ISLANDCZYKÓW...................................................................... 70

42. BOLLI UDZIELA GUDRUN INFORMACJI O KJARTANIE................................................................. 71

43. BOLLI CENI SI4 Z GUDRUN ................................................................................................................. 73

44. POWRÓT KJARTANA ............................................................................................................................. 76

45. KJARTAN I BOLLI.................................................................................................................................... 78

46. GIN. DARY KRÓLEWSKIE .................................................................................................................... 80

47. KJARTAN UPOKARZA RÓD Z LAUGAR .............................................................................................. 83

48. ZŁY SEN.................................................................................................................................................... 86

49. 0MIER2 KJARTANA ................................................................................................................................ 88

50. PROCES O ZABICIE KJARTANA............................................................................................................ 91

51. POGRZEB KJARTANA............................................................................................................................. 92

52. HALLDOR U0MIERCA THORKELLA ................................................................................................... 93

53, THORGERD C.DA ZEMSTY ................................................................................................................. 94

54. PRZYGOTOWANIA DO NAPADU......................................................................................................... 95

55. NAPAD NA BOLLIEGO........................................................................................................................... 96

56. GUDRUN RODZI SYNA BOLLIEGO..................................................................................................... 98

57. THORGILS HÖLLUSON I THORKELL EYJOLFSSON........................................................................ 99

58. THOKKELL POKONANY...................................................................................................................... 100

59. PRZEBIEGŁO02 SNORRIEGO............................................................................................................. 102

60. GUDRUN PODJUDZA.......................................................................................................................... 105

61. THORGILS WERBUJE UCZESTNIKÓW DO NAPADU.................................................................... 106

62. WYPRAWA NA UPATRZONEGO......................................................................................................... 108

63. PASTUSZEK OPOWIADA HELGIEMU O WROGACH ..................................................................... 109

64. JEDEN PRZECIW WIELU ..................................................................................................................... 112

65. GUDRUN OSZUKAŁA........................................................................................................................... 114

66. OSWIFR I GEST ODDLEIFSSON UMIERAJ...................................................................................... 116

67. 0MIER2 THORGILSA............................................................................................................................ 116

68. GUDRUN WYCHODZI CZWARTY RAZ ZA M.C............................................................................. 118

69. WOJNA DOMOWA NA WESELU ........................................................................................................ 120

70. BOLLI CENI SI4 Z CÓRK. SNORMEGO............................................................................................ 121

71. POJEDNANIE ZWA0NIONYCH RODÓW.......................................................................................... 124

72. BOLLI WYBIERA SI4 ZA MORZE ........................................................................................................ 126

73. BOLLI UDAJE SI4 DO KONSTANTYNOPOLA.................................................................................. 127

74. ZŁOWRÓCBNY SEN THORKELLA, M4CA GUDRUN...................................................................... 129

75. ZMOWA THORKELLA I THORSTEINNA.......................................................................................... 130

76. THORKELL GINIE W NURTACH BREIDAFJORDU......................................................................... 133

77. POWRÓT BOLLIEGO BOLLASONA ................................................................................................... 134

1. KETILL PŁASKONOSY I JEGO POTOMKOWIE

Pewien mFG zwał siH Ketill Płaskonosy, był on synem Björna Buny oraz bogatym i dobrze

urodzonym hersyrem w Norwegii. Mieszkał w Raumsdalu w dzielnicy Raumsdal, jest to miHdzy

Sunnmoeri a Nordmoeri. ConF Ketilla Płaskonosego była córka znakomitego mHGa, KetilIa

Barana, Yngwild. Mieli oni piHcioro dzieci. Björn Wschodni był jednym z ich synów, drugim był

Helgi Bjolan. CórkF Ketilla była Thorunn Rogata, miała ona za mHGa Helgiego Chudego, syna

Eywinda Wschodniego i Rafarty, córki Kjarwala, króla Irów. Unn GłHbokomyMlFca była drugF

córkF KetilIa, była zamHGna za Olafem Białym, synem Ingjalda, syna króla duNskiego, Frodiego

0miałego, którego zabili Svertlingowie. Jorunn Rozumna była trzeciF córkF Ketilla, była ona

matkF Ketilla Szalonego, który objFł ziemiH w Kirkjuboe; jego synem był Asbjörn, który był

ojcem Thorsteinna, ojca Surta, ojca Sigwata Głosiciela Prawa.

2. KETILL I JEGO SYNOWIE POSTANAWIAJ OPU CI NORWEGI

Ketill był juG posuniHty w latach, gdy władza króla Haralda PiHknowłosego nad krajem

urosła do tego stopnia, Ge Gaden z królów dzielnicowych ani Gaden z moGnych nie mógł zostaQ

nikim znaczniejszym - on jeden mianował ich. Gdy Ketill dowiedział siH, Ge król Harald zamierza

zgotowaQ mu taki sam los jak innym wielmoGom - wymordowaQ członków jego rodu bez dania

zadoMQuczynienia, a jego samego uczyniQ swym lennikiem - zwołał mHGów rodu i przemówił do

nich tymi słowy:

- Wiadomy wam wszystkim jest zatarg miHdzy mnF a królem, nie potrzeba wiHc o tym

mówiQ; jest natomiast rzeczF o wiele wiHkszej wagi radziQ nad niebezpieczeNstwem, które nam

grozi. WrogoMQ króla Haralda do nas jest sprawF pewnF i wydaje mi siH, Ge nie moGemy

spodziewaQ siH z jego strony niczego dobrego, uwaGam, Ge musimy wybieraQ: albo opuMciQ kraj,

albo pozwoliQ siH po kolei pozabijaQ we własnych zagrodach. J a sam wolałbym doGyQ ostatnich

dni jak moi krewni, nie chcH jednak MciFgaQ groGFcego mi nieszczHMcia na was wszystkich.

JednoczeMnie wiem, Ge wy, moi bliscy i przyjaciele, jesteMcie dumni i Ge nie chcielibyMcie siH ze mnF

rozstawaQ, nawet gdyby wymagało to MmiałoMci i ryzyka. Björn, syn Ketilla, odpowiedział:- Mój

zamiar mogH ci obwieMciQ w paru słowach: chcH pójMQ za przykładem wielkich mHGów i opuMciQ ten

kraj, uwaGam bowiem, Ge nie przybHdzie mi sławy, gdy bHdH czekał w domu, aG przybHdF ci, co sF

na usługach króla Haralda, i wypHdzF wszystkich z ojcowizny lub wymordujF.

WystFpienie to wszyscy uznali za pełne mHskiej godnoMci i przyjHli oklaskami. Uradzili, Ge

opuszczF kraj. Synowie Ketilla bardzo do tego zachHcali i nikt im siH nie przeciwstawił. Björn i

Helgi chcieli jechaQ na IslandiH, gdyG słyszeli o tym kraju wiele dobrego.

- Tam - mówili - ziemia jest dobra, nie potrzeba jej kupowaQ za pieniFdze. Tam

podpływajF pod brzeg stada wielorybów i łosoM ciFgnie chmarami. Tam przez cały okrFgły rok

przeciFgajF ławice ryb.- Do tych ławic ryb juG ja nigdy w moim podeszłym wieku nie dotrH -

powiedział Ketill.

PodkreMlił natomiast, Ge chciałby osiFMQ w kraju na zachód od morza, bo tam sF dobre

warunki. Zna on ten kraj jak długi i szeroki, bo jeSdził tam za młodu i pustoszył.

3. SYNOWIE KETILLA PŁASKONOSEGO UDAJ SI DO ISLANDII

Potem wyprawił Ketill wspaniałF ucztH; wtedy teG wydał córkH swojF, Thorunn RogatF, za

Helgiego Chudego, o czym przedtem była mowa.

Po weselu przygotował wyjazd z Norwegii do kraju na zachód od morza. Jego córka, Unn,

oraz liczni jego krewni jechali z nim. Synowie KetilIa ruszyli do Islandii tego samego lata, a razem

z nimi Helgi Chudy, ich szwagier.

Björn Ketilsson przybył na swoim statku od zachodu do Breidafjordu, wpłynFł do zatoki i

płynFł wzdłuG jej południowego brzegu, aG przybył do miejsca, gdzie mniejszy fiord wrzynał siH w

lFd. Wysoka skała wznosiła siH na przylFdku wewnFtrz fiordu, a jakaM wysepka leGała nie opodal

lFdu. Björn powiedział, Ge tu siH na razie zatrzymajF. Wraz z kilku ludSmi wyszedł na JF d i badał

okolicH i grunty połoGone nad morzem. Do gór było niedaleko, wiHc wydało mu siH, Ge miejsce to

nadaje siH pod zabudowania. Tam teG znalazł Björn w jednej z zatoczek swe słupki tronowe, co

uznał za znak, Ge tu ma budowaQ swój dom. Potem zajFł wszystkF ziemiH miHdzy Stafa a

Hraunfjordem i zamieszkał w miejscu, które póSniej nazwano Björnowym Dworem. Jego samego

nazwano Björnem Wschodnim. Miał GonH GjaflaugH, córkH Kjallaka Starego. Jego synami byli:

Ot tar i Kjallak. Synem Kjallaka był Thorgrim, ojciec Styra Wojownika i Wermunda. CórkF

Kjallaka była Helga, Gona Westara z Eyru, syna Thorolfa PHcherzogłowego, który zajFł Eyr. Mieli

oni syna, Thorlaka, który był ojcem Steinthora na Eyrze.

Helgi Bjolan przybył na swoim statku na południowy brzeg wyspy i zajFł Kjalarnes,

połoGony miHdzy Kollafjordem a Hvalfjordem, i mieszkał w Esjubergu aG do staroMci.

Helgi Chudy przybył na swoim statku na północny brzeg wyspy i zajFł Eyjafjord,

połoGony miHdzy przylFdkami Siglunes a Reynisnes, i mieszkał w Kristnes. Od niego i jego Gony,

Thorunn, pochodzi ród Eyfirdingów.

4. KETILL UDAJE SI DO SZKOCJI A UNN NA ORKADY I WYSPY OWCZE

Ketill Płaskonosy przybył na swoim statku do Szkocji i został bardzo dobrze przyjHty przez

mHGów, którzy rzFdzili tym krajem, był on bowiem moGnym panem i głowF wielkiego rodu.

Ofiarowali mu godnoMQ, jakF sam sobie zechce wybraQ. Ketill osiadł tam, a wraz z nim jego liczny

ród z wyjFtkiem Thorsteinna, syna jego córki Unn. Ten pociFgnFł natychmiast na wyprawH i

wojował oraz pustoszył SzkocjH jak długa i szeroka i wszHdzie odnosił zwyciHstwa. Zawarł póSniej

pokój ze Szkotami, przywłaszczył sobie połowH Szkocji i obwołał siH królem. Jego Gona była

Thurid, córka Eywinda, siostra Helgiego Chudego. Szkoci niedługo dotrzymali ugody, napadli na

niego podstHpnie. Ari Thorgilsson inn Frodi, Uczony, opowiada o tym, jak Thorsteinn zginFł na

Katanesie.

Unn GłHbokomyMlFca była na Katanesie, kiedy poległ jej syn, Thorsteinn. Gdy

dowiedziała siH, Ge padł- ojciec jej równieG juG nie Gył- wówczas uMwiadomiła sobie, Ge w tym kraju

nie czeka jF sława. Kazała wybudowaQ tajemnie w lesie wielki i szeroki statek. Gdy był gotów,

załadowała naN cały swój dobytek oraz zaopatrzyła go w zapasy GywnoMci. WziHła ze sobF

wszystkich z rodu, którzy zachowali jeszcze Gycie. Ludzie nie pamiHtajF wypadku, Geby niewieMcie

udało siH uratowaQ z zawieruchy wojennej z tak wielkim dobytkiem i tyloma towarzyszami. Z tego

wynika, Ge przewyGszała ona inne niewiasty. Unn zabrała ze sobF wielu znamienitych mHGów,

przywódców licznych rodów. Jednym z nich był Koll, najsławniejszy z całej Mwity Unn i

najpierwszy, a to ze wzglHdu na wysokie urodzenie i godnoMQ hersyra. W otoczeniu Unn był teG

mFG imieniem Hörd, on równieG był głowF wielkiego rodu i miał niepoMlednie znaczenie.

Unn skierowała statek ku Orkadom i tam zamieszkała, lecz na krótko. Wydała za mFG

Gro, córkH Thorsteinna Rudego, ta była matkF Greilödy, z którF oGenił siH Thorfinn, syn jarla

Torf-Einara syna Rögnwalda, jarla na Moeri; ich synem był Hlödwer, ojciec jarla Siguarda, ojca

jarla Thorfinna i od nich pochodzi ród jarlów na Orkadach. Potem skierowała Unn statek na

Wyspy Owcze i zatrzymała siH na nich przez pewien czas; tam wydała za mFG drugF córkH

Thorsteinna, tej było na imiH Olof. Od niej pochodzi najprzedniejszy w tym kraju ród

Götuskeggjarów. Unn skierowała statek ku Orkadom i tam zamieszkała, lecz na krótko. Wydała

za mFG Gro, córkH Thorsteinna Rudego, ta była matkF Greilödy, z którF oGenił siH Thorfinn, syn

jarla Torf-Einara syna Rögnwalda, jarla na Moeri; ich synem był Hlödwer, ojciec jarla Siguarda,

ojca jarla Thorfinna i od nich pochodzi ród jarlów na Orkadach.

Potem skierowała Unn statek na Wyspy Owcze i zatrzymała siH na nich przez pewien czas;

tam wydała za mFG drugF córkH Thorsteinna, tej było na imiH Olof. Od niej pochodzi

najprzedniejszy w tym kraju ród Götuskeggjarów

5. UNN UDAJE SI NA ISLANDI

Unn gotowała siH potem do opuszczenia Wysp Owczych i oznajmiła towarzyszFcej

gromadzie, Ge zamierza GeglowaQ do Islandii. Zabrała ze sobF Olafa Feilana, syna Thorsteinna

Rudego, a takGe jego siostrH. Młodzieniec był wówczas jeszcze nieGonaty, siostra była pannF. Unn

udała siH wiHc w drogH, miała szczHMliwF podróG morzem i przybyła na południowy brzeg Islandii

koło Vikrarskeid; tam statek rozbił siH w drzazgi, jednak ludzie ocaleli i uratowali dobytek.

Potem wyruszyła Unn wraz z dwudziestu ludSmi, by odszukaQ swego brata Helgiego. Gdy

przybyła do jego siedziby, Helgi wyszedł na jej spotkanie i zaprosił do siebie, wraz z jej dziesiHciu

towarzyszami. Odpowiedziała z gniewem, Ge nie przypuszczała nigdy, iG jest tak małoduszny,

odwróciła siH i odjechała z powrotem.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: