Internetowa Baza Pomocy Studentów Psychologii - psychol
www.psychobaza.prv.pl
Odwiedź nas!
Przedmiot psychologii (dziedzina jej badań)
Układ: człowiek – otoczenie (społeczne, kulturowe, przyrodnicze itp.).
- Relacje pomiędzy podmiotem (aktywnym człowiekiem) a otoczeniem określają mechanizm zachowania się, a więc determinują dane zachowanie.
- Osobowości uczymy się na skutek socjalizacji, uwewnętrznienia (internalizacji) norm społecznych.
- Nasze spostrzeganie, uczucia i myślenie odnoszą się przede wszystkim do realnej rzeczywistości (ludzi i zjawisk otoczenia).
- Kierunek regulacji wzajemnych stosunków człowieka z otoczeniem zależy od obu stron układu.
- Standardy regulacji to pożądane stany otoczenia, podmioty lub relacji pomiędzy nimi.
Potrzeby biologiczne (popędy); zależne od homeostatów organizmu – częściowo wyuczone.
Normy społeczne (etyczne, obyczajowe, prawne).
Potrzeby psychologiczne (wyuczone) zależne od psych. standardów regulacji.
Chwilowe (aktualne) naciski: potrzeby, oczekiwania innych ludzi, zmiany przyrodnicze wymagające dostosowania.
1) Zapisane kodem (językiem) biologicznym w ośrodkowym układzie nerwowym (fizjologiczne stany organizmu rejestrowane np. w pniu mózgu); organizm poci się po zarejestrowaniu zbyt wysokiej temperatury.
2) Zapisane w postaci odruchów i nawykowych sposobów działania (należą do tzw. Pamięci proceduralnej); Adam stara się jeździć samochodem szybciej niż inni.
3) Zapisane w postaci sadów w naszym systemie poznawczym (są częścią tzw. Pamięci deklaratywnej); Ewa wie, że najlepsze dla niej są kameralne spotkania towarzyskie; w domu nie powinno być kotów.
- ich źródłem jest otoczenie społeczne.
- Znaczna ich część przenika do podmiotu w procesie wychowania i przekształca się w podmiotowe standardy regulacji; nie kradnij! – nie wezmę obcego pióra, chociaż go nie mam, nie zniósłbym wyrzutów sumienia.
- Otoczenie kształtuje człowieka, ale i on zmienia kształt otoczenia. Trwałe zmiany zachodzą przede wszystkim w zakresie środowiska.
- W psychologicznym sensie środowisko zawsze ma wyróżniony podmiot (jest czyjeś).
Środowisko – struktura elementów otoczenia człowieka tworząca funkcjonalną całość (system) np. szkoła, dzielnica, rodzina.
Rodzina:
Relacje:
1) Zależnościowe – syn potrzebuje rady ojca – jest od niego zależny.
2) Oddziaływania – córka słucha muzyki, którą także słyszy jej brat – muzyka oddziałuje na jego gust i kształtuje go.
3) Rodzaj środowiska określają elementy otoczenia człowieka; ludzie, środowisko społeczne lub wiodąca aktywność grupy; nauka, szkoła.
- Środowisko społeczne: najistotniejsze w rozwoju człowieka. Relacje w ich zakresie zależą od sposobu komunikowania się. Rodzaje komunikacji:
a) werbalna – Krzyś pyta Adama: „Która Godzina?”. Adam odpowiada, że wpół do komina! Ha, ha, ha!
b) Niewerbalna – Adam wzrusza ramionami, spogląda spod zmarszczonych brwi i odwraca się od Krzysia. Jest to po prostu mowa ciała.
4) Sposób komunikacji w rodzinie jest podstawą rozwoju i zdrowia psychicznego; terapia systemowa.
- spójność komunikatów werbalnych i niewerbalnych (podwójnie związane)
- zakres komunikowanych treści; intymność, przestrzeganie granic – przestrzeń fizyczna i psychiczna.
Komunikacja w rodzinie i innych środowiskach społecznych określają role przyjęte przez poszczególne osoby.
- rolę rodzica może pełnić w rodzinie dziecko (np. w rodzinie alkoholika).
- Ludzie wywierają nacisk na innych członków rodziny poprzez przyjmowanie ról („biedny kotek” : należy mi się pomoc; twardziel” : słuchaj mnie, ze mną nie zginiesz).
- Terapia: przez zmianę systemu (komunikacji, granic, pełnionych ról, etc.). Do tego na ogół nie wystarcza praca z jedną osobą (klientem), choć zmiana jednego elementu systemu zmienia cały system (uniezależnienie się uniemożliwia np. ojcu pełnienie roli ”twardziela”).
Tworzą je zarówno ludzie (dzieci, nauczyciele) jak i dobra kultury (pomoce szkolne, architektura budynku, etc.). o jego wyróżnieniu decyduje wiodąca aktywność – nauczanie i uczenie się.
- Klasa: podsystem szkoły
- jej strukturę poznajemy m. in. drogą socjometrii czyli wzajemnych wyborów do różnych dziedzin aktywności.
- rozpatrywana jako źródło lęków (tzw. nerwic szkolnych) akcentuje system relacji: nauczyciel – uczniowie a także program nauczania.
4
zwyczajny11