Koncepcja Boga i koncepcja Prawdy Absolutnej nie są na tej samej płaszczyźnie. Śrimad-Bhagavatam trafia w tarczę Absolutnej Prawdy. Koncepcja Boga wskazuje na kontrolera, podczas gdy koncepcja Prawdy Absolutnej wskazuje na summum bonum, czyli najwyższe źródło wszystkich energii. Nie ma żadnej sprzeczności w opinii, że kontrolerem jest Bóg osobowy, ponieważ kontroler nie może być bezosobowy. Oczywiście, współczesny rząd, szczególnie rząd demokratyczny, jest do pewnego stopnia bezosobowy, ale, ostatecznie, głową państwa jest osoba, i bezosobowy aspekt rządu podporządkowany jest aspektowi osobowemu. Tak więc, bez wątpienia, kiedykolwiek mamy na myśli kontrolę nad innymi, musimy wziąć pod uwagę istnienie osobowego aspektu kontrolera. Ponieważ istnieje wieli różnych kontrolerów zajmujących różne kierownicze stanowiska, można mówić o wielu małych bogach. Według Bhagavad-gity, każdy kontroler posiadający jakąś specyficzną nadzwyczajną moc jest nazywany vibhutimat sattva, czyli kontrolerem upełnomocnionym przez Pana. Jest wielu vibhutimat sattvów, kontrolerów czy bogów wyposażonych w różne specyficzne moce, ale Absolutna Prawda jest jednym bez wtórego. To Śrimad-Bhagavatam wskazuje na Absolutną Prawdę, summum bonum, jako param satyam.
Autor Śrimad-Bhagavatam, Śrila Vyasadeva, ofiarowuje najpierw swoje pełne szacunku pokłony param satyam (Absolutnej Prawdzie), i ponieważ ta param satyam jest ostatecznym źródłem wszystkich energii, jest ona Najwyższą Osobą. Bogowie czy kontrolerzy są niewątpliwie osobami, ale param satyam, z której bogowie czerpią swoje moce kontroli, jest Najwyższą Osobą. Sanskryckie słowo iśvara (kontroler), komunikuje znaczenie słowa Bóg, ale Najwyższa Osoba jest nazywany parameśvara, czyli najwyższym iśvara. Najwyższa Osoba, czyli parameśvara, jest najwyższą świadomą osobą, a ponieważ nie czerpie On Swych mocy z żadnych innych źródeł poza Samym Sobą, jest On w najwyższym stopniu niezależny. W literaturze wedyjskiej Brahma jest opisywany jako najwyższy bóg czy przywódca pozostałych bogów, takich jak Indra, Candra i Varuna, ale Śrimad-Bhagavatam oznajmia, że nawet Brahma nie jest niezależny, jeśli chodzi o jego moc i wiedzę. Wiedzę, w formie Ved, otrzymał on od Najwyższej Osoby, który rezyduje w sercu każdej żywej istoty. Ta Najwyższa Osoba wie wszystko bezpośrednio i pośrednio. Indywidualne, nieskończenie małe osoby, będące integralnymi cząstkami Najwyższej Osoby, mogą wiedzieć bezpośrednio i pośrednio wszystko, co się tyczy ich ciał czy zewnętrznych cech, ale Najwyższa Osoba wie wszystko o Swojej naturze, zarówno wewnętrznej, jak i zewnętrznej.
Słowa janmady asya sugerują, że źródło wszelkiego stworzenia, utrzymania i zniszczenia jest tą samą najwyższą świadomą osobą. Nawet na mocy obecnego doświadczenia możemy stwierdzić, że nic żywego nie powstaje z bezwładnej materii, ale, z drugiej strony, bezwładna materia może być produktem żywej istoty. Na przykład, przez kontakt z żywą istotą to ciało rozwija się w pracującą maszynę. Ludzie o ubogim zasobie wiedzy błędnie przyjmują tę cielesną maszynę za żywe istnienie, ale faktem jest, że podstawą tej cielesnej maszyny jest żywa istota. Cielesna maszyna staje się bezużyteczna, skoro tylko żywa istota ją opuści. Podobnie, oryginalnym źródłem wszystkich materialnych energii jest Najwyższa Osoba. Ten fakt jest wyrażany w całej literaturze wedyjskiej i wszyscy przedstawiciele duchowej nauki zaakceptowali tę prawdę. Siła żywotna nazywana jest Brahmanem, a jeden z największych acaryów (nauczycieli), mianowicie Śripada Śankaracarya, nauczał, że Brahman jest substancją, podczas gdy świat kosmiczny jest kategorią. Ta siła żywotna jest pierwotnym źródłem wszystkich energii i jest On logicznie uznawany za Najwyższą Osobę. Dlatego też jest On świadomy wszystkiego co przeszłe, teraźniejsze i przyszłe, jak również każdego zakątka Swoich manifestacji, zarówno duchowych, jak i materialnych. Niedoskonała żywa istota nie wie nawet co się dzieje wewnątrz jej własnego ciała. Spożywa ona pokarm, ale nie wie ona jak ten pokarm jest zamieniany w energię i jak podtrzymuje przy życiu jej ciało. Kiedy żywa istota osiąga doskonałość, jest ona świadoma wszystkiego, co się zdarza, a jako że Najwyższa Osoba jest wszechdoskonały, jest więc rzeczą całkowicie naturalną, że wie On o wszystkim w szczegółach. Logicznie więc ta doskonała osoba jest adresowana jako Vasudeva, czyli ten, który mieszka wszędzie w pełnej świadomości i w pełni włada Swoją kompletną energią. Wszystko to zostało wyraźnie objaśnione w tym Śrimad-Bhagavatam i czytelnik ma wystarczającą sposobność, aby przestudiować to krytycznie.
W naszych czasach Pan Śri Caitanya Mahaprabhu głosił nauki Śrimad-Bhagavatam poprzez osobisty przykład. Za pośrednictwem Jego bezprzyczynowej łaski łatwiej jest wniknąć w głębię opowieści Śrimad-Bhagavatam. Dlatego też umieściliśmy tutaj krótki zarys Jego życia i nauk, by tym sposobem pomóc czytelnikowi w zrozumieniu prawdziwej wartości Śrimad-Bhagavatam.
Śrimad-Bhagavatam należy koniecznie studiować pod kierunkiem osoby Bhagavatam. Osobą Bhagavatam jest ten, którego życie jest praktycznym zastosowaniem nauk Śrimad-Bhagavatam. Jako że Śri Caitanya Mahaprabhu jest Absolutną Osobą Boga, jest On zarówno Bhagavanem, jak i Bhagavatam w osobie i w dźwięku. Dlatego też Jego proces podejścia do Śrimad-Bhagavatam jest praktyczny dla wszystkich ludzi świata. To właśnie Jego życzeniem było, aby Śrimad-Bhagavatam było głoszone w każdym zakątku świata przez tych, którym zdarzyło się urodzić w Indiach.
Śrimad-Bhagavatam jest nauką o Krsnie, Absolutnej Osobie Boga, o którym wstępne informacje znajdujemy w tekście Bhagavad-gity. Śri Caitanya Mahaprabhu powiedział, że każdy, bez względu na to kim jest, kto jest dobrze obeznany z nauką o Krsnie (zawartej w Śrimad-Bhagavatam i Bhagavad-gicie) może zostać autoryzowanym nauczycielem nauki o Krsnie.
Istnieje potrzeba głoszenia nauki o Krsnie w społeczeństwie ludzkim, dla dobra wszystkich cierpiących ludzi, i my po prostu prosimy przywódców wszystkich narodów, aby przyjęli tę naukę o Krsnie dla swojego własnego dobra, dla dobra społeczeństwa i dla dobra wszystkich ludzi świata.
Pan Śri Caitanya Mahaprabhu, wielki apostoł miłości Boga i ojciec zbiorowego intonowania świętego imienia Pana, pojawił się w Śridhama Mayapura, dzielnicy bengalskiego miasta Navadvipa, pewnego wieczoru miesiąca Phalguni Purnima w roku 1407 Śakabda (co odpowiada lutemu roku 1486, według kalendarza chrześcijańskiego).
Jego ojciec, Śri Jagannatha Miśra, uczony bramin z dystryktu Sylhet, przybył jako student do Navadvipy, które uchodziło wówczas za centrum edukacyjne i kulturowe. Po poślubieniu Śrimati Śacidevi, córki Śrila Nilambary Cakravartiego, wielkiego uczonego Navadvipy, zamieszkał on nad brzegami Gangesu. Ze związku tego zrodziła się pewna liczba córek, lecz większość z nich zmarła w dzieciństwie. Tak więc w końcu obiektem rodzicielskich uczuć stało się dwóch pozostałych przy życiu synów, Śri Viśvarupa i Viśvambhara. Dziesiąty i najmłodszy syn, który nosił imię Viśvambhara, stał się później znany jako Nimai Pandita, a następnie, po przyjęciu wyrzeczonego porządku życia, jako Pan Śri Caitanya Mahaprabhu.
Pan Śri Caitanya Mahaprabhu manifestował Swoje transcendentalne czyny przez czterdzieści osiem lat, a następnie odszedł w roku 1455 Śakabda w Puri.
Przez Swoje pierwsze dwadzieścia cztery lata pozostawał On w Navadvipie jako student i później głowa rodziny. Pierwszą Jego żoną była Śrimati Laksmipriya, która zmarła w młodym wieku, kiedy Pan był poza domem. Kiedy powrócił ze Wschodniego Bengalu do domu, Jego matka poprosiła Go, aby przyjął drugą żonę, i On zgodził się. Jego drugą żoną została Śrimati Visnupriya Devi, która znosiła rozłąkę z Panem przez całe swoje życie, ponieważ Pan przyjął wyrzeczony porządek życia, sannyasę, w wieku lat dwudziestu czterech, kiedy Śrimati Visnupriya miała zaledwie szesnaście lat.
Po przyjęciu sannyasy, Pan, na prośbę Swojej matki, Śrimati Śacidevi, zamieszkał w Jagannatha Puri, które stało się Jego główną kwaterą. Przebywał tam przez dwadzieścia cztery lata, z czego sześć lat poświęcił na bezustanne podróże po całych Indiach (szczególnie zaś po Indiach południowych), głosząc nauki Śrimad-Bhagavatam.
Pan Caitanya głosił nie tylko nauki Śrimad-Bhagavatam, ale również w jak najbardziej praktyczny sposób propagował nauki Bhagavad-gity. W Bhagavad-gicie Pan Śri Krsna został opisany jako Absolutna Osoba Boga, a Jego ostatnie nauki w tej wielkiej księdze transcendentalnej wiedzy pouczają, że należy porzucić wszystkie rodzaje czynności religijnych i zaakceptować Jego (Pana Śri Krsnę) jako jedynego godnego uwielbienia Pana. Następnie Pan zapewnił, że wszyscy Jego wielbiciele będą chronieni od wszelkiego rodzaju grzesznych czynów i dlatego nie będzie dla nich przyczyny do niepokoju.
Na nieszczęście, pomimo bezpośredniego nakazu Pana Śri Krsny i nauk Bhagavad-gity, mniej inteligentne osoby błędnie uważają Go za jedynie wielką historyczną osobistość i dlatego nie mogą przyjąć Go za oryginalną Osobę Boga. Tacy ludzie o ubogim zasobie wiedzy są wprowadzani w błąd przez wielu niewielbicieli. Nauki Bhagavad-gity były błędnie zrozumiane nawet przez wielkich uczonych. Po odejściu Pana Śri Krsny pojawiły się setki komentarzy na temat Bhagavad-gity pisanych przez wielu wybitnych uczonych, i prawie każdy z nich był motywowany interesem własnym.
Pan Śri Caitanya Mahaprabhu jest samym Panem Śri Krsną. Tym razem jednak pojawił się On jako wielki bhakta Pana, aby nauczać ogół ludzi, jak również znawców religii i filozofów, o transcendentalnej pozycji Śri Krsny, pierwotnego Pana i przyczyny wszystkich przyczyn. Esencja Jego nauk zawiera się w stwierdzeniu, że Pan Śri Krsna, który pojawił się we Vrajabhumi (Vrndavana) jako syn Króla Vrajy (Nandy Maharajy), jest Najwyższą Osobą Boga i dlatego jest godny uwielbienia dla wszystkich. Vrndavana-dhama nie jest różna od Pana, ponieważ Jego imię, sława, forma i miejsce, w którym Pan się pojawił, wszystkie są identyczne z Panem jako absolutna wiedza. Dlatego Vrndavana-dhama jest godna uwielbienia na równi z Panem. Najwyższa forma transcendentalnego kultu Pana została zamanifestowana przez dziewczęta Vrajabhumi w formie czystej miłości do Pana, i Pan Śri Caitanya Mahaprabhu polecił ten proces jako najbardziej wzniosły sposób kultu. Przyjmuje On Śrimad-Bhagavata Puranę za nieskazitelną literaturę przeznaczoną do zrozumienia Pana i głosi On, że ostatecznym celem życia dla wszystkich istot ludzkich jest osiągnięcie stadium prema, czyli miłości do Boga.
Wielu wielbicieli Pana Caitanyi, jak Śrila Vrndavana dasa Thakura, Śri Locana dasa Thakura, Śrila Krsnadasa Kaviraja Gosvami, Śri Kavikarnapura, Śri Prabodhananda Sarasvati, Śri Rupa Gosvami, Śri Sanatana Gosvami, Śri Raghunatha Bhatta Gosvami, Śri Jiva Gosvami, Śri Gopala Bhatta Gosvami, Śri Raghunatha dasa Gosvami, a na przestrzeni ostatnich dwustu lat Śri Viśvanatha Cakravarti, Śri Baladeva Vidyabhusana, Śri Śyamananda Gosvami, Śri Narottama dasa Thakura, Śri Bhaktivinoda Thakura i ostatnio Śri Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakura (nasz mistrz duchowy), i wielu innych wielkich i sławnych uczonych i wielbicieli Pana, sporządziło obszerną literaturę o życiu i naukach Pana. Cała ta literatura jest oparta na śastrach (świętych pismach), takich jak Vedy, Purany, Upanisady, Ramayana, Mahabharata, i innych autentycznych zapisach zatwierdzonych przez powszechnie uznanych acaryów. Literatura ta jest nie tylko unikalna w kompozycji i niezrównana w prezentacji tematu, ale również pełna jest transcendentalnej wiedzy. Na nieszczęście, ludzie tego świata nie mają o tym zupełnie pojęcia, ale kiedy literatura ta (zapisana przede wszystkim w sanskrycie i bengali) ujrzy światło dzienne i zostanie przedstawiona myślącym ludziom tego świata, wtedy sława Indii i bhakti zaleje ten niezdrowy świat, który poszukuje pokoju i pomyślności za pomocą różnych złudnych metod, nie pochwalanych przez acaryów będących w łańcuchu sukcesji uczniów.
Czytelnicy tego krótkiego opisu życia i nauk Pana Caitanyi odniosą dużą korzyść, jeśli spróbują zapoznać się z książkami Śrila Vrndavany dasa Thakury (Śri Caitanya-bhagavata) i Śrila Krsnadasy Kavirajy Gosvamiego (Śri Caitanya-caritamrta). Wczesny okres życia Pana został w fascynujący sposób przedstawiony przez autora Caitanya-bhagavata, co zaś się tyczy Jego nauk, zostały one szeroko wyjaśnione w Caitanya-caritamrta. Teraz zaś są one osiągalne dla czytelników znających język angielski, w naszych Naukach Pana Caitanyi.
Wczesny okres życia Pana Caitanyi został opisany przez jednego z Jego głównych wielbicieli i współczesnych, mianowicie Śrila Murari Guptę, ówczesnego lekarza. Zaś późniejszy okres życia Pana opisał Jego prywatny sekretarz Śri Damodara Gosvami, czyli Śrila Svarupa Damodara, który był praktycznie nieustannym towarzyszem Pana w Puri. Praktycznie, ci dwaj wielbiciele zapisali wszystkie zdarzenia z życia Pana. Późniejsze książki traktujące o Panu, wspomniane powyżej, zostały skomponowane na bazie kadacas (zapisków) sporządzonych przez Śrila Damodarę Gosvamiego i Murari Guptę.
Tak więc Pan ukazał się wieczorem Phalguni Purnima 1407 Śakabda. Z woli Pana zdarzyło się tak, że owego wieczoru miało miejsce zaćmienie księżyca. Wśród społeczności hinduskiej panuje zwyczaj kąpania się w godzinach zaćmienia w Gangesie lub innej świętej rzece i intonowania mantr wedyjskich w celu oczyszczenia się. Kiedy Pan Caitanya urodził się podczas zaćmienia księżyca, całe Indie rozbrzmiewały świętym dźwiękiem Hare Krsna, Hare Krsna, Krsna Krsna, Hare Hare; Hare Rama, Hare Rama, Rama Rama, Hare Hare. Te szesnaście imion Pana pojawia się w wielu Puranach i Upanisadach, i są one opisywane jako Taraka-brahma-nama tego wieku. W śastrach jest powiedziane, że intonowanie tych świętych imion bez obraz może wyzwolić upadłą duszę z materialnej niewoli. Zarówno w Indiach, jak i poza nimi, istnieje niezliczona liczba imion Pana i wszystkie z nich są równie dobre, ponieważ wszystkie z nich wskazują na Najwyższą Osobę Boga. Ale ponieważ te szesnaście imion zostało polecone szczególnie dla tego wieku, ludzie powinni skorzystać z nich i podążyć śladami wielkich acaryów, którzy osiągnęli sukces przez praktykowanie zaleceń śastr, czyli pism objawionych.
Zbieżność tych dwóch zdarzeń: pojawienie się Pana i zaćmienie księżyca, wskazuje na charakter misji Pana. Jego misją było głosić ważność intonowania świętych imion Pana w tym wieku Kali (wieku kłótni). W obecnym czasie kłótnie zdarzają się nawet o drobnostki, dlatego śastry polecają dla tego wieku jedną wspólną dla wszystkich metodę realizacji duchowej, mianowicie intonowanie świętych imion Pana. Ludzie mogą urządzać spotkania, aby wysławiać Pana w swoich poszczególnych językach i melodyjnych pieśniach, i jeśli przedsięwzięcia te spełniane są bez obraz, to jest rzeczą pewną, że uczestnicy stopniowo osiągną duchową doskonałość, bez poddawania się bardziej rygorystycznym metodom. Na takim spotkaniu każdy, uczony i głupi, bogaty i biedny, Hindus, Muzułmanin, Anglik i Hindus, candala i brahmana (bramin), każdy może słuchać transcendentalnych dźwięków, i tym sposobem oczyścić zwierciadło serca z materialnego brudu. Aby potwierdzić misję Pana, wszyscy ludzie świata będą przyjmować święte imię Pana jako wspólną platformę wszechświatowej religii ludzkości. Innymi słowy, pojawienie się świętego imienia miało miejsce wraz z ukazaniem się Śri Caitanyi Mahaprabhu.
Siedząc na kolanach Swojej matki, Pan zwykł czasami płakać, ale natychmiast przestawał płakać, gdy tylko otaczające Go kobiety zaczynały klaskać w dłonie i intonować święte imię. To szczególne wydarzenie było obserwowane przez sąsiadów z nabożnym lękiem i czcią. Czasami młode dziewczęta znajdowały przyjemność w zmuszaniu Pana do płaczu, a zatrzymywały Jego płacz przez intonowanie świętego imienia. Tak więc od samego dzieciństwa Pan demonstrował wagę i znaczenie świętego imienia. W Swoich dziecięcych latach Pan Śri Caitanya był znany pod imieniem Nimai. Imię to nadała Mu Jego ukochana matka, ponieważ Pan urodził się pod drzewem nimba na dziedzińcu Jego rodzicielskiego domu.
Kiedy w wieku sześciu miesięcy ofiarowywano Panu zestalony pokarm w czasie ceremonii anna-praśana, Pan wskazał na Swoje przyszłe zajęcia. W tym czasie było zwyczajem ofiarowywać dziecku pieniądze i książki, aby otrzymać jakieś wskazówki o przyszłych tendencjach dziecka. Tak więc, po jednej stronie ofiarowano Panu monety, a po drugiej Śrimad-Bhagavatam. Pan wybrał Śrimad-Bhagavatam.
Pewnego razu, jak zwykle zapłakany, bawił się On na podwórzu. Nagle pojawił się przed Nim wąż i Pan zaczął bawić się z nim. Wszyscy domownicy byli porażeni lękiem, widząc to zdarzenie, ale po chwili wąż oddalił się i dziecko zostało zabrane przez Swoją matkę. Pewnego razu zaś został On porwany przez złodzieja, który zamierzał ukraść Jego klejnoty. Pan odbył przyjemną wycieczkę na ramionach złodzieja, który szukał odludnego miejsca, w którym mógłby spokojnie obrabować dziecko. Zdarzyło się jednak tak, że złodziej wędrując tam i z powrotem, w końcu przybył pod dom Jagannatha Miśry i z obawy przed schwytaniem od razu wypuścił dziecko. Oczywiście, zaniepokojeni rodzice i kuzyni byli bardzo zadowoleni widząc odnalezione dziecko.
Innym zaś razem do domu Jagannatha Miśry zawitał pielgrzymujący bramin, a kiedy ten ofiarowywał pokarm Bogu, Pan pojawił się przed nim i zjadł przygotowaną ofiarę. Ofiara musiała zostać odrzucona, jako że dotknęło jej dziecko, i bramin musiał przygotować następną. Ale i tym razem zdarzyła się ta sama rzecz, a kiedy powtórzyło się to już po raz trzeci, dziecko zostało w końcu położone do łóżka. Około dwunastej w nocy, kiedy wszyscy domownicy spali głęboko w zamkniętych pokojach, pielgrzym-bramin ofiarował Bóstwu specjalnie przyrządzone pożywienie, ale i tym razem, w ten sam sposób, dziecko-Pan pojawiło się przed pielgrzymem i zepsuło ofiarę. Tym razem bramin nie mógł już powstrzymać się od płaczu, ale nikt nie mógł go usłyszeć, jako że wszyscy byli pogrążeni w głębokim śnie. W tym czasie dziecko-Pan pojawiło się przed szczęśliwym braminem i objawiło mu Swoją prawdziwą tożsamość, ukazując się mu jako Pan Krsna. Braminowi zostało zakazane ujawnienie tego zdarzenia, a dziecko powróciło na łono Swojej matki.
Wiele podobnych zdarzeń miało miejsce w Jego dzieciństwie. Jako niegrzeczny, nieposłuszny chłopiec, zwykł On dokuczać ortodoksyjnym braminom w czasie ich kąpieli w Gangesie. Kiedy bramini naskarżyli Jego ojcu, że zamiast pójść do szkoły chlapał ich wodą, Pan niespodziewanie pojawił się przed Swoim ojcem, jak gdyby właśnie wracał ze szkoły razem ze wszystkimi Swoimi ubraniami i książkami. Często również dokuczał On córkom sąsiadów, które oddawały cześć Śivie w nadziei otrzymania dobrych mężów. Zwyczaj ten jest powszechny wśród niezamężnych dziewcząt hinduskich. Kiedy były one zaangażowane w swoje praktyki kultowe, w miejscach kąpieli zwanych ghata, Pan niegrzecznie pojawiał się przed nimi i mawiał: "Moje drogie siostry, dacie Mi proszę wszystkie ofiary, które przyniosłyście właśnie dla Pana Śivy. Pan Śiva jest Moim wielbicielem, a Parvati jest Moją służącą. Jeśli będziecie wielbić Mnie, wtedy Pan Śiva i wszyscy inni półbogowie będą bardziej zadowoleni." Niektóre z dziewcząt nie posłuchały niegrzecznego Pana, a On w odpowiedzi na ich odmowę przeklinał je, że poślubią starych mężczyzn, którzy mają po siedmioro dzieci z poprzedniego małżeństwa. Z lęku, a czasem z miłości, dziewczęta ofiarowywały również Panu różne rzeczy, a wtedy Pan błogosławił je i zapewniał, że dostaną bardzo dobrych, młodych mężów, i że będą matkami dwanaściorga dzieci. Błogosławieństwa były w stanie uradować dziewczęta, ale zwykły one często skarżyć się na Pana swoim matkom.
W ten sposób Pan spędził Swoje wczesne dzieciństwo. W wieku lat szesnastu Pan zaczął nauczać w Swojej catuspathi (wiejska szkoła prowadzona przez wykształconego bramina). W szkole tej nauczał On tylko o Krsnie, nawet na lekcjach gramatyki. Śrila Jiva Gosvami, aby zadowolić Pana, ułożył później sanskrycką gramatykę, w której wszystkie reguły zostały wyjaśnione na przykładach, w których użyto świętych imion Pana. Gramatyka ta jest ciągle w użyciu. Jest ona znana jako Hari-namamrta-vyakarana i jest przepisana w programie dla szkół w Bengalu.
W owym czasie do Navadvipy przybył wielki uczony kaszmirski, zwany Keśava Kaśmiri, aby podjąć dyskusję na temat śastr. Kaszmirski pandita był niepokonany w swojej erudycji i podróżował on do wszystkich miejsc nauki w Indiach. W końcu przybył on do Navadvipy, aby współzawodniczyć z tutejszymi uczonymi panditami. Panditowie Navadvipy zdecydowali zmierzyć kaszmirskiego panditę z Nimi Panditą (Panem Caitanyą), myśląc, że jeśli Nimi Pandita zostanie pokonany, wtedy będą mieli jeszcze jedną szansę na dyskusję z uczonym, jako że Nimai Pandita był zaledwie chłopcem. A gdyby kaszmirski pandita został pokonany, wtedy byliby oni jeszcze bardziej wysławiani, ponieważ ludzie mówiliby, że zwykły chłopak z Navadvipy pokonał niezrównanego uczonego, sławnego w całych Indiach. Zdarzyło się tak, że Nimai Pandita spotkał Keśavę Kaśmiri w czasie przechadzki nad brzegami Gangesu. Pan poprosił go, aby ułożył sanskrycki wers wysławiający Ganges, i pandita w krótkim czasie skomponował sto ślok, recytując je z łatwością i objawiając swoją szeroką erudycję. Nimi Pandita od razu bezbłędnie zapamiętał wszystkie śloki. Przytoczył On sześćdziesiątą czwartą ślokę i wskazał na pewne retoryczne i literackie niezgodności. Szczególnie zaś zakwestionował użyte przez pandita słowa bhavani-bhartuh. Wyjaśnił On, że użycie tego słowa było zbyteczne. Bhavani znaczy żona Śivy, a kto jeszcze może być jej bharta, czyli mężem? Pan wyjaśnił również inne niezgodności i kaszmirski pandita był porażony ze zdziwienia. Był on zdumiony tym, że zwykły student gramatyki mógł wskazać literackie błędy uczonego-erudyty. Chociaż sprawa ta miała jeszcze miejsce przed publicznym spotkaniem, wiadomość o porażce pandity rozeszła się lotem błyskawicy po całej Navadvipie. Ale w końcu Keśava Kaśmiri został pouczony we śnie przez Sarasvati, boginię nauki, aby podporządkował się Panu, i w ten sposób kaszmirski pandita stał się zwolennikiem Pana.
Następnie Pan ożenił się z wielką pompą, i od tego czasu zaczął On głosić w Navadvipie zbiorowe intonowanie świętego imienia Pana. Niektórzy z braminów zaczęli zazdrościć Mu popularności i rzucali Mu pod nogi wiele przysłowiowych kłód. Byli oni tak zazdrośni, że w końcu zaskarżyli Go przed muzułmańskim magistratem w Navadvipie. W owym czasie Bengal był rządzony przez Pathanów, a gubernatorem prowincji był Nawab Hussain Shah. Muzułmański magistrat Navadvipy potraktował oskarżenie braminów poważnie, i w końcu zabronił zwolennikom Nimi Pandity głośnego intonowania świętych imion Hari. Ale Pan Caitanya poprosił Swoich zwolenników, aby nie słuchali poleceń Kaziego, grupy sankirtanu w dalszym ciągu widziało się w mieście. Wtedy magistrat wysłał strażników, którzy przerwali sankirtan i połamali kilka mrdang (bębnów). Kiedy Nimai Pandita usłyszał o tym incydencie, zorganizował On grupę obywatelskiego nieposłuszeństwa. Był On pionierem ruchu obywatelskiego nieposłuszeństwa w Indiach dla właściwego powodu. Zorganizował On procesję stu tysięcy ludzi z tysiącami mrdang i karatali (ręcznych czyneli), i pochód ten przeszedł ulicami Navadvipy wbrew zarządzeniu Kaziego. W końcu procesja ta dotarła do domu Kaziego, który uciekł schodami, przestraszywszy się tych tłumów. Wielki tłum przed domem Kaziego był wzburzony, ale Pan poprosił ich, aby się uciszyli. W tym czasie Kazi zszedł i próbował uspokoić Pana, zwracając się do Niego jako do bratanka. Wyjaśnił on, że Nilambara Cakravarti zwracał się do niego jako do wuja, gdyż Śrimati Śacidevi, matka Nimai Pandity, była jego siostrą. Zapytał on Pana, czy syn jego siostry może gniewać się na swojego wuja, a Pan odpowiedział, że skoro Kazi jest Jego wujem, to powinien dobrze przyjąć bratanka w swoim domu. W ten sposób zarządzenie zostało złagodzone i dwaj uczeni rozpoczęli długą dyskusję na temat Koranu i hinduskich śastr. Pan poruszył kwestię zabijania krów, a Kazi odpowiedział Mu, powołując się na Koran. Z kolei Kazi zapytał Pana o ofiary z krów wspomniane w Vedach, i Pan odpowie dział mu, że takie ofiary, o których mówią Vedy, nie są w rzeczywistości zabijaniem krów. Na ofiarę bowiem przeznaczano starego byka albo krowę w celu przywrócenia im świeżości i młodości. Było to możliwe przez moc wedyjskich mantr. Ale w wieku Kali ofiary takie zostały zakazane, ponieważ nie ma wykwalifikowanych braminów, którzy mogliby je poprowadzić. W rzeczywistości, w Kali-yudze zakazane są wszystkie yajny (ofiary), ponieważ ludzie są zbyt głupi, aby je spełniać. W Kali-yudze dla wszystkich praktycznych celów polecana jest sankirtana yajna. Mówiąc w ten sposób, Pan w końcu przekonał Kaziego, który stał się Jego zwolennikiem. Następnie Kazi oświadczył, że nikt nie powinien stawiać przeszkód ruchowi sankirtana, zapoczątkowanemu przez Pana. Kazi zostawił to polecenie w swoim testamencie, dla potomnych. Grób Kaziego ciągle istnieje na terenie Navadvipy, a pielgrzymi hinduscy chodzą tam, aby okazać mu swój szacunek. Potomkowie Kaziego do dziś mieszkają w Navadvipie i nigdy nie sprzeciwiają się ruchowi sankirtana, nawet w czasie zamieszek hindusko-muzułmańskich.
Incydent ten pokazuje nam wyraźnie, że Pan nie był tak zwanym bojaźliwym, nieśmiałym Vaisnavą. Vaisnava jest nieulękłym wielbicielem Pana, i dla rzeczywistej przyczyny może on przedsięwziąć wszelkie kroki. Arjuna był również Vaisnavą, bhaktą Pana Krsny, i walczył on mężnie dla zadowolenia Pana. Podobnie i Vajrangaji, czyli Hanuman, był wielbicielem Pana Ramy i dał on dobrą nauczkę ateistycznym za...
pprzemekp1