Grypa
Budowa wirusa:
Hemaglutynina Neuraminidaza
3 podjednostki białkowe 4 podjednostki białkowe
5 miejsc antygenowych 4 miejsca antygenowe
13 podtypów 9 podtypów
Zmienność wirusa:
Niewielkie zmiany w obrębie antygenów H i N spowodowane spontaniczną mutacją - „drift” czyli przesunięcie antygenowe.
*dotyczą typu A i B
*występują co 2-3 lata
*odpowiadają za lokalne epidemie
Duże zmiany w obrębie antygenów powierzchniowych spowodowane rekombinacją między ludzkimi i zwierzęcymi typami wirusa - „shift” czyli skok antygenowy
*dotyczą typu A
*występują co około 10 lat
*odpowiadają za pandemie
Nomenklatura:
3 patogenne typy wirusa A, B, C
Miejsce izolacji wirusa, kolejność izolacji, rok izolacji
Podtypy wirusa A (np. H1N1, H3N2)
A/New Caledonia /20/99 (H1N1)
Grupy ryzyka:
*osoby powyżej 65 roku życia
*osoby pracujące w dużych skupiskach zawodowych oraz wszystkie osoby hospitalizowane bez względu na wiek
*dorośli i dzieci z przewlekłymi chorobami układu krążenia, oddechowego, nerek, chorobami metabolicznymi, patologiami układu odpornościowego
*dzieci i młodzież (od 6 miesięcy do 18 lat) poddane długotrwałej kuracji aspirynowej
*kobiety ciężarne, dla których leczenie objawów grypy mogłoby nieść ryzyko powikłań ciąży
Obraz kliniczny:
*Gorączka powyżej 39o C
*Dreszcze
*Bóle głowy, stawów, mięsni
*Znaczne osłabienie
*Zajęcie układu oddechowego objawiające się kichaniem, zapaleniem błony śluzowej nosa, bólami gardła, suchym napadowym kaszlem
Powikłania:
*Grypa złośliwa
*Zaostrzenie objawów niewydolności oddechowej, nerek i krążenia, astmy i cukrzycy
*Nadkażenia bakteryjne (katar, zapalenie ucha, zatok, oskrzeli i płuc)
*Powikłania ciąży (poronienie, wady serca, zaburzenia neurologiczne, schizofrenia)
*Rzadziej występujące:
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub zapalenie mózgu
zapalenie mięśni
zapalenie mięśnia sercowego lub osierdzia
zespół REY`a
Amantadyna-mechanizm działania:
*hamowanie uwalniania materiału genetycznego z komórki
*zwiększenie pH wewnątrz wirionu---->dysocjacja proteiny M z nukleokapsydu---->hamowanie wytwarzania pH-zależnej hemaglutyniny
*zwiększenie pH w komórce--->hamowanie zlewania się otoczki wirusa z błoną komórkową (fuzja membran)
**hamowanie replikacji wirusa grypy A 1ug/ml
**hamowanie replikacji wirusa grypy B, paragrypy, różyczki 10-50ug/ml
Amantadyna powoduje uwalnianie dopaminy i noradrenaliny w CUN. Wzmaga zarówno syntezę jak i uwalnianie dopaminy w prążkowiu szczurów in vitro, wzmaga także uwalnianie dopaminy w różnych strukturach mózgu u kotów.
Objawy niepożądane-OUN 13%, przewód pokarmowy 1-3%
Interakcje-leki psychotropowe, p/histaminowe, cholinolityczne, moczopędne
Selekcje opornych mutantów
Zastosowanie: leczenie:ma sens do 48godzin od początku choroby
daje skrócenie okresu objawowego o 1-1,5 dnia i złagodzenie objawów
trwa 3-5 dni (24-48 godzin po ustąpieniu objawów)
„niedopasowanie” szczepu szczepionkowego do wywołującego aktualną epidemię- przez cały okres epidemii
osoby z grup ryzyka szczepione w trakcie epidemii – 2 tygodnie
osoby nieszczepione z przeciwwskazaniami do szczepień, immunodeficytem- przez cały okres epidemii
profilaktyka poekspozycyjna, ograniczenie epidemii w zamkniętych populacjach – co najmniej 2 tygodnie
Zapobieganie:
szczepienia 70-90%
profilaktyka farmakologiczna: amantadyna, rymantadyna 64-90%
inhibitory neuraminidazy-zanamivir(Relenza), oseltamivir(Tamiflu) 74-84%
Leki przeciwwirusowe:
acyklowir, gancyklowir, interferony, rybawiryna, leki antyretrowirusowe, lamiwudyna, amantadyna, rymantadyna.
krystynka161