Hałas i wibracje.pdf

ZAGROŻENIA I PROFILAKTYKA W ŚRODOWISKU PRACY

LEKCJA 4

Temat: Drgania mechaniczne – wibracje.

Hałas w środowisku pracy

Czas realizacji:

• 1 godzina lekcyjna

Cele operacyjne:

Po zakończeniu zajęć uczeń:

• wie, co to są drgania mechaniczne,

• zna podział drgań,

• wie, co może być źródłem drgań ogólnych i miejscowych,

• wie, jakie czynniki wpływają na szkodliwość drgań,

• wie, od czego zależy reakcja organizmu na drgania mechaniczne,

• zna skutki oddziaływania drgań na organizm człowieka,

• zna metody ograniczania zagrożeń od drgań mechanicznych,

• wie, co rozumie się pod pojęciem „hałasu”,

• zna rodzaje hałasu i ich źródła,

• wie, jakie są skutki działania hałasu na organizm ludzki,

• zna metody ograniczania zagrożeń hałasem.

ą ść drgań.

4. Od czego zależy reakcja organizmu na drgania mechaniczne.

5. Skutki oddziaływania drgań na organizm człowieka.

6. Metody ograniczania zagrożeń drganiami mechanicznymi.

7. Deﬁnicja hałasu.

8. Rodzaje hałasu i ich źrrr dła.

9. Działanie hałasu na organizm ludzki.

10. Metody ograniczania hałasu.

ł ywa ł ące na szkodliwo

ą ce na szkodliwo

Pomoce dydaktyczne:

• materiał źrrr dłowy,

• rzutnik pisma,

• foliogramy,

• karta ćwicze

Spis foliogramów

ą ść drgań.

34. Częstotliwość drgań wwwasnych narząąą ów czł

ł ywa ł ące na szkodliwo

ą ce na szkodliwo

w czowieka.

35. Skutki oddziaływania drgań na organizm człowieka.

w cz ł

118

Treści:

1. Pojęcie drgań mechanicznych.

2. Podział drgań.

3. Czynniki wpływaj

ć wicz ć ń.

Nr Tytuł

31. Wibracje.

32. Podział drgań.

33. Czynniki wpływaj

MODUŁ III

36. Metody ograniczania zagrożeń drganiami mechanicznymi.

37. Hatas.

38. Rodzaje hatasu.

39. Rodzaje źrrr det hatasu.

40. Metody ograniczania hatasu.

Plan zajęć:

Lp. Treść

Metoda nauczania Czas realizacji

1. Temat i cele lekcji

1 min.

2. Pojęcie drgań mechanicznych

Wykład, dyskusja 7 min.

3. Podziat drgań

Wykład, pytania

5 min.

4. Czynniki wpływające na szkodliwość drgań

Wykł

Wykad,

3 min.

pytania, dyskusja

5. Od czego zależy reakcja organizmu na drgania

Wykład,

9 min.

mechaniczne. Skutki oddziaływania drgań

pytania, dyskusja

na organizm człowieka

6. Metody ograniczania zagrożeń

Wykł

Wykad,

5 min.

drganiami mechanicznymi

pytania, dyskusja

7. Deﬁnicja hałasu

Wykład

3 min.

8. Rodzaje hałasu i ich źródła

Wykład, pytania

3 min.

9. Działanie hałasu na organizm ludzki

Wykł

Wykad,

4 min.

pytania, dyskusja

10. Metody ograniczania hałasu

Wykł

Wykad,

5 min.

pytania, ćwiczenie

SCENARIUSZ ZAJĘĆ

Ad. 1.

• Podaj temat lekcji.

• Zapoznaj uczniów z celami lekcji i zachęć do zadawania pytań.

Ad. 2.

• Podaj deﬁnicję drgań mechanicznych - wibracji.

• Poinformuj, że w zależności od intensywności drgań i czasu ich oddziaływania na człowieka mogą

być czynnikiem uciążliwym, szkodliwym i niebezpiecznym.

• Przedstaw foliogram nr 31.

ą ób ich oddziaływania na organizm ludzki oraz przykłady

źródeł tych drgań. Przedstaw foliogram nr 32.

ą c spos

119

Wyk ł

Ad. 3.

Podaj podział drgań, uwzględniając spos

ZAGROŻENIA I PROFILAKTYKA W ŚRODOWISKU PRACY

Ad. 4.

• Podaj, jakie czynnik drgań mają wptyw na szkodliwość ich na organizm człowieka.

• Zwróć uwagę, że szczególnie niebezpieczne dla człowieka sączęstotliwości niskie.

• Przedstaw foliogramy nr 33 i 34.

Ad. 5.

• Poinformuj, od czego zależy reakcja organizmu na działanie drgań.

• Wymień zmiany chorobowe, jakie mogą powstać w organizmie człowieka w wyniku wibracji - foliogram nr 35.

Ad. 6.

• Zapytaj uczniów, jakie znają metody ograniczania zagrożeń od drgań mechanicznych?

• Uzupełnij ich wypowiedzi - foliogram nr 36.

Ad. 7.

• Podaj deﬁnicję hałasu.

• Przedstaw foliogram nr 37.

Ad. 8.

• Podaj, jakie sąrodzaje hałasu i ich źródła.

• Przedstaw foliogramy nr 38 i 39.

Ad. 9.

• Zadaj pytanie uczniom: „Jakie mogą być skutki działania hałasu na organizm człowieka?”.

• Uzupełnij odpowiedzi uczniów.

• Podkreśl, że hałas o stosunkowo niewielkim poziomie (w zakresie 75 dB – 85 dB), ale działający

Ad. 10.

• Podaj techniczne i organizacyjno-administracyjne metody ograniczania hałasu.

• Przedstaw foliogram nr 40.

• Podkreśl, że w przypadku, gdy ze względów technologicznych nie można zmniejszyć hałasu na stanowisku

pracy, poniżej granicznych wartości, pracownicy są obowiązani stosowa

ą ć ochronniki słuchu dobrane do

ą łas.

• Wykonaj z uczniami ćwiczenie.

ą cych ha

ĆWICZENIE (dla nauczyciela z odpowiedziami)

W pomieszczeniach administracyjnych i biurowych hałas dochodzący z pobliskiej hali produkcyjnej wynosi

ą łego dnia pracy.

Zaproponuj sposób poprawy warunków pracy w tych pomieszczeniach.

Metody techniczne

ograniczenie hałasu ze źródła:

•zmiana technologii procesu produkcyjnego na hali,

•wymiana maszyn na cichsze,

•wymiana niektórych podzespołów lub materiałów w maszynach,

ograniczenie hałasu na drodze propagacji: •zastosowanie ścian dźwiękoizolacyjnych

Metody organizacyjno – administracyjne

•przeniesienie pomieszczeń biurowych w inne miejsce

zakładu, z dala od hałasu.

120

nieprzerwanie przez dłuższy okres może być przyczyną trwałego uszkodzenia słuchu, jak również

rozwinięcia się chorób o podłożu nerwicowym.

ą zani stosowa

wielkości charak teryzujących ha

86 dB w cią gu ca

ą gu ca

MODUŁ III

PYTANIA KONTROLNE Z ODPOWIEDZIAMI

1. Co to są drgania mechaniczne?

Odpowiedź: Drgania mechaniczne - wibracje sąto niskoczęstotliwościowe drgania rozprzestrzeniające

się w ośrod kach stałych i przekazywane przez bezpośredni kontakt z drgającym o

ą środkiem

do organizmu człowieka.

2. Podaj podział drgań, uwzględniając sposób oddziaływania drgań na organizm człowieka.

Odpowiedź: Uwzględniając spos

ą ób oddziaływania drgań na organizm człowieka, drgania dzielimy na:

a) drgania o oddziaływaniu ogólnym - przenikające do organizmu cz

ą ce do organizmu cz

łowieka przez jego

nogi, miednicę, plecy lub boki,

b) drgania miejscowe - przenikające do organizmu cz

ą ce do organizmu cz

łowieka przez kończyny górne.

Odpowiedź: Na szkodliwość drgań ma wpływ:

• częstotliwość drgań (szczególnie niebezpieczne sądla człowieka częstotliwości niskie),

• amplituda drgań (im większa jest amplitudadrgań, tym sąbardziej szkodliwe).

Odpowiedź: Reakcja organizmu człowieka na działanie drgań zależy od:

• miejsca wnikania drgań do organizmu,

• parametrów drgań (ich amplitudyi częstotliwości),

• kierunku propagacji drgań w organizmie,

• czasu narażenia na drgania,

• sposobu obsługi maszyn i narzędzi (utrzymywana postawa podczas pracy, siła nacisku i

zacisku wywierana na narzędzie),

• warunków klimatycznych otoczenia (wilgotność, temperatura),

• własności osobniczych danego człowieka.

5. Jakie zmiany chorobowe mogą powstać w organizmie człowieka w wyniku ekspozycji na drgania

mechaniczne?

Odpowiedź: W wyniku wibracji mogą powstać następujące zmiany chorobowe w organizmie cz

ą ce zmiany chorobowe w organizmie cz

łowieka:

• zaburzenia w układzie krążenia,

• zaburzenia w układzie nerwowym,

• zaburzenia w układzie kostno-stawowym,

• zaburzenia pracy układu pokarmowego,

• zaburzenia ogólne (wzroku, mowy, osłabienie, zawroty głowy),

• schorzenia skóry.

Odpowiedź: Metody ograniczania zagrożeń drganiami mechanicznymi to:

a)metody techniczne:

• minimalizowanie drgań u źródła ich powstawania,

• minimalizowanie drgań na drodze ich propagacji,

• automatyzacja procesów technologicznych i zdalne sterowanie źródłami drgań,

b)metody organizacyjno-administracyjne:

• skracanie czasu narażenia na drgania,

• stosowanie przerw i odpoczynek,

• przesuwanie do pracy na innych stanowiskach,

• szkolenie pracowników.

121

Odpowied

ą cym o

Odpowied

ą c spos

3. Jakie czynniki wpływają na szkodliwość drgań?

Odpowied

4. Od czego zależy reakcja organizmu na działanie drgań?

Odpowied

6. Wymień metody ograniczania zagrożeń drganiami mechanicznymi.

Odpowied

ZAGROŻENIA I PROFILAKTYKA W ŚRODOWISKU PRACY

7. Co określa się pojęciem „hałas”?

Odpowiedź: Hałasem określa się wszelkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe, uci

żą dane, nieprzyjemne, dokuczliwe, uci

ążliwe

lub szkodliwe drga nia ośrodka sprężystego, oddziałujące za po

ą średnictwem

powietrza na narząd s

ą łuchu i inne zmysły oraz narządy cz

ą łowieka.

8. Jakie są rodzaje hałasu?

Odpowiedź: Hałas może być:

• ustalony, gdy poziom dźwięku mierzony w określonym miejscu zmienia się

podczas obserwacji nie więcej niż 5 dB,

• nie ustalony, gdy poziom dźwięku mierzony w określonym miejscu zmienia się

podczas obserwacji więcej niż 5 dB,

• impulsowy, jeśli składa się z jednego lub więcej impulsów dźwiękowych, z

których każdy trwa krócej niż ls.

9. Jakie mogą być rodzaje źródeł hałasu?

Odpowied

ą źródła hałasu:

• mechaniczne (maszyny i urządzenia o nap

ą ędzie mechanicznym, elektrycznym,

pneumatycznym),

• aerodynamiczne i hydrodynamiczne (ruch gazów i cieczy w rurociągach, wentylatorach),

ą gach, wentylatorach),

• technologiczne (hałas przy łamaniu i kruszeniu materiałów).

Odpowiedź: Skutkiem działania hałasu na organizm człowieka są:

• uszkodzenie słuchu,

• nerwice,

• zwiększona pobudliwość,

• bezsenność i bóle głowy,

• zmniejszony reﬂeks,

• nadciśnienie tętnicze krwi,

• choroby wrzodowe żołądka i dwunastnicy,

łą

• osłabienie czynności narząąą ów trawiennych,

• wzmożone napięcie mięśni,

• obniżenie odporności na choroby,

• zaburzenie wzroku, równowagi i dotyku.

łą dka i dwunastnicy,

11. Jakie są metody ograniczania hałasu?

Odpowied

ą ce ograniczenia ha

łasu:

a)techniczne:

• ograniczanie emisji hałasu ze źródła,

• ograniczanie hałasu na drodze propagacji,

b)organizacyjno-administracyjne:

• właściwe rozmieszczenie pomieszczeń ze źródłami hałasu,

• odsunięcie stanowisk pracy od źródeł hałasu, w tym automatyzacja procesów

technologicznych,

• stosowanie przerw w pracy i ograniczenie czasu pracy na hałaśliwych stanowiskach.

122

Odpowied

żą

ą ce za po

ą d s

ą dy cz

Odpowied

Odpowiedź: Wyróżniamy następujące

ą dzenia o nap

10. Jakie mogą być skutki działania hałasu na organizm człowieka?

Odpowied

Odpowiedź: Wyróżniamy następujące ograniczenia ha

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: