polska_terminologia_taktyczna.pdf

Page 1 of 8

TAKTYKA - wprowadzenie do zagadnienia ostatnia modyfikacja: 01.07.2005

Bezpo ś rednia osłona (obrona) przeciwlotnicza - polega na uŜyciu naziemnych sił i środków obrony przeciwlotniczej w celu

osłony konkretnych elementów ugrupowania wojsk (obiektów), głównie przed atakiem przeciwnika powietrznego z małych

wysokości i odległości.

Bezpo ś rednie wsparcie ogniowe - wykonanie zadań ogniowych organicznymi i przydzielonymi środkami raŜenia, na korzyść

walczących pododdziałów. Obejmuje ono raŜenie celów znajdujących się w pobliŜu linii styczności walczących wojsk, z zasady

w ugrupowaniu batalionów pierwszego rzutu przeciwnika, czyli tych, które mają największy wpływ na rezultaty walki

pododdziałów i oddziałów. Realizowane jest ono ogniem artylerii i śmigłowców bojowych. W bezpośrednim wsparciu ogniowym

moŜe być angaŜowana takŜe artyleria wsparcia ogólnego wykonując wzmocnienie ogniem.

Centrum (o ś rodek) dowodzenia - miejsce (rejon, obiekt) wydzielone na stanowisku dowodzenia, z którego funkcje

dowodzenia spełnia osobiście dowódca wraz z kierowniczymi osobami funkcyjnymi dowództwa.

Centrum komutacyjne, przeznaczone do zestawiania i rozłączania łączy dalekosięŜnych z przełoŜonym, sąsiadami i

podwładnymi oraz wewnątrz stanowiska dowodzenia.

Czołówka materiałowa - to zaopatrzenie (najczęściej amunicja i paliwa) wydzielone przez przełoŜonego wraz ze środkami

transportu do wsparcia procesu zaopatrywania podwładnego. Jej dysponentem jest ten, kto ją zorganizował.

Dekontaminacja - proces polegający na zapewnieniu bezpieczeństwa dowolnej osobie, obiektu lub obszaru przez absorpcję,

zniszczenie, neutralizację, unieszkodliwienie albo usunięcie środków chemicznych lub biologicznych, albo przez usunięcie

środka radioaktywnego przylegającego do nich lub znajdującego się wokół nich.

Desant morski - to operacja wojsk lądowych lub piechoty morskiej przetransportowanych drogą morską w celu zajęcia odcinka

wybrzeŜa zajętego przez przeciwnika.

Dowodzenie - to całokształt celowej działalności dowódcy i jego organów dowodzenia realizowanej w ramach określonego

systemu dowodzenia, zapewniającej wysoką gotowość bojową i właściwe przygotowanie wojsk do najlepszego osiągnięcia

celów walki, bitwy lub operacji oraz kierowanie wojskami w czasie jej prowadzenia. Dowodzenie jest szczególnym rodzajem

kierowania ze względu na strukturę organizacyjną sił zbrojnych i specyfikę realizowanych przez nie zadań, zwłaszcza w

warunkach działań wojennych.

Dowództwo - zespół osób funkcyjnych i komórek organizacyjnych, przy których pomocy dowódca dowodzi podległymi

wojskami (jednostkami).

Działania bojowe - to uderzenia na wojsk przeciwnika bądź odparcie jego uderzeń. Ich rezultatem jest doprowadzenie do

rozbicia (obezwładnienia) wojsk przeciwnika oraz opanowanie określonego rejonu lub utrzymania własnego.

Działania dywersyjne - to akcje specjalne na zapleczu lub tyłach wojsk przeciwnika prowadzone przez odpowiednio

zorganizowane i przygotowane zespoły ludzi lub pododdziały wojsk, tzw. pododdziały specjalne lub oddziały partyzanckie -

głównie w celu zdezorganizowania Ŝycia politycznego i administracyjno-gospodarczego w kraju nieprzyjaciela i osłabienia jego

potencjału militarnego, a takŜe dla utrudnienia mu prowadzenia działań na froncie i obniŜenia wartości moralnej i bojowej jego

wojsk. Akcje specjalne wykonywane w ramach działań dywersyjnych skierowane są przede wszystkim przeciwko aparatowi

władzy administracyjno-państwowej przeciwnika, jego komunikacji, transportom wojskowym, waŜnym obiektom przemysłowym i

politycznym, środkom i systemom radioelektronicznym, wojskom itp.

Działania operacyjne to działania zgrupowań róŜnych rodzajów sił zbrojnych i rodzajów wojsk podejmowane dla osiągnięcia

celu strategicznego podczas pokoju, kryzysu i wojny. Do działań operacyjnych zalicza się operacje realizowane w trakcie wojny

i wojskowe operacje pokojowe oraz pogotowie i przegrupowanie operacyjne. Działania te prowadzone są przez związki

operacyjne, a w określonych warunkach równieŜ taktyczne (oddziały).

Dziennik działa ń bojowych - jeden z dokumentów sprawozdawczo-informacyjnych, w którym zapisywane są w sposób

chronologiczny najwaŜniejsze wydarzenia związane z przygotowaniem i prowadzeniem działań. Na stanowisku dowodzenia

dziennik ten prowadzony jest przez dyŜurnego operacyjnego oraz wyznaczonych oficerów poszczególnych komórek

funkcjonalnych stanowiska dowodzenia.

Ewakuacja medyczna - to wyniesienie (wywiezienie) rannych i chorych z rejonu działań bojowych oraz dostarczenie ich do

punktów opatrunkowych (szpitali).

Ewakuacja techniczna - to wymuszone przemieszczenie niezdatnego do uŜycia lub pozostawionego sprawnego uzbrojenia i

sprzętu wojskowego z obszaru zagroŜonego na inne miejsce oraz z połoŜeń nienaturalnych (przewrócenie, zatopienie,

ugrząźnięcie) w połoŜenie uŜytkowe.

Funkcje dowodzenia - kompleks zadań i przedsięwzięć zakładanych lub rzeczywistych, realizowanych w ramach dowodzenia.

Do zasadniczych funkcji dowodzenia zaliczane jest planowanie, organizowanie, przewodzenie (praca z ludźmi, motywowanie) i

kontrolowanie. Natomiast do funkcji uzupełniających zaliczone jest decydowanie, koordynowanie i informowanie.

Funkcyjny - pełniący jakąś funkcję, odpowiadający jakimś potrzebom.

Graficzny dokument dowodzenia - rozkazy, zarządzenia, meldunki, sprawozdania i inne dokumenty sporządzane na mapie

topograficznej lub podkładowej, folii lub kalce w formie schematu, szkicu, grafiku, wykresu lub tabeli.

Grupa minowania i niszcze ń (GMN) - w działaniach bojowych tworzona doraźnie z pododdziałów saperów lub minowania,

file://C:\!!!download2\asg\'\polska_terminologia_taktyczna.htm

2010-04-14

Page 2 of 8

przeznaczona do minowania pośpiesznego i wykonywania niszczeń zaporowych wzdłuŜ dróg na kierunkach włamania wojsk

pancernych przeciwnika.

Grupa toruj ą ca (GT) - jest doraźnie organizowana z pododdziału saperów (druŜyny saperów) przydzielonej do pododdziału

zmechanizowanego (czołgów) - niekiedy wzmocniona sprzętem torującym (czołgi z trałami, mosty towarzyszące, maszyny do

prac ziemnych i drogowych) o przeznaczeniu podobnym jak OT.

Informacja - kaŜdy czynnik, dzięki któremu odbierający go obiekt (np. człowiek, organizm Ŝywy, organizacja, urządzenie

automatyczne itp.) moŜe polepszać swoją znajomość otoczenia i bardziej sprawnie przeprowadzać celowe działania.

In Ŝ ynieryjny patrol rozpoznawczy (IPR) - organizowany w sile druŜyny wydzielonej ze składu pododdziałów rozpoznania

inŜynieryjnego, a takŜe z elementów ugrupowania wojsk inŜynieryjnych (OZap, OZR, OInŜ.). InŜynieryjny patrol rozpoznawczy

prowadzi rozpoznanie dla potrzeb ZT, oddziałów i pododdziałów wojsk lądowych, a takŜe w celu powzięcia decyzji do

wykonania zadań inŜynieryjnych. Mogą one równieŜ być włączane w skład organów rozpoznawczych innych rodzajów wojsk.

In Ŝ ynieryjny posterunek fotografowania (IPF) - organizowany w składzie dwóch-trzech zwiadowców, wyposaŜonych w

niezbędny sprzęt fotograficzny do wykonywania zdjęć obiektów znajdujących się głównie po stronie przeciwnika.

In Ŝ ynieryjny posterunek obserwacyjny (IPO) - organizowany w warunkach stabilizacji działań przede wszystkim w obronie, w

sile druŜyny (minimum dwóch- czterech Ŝołnierzy) zwiadowców i rozmieszczany w punktach terenowych, umoŜliwiających

obserwację terenu i poczynań inŜynieryjnych przeciwnika.

Jednostka kalkulacyjna - to określona ilość środków bojowych i materiałowych ustalona na jeden egzemplarz uzbrojenia i

sprzętu wojskowego lub dla jednego Ŝołnierza wykorzystywana w procesie planowania zaopatrywania wojsk.

Jednostka napełnienia - to ustalona ilość paliw, olejów, smarów i płynów specjalnych na pojazd mechaniczny, statek

powietrzny, rakietę, okręt i agregat.

Jednostka ognia - to: 1) ustalona normami ilość środków bojowych przypadająca na jednostkę uzbrojenia, pojedynczego

Ŝołnierza lub jednostkę organizacyjną; 2) określona średniodobowa norma zaopatrzenia w amunicję.

Klasy zaopatrzenia - to jego podział wg asortymentu, przeznaczenia i wartości uŜytkowej.

Komendant stanowiska dowodzenia - to oficer odpowiedzialny za ochronę, obronę i maskowanie stanowiska dowodzenia,

utrzymanie ustalonego porządku i organizację regulacji ruchu w rejonie rozmieszczenia stanowiska dowodzenia oraz za

terminowe urządzenie miejsc pracy i odpoczynku obsady danego stanowiska. Kieruje on realizacją wszystkich przedsięwzięć

związanych z rozwijaniem, zwijaniem i przemieszczaniem stanowiska dowodzenia.

Komórka organizacyjna - zespół lub grupa osób dowództwa realizujących wspólnie określone zadania, spełniająca określone

funkcje.

Komplet - to ustalona tabelami naleŜności ilość i rodzaj środków materiałowych dla jednego Ŝołnierza, jednostkę uzbrojenia i

sprzętu wojskowego lub pododdziału (oddziału).

Koordynacja - uporządkowane współdziałanie elementów pewnej całości, zharmonizowanie, uzgodnienie wzajemnego

działania.

Kryptonim - 1) określenie słowne, słowno-cyfrowe lub inne, stanowiące umowną nazwę węzła łączności, radiostacji lub

jednostki wojskowej, stosowane w korespondencji w celu zamaskowania nazwy (lub przynaleŜności) rzeczywistej; 2) umowna

nazwa programów, planów operacji, ćwiczeń wojskowych itp.

Linia (rubie Ŝ ) rozwini ę cia - występuje 1) w działaniach lądowych jako linia koordynacji wyjścia poszczególnych elementów

nacierających; 2) w działaniach desantowo-morskich, odpowiednio zaznaczona w morzu linia koordynacyjna ułatwiająca

pojazdom lądowanie na wyznaczonych plaŜach o wyznaczonym czasie.

Linia kontaktu bojowego - ogólne połoŜenie jednostek bojowych przeciwstawnych stron walczących.

Linia koordynacji działa ń - to linia faz operacji do kontroli i koordynacji działań wojskowych, zwykle powiązania z cechami

terenu rozciągającego się w poprzek strefy działania.

Linia koordynacji rozpoznania i izolowania - jest to linia rozgraniczająca obszar odpowiedzialności dowódcy korpusu w

działaniach bojowych i jego kompetencji do ustalania obiektów i celów działania sił powietrznych, bezpośrednio wpływających

na prowadzenie działań bojowych przez siły lądowe. Linia ta rozdziela wojska pierwszego rzutu operacyjnego przeciwnika od

podchodzących głębi jego sił wzmocnienia.

Linia koordynacji wsparcia ogniowego - jest to linia wyznaczona w ugrupowaniu przeciwnika, rozgraniczająca uŜycie

naziemnych i powietrznych środków wsparcia ogniowego. Wyznacza się ją na szczeblu korpusu, stosownie do zasięgu środków

naziemnych i strefy działania lotnictwa. Powinna być łatwa do rozpoznania z powietrza. UŜycie lotnictwa przed tą linią wymaga

ścisłego uzgodnienia z ogniem środków naziemnych, natomiast poza tą linią nie wymaga synchronizacji z naziemnymi środkami

wsparcia.

Linia ł ą czno ś ci - linia telekomunikacyjna ? zespół urządzeń łączności słuŜących do przekazywania informacji na odległość,

rozmieszczonych wzdłuŜ określonej trasy. Linie łączności tworzą na danym obszarze sieć linii łączności.

Linia mi ę dzyw ę złowa - zespół środków łączności sprzęŜonych z określoną przestrzenią (teletransmisyjne linie łączności, linie

poczty polowej) umoŜliwiające przesyłanie sygnałów elektrycznych i przesyłek pocztowych.

file://C:\!!!download2\asg\'\polska_terminologia_taktyczna.htm

2010-04-14

Page 3 of 8

Linia przej ę cia odpowiedzialno ś ci - to linia kontrolna najlepiej zgodna z łatwymi do określenia cechami terenu, na której

odpowiedzialność za prowadzenie działań bojowych zostaje przekazana od jednej jednostki do drugiej.

Linia skoordynowanego ognia - jest to linia wyznaczona w ugrupowaniu przeciwnika, przed którą naziemne środki raŜenia

mogą wykonywać ogień zgodnie z zamiarem ich dowódców bez dodatkowej koordynacji. UŜycie środków raŜenia wyŜszego

przełoŜonego przed tą linią wymaga uzgodnienia z odpowiednim szczeblem dowodzenia. Ustala się ją dla dywizji i brygady, a w

razie potrzeby równieŜ w batalionie.

Linie rozgraniczenia (granice) - linia rozgraniczająca obszary odpowiedzialności sąsiednich jednostek.

Logistyka wojskowa - 1) dział sztuki wojennej o planowaniu, organizowaniu i realizacji dostaw zaopatrzenia i świadczenia

usług zapewniających wojskom skuteczne szkolenie i prowadzenie działań; 2) dziedzina wiedzy o procesie zarządzania

łańcuchem dostaw zaopatrzenia i świadczeniu usług dla wojsk oraz dowodzeniu jednostkami logistycznymi.

Ładowno ść transportu - to maksymalna masa lub objętość ładunku, jaki moŜna załadować na dany środek transportu.

RozróŜnia się ładowność nominalną, wynikającą z nośności środka transportowego oraz ładowność uŜytkową, ograniczoną

warunkami technicznymi pojazdu (np. docieranie pojazdu, trudne warunki terenowe) lub współczynnikiem ładowności danego

ładunku.

Manewr ogniem - polega na przenoszeniu wysiłku ogniowego z jednego kierunku na inny, stosownie do zaistniałych potrzeb

pola walki oraz na ześrodkowaniu ognia do jednoczesnego lub kolejnego raŜenia najwaŜniejszych celów, a takŜe podziale przy

raŜeniu róŜnych celów w jednym czasie. Manewr ogniem moŜliwy jest w granicach maksymalnego i minimalnego zasięgu

środków ogniowych, przy jego wykonaniu uwzględnia się najbardziej efektywne odległości strzelania.

Manewr operacyjny - to zorganizowane i celowe przemieszczenie całości lub części związku operacyjnego (związku

taktycznego) na kierunku strategicznym lub operacyjnym dla wykonania kolejnych zadań lub osiągnięcia celu operacji. Celem

manewru operacyjnego moŜe być utworzenie nowego zgrupowania operacyjnego, rozwinięcie powodzenia, przeprowadzenie

działań na innym kierunku, stoczenie bitwy spotkaniowej.

Manewr po liniach wewn ę trznych - nazywany manewrem przed bitwą, to dąŜenie do stworzenia przewagi miejscowej nad

rozdzielonymi częściami sił przeciwnika. Jej uzyskanie jest wstępnym warunkiem pomyślnego rozstrzygnięcia starcia z

przewaŜającym przeciwnikiem.

Manewr po liniach zewn ę trznych - to najskuteczniejsza i zarazem najtrudniejsza forma manewru operacyjnego. Jest to

oskrzydlenie dwustronne w skali operacyjnej. Manewr taki umoŜliwia jednoczesne prowadzenie działań zaczepnych z wielu

kierunków. Siły koncentrowane są bezpośrednio przed rozstrzygającą bitwą.

Manewr taktyczny to uŜycie wojsk w walce poprzez ruch w kombinacji z ogniem lub moŜliwościami ogniowymi w celu

osiągnięcia przewagi nad przeciwnikiem.

Manewr zwi ą zkami taktycznymi , oddziałami i pododdziałami wojsk rakietowych i artylerii polega na jednoczesnym lub

kolejnym ich przemieszczaniu (przegrupowaniu) w celu przyjęcia dogodnego ugrupowania bojowego i osiągnięcia gotowości

ogniowej do wykonania zadań wsparcia ogniowego.

Monitoring ska Ŝ e ń - ciągła obserwacja i analiza zmian zachodzących w sytuacji chemicznej i radiacyjnej w określonym

obszarze odpowiedzialności lub działań bojowych wojsk.

Morska operacja desantowa - to wspólna operacja sił lądowych i morskich, wspierana przez siły powietrzne prowadzona w

celu wysadzenia wojsk na odcinku wybrzeŜa zajmowanym przez przeciwnika lub ewakuowania wojsk lądowych drogą morską.

Norma zaopatrzenia - to ilość środków bojowych i materiałowych wyraŜona w jednostkach miary lub kalkulacyjnych obliczona

dla jednego uŜytkownika, na jeden egzemplarz uzbrojenia, sprzętu wojskowego lub jednostkę organizacyjną.

Norma zu Ŝ ycia - to wskaźnik określający ilość niezbędnych środków bojowych i materiałowych zapewniającą eksploatację

uzbrojenia i sprzętu wojskowego lub działanie jednostek organizacyjnych wojska, obliczonych na jednostkę odniesienia (np. na

kilometr przebiegu samochodu, czołgu, godzinę lotu, jednego Ŝołnierza, wykonanie zadania itp.).

Obrona - to zamierzony lub wymuszony rodzaj walki prowadzony po to, aby zapobiec opanowaniu przez wojska przeciwnika

terenu i uniemoŜliwienie mu realizacji zakładanych celów, stwarzając w ten sposób warunki do działania zaczepnego.

Obrona przeciwlotnicza wojsk lądowych jest częścią obrony powietrznej ukierunkowaną na niszczenie i obezwładnianie

lotnictwa przeciwnika w powietrzu.

Oddział toruj ą cy (OT) - jest organizowany w razie potrzeby w związku taktycznym i oddziale z pododdziału saperów (plutonu

saperów), niekiedy wzmocnionego siłami innych pododdziałów wojsk inŜynieryjnych. Przeznaczony jest do wykonywania

przejść w zaporach inŜynieryjnych przeciwnika oraz zawałach i zniszczeniach napotkanych przez pierwszorzutowe oddziały

zmechanizowane (pancerne) na kierunkach uderzeń. Oddział torujący wyposaŜa się najczęściej w sprzęt do wykonywania

przejść w zaporach minowych, mosty towarzyszące, maszyny do prac ziemnych i drogowych.

Oddział zabezpieczenia ruchu (OZR) - stanowi doraźnie tworzony element ugrupowania bojowego wojsk. Przeznaczony jest

do przygotowania i utrzymania dróg w marszu i działaniach zaczepnych zapewniających manewr elementami ugrupowania

bojowego (marszowego) oraz dowóz i ewakuację sprzętu i materiałów. Istotą jego działania jest pośpieszna odbudowa

nawierzchni i obiektów drogowych na nakazanej drodze, umoŜliwiającej przemarsz określonego elementu ugrupowania

(oddziału, pododdziału). Trzonem oddziału zabezpieczenia ruchu jest pododdział drogowo-mostowy. Ponadto moŜe być

wzmocniony innymi pododdziałami wojsk inŜynieryjnych (saperów, przeprawowymi, pontonowymi).

Oddział zaporowy (OZap) - to etatowy lub doraźnie tworzony element ugrupowania bojowego (związku taktycznego, oddziału)

lub operacyjnego wojsk we wszystkich rodzajach działań taktycznych i operacyjnych. Przeznaczony jest do minowania

manewrowego, stosując mechaniczny lub narzutowy sposób ustawiania min przeciwpancernych oraz do wykonywania niszczeń

file://C:\!!!download2\asg\'\polska_terminologia_taktyczna.htm

2010-04-14

Page 4 of 8

na kierunkach zagroŜenia oddziałami pancernymi przeciwnika. Utworzony jest z pododdziałów minowania lub saperów,

wykorzystuje najczęściej transportery opancerzone z urządzeniami do zakładania min przeciwpancernych lub w samobieŜne

ustawiacze min. Niekiedy oddział zaporowy moŜe zakładać pola minowe z samochodów terenowych lub śmigłowców. W

działaniach taktycznych moŜe współdziałać z odwodem przeciwpancernym.

Odprawa decyzyjna - forma odprawy słuŜbowej, w której uczestniczą szefowie (kierownicy) komórek organizacyjnych

(funkcjonalnych), organizowana w celu przedstawienia dowódcy moŜliwych wariantów działania wraz z uzasadnieniem podjęcia

przez dowódcę decyzji i na jej podstawie sformułowanie zamiaru. Efekt końcowy odprawy decyzyjnej stanowi podstawę do

opracowania planu operacji (walki). Odprawę decyzyjną prowadzi dowódca.

Odprawa koordynacyjna - forma odprawy słuŜbowej, w której uczestniczą szefowie (kierownicy) komórek organizacyjnych

(funkcjonalnych), organizowana w zaleŜności od potrzeb, dla omówienia waŜnego problemu, np. zmiana sytuacji,

wprowadzenie w nowe zadanie itp. Prowadzi ją szef sztabu.

Odprawa słu Ŝ bowa - zebranie Ŝołnierzy (pracowników cywilnych) zwoływane w celu przekazania pewnych informacji lub

rozkazów, wydania zarządzeń, wysłuchania ich sprawozdań lub bezpośredniego omówienia waŜnych spraw. Odprawę prowadzi

dowódca (szef), który ją zarządził lub wyznaczony przez niego Ŝołnierz. MoŜe przyjąć formę informowania operacyjnego,

odprawy koordynacyjnej i odprawy decyzyjnej.

Odwód in Ŝ ynieryjny (Oin Ŝ ) - element ugrupowania bojowego wojsk, składający się z pododdziałów wojsk inŜynieryjnych

przygotowanych do wykonywania typowych prac inŜynieryjnych w ramach danego rodzaju działań bojowych, wynikłych w toku

walki lub do wzmocnienia podwładnych, a niekiedy takŜe w celu odtworzenia innych elementów ugrupowania wojsk

inŜynieryjnych.

Oficer ł ą cznikowy - oficer wyznaczony do wykonania określonych zadań lub nawiązania łączności z wyŜszym dowództwem

oraz dowództwami wojsk współdziałających i podległych. Oficerowi łącznikowemu zwykle wydziela się ruchome środki

dowodzenia.

Ogólne wsparcie ogniowe - to prowadzenie ognia do obiektów przeciwnika mających zasadniczy wpływ na realizację zadań

korpusu i dywizji. Obejmuje ono raŜenie sił i środków przeciwnika rozmieszczonych poza strefą bezpośredniej styczności wojsk

(poza ugrupowaniem batalionów pierwszego rzutu przeciwnika) ? głównie środków ogniowych, elementów systemu dowodzenia

i zaopatrywania oraz innych waŜnych obiektów. Zadania te realizują środki ogniowe, będące w bezpośredniej dyspozycji

dowódcy korpusu (dywizji). Stosownie do rodzajów obiektów, głębokości ich rozmieszczenia oraz zaangaŜowanych środków

ogniowych (szczebla dowodzenia) w ogólnym wsparciu ogniowym wyróŜnia się wsparcie ogniowe realizowane w wymiarze

operacyjnym oraz w wymiarze taktycznym.

Operacja - to zespół róŜnorodnych działań związków operacyjnych rodzajów sił zbrojnych lub specjalnie wydzielonych

zgrupowań dla osiągnięcia celu strategicznego (operacyjnego). Obejmuje skoordynowane czasowo i przestrzennie działania

realizowane przed starciem zbrojnym, bitwy (walki) oraz działania po bitwie (walce) w czasie pokoju, kryzysu i wojny. Bitwy

(walki) oraz działania wchodzące w skład operacji, mogą być skoordynowane czasowo i przestrzennie lub teŜ prowadzone

niezaleŜnie od siebie.

Operacja obronna - to starcie zbrojne z przeciwnikiem, prowadzone przez wojska na lądzie i w powietrzu w róŜnym miejscu i

czasie w celu załamania natarcia zgrupowań uderzeniowych przeciwnika i utrzymania zajmowanego obszaru. Celem operacji

obronnej moŜe być równieŜ zyskanie czasu i stworzenie warunków do uŜycia głównej części sił zbrojnych. W zaleŜności od

sposobu osiągnięcia celu operacja obronna moŜe mieć formę operacji pozycyjnej (stałej) lub manewrowej (ruchowej). Gdy

celem operacji jest pozbawienie przeciwnika ogólnej przewagi przez uchylenie się od rozstrzygającej bitwy i przejście do obrony

na rubieŜy w głębi, wówczas operacja taka przybiera charakter operacji opóźniającej.

Operacje poł ą czone - to operacje, w których biorą udział elementy co najmniej dwóch rodzajów sił zbrojnych, zgodnie z

zasadą pełnej integracji sił biorących w niej udział. Są to działania planowane i realizowane przez jednego dowódcę, a

dowodzenie tą operacją sprawuje dowódca z tego rodzaju sił zbrojnych, który spełnia w niej główną rolę.

Operacje sojusznicze - to operacje prowadzone pod jednolitym dowództwem przez wojska dwóch lub więcej państw.

Operacja zaczepna - starcie zbrojne z przeciwnikiem prowadzone w celu rozbicia jego wojsk i opanowania zajmowanego przez

niego obszaru. Operacje zaczepne mogą być prowadzone w ramach obrony strategicznej, na własnym terytorium lub w ramach

sojuszniczych operacji połączonych NATO, w formie przeciwuderzenia lub przeciwnatarcia.

Organ dowodzenia - to wyodrębniony, pod względem strukturalnym i funkcjonalnym, zespół o charakterze dowódczo-

sztabowym powołany do przygotowania i zabezpieczenia realizacji decyzji dowódcy.

Organizacja współdziałania - jest to koordynacja działań wojsk na rzecz tych sił (elementów ugrupowania bojowego,

operacyjnego), które działają w punkcie cięŜkości. Jest to takŜe zsynchronizowanie wykonywania kolejnych zadań w ścisłym

powiązaniu z moŜliwymi wariantami działania przeciwnika.

Pogotowie operacyjne - obejmuje róŜnorodne działania mające na celu podwyŜszanie, utrzymywanie i odtwarzanie zdolności

oraz gotowości bojowej. Realizowane moŜe być w okresie pokoju, kryzysu i wojny. W okresie poprzedzającym konflikt zbrojny

moŜe obejmować utrzymywanie gotowości bojowej w miejscu stałej dyslokacji, osiąganie wyŜszych stanów gotowości bojowej

oraz rozwijanie mobilizacyjne i operacyjne. W czasie działań wojennych pobyt w rejonach ześrodkowania (wyjściowych,

odtwarzania zdolności bojowej) oraz osłonę operacyjną na kierunkach biernych.

Polowe ś rodki ł ą czno ś ci - środki łączności umieszczone na środkach mobilnych i rozwijane w polowym systemie łączności.

Potencjał logistyczny wojsk - to zapasy zaopatrzenia oraz moŜliwości wykonawcze wojskowych jednostek i urządzeń

logistycznych, a takŜe zasoby terenowej infrastruktury logistycznej, które mogą być wykorzystane w zabezpieczeniu

file://C:\!!!download2\asg\'\polska_terminologia_taktyczna.htm

2010-04-14

Page 5 of 8

logistycznym wojsk. RozróŜnia się potencjał materiałowy, techniczny, medyczny, transportowy, a takŜe potencjał infrastruktury

terenowej.

Pozycje obrony - pas (odcinek) terenu przygotowany do prowadzenia walki obronnej. Pozycja obrony obejmuje kilka

batalionowych rejonów obrony rozbudowanych systemem punktów oporu powiązanych ze sobą ogniem i zaporami

inŜynieryjnymi.

Procedura - unormowany przepisami, zwyczajami sposób prowadzenia, załatwiania jakiejś sprawy; tok, tryb, przebieg czegoś.

Przeciwnatarcie - to forma operacji zaczepnej przygotowywanej w toku działań obronnych. Polega ono na przejściu do działań

zaczepnych większości sił prowadzących dotychczas operację obronną, a jego celem jest rozbicie głównego zgrupowania wojsk

przeciwnika, odzyskanie utraconego obszaru i przejęcie inicjatywy strategicznej. Przejście do przeciwnatarcia oznacza zmianę

dotychczasowego charakteru prowadzonych działań.

Przeciwuderzenie - forma działań zaczepnych prowadzonych w toku operacji obronnej w celu rozbicia przeciwnika, który się

włamał w głąb obrony, odzyskania utraconego obszaru oraz odtworzenia w całości lub części pierwotnego połoŜenia.

Przeciwuderzenie kończy się z zasady przejściem do obrony na opanowanej rubieŜy, a w sprzyjających warunkach przejściem

do przeciwnatarcia.

Przedni skraj obrony - to przednia granica rozmieszczenia jednostek bojowych sił lądowych z wyjątkiem rejonów, w których

działają siły osłonowe lub blokujące, utworzona w celu koordynacji wsparcia ogniowego, obsadzenia pozycji lub kierowania

manewrami, wskazująca najbardziej wysunięte pozycje wojsk własnych w operacji wojskowej, w określonym czasie.

Przednia linia obrony - wytyczona w dogodnym terenie linia łącząca czołowe punkty oporu w nakazanym pasie (rejonie)

obrony. SłuŜy ona do koordynacji ognia i manewru. Od niej rozpoczyna się głębokość obrony.

Przegrupowanie operacyjne - to zmiana ugrupowania lub obszaru rozmieszczenia związku operacyjnego. Dokonywane moŜe

być w granicach zajmowanego obszaru (przegrupowanie sił z kierunków biernych w rejon głównego wysiłku) lub do innego

obszaru, na inny kierunek. Szczególnym rodzajem przegrupowania jest rozwinięcie operacyjne, czyli przyjęcie ugrupowania do

pierwszej operacji.

Przydział artylerii - polega na przekazaniu określonych jednostek artylerii dowódcom ogólnowojskowym niŜszego szczebla na

okres wykonywania określonego zadania operacyjnego (bojowego). Dowódca ogólnowojskowy dowodzi artylerią przydzieloną

na takich samych zasadach jak artylerią organiczną. Przydział artylerii ? zmiana jej podporządkowania wymaga najczęściej

dokonania manewru wyznaczonymi związkami taktycznymi (oddziałami, pododdziałami). Niekiedy przydział moŜe nosić

charakter czasowy, ograniczony do wykonania niektórych zadań taktycznych (ogniowych), bez konieczności (prawa)

przemieszczenia artylerii. Dotyczy to przekazania, zgodnie z decyzją wyŜszego przełoŜonego, artylerii wojsk broniących się,

wojskom przechodzącym do działań zaczepnych na tym samym kierunku. Wówczas artyleria przydzielona czasowo wykonuje

zadania taktyczne i ogniowe według decyzji tego dowódcy, któremu została podporządkowana, ale tylko na zasięg ognia z

zajmowanego ugrupowania przy zuŜyciu wydzielonej amunicji.

Punkt ci ęŜ ko ś ci - to ześrodkowanie w określonym miejscu i czasie takich sił i środków raŜenia, bądź samego raŜenia, które

umoŜliwią osiągnięcie zakładanego celu operacji (walki).

Punkt kontaktowy - w działaniach lądowych łatwy do zidentyfikowania punkt w terenie, w którym dwie lub więcej jednostek

powinno nawiązać kontakt. W operacji powietrznej pozycja w której dowódca zadania nawiązuje łączność radiową z agencją

ruchu powietrznego.

Punkt kontrolny - 1) punkt określony przy pomocy geodezyjnych pomiarów terenowych, do którego dowiązany jest odpowiedni

punkt jako znacznik na mozaice znaków. 2) pozycja oznaczona bojom lub łodziom, samolotem, charakterystycznym obiektem

terenowym lub innym, której nadana jest nazwa lub numer i która wykorzystywana jest w nawigacji lub kontroli pozycji sztabów

powietrznych i morskich. 3) pozycja wzdłuŜ trasy marszu osadzana przez Ŝołnierzy w celu przekazywania informacji, instrukcji

związanych z regulacją ruchu lub zaopatrzeniem.

Punkt koordynacji działa ń - to wyznaczony punkt, w którym w przypadku podjęcia róŜnego typu działań bojowych sąsiadujące

jednostki, formacje muszą się skontaktować w celu koordynacji działań.

Punkt poł ą czenia - łatwy do zidentyfikowania punkt terenowy, gdzie wojska wycofujące się spotykają się z jednostkami wojsk

własnych. W przypadku gdy jedna z jednostek zajmuje stałe pozycje bojowe punkty połączenia wyznacza się na drogach

podejścia do rejonu/rubieŜy obrony bądź linii działania elementów ubezpieczenia. Punkt połączenia dla jednostek w ruchu

(przemieszczanie, natarcie, działania opóźniające) wyznacza się na granicy przejęcia odpowiedzialności a prowadzenia działań.

Punkt zwolnienia wypuszczenia w ruchu wojsk lądowych określony punkt na drodze, w którym elementy składowe kolumny

przechodzą z powrotem pod dowództwo swoich przełoŜonych, kontynuują marsz do swego właściwego miejsca przeznaczenia.

W transporcie powietrznym, punkt na ziemi nad, którym dokonywany jest zrzut pierwszego spadochroniarza lub elementu

ładunku.

Rejon kluczowy - to wyznaczony przez dowódcę obszar lub obiekt w pasie (rejonie) obrony, który decyduje o jej trwałości.

Jego utracenie powoduje, Ŝe nacierający uzyskuje przewagę lokalną. Jeśli jednak przeciwnik uchwyci go, obrońca powinien

dąŜyć wszelkimi sposobami do jego odzyskania.

Rejon oddziaływania - obszar geograficzny, w którym dowódca danego szczebla organizacyjnego jest w stanie wpłynąć

bezpośrednio na przebieg działań, wykorzystując posiadane siły i środki (będące pod jego dowództwem lub kierownictwem).

Rejon odpowiedzialno ś ci rozpoznawczej - rejon przydzielony dowódcy danego szczebla organizacyjnego, w którym jest on

zobowiązany do zapewnienia rozpoznania w ramach środków, jakimi dysponuje.

file://C:\!!!download2\asg\'\polska_terminologia_taktyczna.htm

2010-04-14

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: