model pero park.pdf

Paweł Dejnak

DeproPtero –

samolot klasy park flyer

Modele do lotów na ograniczonej powierzchni typu park flyer (do lotów w parkach i na szkolnych

boiskach), slow flyer (do lotów w halach) czy najmłodsze shock flyer (przeznaczone do halowej

akrobacji 3D) od kilku lat, wraz z większą podażą lekkich napędów elektrycznych, zdobywają sobie

coraz więcej zwolenników.

Model, którego budowę tym razem Wam proponujemy, ma tę przewagę

nad wieloma „marketowymi” zestawami samolotów, że dzięki małemu

obciążeniu powierzchni i pełnemu sterowaniu trzykanałowemu rzeczywiś-

cie pozwala początkującemu modelarzowi nauczyć się latać –

przy jednocześnie stosunkowo niedużych wydatkach.

UWAGI OGÓLNE

To co przede wszystkim różni

nasz model od wcześniej wspomnia-

nego, to rezygnacja z pracochłonnej,

finezyjnej, klasycznej konstrukcji bal-

sowej na rzecz tworzyw piankowych.

W ten sposób czas budowy modelu

skrócony został co najmniej czterokrot-

nie. Budowę koniecznie należy poprze-

Pierwowzorem dla tej konstruk-

cji (co zostało również zaznaczone

w jego nazwie) jest bardzo udany mo-

del instruktora Jerzego J. Kaczorka (je-

go plany można znaleźć w „Modela-

rzu” nr 11/2004).

Kto zrobi taki samolot, niech zamieści

jego zdjęcie na forum www.mt.com.pl

dzić uważną lekturą opisu – nie-

które warsztatowe niebezpieczeń-

stwa trudno przedstawiać na ry-

sunkach... W razie wątpliwości

zapraszam również na stronę

wrocławskich modelarni – www.

MODELmaniak.pl – tam znajdują

się dodatkowe zdjęcia i wiadomoś-

ci na temat obydwu tych modeli.

MATERIAŁY I NARZĘDZIA

Pierwszą rzeczą, której bę-

dzie nam potrzeba, to odpowied-

niej grubości styrodur lub depron.

DeproPtero potrafi latać nisko i powoli – wielu powiada, że majestatycznie.

Potrafi „wybaczyć” wiele błędów, jakie zdarzają się początkującym pilotom.

Latanie nim to przyjemność bez zbędnego stresu.

Typowe „lotnisko” dla

DeproPtero – parkowe

boisko to doskonały te-

ren do lotów – trzeba

tylko wyprzedzić nie-

dzielnych piłkarzy

i spacerowiczów.

należy ciąć ostrym nożem pod

możliwie najmniejszym kątem –

nóż trzymany jak ołówek będzie

strzępił krawędzie – warto spraw-

dzić to wcześniej na skrawkach.

Inna rzecz – nie należy rysować

bezpośrednio na materiale – zna-

cznie lepiej przygotować sobie

szablony do odrysowywania z sza-

rego papieru.

Stateczniki mają zawiasy

z pasków z nośnika magnetyczne-

go dyskietek 3,5 cala to doskonały

i sprawdzony sposób – ważne je-

dynie, by nie usztywnić zaginane-

go fragmentu zawiasu klejem

(szczególnie cyjanoakrylowym).

Dlatego proponuję wykonać naj-

pierw listwy z zawiasami (klejony-

mi od zewnątrz), a następnie

przykleić je odpowiednio do sta-

tecznika i steru. Przerwa między

listewkami powinna wynosić ok.

1,5 mm. Przy przyklejaniu listew

do pianki nie wolno dopuścić do

krzywego (sprężynującego) monta-

żu – łatwiej tego uniknąć, klejąc

całość na równej powierzchni,

przykrytej folią zabezpieczającą

przed zabrudzeniem klejem.

o grubościach 3–5 mm

(na skrzydła) i 5–6 mm

(na usterzenia – w os-

tateczności również

można wykonać je

z tej samej grubości

pianki, co skrzydła).

Na kadłub potrzebna

będzie jedna deska

balsy średniej twar-

dości o grubości

3–4 mm. Do wykona-

nia wręg i żeber dob-

rze będzie użyć balsy

3–4 mm. Na listwy

usztywniające skrzyd-

Starty z ręki są najwy-

godniejsze – więcej

prądu zostaje na lata-

nie. Można również lą-

dować do ręki.

W pierwszym przypadku, dyspo-

nując dodatkowo wypalarką ter-

miczną, możemy dociąć go do do-

wolnych wymiarów (np. różnej

grubości natarcia i spływu), w in-

nym przypadku będzie trzeba ku-

pić w sklepie modelarskim lub

w markecie budowlanym arkusze

ła i usterzenia oraz koziołek skrzy-

deł potrzebna będzie twarda balsa

(lub nawet lipa lub sosna) 10×10,

6×6 i 3×3 mm. Małe odpadki bal-

sy oraz sklejki lotniczej ok. 0,8 mm

przydadzą się do wykonania

wzmocnień i zamocowań (sklejkę

lotniczą można tu spokojnie zastą-

pić plastikiem z grubszych kart te-

lefonicznych). Kilka typowo mode-

larskich akcesoriów: lekkie koła

średnicy min. 60 mm, pręty stalo-

we 1 mm (na popychacze i podwo-

zie). Będą potrzebne również inne

drobiazgi: szpilki z plastikowymi

łepkami, mocne, nierozciągliwe ni-

ci np. kevlarowe (ew. poliamido-

we), stara, niepotrzebna dyskietka,

nieco bambusa. Kleje: polimerowy

do styropianu, do drewna, cyjano-

akryl, szybki dwuskładnikowy.

Z narzędzi potrzebne będą: nożyk

z łamanymi ostrzami, wiertarka

modelarska, kombinerki, piłka do

metalu.

SKRZYDŁA

W podobny sposób należy

postępować ze skrzydłami, rów-

nież warto i tu poświęcić nieco

więcej uwagi, by klejenie listew

z pianką było pewne i równe, mi-

mo małej ilości – ciężkiego prze-

cież – kleju. Na czas schnięcia

skrzydła należy odłożyć dalsze

czynności – wyginanie oraz kleje-

nie żeber i wzmocnień można bę-

dzie wykonać dopiero po całkowi-

tym związaniu kleju. Wówczas

wstępnie wygiętą płytę pianki

(Uwaga! depron często pęka przy

zaginaniu na zimno, płyty styrodu-

ru wycinane w modelarni nie mają

tej wady) zaopatrujemy w żebra,

wzmacniając połączenie odpo-

wiednimi, trójkątnymi nakładkami.

Żebra przykadłubowe powinny za-

chowywać założony wznios skrzy-

deł, a z uwagi na małą średnicę

kołków ustalających mieć również

wklejone wzmocnienia otworów

(np. metalowymi podkładkami).

Nieco niższe żebra profilujące były

również z powodzeniem zastępo-

wane w niektórych egzemplarzach

jedynie nitkową cięciwą. Montaż

skrzydeł kończy w zasadzie wyko-

nanie zaczepów ze szpilek dla lin-

kowych odciągów.

Sposób formowania jarzm przelotek

popychaczy z blaszki po napojach.

USTERZENIA

Podkadłubowe zamocowanie dol-

nych odciągów skrzydeł.

Proponuję zacząć budowę

właśnie w tej kolejności. Przy

okazji konieczna uwaga dla mode-

larzy, którzy nie mieli dotąd okazji

ciąć tego typu tworzywa: depron

podobnie jak styrodur i styropian

Widok z góry na centralne części

skrzydeł wraz z ich mocowaniami.

Szczegóły budowy kadłuba. Wręga łą-

cząca koziołek z kadłubem (zwróćcie

uwagę na słoje drewna).

Recepturki doskonale sprawdzają się

w mocowaniu zarówno skrzydeł, jak

i podwozia.

Mocowanie serw oraz bambusowy

trzpień zamocowania skrzydeł w ko-

ziołku.

Pogardzane już dziś przez użytkowni-

ków komputerów dyskietki 3,5 cala to

cenne źródło pierwszorzędnego su-

rowca do wykonania lekkich zawia-

sów (nie wolno ich tylko przy montażu

usztywnić klejem).

Na górze koziołka – po nawierceniu ot-

woru, gwint – jaki zrobi wkręt – wystar-

czy zalać klejem CA – w testowanych

modelach to rozwiązanie najzupełniej

wystarczyło – nawet do mocowania sil-

ników.

KADŁUB

ba należy pasować indywidualnie

– nie powinny być cieńsze niż

3 mm. Wręga silnikowa może być

wykonana ze sklejki 3 mm (ze

skrzynek po owocach cytruso-

wych), jej wymiary zależą od mo-

cowania posiadanego napędu. Na-

wet w przypadku rezygnacji z gór-

nej ścianki kadłuba w przedniej

części (wygodny dostęp) wręgę

silnikową i dziób należy wzmocnić

fragmentem balsy również od gó-

ry. W miejscach zamocowania

podwozia wklejamy plastikowe

rurki (np. resztki modelarskich

bowdenów). Z krótszych odcinków

tych rurek wykonujemy przelotki

popychaczy z drutu stalowego

1 mm, osadzone w odcinkach alu-

miniowej blaszki z puszek po na-

pojach.

Ciekawą koncepcją (uczci-

wie przyznaję – podpatrzoną) jest

wykonanie wszystkich ścian kad-

łuba z jednej deski balsy. W wyko-

nanych modelach używaliśmy bal-

Szczegóły usterzenia poziomego.

Aż do DeproPtero #4 rezygnowaliśmy

ze wzmacniania przyzawiasowych kra-

wędzi sterów i stateczników – do lotów

nie jest to potrzebne – jednak zawiasy

potrafiły wyrwać się w transporcie.

sy grubości 3–4 mm. Nie należy

sklejać od razu górnej ścianki –

wcześniej trzeba zająć się wnęt-

rzem. Koziołek skrzydłowy zazwy-

czaj wykonywany był z bardzo

twardej balsy 10×10 mm (w razie

jej braku można posłużyć się „san-

dwiczem” sosnowo-balsowym lub

wręcz lekką sosną). W koziołku, po

precyzyjnym odmierzeniu, wkleja-

my bambusowe kołki pozycjonują-

ce skrzydła. Balsowe wręgi kadłu-

PODWOZIE

Koła podwozia do modelu lą-

dującego na trawie powinny być

możliwie duże i lekkie (z gumy

piankowej) – sprawdzają się przy

krótko przyciętej trawie. Przy dłuż-

szej można zrezygnować z podwo-

zia kołowego w ogóle lub zastąpić

je płozami-wąsami z drutu spręży-

nowego o średnicy 1 mm. Golenie

podwozia kołowego (bambusowe

Usterzenie DeproPtero #5 – już ze

wzmocnieniami.

Lotnictwo – nawet małe – ma wiele romantyzmu...

bawkowe aparatury o zdecydowa-

nie zbyt małym do tego celu zasię-

gu, tym bardziej że niedawno na

polskim rynku pokazały się przy-

zwoite czterokanałowe radia

z mikrowyposażeniem (2 serwa

9 g i odbiornik ok. 10 g) znanego

producenta w cenie poniżej 300 zł.

Serwa nie powinny ważyć łącznie

więcej niż 20 g i kosztować więcej

niż 50 zł. Odbiornik możliwie lekki,

do kilkunastu gramów można ku-

pić za ok. 60 zł. Napęd i zasilanie –

tu możliwości jest bardzo dużo,

wiele zależy od tego, co mamy,

i od tego, co zamierzamy mieć –

przykładowe zestawy napędowe

pokazane są na fot. obok – tam też

uwagi.

Trzy przykładowe zestawy wyposa-

żenia, jakie testowaliśmy w mode-

lach DeproPtero:

Pierwszy – choć najtańszy – wyma-

ga jednak bardzo lekkiego modelu.

Drugi jest bardziej uniwersalny –

lata się na nim całkiem przyjemnie.

Trzeci zestaw (testowany w #4) da-

je największą swobodę podczas lo-

tu. Niestety nie należy do najtań-

szych – na szczęście silniki i regu-

latory trójfazowe oraz pakiety LiPo

z dnia na dzień kosztują coraz

mniej.

KOŃCOWY MONTAŻ

Szczegóły podwozia wg oryginalnej

koncepcji instruktora Jerzego J. Ka-

czorka. W tym podwoziu (eksploa-

towanym już w 3 modelach) użyto

pręta stalowego średnicy 1 mm,

pręta laminatowo-węglowego śred-

nicy 2 mm, bambusa, odcinków

bowdena modelarskiego, nici polia-

midowej, podkładek ze sklejki i kle-

ju epoksydowego.

Mając wszystkie elementy

i akcesoria, można wreszcie złożyć

płatowiec. Nieco obaw może bu-

dzić prawidłowe wykonanie odcią-

gów skrzydeł. Jednak diabeł nie

taki straszny... – najpierw warto

wykonać górne odciągi, sprawdzić

symetrię, następnie odciągi dolne.

Linki powinny być możliwie jedna-

kowo naprężone, a skrzydła nie

mogą być zwichrowanie – jest jesz-

cze kilka sposobów na korekty re-

gulacji naciągu linek. Montując

zespół napędowy, niezależnie od

jego typu, przyjmujemy założone

skłony osi w dół (3°) i w prawo (2°).

wania modelu, wprowadzamy na-

pęd stopniowo od 1/3 obrotów aż

do pełnej mocy przy kolejnych

startach i... latamy!

Właściwości lotne, spraw-

dzone na różnych egzemplarzach

z wykorzystaniem różnych napę-

dów (od 280 bez przekładni, 280

z przekładnią 1:4 do silników trój-

fazowych) są bardzo przyjazne dla

uczących się latać. Model jest sta-

teczny, wolny (niektórzy z radiopi-

lotów używali wręcz określenia

„majestatyczny”), dobrze zacho-

wujący się w locie szybowcowym.

W parku sprawdza się świetnie,

chociaż z uwagi na małe obciąże-

nie powierzchni nośnej nie poleca-

my go do lotów na wietrze ani

w małych halach – szczególnie

podczas nauki.

Wszystkim wykonawcom

modeli DeproPtero życzymy wy-

łącznie udanych lotów!

i stalowe 1 mm) mocujemy ze sobą

przy użyciu omotki i kleju cyjano-

akrylowego. Jeśli łączymy stal

z prętami węglowymi – lepiej użyć

żywicy epoksydowej.

LOTY

WYPOSAŻENIE NAPĘDOWE

IRC

Procedury przedstartowe,

jakie polecam, są typowe dla więk-

szości modeli latających: po

sprawdzeniu symetrii zamocowa-

nia elementów płatowca, wyważe-

nia oraz prawidłowości działania

zdalnego sterowania – sprawdza-

my poprawność lotów ślizgowych

(w warunkach bezwietrznych lub

przy małym wietrze od dziobu). Po

stwierdzeniu poprawności szybo-

O tym, jakie w tym modelu

znajdzie się wyposażenie RC, naj-

częściej decyduje aktualny stan

posiadania i możliwości modela-

rzy. Minimum to trzykanałowa,

proporcjonalna aparatura modelar-

ska. Młodym modelarzom stanow-

czo odradzam w zdecydowanej

większości nieproporcjonalne, za-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: