LECZENIE ŻYWIENIOWE W TERMINALNEJ FAZIE CHOROBY.
W terminalnej fazie choroby nowotworowej towarzyszy u 70-80% chorych zespół wyniszczenia nowotworowego (kacheksji nowotworowej).
U ponad 20% chorych onkologicznie kacheksja staje się bezpośrednią przyczyną zgonu.
U niewielkiej ilości chorych (np. kobiet z nowotworami piersi) zaburzenia odżywienia mogą przybierać postać zwiększenia masy ciała.
Rozwój niedożywienia.
Wyniszczenie nowotworowe powstaje gdy zapotrzebowanie energetyczne
i zapotrzebowanie na białko nie zostanie pokryte przez dostarczane pożywienie.
W tej sytuacji organizm zaczyna wykorzystywać do celów energetycznych własne mięśnie szkieletowe.
U chorych niedożywionych często występują powikłania infekcyjne, spowolnione procesy gojenia ran oraz zaburzony metabolizm leków.
Skuteczna walka ze złym stanem odżywienia wymaga współpracy lekarzy, pielęgniarek, dietetyków i farmaceutów.
Ocena zapotrzebowania na wspomaganie żywieniowe.
1. ocena stanu odżywienia chorego powinna nastąpić w chwili rozpoznania
choroby
2. ponowne oceny należy dokonywać regularnie -przy wdrażaniu nowego
sposobu leczenia, przy modyfikacji leczenia, gdy dojdzie do spadku masy ciała o ponad 2%
3. na ocenę składa się:
Ø masa ciała,
Ø ilość przyjmowanego pożywienia: zebranie dokładnego wywiadu,
Ø występowanie objawów utrudniających odżywianie: biegunki, wymioty,jadłowstręt, zaparcia, ból,
Ø ocena stanu ogólnego: depresja, duszność, zmęczenie,
Ø ocena sprawności chorego: samodzielność w zakupach i przygotowywaniu sobie posiłków,
Ø ocena wskaźników biochemicznych;: albumin, transferyny
4. ważnym składnikiem jest dynamika zachodzących zmian, co ma znaczenie
rokownicze.
Niezamierzone obniżenie masy ciała o ponad 10% w czasie 6 miesięcy lub zmniejszenie o ponad 5% w ciągu miesiąca klasyfikowane jest jako znaczna utrata masy ciała. zmodyfikować postać, smak, skład i częstość posiłków .podawać pokarmy papkowate lub płynne
.podawać małe porcje ale często
.dodawać składniki poprawiające smak
Wspomaganie żywieniowe.
Celem wspomagania żywieniowego jest zahamowanie katabolizmu, wspomaganie anabolizmu, zwiększenie wydolności fizycznej chorego oraz poprawa jakości życia.
Poprawa stanu odżywienia prowadzi do poprawy stanu odporności chorego, pozwala na bardziej agresywne leczenie przeciwnowotworowe.
v Żywienie doustne.
Należy podejmować wysiłki, aby utrzymać doustną drogę odżywiania jako najbardziej fizjologiczną.
Jeśli ten sposób odżywiania jest utrudniony, należy:
Ø zmodyfikować postać, smak, skład i częstość posiłków,
Ø podawać pokarmy papkowate lub płynne,
Ø podawać małe porcje ale często,
Ø dodawać składniki poprawiające smak,
Ø zwalczać czynniki utrudniające odżywianie: ból, nudności, wymioty.
Jeżeli pokarmy przyjmowane drogą doustną nie wystarczają do pokrycia zapotrzebowania na energię i na poszczególne składniki odżywcze, właściwe jest uzupełnianie diety o przygotowane przemysłowo odżywki.
Ich skład i proporcje są tak dobrane, że pokrywają wszystkie potrzeby żywieniowe organizmu i możliwe jest prowadzenie pełnego żywienia wyłącznie nimi
Odżywki występują w rożnych smakach, co pozwala na pozostawienie choremu możliwości wyboru (są też odżywki przeznaczone dla cukrzyków).
v Żywienie przez sondę
Jeżeli nie ma szansy na odżywianie doustne, należy wykorzystywać drogę dojelitową. Wykorzystanie tej drogi zapobiega zanikowi kosmków jelitowych oraz pomaga w utrzymaniu składu prawidłowej flory jelitowej.
Rodzaje żywienia dojelitowego:
Ø żywienie przez zgłębnik nosowo- żołądkowy- sposób najprostszy, wykorzystywany gdy planowany czas jest krótki,
Ø żywienie przez gastrostomię lub jejunostomię odżywczą - przezskórne założenie sondy do żołądka lub jelita czczego,
Żywienie dojelitowe można rozplanować:
1. By przypominało normalny dla chorego rytm przyjmowania posiłków,
2. W postaci wlewu ciągłego:
a) z wykorzystaniem siły ciężkości -wlew z butelki lub worka żywieniowego,
b) za pomocą pompy.
Im wolniej podawany jest preparat, tym lepiej jest tolerowany przez chorego.
Skład i ilość stosowanego preparatu dobiera się indywidualnie, w zależności od:
Ø istniejących zaburzeń trawienia, wchłaniania i wydalania
Ø współistniejących zaburzeń ze strony: nerek, wątroby, układu krążenia,
nietolerancji glukozy.
v Żywienie pozajelitowe.
Stosuje się je wtedy, gdy nie ma możliwości stosowania żywienia doustnego lub dojelitowego
Wskazania:
Ø wysoka niedrożność przewodu pokarmowego,
Ø wysoka przetoka przewodu pokarmowego,
Ø zespół krótkiego jelita,
Ø zaburzenia wchłaniania jelitowego,
Ø ciężka biegunka,
Ø popromienne zapalenie jelit,
Ø ciężkie niedożywienie, którego nie można wyrównać na drodze doustnej lub dojelitowej
Mieszaninę odżywczą podaje się do specjalnie założonego cewnika, umieszczonego w dużych naczyniach żylnych (nie powinno się wykorzystywać do celu cewników do podawania leków).
Mieszaninę podaje się jako wlew grawitacyjny lub przy zastosowaniu pompy
W tego rodzaju żywieniu konieczne jest prowadzenie ścisłej, regularnej i częstej kontroli stanu chorego, występowania objawów niepożądanych oraz badań laboratoryjnych.
sysl