Las szumi jesiennie, już robi się sennie
36. Mgliste poranki
Przewidywane osiągnięcia – co poznaję, co umiem, co czuję
l odpowiednio reaguję na sygnał muzyczny,
l powtarzam krótki rytm,
l nazywam zwierzęta przedstawione na fotografiach,
l określam nastrój utworu,
l rozpoznaję ptaki odlatujące na zimę z Polski i zimujące w naszym kraju,
l ćwiczę sprawność dłoni,
l wspólnie z innymi dziećmi tworzę pracę plastyczną.
Przebieg dnia:
I. Zajęcia poranne
Podczas zabawy nauczyciel akompaniuje na trójkącie. Gdy gra „tremolo”, dzieci naśladują ruchem fruwanie wróbelków i biegają drobnymi kroczkami po sali. Gdy nauczyciel zagra krótki, wyraźny sygnał i powtarzający się schemat rytmiczny dzieci zatrzymują się, kucają i wystukują rytm o podłogę palcem wskazującym. Naśladują jednocześnie głosem ćwierkanie ptaszków: ćwir, ćwir, ćwir…
tamburyn, trójkąt
· „Mieszkańcy lasów” – oglądanie albumów przyrodniczych z fotografiami roślin, ptaków i innych zwierząt; rozmowa na temat zaobserwowanych zjawisk: mglistych poranków, szarówki, chłodu itp.; nazywanie zwierząt z najbliższego otoczenia i znanych dzieciom. Nauczyciel prezentuje dzieciom zdjęcia i albumy przedstawiające lasy, łąki, parki oraz żyjące tam zwierzęta w porze jesiennej, np. lis, sarna, wilk, dzik, wiewiórka, kret, dzięcioł, sikorka, gołąb, wróbel, sroka, gawron itp. Dzieci nazywają zwierzęta i miejsca ich występowania. Nauczyciel zwraca uwagę na pogodę na ilustracjach i za oknem. Używa określeń mgła, szaruga, chłód, słota itp.
albumy i zdjęcia przyrodnicze przedstawiające faunę i florę jesienną
II. Zajęcia główne
Jesień
Szaruga na dworze -
jesień przybyła.
Przymrozki przywiozła,
mgłą pola okryła.
Chmury na niebie
wiatrem przygnała,
a wczesne ranki
chytrze zabrała.
Umilkły ptaki,
wszędzie ponuro,
liście spadają,
słońce za chmurą.
Przyjemnie usiąść
w przytulnej sali,
przywołać lato
w myślach z oddali.
Bożena Forma
Po przeczytaniu nauczyciel rozwija w rozmowie z dziećmi kwestie poruszane w utworze.
- Jak wygląda jesień?
- Jaka jest jesienna pogoda?
Dzieci po uważnym wysłuchaniu próbują określić nastrój panujący w wierszu, opowiedzieć własnymi słowami, o czym jest mowa w utworze. Nauczyciel prezentuje dzieciom sylwetki ptaków odlatujących i zimujących. Dzieci podają nazwy ptaków i dzielą je na dwie grupy, uwzględniając miejsce spędzania przez nie zimy.
B. Forma, „Jesień” [w:] D. Krysakowska, „Maluję, rysuję, wycinam. Propozycje zajęć plastyczno-konstrukcyjnych”, Wydawnictwo i Poligrafia „Iwanowski”, Płock 2000, s. 21; sylwetki ptaków odlatujących na zimę z Polski i zimujących
III. Zajęcia popołudniowe
Każde dziecko otrzymuje szarfę i rozkłada ją w kształcie koła w wybranym miejscu na podłodze (gniazdko). Nauczyciel wybiera jedno dziecko do roli kota i wręcza mu talerze.
Dzieci-wróbelki wchodzą do środka swojej szarfy i czekają na sygnał muzyczny. Gdy nauczyciel akompaniuje na trójkącie, dzieci biegają lekko na palcach pomiędzy szarfami. Na wyraźny znak nauczyciela dziecko-kot gra na talerzach. Wówczas dzieci-wróbelki muszą szybko odnaleźć swoje gniazdko i stanąć w nim.
szarfy, trójkąt, talerze
· „Drzewa” – ćwiczenie grafomotoryczne. Nauczyciel rozdaje dzieciom paski kolorowego papieru, na których będą kreślić rytmicznie linie pionowe. Najpierw pokazuje w powietrzu, a dzieci naśladują sposób kreślenia linii – pionowe z góry na dół. Następnie dzieci pastelami w różnych kolorach kreślą szeregi krótkich linii (pnie) – z góry na dół, począwszy od lewej strony. Kiedy wszystkie paski papieru są już pokryte pionowymi kreskami, dzieci kreślą linie ukośnie odchodzące od pni – gałęzie (do dołu – choinki, do góry – liściaste).
Na zakończenie nauczyciel zbiera wszystkie pasy i wspólnie z dziećmi układa kompozycję pasową „las”.
kolorowe kartony pocięte w podłużne pasy, kredki – pastele
· „Las” – stworzenie wspólnej kompozycji plastycznej.
Na tablicy dzieci umieszczają swoje elementy kompozycji wzbogacone o dodatkowe jesienne akcenty – kolorowe liście, grzyby, sylwety leśnych zwierząt. Przez las może przebiegać ścieżka, strumyk itp. Nauczyciel zachęca dzieci, aby próbowały wspólnie ustalać, co znajdzie się w jesiennym lesie.
rysunki dzieci, kredki, duży karton, klej
37. Tajemnice wrzosowiska.
Przewidywane osiągnięcia – co poznaję, co umiem, co czuję:
l chętnie uczestniczę w zabawie i sprawnie wykonuję ćwiczenia ruchowe,
l opisuję, jak wygląda wrzos,
l dostrzegam podobieństwa i różnice w wyglądzie wrzosów i innych kwiatów,
l słucham z uwagą wiersza,
l ćwiczę sprawność ruchową,
l poznaję słowa i melodię piosenki,
l obserwuję koloryt lasu jesienią,
l właściwie zachowuję się w lesie, szukam ciekawych okazów przyrodniczych,
l porządkuję skarby zebrane w lesie,
l tworzę makietę lasu,
l reaguję na zmiany dynamiki,
l rytmicznie mówię krótki tekst.
gałązka wrzosu, róże, bratki itp.
· „Czas do lasu iść” – wysłuchanie wiersza L. Krzemienieckiej, rozmowa kierowana, dająca odpowiedź na pytanie: „Dlaczego warto pójść jesienią do lasu?”. Nauczyciel czyta wiersz, a następnie prowadzi z dziećmi rozmowę.
Czas do lasu iść
Czas do lasu iść,
wziąć paprotki liść,
liście buka, listki brzozy –
wzorek z tego się ułoży.
Będzie cieszył nas
w chłodnej zimy czas.
Czas żołędzie wziąć,
zgrabnie skrajać, ściąć,
kiedy się przemienią w duszki,
dać im z kory kapeluszki
i postawić w kąt
leśnych duszków rząd.
Oto warsztat nasz,
darował go las:
dużo listków ciemnych, jasnych,
ułożymy z nich obrazki.
Przypomną nam las
Lucyna Krzemieniecka
Nauczyciel zadaje dzieciom pytania dotyczące wiersza, np.:
- Co możemy zbierać jesienią w lesie?
- Co można zrobić z uzbieranych żołędzi?
- Po co nam jesienne obrazki?
- Czy wy zbieracie w lesie skarby? Jakie?
Nauczyciel daje dzieciom możliwość podzielenia się własnymi doświadczeniami.
L. Krzemieniecka, „Czas do lasu iść” [w:] „Kto wymyślił choinki? Antologia wierszy dla dzieci”, KAW, Warszawa 1988, s. 96
1. Przygotowanie: Woreczki gimnastyczne rozłożone po całej sali (tyle, ile dzieci). Woreczki rozkładają dyżurni. Na polecenie nauczyciela każde dziecko staje przy woreczku. Nauczyciel mówi:
- Wybierzemy się na wycieczkę do lasu. Może spotkamy w nim jakieś zwierzęta… Ale najpierw pobawimy się kolorowymi liśćmi. Możecie je podrzucać i łapać na mój sygnał.
2. Zabawa orientacyjno-porządkowa: „Kto umie słuchać?”. Dzieci chodzą po sali, rzucają woreczkami w górę i łapią. Na sygnał zatrzymują się i stają bez ruchu. Woreczki mogą spaść na podłogę, a dzieci czekają, aż drugi sygnał pozwoli im na ruch.
- W lesie zwierzątka szykują się do zimy. Zbierają liście, aby wyłożyć nimi swoje norki. Pomagają sobie w pracy.
3. Ćwiczenia tułowia: skłony w przód. Ustawienie parami w rozsypce. Dzieci stoją w rozkroku, tyłem do siebie, w odległości jednego kroku. Skłon w przód i kilkakrotne przesuwanie woreczka po podłodze w bramce utworzonej w rozkroku (jedno dziecko przesuwa woreczek drugiemu), następnie wyprost i krótki odpoczynek.
- Jeże wykładają liśćmi swoje legowiska. Robią to bardzo dokładnie i starannie. Muszą się jednak bardzo spieszyć, aby zdążyć przed mrozami.
4. Bieg: Kto szybciej. Dzieci ustawione w dwóch szeregach, tyłem do siebie, na środku sali. Przed ich stopami nauczyciel rysuje równoległe linie. Podobne linie są wyznaczone w odległości 3–4 kroków od szeregów. Na sygnał dzieci biegną w kierunku swojej linii (tej, do której stoją twarzą), kładą na niej woreczki i szybko wracają na swoje miejsce. Nauczyciel ocenia dokładność ułożenia woreczków i szybkość wykonania zadania.
- Wiewiórki też szykują się do zimy. Zbierają orzechy i nasionka i wrzucają je do swoich dziupli.
5. Rzuty: dzieci tworzą koło, nauczyciel kładzie obręcz w środku. Na sygnał dzieci rzucają woreczki do obręczy. Po woreczki idą dzieci kolejno według wywoływanych kolorów – czerwone, zielone itd. Rzuty należy powtórzyć kilka razy; celować lewą i prawą ręką.
- W tym czasie zajączki biegają po lesie. Przeskakują kamyki i uważnie rozglądają się dokoła.
6. Podskoki: utworzenie dwóch kół według kolorów woreczków. Woreczki leżą w odstępie jednego kroku. Dzieci przeskakują obunóż przez kolejne woreczki. Po obejściu w ten sposób koła siadają (siad skulny) za woreczkiem, twarzą do środka.
- Niedźwiedzie układają w norze liście. Muszą dobrze wyścielić legowisko, aby nie zmarznąć podczas zimowego snu.
7. Ćwiczenie mięśni grzbietu: siad skrzyżny, ręce na kolanach, woreczek włożony pod brodę i mocno trzymany. Skłon tułowia w przód (plecy proste jak deseczka), puszczenie woreczka na podłogę i wyprost tułowia. Głowa ustawiona prosto. Podniesienie woreczka prawą (lewą) ręką i włożenie pod brodę. Ćwiczenie należy powtórzyć kilka razy. Następnie położyć woreczek na głowie, wstać, pochodzić i złożyć woreczek w wyznaczonym miejscu.
K. Wlaźnik, „Wychowanie fizyczne w przedszkolu. Przewodnik metodyczny dla nauczyciela”, WSiP, Warszawa 1980, s. 199; woreczki gimnastyczne, obręcze
· „Jesienna kołysanka” – nauka piosenki. Omówienie treści i nastroju piosenki.
- O czym opowiada piosenka?
- Czy piosenka jest żywa i skoczna, czy spokojna?
- Co to jest kołysanka?
CD Piosenki i zabawy cz. 1 – „Jesienna kołysanka” (nr 14)
· „Kolory lasu” – Nauczyciel organizuje wycieczkę do lasu; warto nawiązać współpracę z leśnikiem, który oprowadzi dzieci i opowie o roślinach i zwierzętach. Przed wejściem do lasu należy przedstawić dzieciom zasady zachowania się w lesie, m.in.:
- Nie śmiecimy.
- Zachowujemy się cicho.
- Zwierzęta obserwujemy z daleka i w ciszy.
- Materiał przyrodniczy zbieramy tylko z ziemi.
Nauczyciel zachęca dzieci do podziwiania jesiennych kolorów, wsłuchiwania się w odgłosy przyrody (szum drzew) i zwierząt (śpiew ptaków).
thorba