Najczęstsze choroby oresu okołoporodowego krów
Zatrzymanie łożyska
Przyczyna: brak odklejenia łozyska do 24 godzin po porodzie, często występuje przy sztucznym wywoływaniu akcji porodowej i długotrwałej akcji porodowej
Objawy: wystające błony płodowe ze szpary sromowej
Leczenie: Ręczne odjęcie pozostałego łożyska lub jego części przez odklejenie od brodawek macicznych. Nie należy łożyska odrywać „na siłę” ze względu na ryzyko uszkodzenia ściany macicy lub oderwanie brodawek macicznych i krwawienie do jamy macicy.Pozostawienie łożyska bez interwencji powoduje stan zapalny macicy.
Po odjęciu do macicy podaje się antybiotyk i domięśniowo prostaglandynę zapobiegającą szybkiemu zamknięciu się szyjki macicy i działającą wspomagająco na jej obkurczenie.
Zapobieganie podawanie preparatów wapniowych wspomagających mięśniówkę macicy
Zaleganie poporodowe
Przyczyna: ucisk lub uszkodzenie nerwu kulszowego przez zbyt duży płód przechodzący przez kanał rodny krowy, uraz miednicy lub kończyny krowy podczas nieumiejętnego przeprowadzenia akcji porodowej, silne wyczerpanie krowy długo trwającą akcją porodową
Objawy: brak powrotu do pozycji stojącej po porodzie.
Leczenie:przy niewielkim urazie leki p/bólowe, leki wzmacniające; przy rozległym, silnym urazie rokowanie niepomyślne
Zapobieganie: niedopuszczanie do wycieleń długo po terminie porodu (do 7 dni)
Porażenie poporodowe
Przyczyna: obniżony poziom wapnia i fosforu w surowicy przed porodem spowodowany intensywną produkcją mleka w laktacji i budową kośca płodu.
Przy niedostatecznym podawaniu tych mikroelementów w paszy dochodzi do uruchomienia rezerw z kości tylnych kończyn krowy co powoduje ich osłabienie.
Objawy: Występują od kilku godzin do trzech dni po porodzie Przed zaleganiem brak apetytu,krowa jest niespokojna, na zmianę wstaje i kładzie się,chwiejność zadu i drżenie mięśni.Następnie chore krowy zalegają w charakterystyczny sposób- początkowo na mostku z głową zwrócona do tyłu.Później leża na boku, z wyprostowanymi kończynami i wyciągniętą do tyłu szyją.Następuje wzrost temperatury, przyspieszenie oddechu i utrata przytomności. Przy braku interwencji szybko dochodzi do śmierci zwierzęcia.
Leczenie: Szybkie dożylne podanie preparatów wapniowo-fosforanowych przy ciągłym monitorowaniu pracy serca ze względu na możlliwość wystąpienia zaburzeń jego pracy.Poza podaniem dożylnym preparaty wapniowe po ustabilizowaniu stanu krowy podaje się podskórnie i doustnie.Czasem wlew należy powtórzyć.
Rokowanie przy szybkiej interwencji pomyślne
Zapobieganie: podawanie preparatów wapniowych kilka dni przed porodem, w czasie porodu i po zakończeniu.
Wypadnięcie macicy
Przyczyny: osłabiebie aparatu więzadłowego, utrzymującego macicę w obrębie miednicy głównie u starszych krów; intensywne parcia podczas porodu; ciężki poród
Objawy: Pierwszym objawem mogącym zwiastunować wypadnięcie macicy jest widoczna ścian pochwy w szparze sromowej przed porodem.
Zupełne wynicowanie macicy lub jej części przez pochwę na zewnątrz.
Przy braku szybkiej interwencji może dojść do zranienia, rozerwania wypadniętej macicy lub jej martwicy na skutek zaburzeń w krążeniu. Może również dojść do wstrząsu.
Leczenie: do czasu przyjazdu na miejzce należy nakazać właścicielowi podłożenie pod macicę czystego prześcieradła i polewanie jej letnią wodą.
Właściwe l;eczenie polega na odprowadzeniu macicy do wnętrza jamy miednicy po wcześniejszym odjęciu łożyska i oczyszczeniu w zanieczyszczeń, słomy itp.
Po repoozycji macicy zaszywa się srom lub zakłada specjalne zatyczki na wargi sromowe w celu zapobignięcia ponownemu wypchnięciu narządu.Ogólnie podaje się antybiotyk.Po ok. trech tygodniach gdy macica się obkurczy, szwy można zdjąć.
Ostre zapalenie macicy
Przyczyny: poronienie, przedwczesny poród, zamarcie płodu, ciężki poród, zatrzymanie łożyska lub niecałkowite jego odjęcie, wniknięcie czynnika zakaźnego podczas akcji porodowej
Objawy: Na skutek otwartej szyjki macicy bakterie przedostają się do macicy, tam intensywnie się namnażają powodując stan zapalny.
Z dróg rodnych dochodzi intensywny, cuchnący zapach , a ze szpary sromowej wydostaje się czerwonobrunatny wypływ.Pojawia się gorączka, brak apetytu, osłabienie.Na skutek uwolnienie przez bakterie toksyn dostających się do układu krążenia, dochodzi do zaburzeń ogólnych. Przy braku leczenia zapalenie przechodzi w postać przewlekłą.
Leczenie: Jeżeli przyczyną jest pozostałe łożysko należy je usunąć ręcznie lub przy znacznym jego rozkładzie wymasowąc zawartość macicy na zewnątrz. Antybiotyki podaje się ogólnie lub w postaci domacicznych tubostrzykawek.domięśniowo podaje się PGF2α w celu obkurczenia macicy i otwarcia szyjki.Przy złym stanie ogólnym nawadnianie dożylne i leki p/zapalne.
Rokowanie: pomyślne, przy przejściu w postać przewlekłą dochodzi do zaburzeń płodności (brak rui, nieskuteczne krycia)
Przemieszczenie trawieńca
- lewo lub prawostronne
- ze skrętem lub bez skrętu
Przyczyna:Poporodowe przemieszczenie trawieńca jest związane z przesunięciem się żwacza na miejsce opróżnionej w czasie porodu macicy i odsunięciem na lewo trawieńca przez brzuszny worek żwacza. Inne przyczyny- zaburzenia motoryki żwacza, wzdęcie trawieńca spowodowane nagłą zmianą paszy. Wypełniony gazami trawieniec przemieszcza się do górnej części jamy brzusznej po stronie prawej lub lewej, ulegając często skręceniu.
Objawy: Przemieszcony, zgazowany trawieniec powoduje uwypuklenie lewego lub prawego dołu głodowego.Krowa traci apetyt,jest apatyczna, może wystąpić biegunka lub zaparcia.Przy nieudzieleniu pomocy zwłaszcza przy skręcie prawostronnym zwierzęciu grozi śmierć.
Przemieszczony trawieniec daje charakterystyczny metaliczny dźwięk przy opukiwaniu ściany jamy brzusznej.
Leczenie:
Obracanie zwierzęcia wokół własnej osi z jednego boku przez grzbiet na drugi bok może spowodować powrót trawieńca na miejsce.Najczęściej wykonuje się zabieg repozycji trawieńca: po rozcięciu ściany jamy brzusznej z trawieńca upuszcza się nagromadzony gaz a następnie ściąga się go na dól jamy brzusznej i przyszywa do powłok zapobiegając ponownemu przemieszczeniu.Zabieg można wykonać endoskopowo bez otwierania jamy brzusznej. Skuteczność zabiegu ok. 90%.
gratisiak