Emerytura_z_FUS.pdf

ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

E MERYTURA

Z F UNDUSZU U BEZPIECZEŃ S POŁECZNYCH

USTALANA

NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH

Emerytura z FUS ustalana na dotychczasowych zasadach to świad-

czenie przyznawane ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia

1949 r. oraz niektórym ubezpieczonym z tzw. średniej grupy wiekowej,

a więc ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed

dniem 1 stycznia 1969 r.

Określenie tej emerytury jako „ustalanej na dotychczasowych za-

sadach” odnosi się zarówno do warunków, jakie muszą spełnić osoby

ubiegające się o to świadczenie (w większości przypadków osiągnięcie

wymaganego wieku i udowodnienie określonego stażu emerytalnego),

jak również do sposobu ustalania jego wysokości.

Warunki nabywania prawa do emerytury określa ustawa z dnia

17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń

Społecznych 1 , zwana dalej ustawą emerytalną.

Z uwagi na szczególne uregulowania dotyczące uprawnień do

emerytury górniczej – daleko wykraczające poza tematykę stanowiącą

przedmiot tej ulotki – zagadnienia związane z tą problematyką zostały

wyłączone z prezentowanego opracowania.

V Jakie okresy są uwzględniane przy ustalaniu stażu emerytalnego?

Przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględnia się:

— okresy składkowe (art. 6 ustawy emerytalnej),

— okresy nieskładkowe (art. 7 ustawy emerytalnej),

1 Tekst jednolity: Dziennik Ustaw z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.

Emerytura z FUS ustalana na dotychczasowych zasadach  1

— okresy uzupełniające, tj. prowadzenia gospodarstwa rolnego

i pracy w tym gospodarstwie (art. 10 ustawy emerytalnej),

— okres pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy (art. 10a

ustawy emerytalnej).

Okresy składkowe to wymienione w art. 6 ustawy emerytalnej:

V okresy ubezpieczenia, tj. przypadające od dnia 1 stycznia 1999 r.:

— okresy opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i ren-

towe oraz

— okresy nieopłacania składek z powodu przekroczenia w trakcie

roku kalendarzowego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek – zarów-

no wtedy, gdy tytuł podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym

istniał do końca roku kalendarzowego, jak również gdy ustał przed końcem

roku, lecz po opłaceniu składek od rocznej podstawy wymiaru,

V okresy opłacania składki na ubezpieczenie społeczne (od 15 listo-

pada 1991 r. do 31 grudnia 1998 r.) oraz okresy, za które została opłacona

składka na ubezpieczenie społeczne, albo za które nie było obowiązku

opłacania składki, przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r.

Przy ustalaniu okresu uprawniającego do świadczeń dla płatni-

ków składek, zobowiązanych do opłacania składek na własne ubezpie-

czenia (np. ubezpieczonych prowadzących pozarolniczą działalność

oraz osób z nimi współpracujących), nie uwzględnia się okresów, za

które nie zostały opłacone składki, mimo podlegania obowiązkowo

ubezpieczeniom w tym okresie.

Okresy nieskładkowe to wymienione w art. 7 ustawy emerytalnej

okresy braku aktywności zawodowej, które – z uwagi na ich specyfikę

– w pełni uzasadniają uwzględnienie przy ustalaniu prawa do emerytury.

Są to m.in. okresy pobierania zasiłków chorobowych, wychowywania

dzieci w wieku do lat 4 czy też ukończonej nauki w szkole wyższej.

Ważne! Przy ustalaniu prawa do emerytury oraz jej wysokości

okresy nieskładkowe przyjmuje się w wymiarze nieprzekraczającym

1/3 uwzględnionych okresów składkowych.

Okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w tym gospo-

darstwie (wymienione w art. 10 ust. 1 ustawy emerytalnej) przyjmuje

się do ustalenia prawa do emerytury w przypadku, gdy udowodnione

okresy składkowe i nieskładkowe są niewystarczające do ustalenia pra-

wa do tego świadczenia.

2  Emerytura z FUS ustalana na dotychczasowych zasadach

Okresów pracy w gospodarstwie rolnym nie uwzględnia się, jeżeli

zostały zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub

renty na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Okres pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy z Fundu-

szu Ubezpieczeń Społecznych uwzględnia się przy ustalaniu prawa

do emerytury osobie, która osiągnęła wiek emerytalny wynoszący co

najmniej 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn i utraciła prawo do

renty z tytułu niezdolności do pracy, przysługującej z FUS, z powodu

odzyskania zdolności do pracy. Okres ten uwzględnia się, jeżeli okresy

składkowe i nieskładkowe oraz okresy prowadzenia gospodarstwa rol-

nego lub pracy w tym gospodarstwie, są krótsze od okresu wymagane-

go do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia

tego okresu. Okres pobierania renty podlega doliczeniu wyłącznie

w wymiarze niezbędnym do ustalenia prawa do emerytury.

Ważne! Możliwość doliczenia okresu pobierania renty dotyczy

wyłącznie tych osób, które osiągnęły wiek emerytalny wynoszący

60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Nie podlega on zatem uwzględ-

nieniu przy ustalaniu uprawnień do emerytury przysługującej

w obniżonym wieku czy też bez względu na wiek.

Okres pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy nie jest

uwzględniany przy ustalaniu wysokości emerytury.

W przypadku gdy okresy składkowe, nieskładkowe, prowadze-

nia gospodarstwa rolnego, pracy w tym gospodarstwie lub pobiera-

nia renty zbiegają się w czasie, przy ustalaniu prawa do emerytury

uwzględnia się okres korzystniejszy.

Jakie są warunki uzyskania emerytury

na dotychczasowych zasadach

dla ubezpieczonych urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r.,

którzy ukończyli powszechny wiek emerytalny?

Ubezpieczeni urodzeni przed dniem 1 stycznia 1949 r. mogą przejść

na emeryturę, jeżeli spełnili łącznie warunki wskazane w art. 27 ustawy

emerytalnej, a więc:

V osiągnęli wiek emerytalny wynoszący co najmniej 60 lat dla

kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn,

Emerytura z FUS ustalana na dotychczasowych zasadach  3

V mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej

20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn.

Ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., którzy

nie udowodnili stażu pracy wymaganego do przyznania tzw. emerytu-

ry powszechnej, tj. co najmniej 20 lat składkowych i nieskładkowych

– kobieta oraz 25 lat – mężczyzna, przysługuje emerytura, o ile udo-

wodnili staż emerytalny w wymiarze wynoszącym co najmniej 15 lat

w przypadku kobiet i 20 lat – w przypadku mężczyzn.

Emerytura ta przysługuje kobietom, które osiągnęły wiek eme-

rytalny wynoszący co najmniej 60 lat oraz mężczyznom z chwilą

ukończenia co najmniej 65 lat (art. 28 ustawy emerytalnej).

V Kto spośród ubezpieczonych urodzonych

przed dniem 1 stycznia 1949 r.

może przejść na tzw. wcześniejszą emeryturę pracowniczą?

Warunki wymagane do przyznania wcześniejszej emerytury

pracowniczej zostały określone w art. 29 ustawy emerytalnej. Przepis

ten przewiduje możliwość przyznania emerytury ubezpieczonym uro-

dzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., którzy nie ukończyli wieku

wynoszącego 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.

Kobiety urodzone przed dniem 1 stycznia 1949 r. 60 lat ukoń-

czyły najpóźniej w dniu 31 grudnia 2008 r., a więc – w przypadku

zgłoszenia wniosku o emeryturę począwszy od 1 stycznia 2009 r.

– przysługuje im prawo do emerytury powszechnej, z tytułu ukoń-

czenia 60 lat.

Ubezpieczeni-mężczyźni, urodzeni przed dniem 1 stycznia 1949 r.,

którzy nie osiągnęli wieku emerytalnego wynoszącego 65 lat, mogą

przejść na wcześniejszą emeryturę pracowniczą po osiągnięciu wieku

60 lat, jeżeli udowodnili okres składkowy i nieskładkowy wynoszący

co najmniej 35 lat, albo 25 lat w przypadku orzeczenia całkowitej nie-

zdolności do pracy.

Emerytura ta przysługuje ubezpieczonemu, który:

V ostatnio, przed zgłoszeniem wniosku był pracownikiem oraz

V w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpiecze-

niu społecznemu lub ubezpieczeniom społecznym pozostawał

w stosunku pracy co najmniej przez 6 miesięcy, chyba że w dniu

zgłoszenia wniosku o emeryturę był uprawniony do renty z tytułu

niezdolności do pracy.

4  Emerytura z FUS ustalana na dotychczasowych zasadach

Ważne! Pozostawanie „ostatnio” w ubezpieczeniu pracow-

niczym nie oznacza okresu przypadającego bezpośrednio przed

spełnieniem warunków do emerytury czy też zgłoszeniem wnio-

sku o to świadczenie. Chodzi tu o ostatni tytuł podlegania ubez-

pieczeniom społecznym.

Przy ustalaniu ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpie-

czeniom społecznym (ubezpieczeniu społecznemu) uwzględnia

się okres, w jakim zainteresowany ostatnio podlegał tym ubez-

pieczeniom, a nie okres ostatnich 24 miesięcy przed zgłoszeniem

wniosku o emeryturę.

Przykład

Wniosek o emeryturę składa 60-letni ubezpieczony. Wnioskodaw-

ca udowodnił 20-letni okres prowadzenia pozarolniczej działalności

gospodarczej oraz okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę,

przebyty w latach 1990-2006. Od 2007 r. pobiera rentę rodzinną. ZUS

przyzna wcześniejszą emeryturę pracowniczą, bowiem ubezpieczony

udowodnił 35-letni staż emerytalny, a ostatnim ubezpieczeniem, ja-

kiemu podlegał, było ubezpieczenie z tytułu wykonywania pracy w ra-

mach stosunku pracy. Ostatnio był więc pracownikiem. Spełnia także

warunek podlegania – w okresie ostatnich 24 miesięcy, w których był

objęty ubezpieczeniami – przez co najmniej 6 miesięcy ubezpieczeniom

pracowniczym.

Wcześniejsza emerytura pracownicza przysługuje także ubez-

pieczonym, którzy ostatnio nie pozostawali w ubezpieczeniu pra-

cowniczym, a także ubezpieczonym, którzy w okresie ostatnich

24 miesięcy ubezpieczenia nie posiadają co najmniej 6-miesięcznego

okresu ubezpieczenia pracowniczego, pod tym jednak warunkiem,

że posiadają okres ubezpieczenia pracowniczego wynoszący:

— 35 lat albo

— 25 lat – w przypadku orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy.

Ubezpieczony, który w dacie ubiegania się o emeryturę jest

uprawniony do renty z tytułu niezdolności do pracy, nie musi speł-

niać warunku posiadania co najmniej 6-miesięcznego okresu ubez-

pieczenia pracowniczego w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania

ubezpieczeniom społecznym. Jednak wymaga się, aby ostatnim

ubezpieczeniem, jakiemu podlegał, było ubezpieczenie z tytułu wy-

konywania zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Emerytura z FUS ustalana na dotychczasowych zasadach  5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: