cz.10 - Jak sobie radzić w sieci - Wyszukiwanie.pdf - Elementarz Internetu - Jakubxyx

NA CD

NEWSY

Z OK£ADKI

FIRMA

MAGAZYN

PROGRAMY

WARSZTAT

podstawy

Elementarz Internetu

Czêœæ 10: jak sobie radziæ w sieci – wyszukiwanie

Dotychczas w Elementarzu opisaliœmy wszystkie

us³ugi internetowe i pokazaliœmy od czego zacz¹æ

tworzenie stron WWW. Przysz³a wreszcie pora

na garœæ porad praktycznych. W ostatnich trzech

odcinkach cyklu, maj¹cych wspólny podtytu³ „jak sobie radziæ w sieci”, przeka¿emy ca³y

szereg wiadomoœci, które przydadz¹ siê ka¿demu pocz¹tkuj¹cemu internaucie.

UWAGA!

Wszystkie poprzednie części

tego kursu są na płycie CD!

Jak szybko i sprawnie wyszukiwać informacje?

Internet sam w sobie mo¿e byæ kompletnie nieprzydatny, jeœli nie

potrafimy wyszukaæ interesuj¹cej nas informacji. Poniewa¿ czêsto zda-

rza siê, ¿e poszukujemy informacji z bardzo w¹skiej dziedziny, któr¹

nie³atwo znaleŸæ, podstawowa znajomoœæ mechanizmów wyszukiwa-

nia jest niezmiernie istotna. Tym bardziej, ¿e sieæ stale siê rozrasta

i odnalezienie czegoœ w g¹szczu coraz wiêkszej iloœci œmieci staje siê

coraz trudniejsze.

Statystyki dowodz¹, ¿e przeciêtny internauta coraz wiêcej czasu

spêdza nie na przegl¹daniu ciekawych stron WWW, ale na ich wyszu-

kiwaniu. Dlatego warto skorzystaæ z poni¿szych wskazówek, aby jak

najbardziej skróciæ czas poszukiwañ, który zasadniczo jest czasem stra-

conym, a wyd³u¿yæ czas korzystania ze znalezionej informacji.

Zazwyczaj, aby dotrzeæ w Internecie do interesuj¹cych nas infor-

macji, pos³ugujemy siê wyszukiwarkami, z których najlepsza i najpo-

pularniejsza to Google ( http://www.google.pl ). Indeksuje ona ju¿ ponad 4,2

miliarda dokumentów (stron WWW, postów z grup dyskusyjnych itd.).

Czasem jednak wyszukiwarka okazuje siê niewystarczaj¹ca, wówczas

korzystamy z katalogów internetowych lub serwisów specjalistycznych.

Jakie s¹ miêdzy nimi ró¿nice, jak ich u¿ywaæ – to wszystko wyjaœnia-

my poni¿ej.

Czym różnią się wyszukiwarki od katalogów?

Zarówno wyszukiwarki, jak i katalogi opieraj¹ siê na olbrzymich

bazach danych, w których przechowywane s¹ adresy do stron WWW

(nierzadko tak¿e do grup dyskusyjnych, serwerów FTP) wraz z danymi

o ich zawartoœci. Jednak o ile bazy danych wyszukiwarek tworzone s¹

automatycznie, za pomoc¹ specjalnego oprogramowania, które stale

monitoruje sieæ i wychwytuje nowo pojawiaj¹ce siê strony, o tyle bazy

danych katalogów tworzone s¹ „rêcznie”, przez zespo³y redakcyjne.

Zanim dana strona zostanie dodana do katalogu, jakaœ osoba sprawdza

j¹ i zale¿nie od przyjêtych kryteriów dodaje lub nie. I w tym tkwi za-

sadnicza ró¿nica pomiêdzy wyszukiwarkami a katalogami.

W konsekwencji wyszukiwarki dysponuj¹ znacznie wiêkszymi za-

sobami ni¿ katalogi, za to zbiory katalogów s¹ bardziej uporz¹dkowa-

ne. Wyszukiwarki czêsto zwracaj¹ w wynikach strony, które ju¿ nie

istniej¹, co w przypadku katalogów zdarza siê rzadko. Wad¹ wyszuki-

warek jest te¿ to, ¿e jeœli zadajemy zapytanie bêd¹ce jakimœ popular-

nym s³owem (lub sk³adaj¹ce siê z kilku doœæ popularnych s³ów), otrzy-

mujemy tysi¹ce albo setki tysiêcy wyników. Przejrzenie wszystkich jest

oczywiœcie niemo¿liwe.

Bior¹c to wszystko pod uwagê dochodzimy do s³usznego wniosku,

¿e wyszukiwarka jest lepsza, jeœli chcemy szybko przeszukaæ jak naj-

wiêcej zasobów globalnych lub zale¿y nam na du¿ej iloœci wyników.

Natomiast katalog przyda siê bardziej, gdy bêdziemy szukaæ informa-

cji œciœle okreœlonych lub lokalnych (strony krajowe, serwisy z danego

województwa itp.).

Jak korzystać z wyszukiwarek i katalogów?

Korzystanie z katalogów jest bardzo proste. £¹czymy siê ze stron¹

g³ówn¹ katalogu (patrz ramka z adresami katalogów) i wybieramy po

kolei interesuj¹ce nas kategorie, od ca³kiem ogólnych do coraz bardziej

szczegó³owych. Przypomina to nieco odnajdywanie konkretnego roz-

dzia³u w spisie treœci dowolnej ksi¹¿ki. Np. w katalogu Onetu, który

jest dostêpny na samym dole strony www.onet.pl , mo¿emy klikn¹æ odno-

œnik Internet i komputery, a dalej kolejno Informatyka, Historia

komputerów, Historia Internetu i Gopher. W ten sposób docho-

dzimy do najni¿szej w hierarchii strony katalogowej, na której nie ma

ju¿ kolejnych kategorii, a jedynie adresy do dwóch stron WWW o za-

danej tematyce (patrz ilustracja na nastêpnej stronie).

Przy okazji widaæ, ¿e wszystkie strony indeksowane w katalogu s¹

oceniane pod wzglêdem ogólnej przydatnoœci. Piêæ gwiazdek otrzy-

muj¹ strony najlepsze, jedn¹ gwiazdkê strony najgorsze. Oczywiœcie

INTERNET.grudzieñ.2004

WARSZTAT

PROGRAMY

MAGAZYN

FIRMA

Z OK£ADKI

NEWSY

NA CD

podstawy

Ka¿da wyszukiwarka dzia³a w trybie prostym (ang. basic, simple) i

zaawansowanym (advanced). Tryb prosty to zwyk³e wyszukiwanie

wzglêdem podanego s³owa. Natomiast w trybie zaawansowanym dostêpne

s¹ specjalne operatory, które pozwalaj¹ zawêziæ obszar poszukiwania.

Nie ma w tej dziedzinie ustalonych standardów, ale wiêkszoœæ wyszuki-

warek stosuje nastêpuj¹ce operatory: + (plus), – (minus), ”...” (cudzy-

s³ów) oraz logiczne: AND, OR, NOT. Niektóre wyszukiwarki, jak np.

Google, oferuj¹ wygodne panele do wpisywania z³o¿onych zapytañ (patrz

ilustracja), w których nie ma koniecznoœci u¿ywania operatorów, wystar-

czy jedynie wpisaæ poszczególne wyrazy w odpowiednie pola. Ka¿da

wyszukiwarka ma pomoc, w której podane s¹ wszystkie zasady korzy-

stania z niej. Jeœli wiêc nie jesteœmy pewni, jak najlepiej sformu³owaæ

zapytanie, zajrzyjmy do pomocy, a na pewno wszystko siê wyjaœni.

Panel zaawansowanego wyszukiwania w Google. Jedna

z opcji (w czerwonej ramce) umo¿liwia nawet wyszukiwanie tylko

okreœlonych dokumentów: PDF, PS, DOC, XLS, RTF, PPT

W katalogu internetowym jak po sznurku docieramy do

interesuj¹cych nas stron WWW, przechodz¹c kolejno przez coraz

bardziej szczegó³owe kategorie

Wracaj¹c do operatorów:

+ (plus) wyszukiwanie dokumentów, na których MUSI siê zna-

leŸæ s³owo poprzedzone znakiem plusa. Porównajmy wyszukiwanie w

Google wzglêdem s³owa muzyka i wzglêdem frazy:

muzyka +hip-hop

Jak widaæ na za³¹czonych zrzutach ekranu, w pierwszym przypadku

wyszukiwarka znalaz³a ponad 3,5 mln stron, w drugim ju¿ „tylko” 232 tys.

jest to bardzo pomocne podczas poszukiwañ i stanowi kolejn¹ zaletê

katalogów.

Korzystanie z wyszukiwarek jest jeszcze ³atwiejsze. Wystarczy wpi-

saæ poszukiwane has³o i klikn¹æ „Szukaj” (lub „Search”, jeœli wyszuki-

warka jest angielskojêzyczna). Pojawia siê jednak wspomniany ju¿ wy¿ej

problem zbyt du¿ej iloœci wyników. Co robiæ, aby zamiast stu tysiêcy

wyników otrzymaæ kilkaset lub kilkadziesi¹t? Nale¿y stosowaæ zapy-

tania z³o¿one (frazy sk³adaj¹ce siê z dwu lub wiêcej wyrazów) b¹dŸ

te¿ z u¿yciem specjalnych operatorów.

Ró¿nica w liczbie zwróconych przez Google wyników

wskutek u¿ycia operatora +

Najpopularniejsze katalogi

http://www.wp.pl, http://katalog.wp.pl – Wirtualna Polska

http://www.onet.pl, http://katalog.onet.pl – Onet.pl

http://www.interia.pl, http://szukaj.interia.pl – INTERIA.PL

http://www.gazeta.pl, http://szukaj.gazeta.pl – Gazeta.pl

http://www.google.pl (odnoœnik „Katalog”) – Google

http://www.yahoo.com (zasoby œwiatowe) – Yahoo!

http://dmoz.org/World/Polska – Otwarty katalog (Polska)

http://www.hoga.pl – Hoga.pl

http://katalog.gery.pl – Gery.pl

http://wow.pl – WOW!

– (minus) dzia³a odwrotnie ni¿ plus – wyklucza z wyników doku-

menty, w których znalaz³o siê s³owo poprzedzone znakiem minusa.

INTERNET.grudzieñ.2004

NA CD

NEWSY

Z OK£ADKI

FIRMA

MAGAZYN

PROGRAMY

WARSZTAT

podstawy

”...” (cudzys³ów) jeœli ujmiemy kilka s³ów

w cudzys³ów, wyszukiwarka w pierwszym rzê-

dzie poszuka tych dokumentów, w których s³o-

wa te wystêpuj¹ dok³adnie w takiej samej ko-

lejnoœci, w jakiej je wpisaliœmy. Przyk³ad –

w Google wpisujemy frazê:

muzyka jazzowa

i otrzymujemy 5090 rezultatów. Dzieje siê tak,

poniewa¿ w tym przypadku wyszukiwarka szu-

ka dokumentów, w których wystêpuje zarówno

fraza „muzyka jazzowa”, jak i ka¿dy z tych

wyrazów z osobna. Natomiast gdy wpiszemy:

”muzyka jazzowa”

rezultatów bêdzie ju¿ tylko 720.

AND, OR, NOT s¹ to operatory logiczne

i oznaczaj¹ kolejno: i, lub, nie. W Google nie

stosuje siê operatora AND, bo jest on przyjmo-

wany domyœlnie zawsze, gdy wpiszemy jako

has³o wiêcej ni¿ jedno s³owo. Operatora OR

u¿ywamy, aby szybciej znaleŸæ dwie alterna-

tywne informacje, np. po wpisaniu:

wakacje Londyn OR Pary¿

uzyskamy adresy serwisów oferuj¹cych wypoczy-

nek zarówno w Londynie, jak i w Pary¿u. W ten

sposób zaoszczêdzimy dwukrotnego poszukiwa-

nia osobno dla Londynu i osobno dla Pary¿a.

Operator NOT ma analogiczne znaczenie

jak znak minusa, dlatego w Google nie jest sto-

sowany, jednak w niektórych wyszukiwarkach

(np. AltaVista) zaleca siê jego stosowanie.

Najpopularniejsze wyszukiwarki

POLSKIE:

Google – http://www.google.pl (polski interfejs)

NetSprint – http://netsprint.pl (oraz http://szukaj.wp.pl)

Netoskop – http://www.netoskop.pl

Gooru.pl – http://www.gooru.pl

Szukacz – http://www.szukacz.pl

INTERIA.PL – http://szukaj.interia.pl

Onet.pl – http://www.onet.pl, http://szukaj.onet.pl

Gazeta.pl – http://szukaj.gazeta.pl (bazuje na technologii AltaVista)

Wyszukiwarka

AltaVista i jej panel

trybu zaawanso-

wanego

REKLAMA

ZAGRANICZNE:

Google – http://www.google.com

AltaVista – http://www.altavista.com

Yahoo! – http://www.yahoo.com

Lycos – http://www.lycos.com

AllTheWeb – http://www.alltheweb.com

A9.com

– http://a9.com

AltaVista, jak

ka¿da porz¹dna

wyszukiwarka,

dok³adnie

objaœnia znacze-

nie wszystkich

operatorów

Dogpile

– http://www.dogpile.com

MSN

– http://search.msn.com

INTERNET.grudzieñ.2004

WARSZTAT

PROGRAMY

MAGAZYN

FIRMA

Z OK£ADKI

NEWSY

NA CD

podstawy

Co zrobić, jeśli strona podawana przez wyszukiwarkę nie istnieje?

Szukaæ z g³ow¹! Jeœli po klikniêciu linku podawanego przez wyszu-

kiwarkê pojawia siê znany wszystkim komunikat „Nie mo¿na wyœwie-

tliæ strony”, a koniecznie chcemy w jakiœ sposób dotrzeæ do danego

serwisu, nie za³amujmy r¹k. Przyjrzyjmy siê dok³adnie adresowi, który

zwróci³a wyszukiwarka. Powiedzmy, ¿e jest to:

stêpna pod nieco innym adresem. Najpierw sprawdŸmy wiêc, czy

w ogóle serwis jest czynny – obetnijmy z adresu ca³¹ koñcówkê

i wpiszmy do przegl¹darki:

www.przychodnia.pl

http://www.przychodnia.pl/nadcisnienie/index4.php3?t=45

Dzia³a? Jeœli nie, oznacza to, ¿e ca³y serwis jest nieczynny (np.

wy³¹czono serwer, coœ siê zepsu³o...) i nie ma sensu dalej siê do

niego dobijaæ. Mo¿na spróbowaæ jutro, pojutrze. Jeœli zaœ serwis

dzia³a, wystarczy ju¿ tylko poszukaæ interesuj¹cej nas informacji.

Byæ mo¿e w serwisie jest wewnêtrzna wyszukiwarka, co znacznie

uproœci sprawê.

Widoczne w nazwie pliku „php” wskazuje, ¿e strony WWW

w tym serwisie s¹ generowane za pomoc¹ PHP, czyli dynamicznie.

A zatem najprawdopodobniej ta akurat strona zniknê³a ju¿ z tego

serwisu, albo raczej zosta³a przeniesiona do innego dzia³u i jest do-

Gdzie szukać obrazków?

To zale¿y od tego, jakie obrazki chce siê znaleŸæ. Jeœli poszukujemy

obrazków bli¿ej nieokreœlonych, najlepiej skorzystaæ z ogólnej wyszu-

kiwarki, która oprócz stron WWW indeksuje tak¿e grafiki (patrz ram-

ka). Trzeba jednak pamiêtaæ, ¿e tak znalezionych obrazków nie mo¿na

bez pozwolenia wykorzystywaæ do w³asnych celów (prawa autorskie!),

co najwy¿ej mo¿na je sobie poogl¹daæ (korzystanie jest dopuszczalne

dopiero po uzyskaniu zgody autora).

Istniej¹ jednak serwisy, które z za³o¿enia oferuj¹ darmowe, wolne

od zobowi¹zañ prawnych, grafiki, zdjêcia, ikony i przyciski na strony

WWW itp. Mo¿na by je tutaj d³ugo wymieniaæ, ale przecie¿ chodzi

nam o to, aby to Czytelnik samodzielnie potrafi³ do nich dotrzeæ. Za-

dajmy wiêc pytanie: jak odszukaæ serwisy z darmowymi grafikami?

Oczywiœcie za pomoc¹ standardowych wyszukiwarek! Najwa¿niejsza

rzecz w tym przypadku to sformu³owanie odpowiedniego zapytania –

poka¿emy to na przyk³adzie (wymagana jest przynajmniej minimalna

znajomoœæ jêzyka angielskiego, bo wiêkszoœæ poszukiwanych przez nas

serwisów to bêd¹ serwisy zagraniczne).

Przypuœæmy, ¿e poszukujemy serwisu, który udostêpnia darmowe

fotografie. W Google nale¿y wiêc wpisaæ:

free foto

Na pierwszym miejscu wyników pojawia siê odnoœnik do serwisu

FreeFoto.com (patrz ilustracja), który jest najwiêkszym w Internecie

zbiorem darmowych zdjêæ. Nieco dalej w wynikach pojawia siê te¿

polski serwis Foto za free, w którym zdjêcia o rozdzielczoœci nie wiêk-

szej ni¿ 400×265 pikseli tak¿e s¹ dostêpne za darmo. Mo¿na wiêc uznaæ,

¿e poszukiwanie zakoñczy³o siê sukcesem. Zwróæmy uwagê na iloœæ

zwróconych przez Google wyników – ponad 3 miliony! Jak widaæ, te-

mat zdjêæ jest bardzo popularny, ale oznacza to równie¿, ¿e wœród wy-

ników bêdzie siê pojawia³o wiele œmieci. Dlatego warto poszukaæ wzglê-

dem innych fraz, np.:

Rezultat wyszukiwania wzglêdem frazy free foto

Wyszukiwanie wzglêdem frazy free stock images zaowocowa³o

trzema wartoœciowymi linkami pokazanymi na pierwszych trzech

miejscach

Wybrane wyszukiwarki indeksuj¹ce grafiki

Google – http://www.google.pl

NetSprint – http://netsprint.pl (oraz http://szukaj.wp.pl)

Gooru.pl – http://www.gooru.pl

AltaVista – http://www.altavista.com

AllTheWeb – http://www.alltheweb.com

Yahoo – http://www.yahoo.com

free images

free stock images

free web images

W przypadku drugiej frazy Google na pierwszym miejscu zwraca

odnoœnik do œwietnego, bardzo rozbudowanego serwisu wêgierskiego,

na drugim miejscu podaje specjalizowan¹ wyszukiwarkê Fotosearch

(której u¿ytecznoœæ mo¿e byæ jednak dyskusyjna, poniewa¿ operuje ona

zarówno na zasobach darmowych, jak i p³atnych), zaœ na trzecim miej-

scu wyœwietla link do serwisu Free Stock Photos, którego dzia³alnoœæ

jest w pe³ni zgodna z nazw¹.

A wiêc zaledwie dwa poszukiwania doprowadzi³y nas do piêciu

wartoœciowych serwisów, mo¿na powiedzieæ trafionych w dziesi¹tkê.

I nie musieliœmy przegl¹daæ wielu stron z wynikami, zadowoliliœmy siê

tylko pierwszymi. Jest to doskona³ym potwierdzeniem powiedzenia, ¿e

w sieci mo¿na znaleŸæ wszystko, nale¿y jedynie odpowiednio sformu-

³owaæ zapytanie.

Podczas korzystania z wyszukiwarek najwa¿niejsza jest umiejêtnoœæ

formu³owania odpowiednich zapytañ.

INTERNET.grudzieñ.2004

NA CD

NEWSY

Z OK£ADKI

FIRMA

MAGAZYN

PROGRAMY

WARSZTAT

podstawy

Gdzie szukać informacji o konkretnych zasobach, np. czcionkach?

OdpowiedŸ na to pytanie zosta³a w³aœciwie zawarta w powy¿-

szym rozdziale, tylko zamiast obrazków trzeba „podstawiæ” czcion-

ki, s³owa piosenek itd. Jednoczeœnie musimy sobie uœwiadomiæ, ¿e

za pomoc¹ ogólnych wyszukiwarek (w rodzaju Google) mo¿emy od-

najdowaæ nie tylko konkretne serwisy z danymi zasobami, ale tak¿e

specjalizowane wyszukiwarki b¹dŸ katalogi, które indeksuj¹ jedy-

nie okreœlone zasoby (np. czcionki, s³owa piosenek itp.). Takie ser-

wisy mog¹ oddaæ naprawdê nieocenione us³ugi, gdy¿ nie zwracaj¹

w wynikach ¿adnych œmieci, a jedynie linki do ju¿ wyselekcjono-

wanych stron o poszukiwanej tematyce. Zamiast wiêc przyjmowaæ

strategiê „u¿yj Google, by znaleŸæ konkretn¹ stronê”, mo¿e warto

w pewnych sytuacjach zmieniæ j¹ na „u¿yj Google, by znaleŸæ spe-

cjalizowan¹ wyszukiwarkê, a dopiero za jej pomoc¹ znaleŸæ kon-

kretn¹ stronê”. Czêsto takie podejœcie przynosi lepsze rezultaty ni¿

korzystanie tylko z ogólnej wyszukiwarki.

Dobrym przyk³adem mo¿e byæ poszukiwanie w Internecie wszel-

kich darmowych zasobów. Wpisujemy w Google po prostu:

free

i na pi¹tym miejscu pierwszej strony z rezultatami pojawia siê link do

bardzo popularnej strony TheFreeSite.com. Wystarczy teraz skorzystaæ

z tej strony, by uzyskaæ dostêp do obszernego katalogu darmowych za-

sobów Internetu. Nic trudnego! Trzeba tylko trochê pomyœleæ.

W tym przypadku Google pos³u¿y³o tylko jako poœrednik

(wyszukiwanie wzglêdem s³owa free) w odnalezieniu specjalizo-

wanego katalogu darmowych zasobów Internetu. Eksploracja

tego katalogu da na pewno lepsze i szybsze efekty ni¿ uparte

„dr¹¿enie” Google

Nie znam angielskiego, jak mam formułować zapytania dla wyszukiwarek?

No có¿, to twoja strata – chcia³oby siê rzec, ale jest i na to rada.

Wystarczy znaleŸæ w sieci kilka darmowych s³owników. Po wpisaniu

w Google has³a

waæ kilka innych s³owników podawanych przez Google. Czasem za-

chodzi potrzeba sprawdzenia czegoœ w s³owniku angielskim. Mo¿emy

znaleŸæ wiele takich s³owników wpisuj¹c w Google takie has³a jak:

online dictionary

free online dictionary

free dictionary

s³ownik online

na pierwszym miejscu wyników otrzymujemy link do najlepszego s³ow-

nika w polskiej sieci Ling.pl i sprawa rozwi¹zana. Mo¿na te¿ wypróbo-

Czy istnieją narzędzia ułatwiające i przyspieszające wyszukiwanie?

Tak. Po pierwsze istniej¹ tzw. multiwyszukiwarki (zwa-

ne te¿ metawyszukiwarkami), które po wpisaniu zapytania

przez u¿ytkownika przeprowadzaj¹ równoczesne wyszuki-

wanie za pomoc¹ wielu innych, „zwyk³ych” wyszukiwarek.

Tak uzyskane wyniki s¹ nastêpnie sortowane i przedstawia-

ne w przyjaznej postaci wraz ze wskazaniem Ÿród³a (np. ten

link z Google, ten z AltaVisty itd.). W ten sposób multiwy-

szukiwarki odwalaj¹ za nas czarn¹ robotê, bo nie musimy

³¹czyæ siê ka¿dorazowo z wieloma „zwyk³ymi” wyszukiwar-

kami. Wpisujemy zapytanie tylko raz i dostajemy od razu

wyniki od wszystkich wyszukiwarek naraz. Kilka znanych

multiwyszukiwarek podajemy w ramce obok.

Druga kategoria narzêdzi z tego gatunku to oprogramo-

wanie instalowane na komputerze u¿ytkownika. Dzia³a w ten

Najpopularniejsze multiwyszukiwarki

WebCrawler – http://www.webcrawler.com

MetaCrawler – http://www.metaspy.com

Dogpile.com – http://www.dogpile.com

SurfWax – http://www.surfwax.com

eMulti – http://www.emulti.pl

Copernic Agent to popularny, darmowy program przeprowa-

dzaj¹cy kompleksowe wyszukiwanie informacji w Internecie

INTERNET.grudzieñ.2004

cz.10 - Jak sobie radzić w sieci - Wyszukiwanie.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: