Konin.pdf

KONIN

Konin – miasto położone nad Wartą ma bogate tradycje historyczne.

Na mapach pojawiło się już w okresie imperium rzymskiego i zostało

zlokalizowane na słynnym Szlaku Bursztynowym jako osada handlowa. Być

może jest to sytuowana na tych mapach w połowie II w.n.e. przez geografa

i astronoma aleksandryjskiego Klaudiusza Ptolomeusza legendarna Seti-

dava , o którą toczy się dziś spór. Przemieszczały się tędy karawany kupieckie

żądne cennego na owe czasy słonecznego kruszcu jakim jest bursztyn.

Królewskie miasto Konin, położone na skrzy-

żowaniu traktów handlowych, prawa miejskie uzyskało

przed 1285 r. Jednak jego dzieje pisane są starsze

o parę dziesięcioleci. Wymieniono go, w dokładniej

nie datowanym, dokumencie książęcym z połowy

XIII stulecia, potwierdzającym nadanie wsi Lisiec dla

podkaliskiego klasztoru św. Wawrzyńca. Od XIV stulecia

Konin był stolicą powiatu i dekanatu w archidiakonacie

i archidiecezji gnieźnieńskiej, także ważnym ośrodkiem

rzemiosła i handlu oraz centrum rozległego klucza dóbr

królewskich. Jako siedziba starosty niegrodowego jego

gospodarcza przeszłość łączy się z dziejami wielu miast

i wsi na terenie historycznej Wielkopolski i pozostaje

również w silnych związkach z królewskim dworem na

Wawelu oraz w Warszawie.

Przez stulecia miasto było miejscem pobytu

Szkotów. Zamieszkiwali tu także Niemcy, Rosjanie, Żydzi,

Ormianie, Białorusini, Czesi, Gruzini, przedstawiciele

innych narodów. Konin – jak można rzec – był Miastem

Narodów Europy .

Zachowane zabytki sztuki tylko w niewielkim stop-

niu odzwierciedlają te europejskie powiązania miasta.

Najstarszy okres istnienia Konina jako osady zamyka się roczną

datą 1331, powiązaną z wielką rejzą krzyżacką, która zniszczyła miasto

wraz z istniejącym tu grodem. Po zawarciu pokoju kaliskiego w 1343 r., król

Kazimierz przystąpił do odbudowy Konina, który w części opasano murem

miejskim i powiązano go z zamkiem, istniejącym w formie ruiny do począt-

ków XIX w. O funkcjonowaniu tutejszego kościoła parai alnego dowiadujemy

Słup Koniński

się z dokumentu z 1357r. Od ósmej dekady XIV stulecia coraz częściej w źród-

łach pojawiają się przedstawiciele władz miejskich, w tym burmistrz, rajcy,

ławnicy, wójtowie.

Konin stał się centrum jednej z najbogatszych królewszczyzn

– starostwa niegrodowego, obejmującego miasto wraz z przyległymi wsiami.

Istotnym momentem dziejowym było powstanie powiatu konińskiego.

Jako stolica nowej jednostki administracyjnej państwa, stał się siedzibą

sądów ziemskiego i grodzkiego. W bliżej

niewyjaśnionych okolicznościach Konin zos-

tał centrum rozległego terytorialnie dekanatu,

który wchodził w skład archidiakonatu

gnieźnieńskiego w dawnej archidiecezji

gnieźnieńskiej.

Z powstaniem miasta

wiąże się legenda:

Książę Leszek polując w nieprze-

bytych borach zapędził się samotnie za

jeleniem, gubiąc przyboczną drużynę. Gdy

zmęczony siadł pod drzewem, podeszli do

niego półdzicy smolarze leśni, a widząc

bogaty strój, postanowili go obrabować.

Leszek bronił się i powoływał na swą nie-

tykalność książęcą. Lecz smolarzenie tylko

o nietykalności, ale nawet o istnieniu księcia

nie słyszeli. Leszek groził swą drużyną,

lecz smolarze śmiali się, twierdząc, że

tych borów nikt nie przebył. Przewrócili księcia i poczęli go obdzierać z szat.

Wtem dał się słyszeć tętent koni. Tak książę jak i smolarze byli przekonani, że

nadciąga drużyna. Napastnicy rzucili łupy i zbiegli. Książę nie chcąc się poka-

zać w tym stanie, szybko ubrał się. Gdy krzyknął, tętent ustał, a potem zaczął

się oddalać. Jak się okazało, nie była to drużyna książęca, lecz tabun koni,

pasący się na leśnych polanach, spłoszony przez jakiegoś drapieżcę. Książę

wdzięczny zwierzętom, które przypadkowo uratowały mu życie, postanowił

założyć miasto i nazwać je Koninem, a w herbie umieścić konia.

Plac Wolności

Synagoga

Plac Zamkowy

Plac Wolności

W 2000 r. w bruk Placu Wolności

wmurowano tablice z herbami miast

partnerskich Konina.

Akmene

(Litwa)

Briańsk (Rosja)

Czerniowce

(Ukraina)

Dobele

(Łotwa)

Herne (Niemcy)

Henin - Beaumont

(Francja)

Karłowo

(Bułgaria)

Santa Susana

(Hiszpania)

Sundsvall

(Szwecja)

Ungheni

(Mołdowa)

Wakeield

(Wielka Brytania)

Miasta współpracujące

Joniskis (Litwa)

Urząd Miasta Konina

Plac Wolności

Niegdyś, w czasach średniowiecznych Plac

Wolności funkcjonował jako rynek. Do czasu pożaru

w roku 1707, na środku placu stał gotycki ratusz.

Kamienice otaczające starówkę pochodzą ze schyłku

XVIII i połowy XIX w, reprezentują głównie styl

klasycystyczny. Już wówczas sam rynek jak i ulice

do niego prowadzące były wybrukowane. W 2000 r.

wmurowano w bruk rynku tablice z herbami miast

partnerskich Konina.

Główną arterią średniowiecznego miasta

był trakt łączący Kalisz z Toruniem. Z zachodnio-

północnego rogu placu, biegnie w stronę północną

droga prowadząca do Mostu Toruńskiego. W śred-

niowieczu w tym miejscu między nim a placem stała

Brama Toruńska. W drugiej połowie XIX w., między

rzeką a gmachem dawnego starostwa wybudowano

cerkiew prawosławną. Zniszczona podczas I wojny

światowej, została rozebrana ostatecznie w 1924 r.

Plac Wolności

Budynek starego starostwa

Przy północnej pierzei Placu Wolności stoi okazały budynek dawnego

starostwa z 1828 r. Dwukondygnacyjny, pokryty dachem naczółkowym,

o wyraźnych cechach klasycystycznych, budynek wybudowany został dla

Komisarza Obwodu Konińskiego. Po likwidacji obwodów w 1837 r. mieściła

się tam siedziba rosyjskiego naczelnika powiatu. Budynek zawsze pełnił rolę

obiektu administracyjnego. Od czasu odzyskania niepodległości w 1918 r. do

1975 r. urzędowały tu władze powiatowe. Od 1996 r. w odrestaurowanym

budynku mieści się Urząd Miasta.

Dom Zemełki.

Najstarszy murowany obiekt mieszczański w Koninie był wzniesiony

na przełomie XVI/XVII w. Obecny wygląd domu jest wynikiem przebudowy

przeprowadzonej na przełomie XIX i XX w. W południowo-zachodniej części

parteru zachowała się izba kryta sklepieniem kolebkowo - krzyżowym.

Przelotowa sień wraz z dwiema piwnicami kryte są sklepieniami beczkowymi.

Fundator kamienicy Jan Zemełka urodził się w 1539 roku i był jednym z naj-

znamienitszych mieszczan Konina.

Dom Zemełki

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: