Edward Nowicki - Rozwój chrześcijaństwa.pdf

(658 KB) Pobierz
Edard Noicki
Roj Chrecijasta
Ksikaniniejszajestczciwikszejpracy
dr.EdwardaNowickiegopt.
CHRZECIJSTWOW
WIETLE PRWDY
SPISTEMATW
YCIORYS
1
ROZWJCHRZECIJASTWA
2
JESZCZEOROZWOJUKOCIOŁA
9
KOCIŁDOCHODZIDOWŁADZY
13
PAPIESTWOUSZCZYTUPOTGI
19
ARABOWIEWHISZPANII
25
TRZYNASTESTULECIE
26
PAPIESTWONADNIEUPADKU
29
KOCIŁZMUSZONYDOPRZYZWOITOCI
36
KOCIŁIROZWJCYWILIZACJI
41
"WITA"INKWIZYCJA
EdwardNowickiurodziłsiwSiedlcachw1888roku.Rodzicwstraciłwdziecistwie.Poukoczeniuczterechklas
gimnazjumpastwowegomusiałprzerwanaukipracowajakokancelistawmagistraciesiedleckim. W1905rokuNow-
ickiwstpiłdoPPS.W1907rokuwyjechałdoBrazylii,skdwtrzylatapniejudałsidoChicagowStanachZjednoc-
zonych.BrałudziałwpowstaniuwMeksykuprzeciwkodyktaturzePorfirioDiaza.Pozwycistwiepowstania,naktrego
czelestałprzywdcaliberałw-FranciscoMadero,Nowickiw1911rokuwrciłdoChicago.Osiedliłsinastałewtej
wielkiejmetropoliiPoloniiAmerykaskiej.Znalazłsiwgroniewybitnychpolskichintelektualistw,twrcwZwizkuSoc-
jalistwPolskichiuniwersyteturobotniczegoorazorganizatorw"DziennikaLudowego"orazpismasatyrycznego"Bicz
Boy".
PodczaspierwszejwojnywiatowejbyłczłonkiemkorpusumedycznegoarmiiStanwZjednoczonych,apowojnie
wstpiłnawydziałstomatologiinauniwersyteciestanuIllinois.ktrychlubnieukoczył.Pootrzymaniudyplomuosiadłw
Gary(stanIndiana,płgodzinykolejodChicago),gdziepozaswojpraczawodowduoczasupowicałpracy
społeczno-owiatowejistudiomreligioznawczym.PisywałczstodoprasypolskiejwChicagoidotygodnika"Ameryka-
Echo"wToledo,naktregołamachbyławydrukowanaostatniajegopraca:"Chrzecijastwowwietleprawdy".
ZmarłnaFlorydziednia12czerwca1957rokuwmiecieSaintPetersburg.Byłprzedstawicielemtejczciemigracji,
ktraczułasilnezwizkizPolsk.NapracespołecznewrdPoloniiAmerykaskiejpowiciłnietylkoczaswolnyodpracy
zawodowej-napotrzebyspołeczneczerpałtakezeswychfunduszw.Pomagałwieluludziomzkraju.
Wtestamencieniemalcałyswjmajtek(80tys.dolarw)zapisałnaceleedukacyjneFundacjiKociuszkowskiejw
NowymJorku.
DrJanDziura
Lowell,Massachusetts,wgrudniu1959roku.
1
 
1081391766.001.png
ROZWJ CHRZECIJASTWA
"Prawdajestniezmiennainienaruszalna;ten,ktousiłujejukrylubzmienidlaswychwłasnychcelw,jestalbo
tchrzem,alboprzestpc".
MaxMller
Chrzecijastworozwijałosibardzopowoli,owielewolniejodinnychwielkichreligii.Niezgodnezprawdjest
twierdzenie,jakobyta"DobraNowinanarodzeniaJezusa"obiegłalotembłyskawicyprawiecaływczesnycywilizowany
wiat,opanowałagoszybkoistarłapogastwozpowierzchniRzymskiegoImperium.
Niestety,kłamstwonachwałbozrosłosinierozerwalniezchrzecijastwemodsamegopocztkujegoistnienia.
Zapocztkowaneprzezw.Pawła,utrwaloneprzezpierwszychojcwkocioła,trwałoprzezcałyokresrozwojuitrwapodzi
dzie.Otocomwiłw.Paweł:
"...alebdcchytrym,chytrociwaspodszedłem".(1Kor.,12,16).
"Istałemsiydomjakoyd,abymydypozyskał".(lKor.,9,20).
"Wszystkimstałemsiwszystko,abymwszystkiezbawił",(lKor.,9,22).
"AlbowiemjeliprawdaBogaprzezmojekłamstwoobfitowałakuchwaleJego,czemujeszczeijabywamosdzon
jakogrzeszny?"(Rz.,3,7).
Majctaki"wspaniały"wzrdonaladowania,pierwsichrzecijaniekłamstwouwaaliprawiezacnot.
Mosheimw"EcclesiasticalHistory"mwi:"Uwieluchrzecijanbyłaustanowionareguła,ejestdozwolonew
propagowaniureligiikorzystazfałszuioszustwa,gdytomogłozapewnizdobyciejakichznacznychkorzyci".Nawet
duchowny,biskupFell,stwierdza:"Wpierwszychwiekachkociołatakpowszechniebyłodozwolonefałszowanie,takłat-
wowiernibyliludzie,ewiadectwodokonaniategozostałocałkowiciezatarte".
WybitnychrzecijaskipisarzLaktancjuszzczwartegowiekutakotympisze:"Pomidzytymi,ktrzyposzukujsiłyi
korzycizeswejreligii,nigdyniebdziebrakłoztegopowoduskłonnocidofałszuikłamstwa".
GrzegorzzNazjanzu,piszcdow.Hieronima,takmwi:"Potrzebatylkotrochargonu,abyludzioszukiwa.Im
mniejcorozumiej,tymwicejuwielbiaj.Nasiprzodkowieidoktorzyczstomawialinieto,comyleli,leczto,co
okolicznociipotrzebadyktowały".
Reeveswswejksicept."ApologiesoftheFathers"mwi:"Pomidzyfilozofamiprzewaałakatolickaopinia,eos-
zustwapobonebyłyrzeczdobriludziepowinnibyoszukiwaniwsprawachreligijnych".
WksicebiskupaEuzebiusza,ojcakociołaiwybitnegohistoryka,pt."PraeparatioEvangelica",jestrozdziałnoszcy
tytuł:"Jakbardzomoebywłaciweuyciefałszujakolekarstwadladobratych,ktrzypotrzebuj,abyichoszuka".
BiskupSynezjuszpisał:"Ludziepragn,abyichoszukiwa;niemoemyznimiinaczejpostpowa".Ainnybiskup,
Heliodor,przyznaje,e:"...fałszjestdobrrzecz,gdypomagainieczyniszkodysłuchaczom".
Ostatnieczterygłosysopinipierwszychbiskupwchrzecijastwaiojcwkocioła.Monaprzytoczywielewicej
podobnychszczerychwynurze.Naleynadmieni,ewykształceniduchowniprotestanccywiedzotym.A.W.Momerie,
rektorkocioław.PiotrawLondynie,pisze:
"Kadyznawcahistoriikocioławie,epierwsichrzecijaniebylinajwikszymikłamcamiifałszerzami,jakichwiat
kiedyznał".
NaukowiecangielskibiskupBarnestakotym,bardzoogldniezreszt,mwi:"Jakorezultattychbadaczasamizdaje
si,eoni(pierwsichrzecijanie)niedbalioprawd".
Ichoksiawmawiajstalewniewiadomych,ereligiajestpodstawmoralnoci,ebezreligiiniemamoralnoci,
widazwyejprzytoczonychdowodw,esamkociłwłanienigdymoralnyniebyłidodziniejest.Niechczytelnik
łaskawiezwrcinanieuwag,gdydotejmylijeszczenierazpowrcimy.
Niedziw,einteligentnipoganiepogardzalichrzecijaninamiistroniliodnich.Ostateczniezwyciyłochrzecijastwo
iwytpionopogan,mimotoprzetrwalionijeszczedługiewieki.WokolicachnieszczsnejpamiciklasztoruCassinonawet
dosmegostulecia.Pogastwoprzetrwałoby,mimoprzeladowa,prawdopodobnieznaczniedłuej,gdybychrzecijastwo
samoniespoganiałoiniezatarłornicypomidzysobanimprawiecałkowicie.
AbelKorneliuszCelszdrugiegowiekun.e.takpisze:"Mylowcieleniubogajestabsurdem;dlaczegoludzkarasamoe
myle,ejestotylewyszanadpszczoły,mrwkiisłonie,emoepozostawawatakwyjtkowymstosunkudoswego
stwrcy?Idlaczegobguznałbyzastosowneprzyjdoludzijakoyd?Chrzecijaskaideaospecjalnejopatrznocijest
nonsensem,obrazbstwa.Chrzecijaniesjakradaabwbłociealbosynodrobakwwgnojwce,rechoczipiszcz:Dla
naswiatzostałstworzonymChrzecijastwoopartenazmylonejhistoriiniejestczcigodne".
Przezosiemnaciestulecitologicznerozumowanieniestraciłoniczeswejwartoci.Pierwszymichrzecijanamibyli
mwicypogreckuydziiGrecyprzybylizeWschodu.Ichzgromadzeniauywałygreckiegojzykaprzezprawiesto
pidziesitlatibardzoniewieluRzymianmogłodonichnalee.Listybyłypisaneikazaniagłoszonepogrecku.Ewan-
gelie,ktresizaczływowymczasiepojawia,tebyłypisanepogrecku.Zowychtoczaswjeszczepochodzigreckie:
2
"Kyrieelejson"(Panie,zmiłujsinadnami),ktredotrwałowliturgiikocielnejdonaszychczasw.
Takbyłoadopocztkwtrzeciegowieku.WAfryce,nalecejdoImperiumBrytyjskiego,zacztonajpierwuywa
łacin.TamtezapewnezostałydokonaneipierwszetłumaczeniaEwangelii.
PierwszywickociłwRzymieniebyłrzymskimkociołem,leczgreckim,iniebyłwaniejszyodinnychkociołww
AzjiMniejszej,Afryce,wKoryncie.Papieebylipoprostubiskupamirzymskimibezadnegoprawazwierzchnocinadin-
nymikociołami.
ZaledwiesichrzecijanieusadowiliwRzymie,gdyrozbiłyichirozproszyływroku64przeladowaniaNerona.Polat-
achtrzydziestuwzgldnegospokoju,gdyrozcignliswewpływynawetnaludzizamonych,nowafalaprzeladowaomal
niewymiotłaichnastałezRzymu.CikietobyłyczasydlawyznawcwJezusa.Musielisikryiwwiecznymstrachu
zdobywanowychwyznawcwswejwiary.
Podwustuprzeszłolatachpowolnego,alestałegorozwoju,gdychrzecijastwojusirozrosło,utrwaliłoiliczyło
okołodwchmilionwwyznawcw,Decjuszdekretemrzdowymwroku250usiłowałjegruntowniezniszczyiwytpi.
Leczterazniebyłatojusprawałatwa,bochochrzecijanieliczbowostanowilimałyprocentludnoci,byłoichjednak
sporonawysokichstanowiskachpastwowych,zwolennikwmielibogatychisilnych.
Przeszłospokojniejeszczelatkilkadziesit,gdynastpiłodrugiepowszechneprzeladowaniewroku303,zaczasw
Dioklecjana.Tymczasemchrzecijastworozwijałosipowoli,leczotwarcieibezprzeszkd.onaicrkaDioklecjanabyły
chrzecijankami.Nadworzecesarskimpełnobyłochrzecijan.Stawalisicorazmielsi,wreszcie,liczcnaprotekcjcesar-
zowej,aroganccyiwyzywajcy.TakiezachowaniesichrzecijansprowokowałoDioklecjanadowydaniaedyktupotpia-
jcegochrzecijastwo.NaskutekprzeladowazaledwiedwiecieosbzostałowiernychJezusowi,olbrzymiawikszo
wyrzekłasigoi,pozornieprzynajmniej,powrciładopogastwa.
Przeladowanochrzecijanniezato,ewierzwChrystusa,nowego,nieznanegoboga,boRzymbyłznanyztolerancji
religijnej.NowychbogwprzyjmowanoodGrekw,Persw,Egipcjaniczczonowrzymskichwityniachobokbstw
dawnych.Chrzecijanieniechcieliuznawaboskocicezarw,unikalisłubywojskowej.TowoczachRzymiangraniczyło
prawiezezdradstanu.Nietolerancjachrzecijan,twierdzcych,etylkoichbgjestprawdziwymbogiem,awszystkieinne
bogistylkobałwanami,niegodnymi,abyimofiaryskłada,przyczyniałasitakedowzbudzaniakunimniechci.Nanich
zwracałysioczy,gdyszukanowinnych,zawszystkozłoichczynionoodpowiedzialnymi.LeczRzymstałsichrzecijaski.
Zwyciyłanowareligia.Dekretemcesarskimzamknitowszystkiewityniepogaskie,groccikimikaramizaskładanie
ofiardawnymbogom.OdkdchrzecijastwostałosireligirzdowImperiumRzymskiego,odtdprzeladowanichrze-
cijaniepowolistawalisiprzeladowcamipogan.Abyusprawiedliwiswbezwzgldno,srogoiokruciestwo,zaczli
oczerniapoganiimzarzucawprzeladowaniachokruciestwo.
Niebyłojednaktakle,jaktonamterazchrzecijascyhistorycyiapologecistarajsiprzedstawia.Wczasie
przeladowazarzdwDecjuszaniemasowepowiceniaimczestwazawiar,aleodstpstwaodniejiwyrzekaniesi
Jezusabyłypowszechnewrdpierwszychchrzecijan.Wedługnajnowszychbadawroku250sporddwudziestutysicy
chrzecijanistupidziesiciuksiywRzymietylkoszeciuchrzecijanponiosłomierzawiar.Resztazłoyłaofiary
starympogaskimbogom,oddałaEwangelieikocielneListyapostolskieiwyrzekłasiJezusa.Tegotylkowładzepogaskie
wymagały;niebyłoinnegoprzymusu,gwałtulubnapadw.Innebyływymaganiachrzecijan,gdydoszlidowładzy.
Wdrugimcentrumchrzecijastwa,wAleksandrii,wAfryce,chrzecijanieteniebronilireligii.Biskupaleksandryjski
Dionizytakotympisał:"Pewniewszyscybylinadpodziwprzestraszeni.Wieleludzinawysokichstanowiskach(chrzeci-
jan)popieszyłonatychmiast,abyusłucha(cesarskiegoedyktu),ainni,ktrzybyliwrzdowejsłubie,twierdzili,eich
urzdzmuszadoczynieniapodobnie.Innibylipowiadomienilistownielubprzezprzyjaciłigdynazwiskaichbyływywoły-
wane,wziliudziałwnieczystychiprofanacyjnychofiarach.Niektrzy,bladziidrcy,wygldaliniejakludzie,ktrzymaj
składaofiary,leczjakbysamimielibyofiaramipowiconymibałwanom.Taketłumzebranynaokołomiałsiznich,
gdyjasnowskazywali,eniemajodwagianiumrze,aniofiarskłada.Inniodwanieruszylidoołtarzy,twierdzc,e
nigdychrzecijanaminiebyli...
Innialbowziliprzykładznich,lubzbiegli,ajeszczeinni,przezkilkadnizwizanilubwwizieniu,odrzeklisiwiary,
zanimoddanoichpodsd.Niektrzyznichodwaniewytrzymywalitorturyprzezjakiczas,apotemstraciliodwagna
mylodalszychtorturach".
TaktopryskalegendaomczennikachtysicamiidcychzpieninaustachnamierzaJezusa.Legendatatworzyła
sipowoli,awwiekachrednichugruntowałasiostatecznienatlewzmiankiwykrytejwpracyrzymskiegohistorykaTacyta,
e"ogromnaliczba"chrzecijanzostałaprzezNeronawymordowana.Niektrzyzostaliukrzyowani,niektrzy,zaszyciw
skrydzikichzwierzt,rzucenipsomnapoarcie,inni,oblanismołioliw,jakywepochodnieowietlaliogrodycezara.Na
tejwzmianceopierasicałalegendaomczennikachchrzecijaskich.NotatkauTacytajestjednaksfałszowana.Została
"odkryta"dopierowredniowieczu,dawnizapisarzeniconiejniemwi.
Niemogłozresztbymilionwmczennikw,skorowczasieprzeladowazaNeronachrzecijanbyłozaledwie
3
kilkusetlubkilkatysicywRzymie,awcałymimperiumniebyłonawetipłmiliona.ZaNeronawRzymiezginłobardzo
małochrzecijan,aniewieluteiwcałymimperium.Jakjuwiemy,chrzecijaniepodczasprzeladowagremialnie
wyrzekalisiwiaryiskładaliofiarydawnymbogom.Jedennatysiczostałwiernyreligii.Nietrzebaimtegobrazazłe.
Lepiejbyywymczłowiekiemnizmarłymwitym.Milionwmczennikwnigdyniebyło.
WybitnyhistorykangielskiGibbontwierdzi,epodczaswszystkichprzeladowazginłomiercimczesknie
wicejnidwatysicechrzecijan,wtejliczbiepapieFabian(236-250)iczterechksiy.WPalestynie,gdziegorliwore-
ligijnabyławiksza,zginłodziewiciubiskupwi92innychchrzecijan.Iluwszystkichchrzecijanponiosłomier
mczesk,tegonaprawdniktniewie.
Kocił,abypowikszyiloswychmczennikw,przytaczaliczbprawieszeciumilionwosb,ktrychszcztki
kociznajdujsilubznajdowaływkatakumbach.Katakumbystowskiekorytarzepodziemne,liczceokoło600milang-
ielskichdługoci,rozcigajcesipodmiastem.Istniałyoddawnaisłuyłyzacmentarzeydomorazinnymcudzoziemcom
przebywajcymwRzymie,niehołdujcymzasadompaleniaciałpomierci,jaktoczyniliRzymianie.
Oczywicie,pierwsichrzecijanietakezaczliznichkorzysta.Wrazzewzrostemliczbyswychzwolennikw,azatem
izgonw,czynilidalszepodkopyiwydrenia.Słuyłytekatakumbypierwszymchrzecijanomzadomymodlitwywokre-
siepierwszychdwustulat,gdyniemielikocioławRzymie.Jakocmentarzekatakumbybyłyuywaneadoroku303przez
wszystkichchrzecijan,adoroku410przezinnychmieszkacwRzymu.Niekrylisichrzecijaniedokatakumbprzed
poganami,abyuniknprzeladowareligijnych,leczuywaliichzwłasnejwoli-dlawłasnychcelw.
PoupadkuRzymukatakumbyzostałyzapomnianeizaniedbane.Zainteresowanienimiwzrosłopowtrnie,gdykocił
zaczłhandelrelikwiamiiwniszachkatakumbznalazłprawdziwkopalnizłotawpostaci.kocimczennikwi
niemczennikwchrzecijan,ydw,Egipcjan,Grekw,Perswiinnych.
Zresztsamiojcowiekociołapotwierdzaj,emczennikwniebyłowielu.Orygenes,ktryzgorliwocidlanauki
Jezusapozbawiłsimskoci,czegozresztpotemałował,przyznał,ewRzymiebyłobardzomałomczennikw:
"Niewieluprzyspecjalnychokazajach,iciłatwomogbypoliczeni,poniosłomierzachrzecijastwo".
NawetpapieMarcelinus(296-304)podczasprzeladowazacezaraDioklecjanawyrzekłsichrzecijastwaizłoył
ofiarypogaskimbogom,wymaganeprzezrzd.Przyznajtokronikikocielne.NasoborzewSinuessapapietenzostał
potpionyzazdradwiarywobecnoci300biskupwprzyznałsidowinyiwyraziłalzaswjpostpek.Sfałszowano
potemfaktyiogłoszono,epapietenponisłjednakzakarmiermczesk.Takmałobyłochrzecijanzdolnychichc-
cychpowicisweyciezawiarJezusow,ezaDioklecjanazaledwiejedenksidzijedenklerykzewszystkich
duchownych,jacybyliwRzymie,zgłosilisidobrowolniedokata,abyponiemczeskmier.
Dlategozapewnezewszystkichnaukkociłnajbardziejnienawidziiboisihistorii,botawyjawiaprawdojegodzie-
jach.
PoostatnichprzeladowaniachprzezDioklecjanaafrykascybiskupiwliczbiekilkunastuzebralisi,abyomwiswoje
zachowaniepodczasprzeladowa.Wszyscyprzyznalisi,eoddaliegzemplarzePismawitegowładzompastwowymna
spalenie,czymocaliliycie.
BiskupzKartaginyprzyznałsi,ezałapwkdozwolonemubyłooddacopodobnegodomannskryptwPisma
witegoiewtensposburatowałswesumienieiycie.Jedenzobecnychbiskupwzostałoskaronyomorderstwoswych
bratankwikradziesrebrnychkielichwiinnychrzeczyzpogaskichwity.HistorykOpłat(czwartywiekn.e.)mwi,
ebiskuptenprzyznałsidozbrodniiwyzywajcododał:"Izabijkadego,ktobdziesistarałwyprowadzimniez
rwnowagi".Słyszcto,prałaciszybkozadecydowali,aby"pozostawisprawBogu".Potemnastpiłyprzekupstwa,targii
wybory.
Trzebatewyjani,dlaczegochrzecijastwo,liczcezaledwieokołotrzechmilionwwyznawcwwstumilionowym
ImperiumRzymskim,takłatwoopanowałodwrcezarwizmałejsekty,pogardzanejilekcewaonej,stałosireligipast-
wow,oktrejwzgldywartosibyłoubiega.
PrałatDupuiswswejksicept."Lesoriginesdefouslescultes"takotympisze:"Konstantyn,zbrukanyrnego
rodzajuzbrodniamiisplamionykrwiswejony,popowtrnychkrzywoprzysistwachimorderstwachstawiłsiprzed
pogaskimikapłanami,abybyoczyszczonyztakwielupopełnionychwystpkw.Odpowiedzianomu,epomidzy
wielomarodzajamipokutyniemaanijednej,ktramoepokrytakwielezbrodni,ieadnareligianiemoeofiarowa
skutecznejprotekcjiprzeciwkosprawiedliwocibogw.AleKonstantynbyłcezarem.Pewiendworzaninzjegootoczenia,
ktrybyłwiadkiemzajciaizaniepokojeniaumysłuswegomonarchyszarpanegowyrzutamisumienia,ktregonicnie
mogłouspokoi,poinformowałgo,ezło,odktregocierpi,niejestbeznaprawy;ewreligiichrzecijaskiejspewne
oczyszczenia,ktreuniewinnikadegorodzajuwykroczenie,jakiekolwiekbyonobyłoiwjakiejkolwiekbybyłoliczbie,e
jednozprzyrzeczereligiichrzecijaskiejmwi,ektokolwiekbyłnaninawrcony,chobybyłnajbardziejbezbonymi
najwikszymłotrem,jakimbytylkomgłby,moemienadziej,ezbrodniejegobdmunatychmiastzapomniane.Od
tejchwiliKonstantynogłosiłsiprotektoremsekty(chrzecijastwa),ktratraktujewielkichkryminalistwztakłagodno-
4
ci.Byłonwielkimłotrem,ktrystarałsiuspokoiswesumienieiluzjzapomnienia".
CezarKonstantynzanamowowegodworaka,Egipcjanina,porozumiałsizduchowiestwemchrzecijaskim.Up-
ewniwszysi,echrzestzmywawszelkiegrzechy,przyjłchrzecijastwo.Niechccjednakzmieniswegozbjeckiego
trybuycia,odłoyłchrzestnaostatnigodzinswegoycia,ktraprzyszładopierowroku337.Zatenchwalebnyczynko-
ciłgokanonizował.Niebostałosibogatszeojednegowitego.
Odroku310do326Konstantynzamordowałsiedemosb:on,syna,tecia,dwchszwagrw,siostrzecaiprzyja-
ciela.OdniegozaczynajsiprzeladowaniareligijnewimiJezusaidlajegochwały.Odtegoczasuklerzaczłtłumiwol-
nosumieniaidotejporygdziemasposobnoisił,jeszczetorobi.
NawracajcychsipogaskichniewolnikwKonstantynobdarowywałwolnoci,ludziomwolnymkazałdawabiałe
szatyizłotmonetduejwartoci.Wioski,ktrezamieniłystaregobogaJowiszanaChrystusa,podnisłdostanumiast.
Przyjcienowejreligiidawałopierwszestwowarmii,wadministracjipastwowej.Strugazłotazaczłapłynzpałacuce-
sarskiegopomidzylud,przysparzajckociołowiwicejzwolennikw.Wtensposbkupionowielupogan,gdywcigu
jednegorokuochrzczonowRzymiedwanacietysicymczyznorazproporcjonalnliczbkobietidzieci.
PomierciKonstantyna,abyłonsynemnieprawegołoaRzymianinaiwiejskiejkarczmarkiHeleny,ktrkocił
pniejuznałzawit,rzdynadcesarstwemobjłsynKonstantyna,tenieprawegołoa,Konstancjusz.JegomatkKon-
stantynzamordował,takjakiswprawowiton.DwajbraciaKonstancjuszazginlijuwczeniej.Niemiałwicoponen-
twirzdziłdłuszyczas,tpiczapamitalepogastwo.Piszemyotym,abydaczytelnikowipojcieopierwszej
chrzecijaskiejcesarskiejrodzinie.
Rzdynastpnychchrzecijaskichcesarzynieprzyniosłynicnowego.Rzymniestałsiszlachetniejszy,moralniejszy.A
nawetsidziałogorzej.PrzezprzeszłotysiclatnaWschodzie-wBizancjum-zestudziewiciucesarzyzaledwietrzydzi-
estuczterechzmarłomiercinaturaln.Omiuzginłonawojnieiwwypadkach.Dwunastupozbawionowolnoci,trzech
zagłodzono,osiemnastuokaleczonolubwyłupionoimoczy,dwudziestuotruto,zaduszono,zasztyletowano,zadławionolub
zrzuconozwysokoci.Kronikitegochrzecijaskiegopastwaprzepełnionesgwałtami,orgiamiorazmasowymimordami.
"Pierwszychrzecijaskicesarzprzenisłswstolicdonowegomiasta,niezniesławionegotradycjamiichwałpoga-
nizmu;itamutworzyłimperium,ktreczerpałocałswetykzerdełchrzecijaskichiktrekontynuowałoswegzys-
tencjprzezprawietysicstolat.OtymBizantyjskimImperiumpanujepowszechnaopiniahistorii,estanowiono,bez
adnegowyjtku,całkowicienajniszinajnikczemniejszform,jakcywilizacjakiedykolwiekprzybrała".
TakpiszeopierwszymchrzecijaskimimperiumLecky,historykzrwnowaony,powanyiwstosunkudochrystian-
izmuraczejpowcigliwy,wswymdzielept."HistoryofEuropeanMorals".
PoKonstancjuszuzostałcesarzemWalentynian.Uznał,ejednaonatomało,ipojłdrug,aklerznisłtopotulniei
niepodnisłsianijedengłossprzeciwu.Odpocztkuklerumiałuprawiapolityk.Cizpogan,ktrzysiniedali
przekupi,wkrtcezauwayli,enowybgto"zazdrosnyBg".Niemylibywyrozumiałym,tolerancyjnymitowarzyskim
bogiem,jakimibylidawnibogowie.
Nowybgnieznosiłwolnocisumieniaaniwolnocisłowa,gdypodnaciskiemduchowiestwawkrtceposypałysi
cesarskieedykty,jakponiszy,wydanyprzezTeodozjusza,głoszcy,e:
"...wszystkiepisma,jakiekolwiekbytobyły...przeciwreligiichrzecijaskiej,znalezionewposiadaniukogokolwiek,
powinnybyspalone..."Drugiedyktbrzmiał:
"Naszprzyjemnocijest,abywszystkiewityniepogaskiebyłyzamknitenatychmiastwewszystkichmiejscowo-
ciachimiastach,abywstpdonichbyłwzbronionydlawszystkich,azatemsposobnodoprzekroczeniaprawaprzezludzi
słabychusunita.damyrwnie,abyniktnieskładałofiar.Agdyktokolwiekdokonaczegopodobnego,niechzginieod
mieczazemsty".Widoczniejednakniewszdziewrozległymimperiumstosowanosidoedyktwcesarskichiklernalegało
całkowitezamkniciewityizupełnezaprzestanieskładaniaofiar.Wroku356potwierdzonokarmiercizaskładanie
ofiardawnymbogom:
"damy,abywyrokmiercibyłnaznaczonynakadego,ktobyłskazanyzaskładanieofiarlubczczeniebałwanw".
Jeszczejednakwtrzydziecilatpotem,wroku385,w.Augustyn,jakomłodzieniecjeszczeipoganin,przyjechawszydo
Rzymu,widziałolbrzymiepogaskieprocesjeobchodzcemiastoiwityniepełnewiernych."PrawiewszyscyRzymianiez
wyszychklasspoganami"-stwierdził.
Chrzecijastworozwijałosiszybciejnipoprzednio,alejeszczewroku391cesarzTeodozjusz,abydoreszty
zniszczypogastwo,musiałwydaedykt,ktrybrzmiałnastpujco:
"Niechsiniktnieplamiofiaramilubskładaniemniewinnychupominkw,niechniechodzidowityiniebroni
posgwrobionychludzkrk,abyniestasiwinnymwoczachludzkiegoiboskiegoprawa".
Ciekawejestto,ecisamiduchowni,ktrzyzanimchrzecijastwozostałouznanezareligipastwow,domagalisi
dlasiebiewikszejwolnoci,wikszejswobody,gdydoszlidowładzy,natychmiastpozbawialipoganwszelkichswobd.
Wtensposbdoszłodozwycistwachrzecijastwa.Gdyjednakzwyciyło-samospoganiało.Słusznieprzyznaje
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin