młodzież a UE programy edukacyjne.doc

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl

Młodzież w unii europejskiej –programy edukacyjne UE dla młodzieży

                            Politykę Unii Europejskiej w zakresie spraw młodzieży, edukacji i kształcenia zawodowego reguluje Traktat z Maastricht w art. 126,127,308. Wymienione artykuły Traktatu odnoszą się do popierania przez Wspólnoty Europejskie współpracy w dziedzinie edukacji, wspierania działań państw z zakresu organizacji systemów kształcenia, przy uwzględnianiu ich różnorodności kulturowej i językowej.

Według postanowień Traktatu z Maastricht działania Unii Europejskiej mają na celu:

v     obecność idei europejskiej w edukacji młodzieży,

v     upowszechnianie języków państw członkowskich,

v     popieranie wymiany studentów i nauczycieli,

v     uznawanie na uczelniach dyplomów i okresów studiów,

v     rozwój współpracy między ośrodkami kształcenia,

v     rozwój kształcenia ustawicznego.
 

Podobnie jak wszystkim obywatelom Unii Europejskiej młodzieży w krajach członkowskich przysługuje:

v     prawo swobodnego podróżowania,

v     prawo osiedlania się i podejmowania pracy na terenie UE,

v     możliwość wybierania i bycia wybranym do Parlamentu Europejskiego (po osiągnięciu pełnoletności).

              Państwa Unii wzajemnie uznają swoje świadectwa szkolne i dyplomy ukończenia studiów, co umożliwia podejmowanie nauki w dowolnym państwie Unii Europejskiej.

System oświatowy każdego z państw członkowskich powstawał przez wieki. Dostosowano go do określonych warunków ekonomicznych, społecznych, ustrojowych oraz kulturalnych.

Unia Europejska, zgodnie z zasadą subsydiowości pozostawia odpowiedzialność państwom członkowskim za systemy kształcenia i treść nauczania.

Programy Unii Europejskiej skierowane dla młodzieży to:

1)     program „Socrates”

2)     program „Leonardo”

3)     program „Młodzież”

4)     program „Kultura”

PROGRAM SOCRATES

W programie SOCRATES uczestniczą takie kraje jak:

ü      Państwa Członkowskie Unii Europejskiej: Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia, Szwecja, Włochy i Anglia;

ü      Kraje EFTA/EOG: Islandia, Lichtenstein, Norwegia;

ü      Kraje Europy Środkowej i Wschodniej stowarzyszone z Unią Europejską: Bułgaria, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Republika Czeska, Rumunia, Słowacja, Słowenia i Węgry.

ü      Cypr, Malta i Turcja

Jest to program działań wspólnotowych na rzecz rozwoju wysokiej jakości nauczania i szkoleń oraz stworzenia otwartego europejskiego obszaru współpracy w dziedzinie oświaty. Program edukacyjny SOCRATES jest inicjatywą Wspólnoty Europejskiej przyjętą do realizacji w latach 1995-1999 (I faza programu) oraz 2000-2006 (II faza programu). Polska i inne kraje stowarzyszone z Unią Europejską brały w nim udział już od roku szkolnego 1996/97 - w ramach działań przygotowawczych. Formalne przystąpienie Polski do programu SOCRATES nastąpiło w marcu 1998r.

SOCRATES  służy realizacji następujących celów:

1)     wzmacnianie wymiaru europejskiego na wszystkich szczeblach edukacji oraz zapewnienie szerokiego dostępu do istniejących w Europie zasobów edukacyjnych, przy równoczesnym promowaniu równości szans we wszystkich dziedzinach edukacji;

2)     promowanie "ilościowej" i "jakościowej" poprawy znajomości języków Unii Europejskiej, a w szczególności tych języków, które są rzadziej używane i rzadziej nauczane;

3)     promowanie współpracy instytucjonalnej w dziedzinie edukacji i wyjazdów (mobilności) kadry edukacyjnej, uczniów i studentów w szczególności poprzez:

o       wspieranie wymiany między placówkami edukacyjnymi,

o       promowanie kształcenia otwartego i kształcenia na odległość,

o       działanie na rzecz poprawy sytuacji w zakresie uznawania dyplomów i okresów studiów

o       rozwijanie wymiany informacji,

4)     zachęcanie uczestników do opracowania innowacyjnych metod nauczania i materiałów edukacyjnych oraz badanie zagadnień polityki edukacyjnej będących przedmiotem wspólnych zainteresowań

              W strukturze programu SOCRATES - w ramach poszczególnych komponentów - zostały przewidziane możliwości współpracy na wszystkich poziomach i różnych obszarach działalności edukacyjnej[1]:

1. Współpraca międzyuczelniana - ERASMUS
2. Współpraca ośrodków edukacyjnych - edukacja przedszkolna, szkolnictwo podstawowe i średnie - COMENIUS
3. Promowanie nauczania języków obcych - LINGUA
4. Promowanie kształcenia otwartego i na odległość - technologie informacji i komunikacji - MINERWA
5. Promowanie rozwoju materiałów i usług edukacyjnych, które będą wykorzystywane w kształceniu dorosłych - GRUNDTVIG
6. Wymiana informacji o systemach edukacyjnych - EURYDICE
7. Wizyty studyjne pracowników administracji oświatowej niższych szczebli - ARION
8. Rozpowszechnianie informacji o równoważności dokumentów o wykształceniu w różnych krajach - NARIC.

Sokrates jest skierowany do wszystkich rodzajów i szczebli kształcenia, a w szczególności adresowany jest do następujących osób i instytucji:

ü      uczniowie, studenci i osoby uczestniczące w różnych formach kształcenia,

ü      kadra bezpośrednio zaangażowana w edukację,

ü      wszystkie rodzaje placówek edukacyjnych,

ü      osoby i instytucje zarządzające system edukacji na szczeblu lokalnym, regionalnym i centralnym.

PROGRAM LEONARDO

              Program przewidziany jest dla krajów członkowskich UE oraz 10 krajów Europy Środkowej i Wschodniej (Bułgaria, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Węgry), Cypru, Malty i Turcji. Ponadto prawo udziału w programie mają Islandia, Lichtenstein i Norwegia (państwa członkowskie Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) należące do Europejskiego Obszaru Gospodarczego). Program ten służy promocji i poprawie jakości systemów kształcenia i szkolenia zawodowego. Jego główna ideą jest "kształcenie przez całe życie", czyli dokształcanie osób, które osiągnęły już pewien poziom wiedzy i pragną podnieść swoje kwalifikacje, np. w celu otrzymania lepszej pracy.
Idea, która przyświeca programowi LEONARDO DA VINCI, to stworzenie europejskiego standardu w edukacji i kształceniu zawodowym.

CELE PROGRAMU

Program Leonardo da Vinci udziela wsparcia finansowego międzynarodowym projektom z zakresu kształcenia i szkolenia zawodowego, które realizują poniższe cele:
- doskonalenie systemów wstępnego kształcenia i szkolenia zawodowego na każdym poziomie, umożliwiające dostosowanie i przekwalifikowanie zgodnie z wymaganiami rynku pracy,
- poprawę jakości i dostępności ustawicznego kształcenia i szkolenia zawodowego umożliwiającego zdobywanie umiejętności oraz kwalifikacji przez całe życie,
- zwiększanie szans na rynku pracy poprzez promowanie innowacyjności w kształceniu i szkoleniu zawodowym oraz rozwój konkurencyjności i kształtowanie przedsiębiorczości.

              Program Leonardo da Vinci dofinansowuje:
- projekty pilotażowe (Pilot projects), wśród których wyróżnić można tzw. akcje tematyczne (Thematic actions),
- międzynarodowe projekty wymian i staży (Mobility),
- projekty badań i analiz (Reference material),
- projekty językowe (Language competences),
- międzynarodowe sieci instytucji (Transnational networks),
- akcje wspólne (Joint actions),
- projekty europejskie.

PROGRAM MŁODZIEŻ

              Program Komisji Europejskiej skierowany do młodzieży uczestniczącej w kształceniu pozaszkolnym, czyli edukacji nieformalnej.

W programie tym uczestniczą takie państwa jak:

·         Państwa Członkowskie Unii Europejskiej, oraz

·         Islandia, Lichtenstein, Norwegia, Bułgaria, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Węgry, Cypr i Malta.

Adresatami tego programu są Młodzi Ludzie w wieku 15-25 lat, a jego główne cele to:

• Promocja i aktywne włączenie się młodzieży w rozwój idei zjednoczonej Europy,
• Integracja młodych ludzi ze społeczeństwem, przygotowanie do życia obywatelskiego,
• Poszerzenie wiedzy i kompetencji uczestników programu, opanowanie nowych umiejętności,
• Zwiększenie znaczenia i skuteczności lokalnych działań młodzieżowych poprzez włączenie do nich elementów europejskich,
• Poznanie bogactwa i różnorodności kultury europejskiej oraz wspólnego dziedzictwa.
   

Program Młodzież podzielony jest na 5 akcji - każda ma inny charakter i odmienne cele szczegółowe.

Akcja 1: Młodzież dla Europy - wymiana młodzieży

Celem spotkań młodzieży z różnych krajów jest wzajemne poznanie się, przedyskutowanie problemów i wspólnych pomysłów. Wymiana:

·         może być dwustronna lub wielostronna,

·         może trwać od 6 do 21 dni,

·         wiek uczestników: 15-25 lat,

·         w grupach od 16 do 60 osób,

·         przebiega na terenie krajów programu,

Akcja 2: Wolontariat europejski

Akcja ta polega na wysyłaniu młodych ludzi jako wolontariuszy do pracy w zagranicznych projektach ekologicznych, socjalnych, związanych z integracją europejską oraz goszczenie wolontariuszy z innych krajów.

• ma na celu zdobycie przydatnych do życia społecznego umiejętności
• uczestnicy mogą być w wieku od 18 do 25 lat
• może trwać do 12 miesięcy
• program pokrywa koszty podróży, zakwaterowanie, wyżywienie oraz ubezpieczenie i kieszonkowe
• Komisja Europejska wydaje zaświadczenia o uczestnictwie w programie Wolontariatu Europejskiego oraz o zdobytych doświadczeniach i umiejętnościach.
  
  Akcja 3: Inicjatywy Młodzieżowe

Umożliwia realizację pomysłów działań służących społeczności lokalnej oraz wykorzystanie doświadczeń nabytych w trakcie Wolontariatu. Warunki:

Ø      projekty muszą być przygotowywane i realizowane we własnym kraju przez młodzież w wieku 15-20 lat

Ø      wiek uczestników: 15-25 lat

Ø      projekt musi mieć długofalowy charakter: trwać od 3 do 12 miesięcy

Ø      pierwszeństwo w realizacji mają projekty młodzieży z ubogich środowisk, nie dysponujące środkami na realizację

Akcja 4: Wspólne działania

Akcja jest połączeniem uzupełniających się wzajemnie programów UE w dziedzinie edukacji (Socrates, Leonardo da Vinci). Akcja dofinansowuje projekty promujące programy wspólnotowe.

Akcja 5: Działania wspierające

Jest akcją wspierającą wszystkich tych, którzy są zaangażowani w działalność młodzieżową, w przygotowania i realizację projektów realizowanych w ramach akcji 1, 2 i 3. Obejmuje:

ü      szkolenia osób pracujących z młodzieżą oraz liderów młodzieżowych i osób realizujących projekty europejskie

ü      wizyty studyjne, seminaria, staże, konferencje służące promowaniu współpracy i wymianie doświadczeń

ü      działania eksperymentalne

ü      badania nad problematyką młodzieżową

Program MŁODZIEŻ jest unijnym narzędziem polityki wyrównywania szans, tak aby wiedza o Europie docierała nie tylko do miast ale i była obecna na terenach wiejskich, gdzie dużo trudniej o rzetelną informację. Projekty ze środowisk wiejskich oraz ze środowisk patologicznych mogą otrzymać wyższe dofinansowanie z tego programu.

PROGRAM KULTURA

              Program przewidziany jest dla 10 krajów Europy Środkowej i Wschodniej (Bułgaria, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Węgry), Cypru oraz Malty.
Przystąpienie Polski do programu przewidziane jest po zakończeniu niezbędnych procedur.
Program obejmuje działania wspólnotowe w dziedzinie dziedzictwa kulturowego.

CELE PROGRAMU:

- wspomaganie znajomości kultury krajów europejskich,
- współpraca twórców kultury,
- pogłębianie znajomości o kulturze w wymiarze współczesnym i historycznym,
- promocja rozpowszechniania kultury w wymiarze europejskim,
- poznawanie socjoekonomicznych uwarunkowań rozwoju kultury,
- wspomaganie rozwoju nowych form upowszechniania i prezentowania kultury,
- popieranie dialogu miedzy kulturą europejską i pozaeuropejską.

KOMPONENTY PROGRAMU :

1. Specjalne działania innowacyjne i eksperymentalne służące: rozwijaniu i upowszechnianiu nowych form ekspresji w ramach muzyki, sztuk scenicznych, performance, sztuki wizualnej,  fotografii, architektury, literatury, czytelnictwa, ochronie i promocji dziedzictwa kulturowego o znaczeniu europejskim, wspieraniu twórczości multimedialnej. Wsparcie ze strony UE dla tych działań nie może przekroczyć 60 % całkowitego budżetu projektu (tj. 50 tys. - 150 tys. euro na rok realizacji projektu). W projektach powinny uczestniczyć co najmniej 3 państwa objęte programem KULTURA 2000.

2. Zintegrowane działania wsparte wieloletnimi Porozumieniami o współpracy kulturalnej: podniesienie kwalifikacji osób zawodowo zajmujących się kulturą, rozpowszechnianie wiedzy (seminaria, kongresy, spotkania) z zakresu zagadnień kulturalnych o znaczeniu europejskim, wykorzystywanie nowych technologii, podkreślanie różnorodności kulturalnej i wielojęzyczności, kształtowanie świadomości wspólnej historii i wspólnych korzeni. Wsparcie ze strony UE dla tych działań nie może przekroczyć 60 % kosztów przewidzianych w Porozumieniu o współpracy kulturalnej (tj. do 300 tys. euro na rok). Porozumienia mogą trwać do 3 lat. W ramach projektu powinno uczestniczyć co najmniej pięć państw biorących udział w programie.

3. Specjalne imprezy kulturalne o zasięgu europejskim lub międzynarodowym: lunb kontynuowanie dialogu w dziedzinie kultury, imprez o charakterze innowacyjnym, odkrywanie i promowanie "europejskich" talentów.

              Innym atutem UE są uznawane dyplomy, co sprawia, że można podjąć pracę w zawodzie w krajach 15. Dlatego został stworzony Europejski System Transferu Punktów (ECTS). ECTS jest programem stworzonym w ramach programu Erasmus w celu promowania międzyuczelnianego uznawania studiów zagranicznych.
Punkty ECTS są liczbami o odpowiedniej wartości, odpowiadającymi wkładowi pracy, którą winien wykonać student, aby otrzymać zaliczenie poszczególnych przedmiotów. Pod uwagę brane są wszelkie formy nauki: wykłady, ćwiczenia, zajęcia laboratoryjne, seminaria, prace semestralne, a także egzaminy. Korzyści płynące z systemu ECTS dla studenta:
- możliwość racjonalnego planowania studiów,
- dostęp do oferty edukacyjnej innych szkół,
- szanse na studia poza macierzystą uczelnią,
- klarowność zasad studiowania,
- gwarancja uznawalności studiów.             

              Po rozszerzeniu Europy w jej granicach znajdzie się 75 milionów młodych ludzi w wieku 15-25 lat. Pomimo dzielących ich różnic (w dostępie do rynku pracy, wykształceniu, życiu rodzinnym, wysokości dochodu itd.) młodzi ludzie uważają się za pełnoprawnych obywateli posiadających pełnię praw i obowiązków. Inwestowanie w młodzież oznacza inwestowanie w przyszłość.

              Kompetencje Unii Europejskiej w zakresie kształcenia nie ingerują w zasady organizacji systemu edukacji, każde państwo członkowskie samodzielnie decyduje o funkcjonowaniu szkolnictwa. Swoboda przepływu osób jedna z 4 podstawowych zasad rynku wewnętrznego  przejawia się nie tylko w swobodzie podejmowania zatrudnienia, ale także nieograniczonym wyborze miejsca kształcenia. Państwa członkowskie powinny zatem zapewnić obywatelom innych państw Unii Europejskiej dostęp do uczelni krajowych. Warunki przyjęcia do szkół oraz studiowania na uczelniach w krajach UE powinny być takie same dla studentów krajowych i tych pochodzących z innych państw członkowskich. Praktycznie oznacza to, że po przystąpieniu Polski do UE młodzi Polacy będą mogli podejmować studia w innych państw unijnych, o ile będą spełniać warunki wymagane przez tamtejsze uczelnie.

Po przystąpieniu Polski do UE przed Polakami otworzą się nowe perspektywy. Ułatwienia w podejmowaniu studiów w krajach UE oraz szerszy dostęp do funduszy europejskich spowodują zapewne zwiększoną mobilność młodzieży uczącej się i studiującej, która pozna w ten sposób szerzej kultury krajów Piętnastki oraz będzie miała okazję udoskonalić swoje umiejętności językowe. Na razie Polska ma podpisane tylko dwie dwustronne umowy o uznawaniu dyplomów:
Austria – Polska,
Polska – Niemcy.

              Młodzież, bez konieczności wyjazdu z Polski, będzie mogła również kształcić się w filiach zagranicznych uczelni ulokowanych w naszym kraju (jednostki te będą tworzone za zgodą ministra edukacji, według zasad przewidzianych przez przepisy dotyczące zakładania, prowadzenia działalności i likwidacji uczelni niepaństwowych).

ŹRÓDŁA:

1. Borchardt K.D., ABC prawa wspólnotowego, wyd. Wokół nas, luty 2001
2. MichalskiT. ; Polska w drodze do Unii Europejskiej. Diffin sp. z.o. o., Warszawa 2000
3. Popiuk– Rysińska J.; Unia Europejska Geneza, kształt i konsekwencje integracji, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1998
4. ...