1. Od czego zależy ilość leków wprowadzona w jonoforezie:
– właściwości fizycznych i chemicznych jonów
– przebiegu dysocjacji, nie wyższe stężenie niż 3 %
– temperatury wody (ciepła woda)
– zastosowania natężenia (wg Konarskiej dawki oblicza się na pole powierzchni elektrody czynnej)
– od wielkości elektrody
– od grubości elektrody
– od grubości skóry
– gęstości ładunków prądu na elektrodzie czynnej
– pojemności własnej skóry (woda, elektrody, grubość naskórka, odczyn pH)
– od czasu zabiegu:
– najkrótszy 10 min – Ca – 20 min
– średni 15 min – Jod – 30 min
– od stopnia ukrwienia skóry
– w podkładzie mogą występować:
– jony konkurencyjne
– jony pasożytnicze
Podział dawek wg. Edela
a) 0,5 mlA/cm² – mała
b) 0,1 mA/cm² – średnia
c) 0,15 mA/cm² – duża
Dawka średnia – przyjemne uczucie mrowienia
Dawka duża – silne wrażenia pod elektrodą czynną, pieczenie, kłucie
Stosując jonoforezę uzyskujemy:
– duża koncentrację
– silniejsze działanie leku
– powolne wchłanianie się leku do 2 – 3 godzin
– zjawiska biegunowe
Jonoforeza (najczęściej stosowana):
1. Wapniowa (wpływa na regulację jonów Ca) – stan ukrwienia kości
– przeciwzapalnie
– przeciwuczuleniowo
– przyspiesza proces regeneracji gospodarki wapniowej
2. Jodowa – przyspiesza przemianę materii
– blizny
– przykurcze
3. Nowokaina
4. Polokoina różnią się czystością związku, działają przeciwbólowo
5. Xylokoina
6. Salicyl – w chorobach reumatycznych, zmniejsza odczyny zapalne
– torebki stawowe
– chrząstki
– powiezi
7. Sole sodowe
– penicylina
– diklofenag
8. Histamina
Prąd impulsowy (mała częstotliwość) od 0 do 500 Hz
Zabiegi – nie większe niż 200 Hz, aktywne 100 – 150 Hz
Zabiegi impulsowe
1. Przeciwbólowe
2. Do skurczu mięśnia (symulacja ruchowa)
Ad 1.
– z zastosowaniem prądów diadynamicznych, częstotliwość 50 Hz, każdy impuls = 20 milisekund
– mogą być przerwy 10 milisekund
DIAFAZA – przerwy wengtawane
MONOFAZA
– CP – krótkie okresy
– LP – długie okresy
Prądy w terapii przeciwbólowej
Przepływy są krótkie:
– mają one podrażnić czucie bólu
– szybkie przyzwyczajenie
DIAFAZA:
– pokonuje skórę
CP, LP
– przeciwbólowo
Prądy diadynamiczne
Wskazania do prądu diadynamicznego, metoda prof. Bernarda
– ból wynikający z choroby zwyrodnieniowej narządu ruchu
– zmiany zwyrodnieniowe przebiegu choroby dyskowej
– zapalenia okołostawowe (PHS, staw łokciowy, rwa kulszowa)
– świeże urazy po 48 godzinach od wystąpienia urazu
– odległe stany pourazowe
– zapalenie nerwów obwodowych
– zespoły naczyniowe
– obrzęki związane z zaburzeniem trofiki tkanek miękkich
– stany po odmrożeniu
– blizny, przykurcze
– odleżyny
Modulacja prądu diadynamicznego
IZODYNAMIA – oprócz naprzemiennego przepływu
MONOFAZA i DIAFAZA to jest modulacja amplitudy
Prądy Nemeka:
Jako wyjściowe stosowane są prądy sinusoidalnie zmienne. Wyjściowe prądy średniej częstotliwości są korzystne. Zmniejszony opór pozwala używać duże dawki natężenia do 60 mA – nie powodują oparzeń.
20 minut lub dłużej, 100 Hz działa najkorzystniej – przeciwbólowo.
2wa obwody a nie 2wie elektrody
Elektrody blisko siebie i w kwadracie.
Lecznicze prądy
Dynamizacja pola zabiegowego: przy urządzeniu WACUM impulsowego
Zakresy prądu:
– zmiany dawki od 15 – 20 %
Częstotliwości:
– 0 – 10 Hz
– 25 – 50 Hz
– 50 – 100 Hz
– 90 – 100 Hz
Oprócz działań przeciwbólowych można leczyć:
– nie trzymanie moczu
– osłabienie mięśni zwieracza
– zaparcia spastyczne lub atoniczne
TENS – prądy
Stymulacja przeciwbólowa – TENS – przeskórna
Nieinwazyjne pobudzenie ma na celu kontrolę bólu w oparciu o teorię Melzacka Walla. Zakłada ona, że wynik pobudzenia włókien A i B o dużej średnicy, będzie hamować transmisję bólu w małych włóknach C.
Jest to sposób jednosegmentowy, bo hamowanie wielosegmentowych wymaga dużych wartości prądu i drażnienia włókien A i C. Sprzymierzeńcem w działaniu przeciwbólowym w TENS jest fakt, że nakładają się na siebie pola czuciowe pojedynczych włókien czuciowych, należących do tego samego i różnych neuronów.
TENS stosuje się:
– prądy impulsowe o różnych parametrach
– różne kombinacje:
– prostokątne
– sinusoidalne
– jedno – dwubiegunowe
– symetryczne
– niesymetryczne o różnym przebiegu i różnych powierzchniach.
Różnej modulacji dotyczącej:
– amplitudy
– jej czasu narastania
– częstotliwości nośnej
– gęstości prądu
Oprócz stosowanych dotychczas prądów małej częstotliwości, zakres stosowanej TENS zalicza się też:
– impulsowe prądy
– TENS konwencjonalny symetryczny (100 Hz)
– asymetryczny WAST (10 – 20 Hz)
– TENS wg Belzacka (10 – 100 Hz)
– prąd Trebelta 142 Hz
Impulsowe prądy prostokątne
– piłokształtny – ostre prądy trójkątne 0,8 – 8 Hz
– HV – dwa impulsy prądów o kształcie trójkąta równoramiennego – 80 – 100 Hz
Impulsowe prądy wg. Bernarda:
Interferencyjne wg Mezecka
– 0 – 100 Hz
W TENS prąd prostokątny to superbodźcowy
Sposoby i techniki zabiegów TENS w oparciu o ułożenie elektrod:
– w miejscu bólu elektrody
– wzdłuż przebiegu nerwu czuciowego w bolesnej okolicy
– w punktach akupunkturowych
– przykręgosłupowo w odpowiednich segmentach tylnych
– na przeciwległej kończynie
Efekt fizjologiczny i terapeutyczny zależy od wartości użytego natężenia. Uzyskać je można jedynie po przekroczeniu progu pobudliwości tkanek przy uwzględnieniu indywidualnych odczynów. Może on ulegać zmianom w warunkach patologicznych.
Nie można schematem określić natężenia prądu.
Preferowane częstotliwości w TENS zawierają się od 5 do 150 Hz. Czas trwania impulsu 1 – 200 milisekund.
Efekt przeciwbólowy po zabiegu utrzymuje się przez 1 godzinę po zabiegu.
Efekt znieczulenia może mieć miejsce u 30 % osób leczonych. U 70 % osób efekt znieczulenia pojawia się po 30 min i utrzymuje się do 2 – 3 godzin.
Zabiegi impulsowymi prądami powodują:
– znieczulenie
– podwyższenie progu bólu
– poprawa mikrokrążenia
– poprawa trofiki i tkanek objętych zabiegiem
– obniżenie napięcia mięśni szkieletowych
Wskazania do TENS:
– nerwobóle
– bóle fantomowe
– bóle kikutów
– zespoły bólowe w dyskopatii
– zespoły bólowe w chorobie zwyrodnieniowej stawów
– zapalenie okołostawowe
– stany po urazie
Przeciwwskazania:
– choroby skóry
– przerwanie ciągłości skóry
– obecność ciał obcych w tkankach
– zaburzenia czucia powierzchownego
– gorączka
– zaburzenia mikrokrążenia
Liczba zabiegów w 1 serii:
– od 6 do 10 codziennie lub co 2 dzień w razie braków wyników leczenia
– po 5 – 10 dniowej przerwie robi się następną serię zabiegów
– 2 – 3 serie zabiegów – pełny cykl
Inne zabiegi z prądem małej częstotliwości
1. Stymulacja mięśni
Komórki nerwowe mięśni wykorzystują własności fizjologiczne. Zdolność reagowania stawem pobudzenia na zastosowany bodziec.
Do wolno narastającego natężenia zdrowe mięśnie z zachowanym przewodnictwem nerwowym, wykazują zdolność przystosowania się.W innych przypadkach osłabienie układu mięśniowego. Mięśnie reagują – skurczają – stąd wynika, że można wybiórczo pobudzać do skurczu mięśni. Osłabione lub uszkodzone w różnym stopniu w otoczeniu mięśni zdrowych. W tym zamyka się cały sens wybiórczego pobudzania do skurczu mięśni z zaburzoną akomodacją.
Elektrostymulacja motoryczna:
– skurcz włókienek mięśniowych zarówno mięśni poprzecznie prążkowanych i gładkich za pomocą innych o odpowiednich parametrach
Skurcz mięśnie uzyskujemy przez:
– drażnienie punktów elektromotorycznych grupach mięśniowych lub włókienek
– punkt ten anatomicznie odpowiednich mięśni gdy gałązka nerwu wnika do mięśnia i też znajduje się tam dużo płytek motorycznych
– topograficznie elektrostymulacji mięśni wykorzystuje się punkty najbliżej skóry
– stymulacja mięśni – przez skórę – transfermalno
Stymulować możemy też:
– mięśnie gładkie, ale mięśnie te reagują na pobudzenie tak jak mięśnie poprzecznie prążkowane
Dobór parametrów wymaga:
– długości czasów narastania impulsów
– długości czasu trwania impulsów
– zastosowaniu dużych wartości natężenia
Elektrostymulacja ma na celu
1. Zapobieganie dystrofii
2. Zapobieganie zwyrodnieniu włókienek mięśniowych
3. Zapobieganie pogarszaniu
4. Usprawnienie grup mięśniowych
5. Zachowaniu procesu przejmowania funkcji grup uszkodzonych mięśni przez grupy mięśni zdrowych
6. Eliminacje ruchów zastępczych
7. Reedukacje – odtworzenie dróg nerwowo – mięśniowych
8. Regeneracje płytek ruchowych
Warunki decydujące o prawidłowej elektrostymulacji:
– dokładna elektrodiagnostyka
– prawidłowy dobór parametrów zgodnie ze stanem mięśni
– prawidłowe zastosowanie techniki
Do elektrostymulacji wykorzystujemy:
– przerwany prąd galwanizacyjny
Metoda elektrostymulacji mięśni
1. Podstawowa – jednobiegunowa (przynajmniej 2 elektrody)
Elektroda czynna (-) umieszczona na punkcie elektromotorycznym mięśnia, bierna (+) na górnym biegunie mięśnia w miejscu gdzie włókna mięśniowe przechodzą w ścięgna.
Metoda bezpośrednia, bo obie elektrody leżą na mięśniu.
Jeżeli występują utrudnienia: uszkodzenie lub mięsień jest za mały to możemy zastosować metodę jednobiegunową pośrednią, gdzie bierna jest w punkcie elektromotorycznym nerwu tego mięśnia lub na przebiegu nerwu
2. Dwubiegunowa
Elektroda czynna (-) na dolnym biegunie mięśnia, a bierna na górnym biegunie mięśnia. Stosujemy ją jeżeli jest ciężkie uszkodzenie nerwowo – mięśniowe lub do stymulacji dużych mięśni, grup mięśniowych odpowiedzialnych za ruch w stawie.
Na siłę skurczu wpływa:
– stopień rozciągania mięśnia przed skurczem
– możliwość wystąpienia skurczu tężcowego
– zbyt mały bodziec
Sylwinka761