NON STOP 1983.10.pdf

W środku

KORZENIE REGGAE

Z kasety — do gazety

Wkrótce

LADY PANK

W bieżącym numerze, załatwiamy parę bardzo waż-

nych spraw.

Po pierwsze — rozprawiamy się ze wszystkimi tajem-

nicami reggae. Muzyka ta, elektryzująca od dobrych

kilku lat naszych muzyków i fanów, nie doczekała się

dotychczas głębszego omówienia. Dlatego też zdecydo-

waliśmy się sięgnąć do korzeni, mając nadzieję, że znaj-

da się tacy, którzy zrozumieją o co to naprawdę chodzi.

Po drugie — wreszcie pozwalamy Czytelnikom mówić

pełnym głosem. Ogólnonarodowa dyskusja pod hasłem

„Dokąd zmierza NON STOP", jak widać trwa i na-

biera polemicznych rumieńców. Nadal czekamy na

wszystkie za i przeciw, oświadczając jednocześnie, że

żadne siły nie zdołają nas zepchnąć ze słusznej drogi,

jaką obraliśmy.

Pe trzecie — uprzejmie zawiadamiamy, że rozstrzyg-

nięty został konkurs na nową nazwę dla nonstopowej

listy przebojów. Konkurs wygrał, jak zwykle, red. Woj-

ciech Mann z Warszawy. On tez otrzymuje główną na-

grodę ufundowaną przez Redaktora NON STOP-u. Naz-

wa „NS 20" bardzo nam się podoba, jednak poważnie

zastanawiamy się nad celowością dalszego publikowania

własnej listy przebojów. A co na to nasi Czytelnicy?

W NUMERZE:

ROOTS, ROCK, REGGAE — pierwszy odcinek serialu

• reggae Gołaucwskiego i Jakubowicza

ROZLICZAM REGGAE — Kazimiera Czyż o koncercie

Misty Ia Roots

Z KASETY — DO GAZETY — Rogowiecki, Hołdys

i Chojnacki oceniają nagrania czytelników NON

STOPU

DALEKO OD WOODSTOCK — Anna Dąbrowska kry-

tycznie o ostatnim fwtiwalu w Jarocinie

SYTUACJA BEZ WYJŚCIA — ciąg dalszy niepokojów

Piotra Nagłowiskiego

stałe rubryki i... mało ogłoszeń..

ROOTS, ROCK, REGGAE

SŁAWOMIR GOŁASZEWSKI, ANDRZEJ JAKUBOWICZ

1. WPROWADZENIE

to sił i odwagi. Okazało sią

bowiem, że każdy z WA-

ILERSOW ma coś własnego

do powiedzenia. Już po rozpa-

dnięciu się tria każdy z nich

na nowo nagrał pieśń „Get up,

stend up", którą kiedyś śpie-

wali razem, i każdy z nich nie-

co zmienił pierwotny tekst:

„Wstań i walcz. Walcz o

swoje prawa. Wstań i walcz,

nie rezygnuj z wiary. Kazno-

dziejo, nie mów mi, że niebo

jest pod ziemią. Przypuszczam,

że nie wiesz co ż ycie jest na-

prawdę warte. Nie wszystko

złoto co się świeci. Opowie-

dziana została zaledwie część.

Teraz, gdy widzicie ś wiatło,

wstańcie i upomnijcie się o

swoje prawa. Większość ludzi

sądzi, że Wielki Bóg przyjdzie

z niebios i że zabierze wszyst-

ko co złe, a wszvscy się po-

czują lepiej. Ale jeśli wiesz co

warte jest życie, to będziesz

szukał twojego życia tu, na

ziemi. Teraz już widzisz świat-

ło, więc walcz o swoje prawa.

Męczą nas wasze -izmy i chiz-

my, umieranie w imię Jezusa.

Wiemy i rozumiemy, że Wielki

Bóg jest Żyjącym Człowie-

kiem. Czasem możecie oszukać

niektórych ludzi, lecz nie

ogłupicie wszystkich ludzi na

zawsze. Teraz już widzimy ja-

sność, więc powstaniemy po

swoje prawa".

Tak więc „Get up, stand up"

była pieśnią na drogę każdego

z WAILERSÓW. Od tej pory

mamy do czynienia z trzema

wiodącymi nurtami reggae,

wyznaczonymi przez MARLE-

YA, WAILERA i TOSHA. Cla-

rence Baker, manager grupy

MISTY IN ROOTS na konfe-

rencji prasowej w Warszawie,

przed pierwszymi w Polsce

koncertami roots-reggae tak

powiedział o każdym z Wai-

lersów: „Bob Marley był filo-

Wspomnienie krain znanych z dzieciństwa. Opowieści

o kraju przodków i o Ziemi Obiecanej. Przypominanie

czasów niewolnictwa i odsłanianie aktualnego zniewole-

nia. Odkrywanie tego, co nauczone. Poszukiwanie źródeł

kultury i dziedzictwo wielowiekowej tradycji. Show-busi-

ness i twórczość ludowa. Obrzędy archaiczne i nowo-

czesne koncerty. Artyści i managerowie. Sprzedawanie

i kupowanie. Religia i polityka. Praca, nauka i wypoczy-

nek. Taniec i zabawa. Problemy społeczne i konflikty

rasowe. Hasła i programy. Filozofie i światopoglądy.

Sprawy ogólne i drobne. Prorocy i uczniowie. Mistrzowie,

naśladowcy i imitatorzy. Pieśni miłości, wiary i nadziei.

Walka i modlitwa. Czyn i medytacja. Muzyka i teksty

oraz ich przesłanie. Drogi i kierunki. Exodus: wyjście z

Babilonu i życie w Domu Niewoli. Myślenie o życiu

i życie pełne pomyśleń. Oto, czym jest reggae. Spróbuje-

my więc o tym opowiedzieć.

Wejście reggae na muzyczny

rynek trwało około dziesięciu

lat, lecz tradycja tej muzyki

jest wielowiekowa i sięga

swymi korzeniami tam, skąd

przybywali do Nowego Świata

pierwsi niewolnicy. Afryka —

kolebka jazzu i bluesa jest

również miejscem, z którego

wyrasta tradycja reggae. Tam

się wszystko zaczęło i tam bę-

dzie zmierzać ku swemu za-

kończeniu, ponieważ, jak kie-

dyś powiedział Taj Mahal,

„nasze serce zaczęło bić w Af-

ryce i już przez całe tycie bę-

dziemy nieść ze sobą rytm,

którym tętni nasze źródło".

Jamajka, wyspa na której

powstało reggae, była naj-

większym w historii ludakości

punktem przeładunkowym

niewolników. Murzyni zabie-

rani z Afryki przywozili ze

sobą swoje bębny, a razem

z nimi całą swą kulturę; ob-

rzędy, śpiew, taniec i muzykę,

która towarzyszyła ich życiu,

a w ciągu wieków zmieniała

swą formę. Mówiąc więc o po-

chodzeniu reggae, trzeba po-

wiedzieć o BURRA i MENTO,

NYAHBINGHI I JUNKANOO.

A ukazując jej obecność na

muzycznym rynku, warto

wspomnieć jej poprzedników:

ROCK-STEADY, SKA i CA-

LYPSO.

Nazwę „reggae" wymyślił

Toots Hibbert w roku 1967.

Lecz dla samej muzyki nie

miało to decydującego znacze-

nia. Jej kształt był mniej wię-

cej taki sam i rok wcześniej

i jeszcze jakiś czas potem.

A Toots i Maytalsi do dziś

grają na koncertach swoje

stare przeboje. Gdy zaś w

roku 1974 kampania reklamo-

wa koncertów promocyjnych

Boba Marleya określiła go

mianem „króla reggae" wszy-

scy zainteresowani wiedzieli

już o co chodzi. Marley był

bowiem prorokiem Rastafari,

muzyką wspólnoty Ludu Bo-

żego i Dzieci Jah. I być może

z tego powodu zaczęliśmy u

nas więcej słyszeć w radiu

muzyki reggae dopiero po

śmierci Marley'a.

Dla wszystkich społeczności

Rasta koncerty Marley'a były

swego rodzaju misją — wycze-

kiwaną, i spełnioną. Były też

inspiracją do poszukiwania

własnych możliwości działania

i nowych środków wyrazu.

Rozpadnięcie się grupy The

WAILERS było właśnie aktem

tego typu — stanowiło wska-

zówkę dla innych i dodawało

The Maytals (1965)

Czarne Pantery dojdą do

wniosku, że nie mogą. niszczyć

społeczeństwa, którego część

sami stanowią. Na rynku mu-

zycznym zaczęło być coraz

senniej, ale za to na koncer-

tach — coraz spokojniej. Aby

zaspokoić potrzebę eksperesji,

dostarczano coraz doskonal-

szych technicznie i coraz bar-

dziej otępiających nagrań do

dyskotek. Potrzebę refleksji i

medytacji zaspokajano usypia-

jącymi koncertami i nagrania-

mi „dinozaurów" (takim mia-

nem określano grupy posługu-

jące się olbrzymimi zestawami

aparatury elektroakustycz-

nej). I trwało to usypianie

publiczności aż do momentu,

w którym rozpoczęło się PUN-

KY—REGGAE—PARTY. Pły-

ty Marley'a, sukces filmu „The

Harder They Come", koncerty

w klubie ROXY w Londynie

— i oto jest już nowa sytuacja

kulturowa, nowe problemy,

nowe treści przekazywane w

pieśniach.

Muzyka reggae zaspokajała

zarówno potrzebę ekspresji

jak i medytacji. Koncerty

Boba Marley'a były rozkołysa-

ne, lecz nie usypiające. Wiele

z nich kończyło się ulicznymi

zamieszkami. Grupy punk—

rockowe miały zakaz wystę-

pów, niezależnie wydawane

płyty z nagraniami nowej

muzyki — zakaz, rozpow-

szechniania. Trzeba bowiem

było dokończyć, lansowanie

"rozpoczętych" gwiazd, wydać

resztki płyt ery post-psyche-

delicznej, a dopiero potem za-

jąć się nowymi wykonawcami.

Wytwórnie płytowe zadbały o

to, aby znaleźć wykonawców

reggae i dostarczyć na rynek

odpowiednią ilość nagrań.

Wytwórnia Island, promująca

i popierająca Marley'a, od 1976

sygnowała grupę ASWAD, a

później STEEL PULSE z Han-

dsworth, Birmingham, Polydor

— CIMARONS, EMI — MA-

TUMBI, Capitol — INNER

CIRCLE, a CBS — HE-

GULARS. Virgin zaś ufor-

mowała FRONT LINE,

gdzie wydawano najbar-

dziej progresywnych wy-

konawców z Jamajki, a jedy-

dymi Brytyjczykami byli DEL-

BOY WASHINGTON I LIN-

zofem, Bunny Wailer był spi-

rytualistą, a Peter Tosh był

i nadal jest buntownikiem".

„Get up, stand up" była pie-

śnią wielu ludzi Rasta, stała

się swego rodzaju hymnem

wielu różnorodnych społeczno-

ści. Wykonywali ją BIG YO-

UTH i I-ROY, najwięksi chy-

ba dee—jayje i toasterzy z Ja-

majki. U nas słyszeliśmy ją

w wykonaniu takich grup jak

Deadlock. Kryzys i Tilt. I stało

się tak, jak powiedział Bob

Marley — „gdy pieśń raz za-

brzmi, nic nie jest w stanie jej

zatrzymać. Gdy znajdziesz

wiosną drogę, nikt cię z niej

nie zawróci". Dlatego reggae

ma tak wiele odmian i tak

wiele prądów iest w jej stru-

mieniu, ponieważ jest rzeką

miłości i mówieniem prawdy.

CIMARONS i STELL PULSE,

TAPPER ZUKIE i IJAHMAN

LEVI LINTON KWESI JOH-

NSON i GREGORY ISAACS,

JUDY MOW ATT i ALTHEA

DONNA, I-ROY i PRINCE

HAMMER, 3RD WORLD i

KEITH HUDSON, PRINCE

FAR I i CONGO, GLADIA-

TORS i ISHAN PEOPLE —

każdy z tych i wielu innych

wykonawców odnalazł w sobie

to, co ważnego ma do powie-

dzenia innym.

Managerowie planowali

wejście Marley'a na muzyczny

rynek już pod koniec lat

60-ych. Lecz wielcy producen-

ci, musieli odczekać pewien

okres, aż rewolucja ery Wo-

odstock wejdzie w koleiny co-

dziennych problemów życio-

wych

Dzieci—Kwiatów, a

TON KWESI JOHNSON. Każda

z tych wytwórni i każdy z jej

managerów starał się narzucić

nowy kierunek i styl muzyce

reggae na boczny tor show-

businessu. Muzycy zostali u-

nieruchomieni wieloletnimi

kontraktami z firmami płyto-

wymi, które nie wydawały ich

nowych nagrań, a na muzycz-

nym rynku nastała epoka No-

wej Fali. Machina businessu

mogła więc kręcić się dalej.

Lecz źródło raz odkryte nie

przestawało tętnić.

Od początku lat 80-ych

mamy więc do czynienia z

rynkiem muzycznym, na któ-

rym współistnieją różne style

i gatunki muzyczne, a reggae

jest sprzedawane jako jeden

z nich. Jej wpływ na kształt

muzyki lat 80-ych jest niezap-

rzeczalny, warto jednak wie-

dzieć, że nie wyczerpuje się

w samej muzyce. Dzięki reg-

gae wielu wykonawców zaczę-

ło zastanawiać się nad prob-

lemami własnej tożsamości

kulturowej, dla innych była

inspiracją do poszukiwań nie

odkrytych jeszcze terenów

muzycznej wyobraźni, a dla

wydawców i managerów —

zachętą do eksploatowania

muzyki innych wysp Morza

Karaibskiego, a następnie A-

meryki Południowej i Afryki.

W ten sposób szeroka publicz-

ność poznała salsa, calypso

i soca (soft ealypso), a ulice

Ulica Kingston

i kluby wielu miast rozbrze-

miewają tętniącymi rytmami

afro-hitów. Wielu wykonaw-

ców reggae ścięło dreadlocks,

niektórzy zgodzili się śpiewać

liryczne, nastrojowe piosenki,

jak choćby Gregory Isaacs.

Black Uhuru opowiadają o re-

wolucji, której i tak nie mają

zamiaru przeprowadzać, a spo-

ra część postanowiła działać

poza oficjalnym nurtem, ana-

logicznie do loftjazuu. Okre-

śliwszy machinę businessu

mianem jednego z elementów

systemu babilońskiego, wielu

wykonawców usiłuje zacho-

wać własną niezależność. Za-

kładają więc wspólnoty i sto-

warzyszenia broniące ich inte-

resów, kluby i centra kultury,

w których rozwija się to, co

autentyczne, własne i źródło-

we. Działalność grupy MISTY

IN ROOTS stanowi doskonały

przykład tego typu aktywno-

ści. To, co robi BUNNY WA-

ILER ma również wymiar nie

tylko rnuzycany. Dennis Bo-

vell, założyciel i kierownik

grupy MATUMBI znany jest

obecnie jako producent i wy-

dawca grup nowofalowych.

Pojawienie się grupy TOOTS

RADICS akompaniującej wie-

lu wykonawcom spowodowało,

że reggae lat 80-yeh, to już

zupełnie osobny rozdział jej

historii.

Tancerze Jun Kanoo

2. AFRYKAŃSKIE

KORZENIE REGGAE

Muzyka reggae narodziła się

w sercach dzieci Afryki miesz-

kających na Jamajce. Lecz ko-

rzenie jej sięgają głębiej, ku

miejscom odległym w prze-

strzeni i w czasie. Reggae jest

muzyką ludzi zabranych ze

swej ojczyzny. Jest żywą hi-

storią i opowieścią o historii

ludu tęskniącego za swym do-

mem. Jest pieśnią o dniach

niewoli i o czasach niewolnic-

twa.

Pulsacja reggae zakorzenio-

na jest w brzmieniu afrykań-

skich bębnów przywiezionych

razem z niewolnikami do

plantacji cukrowych w Indiach

Zachodnich. Jamajka, odkryta

w 1494 roku przez Kolumba,

podarowana została przez nie-

go hiszpańskiej królowej Iza-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: