Meissner Janusz - Żądło Genowefy.pdf - Meissner Janusz - gepart01

JANUSZ MEISSNER

Na pułapie

Startujemy kluczem w trzy maszyny z ma-

łego polowego lotniska. Prowadzi kpt. Sikora; na

lewo sierżant Wodzidło, na prawo — ja. Lecę po

raz pierwszy w tym zespole. Tamci dwaj są

zgrani i znają się nawzajem doskonale. Był z nimi

także trzeci — do wczoraj. Zestrzeliły go

niemieckie Messerschmitty.

Dawno już nie siedziałem za sterem myśli-

wskiego samolotu, chyba ze cztery miesiące, a

może nawet pół roku. I z pewnością w czasie

ostatniego lotu, odbytego dla przyjemności, nie

przyszło mi do głowy, że następny odbędę jako

zadanie bojowe podczas wojny.

Stwierdzam zresztą, że mimo braku treningu

ten lot w kluczu pod nieznanym mi z latania

dowódcą idzie nie najgorzej; dostosowanie kąta

nachylenia maszyny, obrotów śmigła i prędkości

do tych samych elementów pilotowania moich

towarzyszy nie sprawia mi większych trudności.

Po kilku minutach lecę skrzydło w skrzydło z

nimi.

Nie mam bynajmniej „przedbitewnego" na-

stroju. Muszę dopiero uświadomić sobie, że na-

prawdę lecimy się bić, aby w to uwierzyć. Na

razie nie boję się ani trochę i to wydaje mi się

dziwne.

Pamiętam mój pierwszy lot bojowy. Miałem

wtedy lat dziewiętnaście, o wiele mniej do

stracenia niż obecnie, lepsze nerwy niż dziś i

silniejszy organizm. Nie znałem niebezpieczeń-

stwa tak, jak znam je teraz, po dwudziestu latach

życia spędzonego w zawodzie, w którym ginie

bądź co bądź kilka procent personelu rocznie.

Zresztą marzyłem wtedy o tym, aby „przelać

krew za ojczyznę", nie bardzo zdając sobie

sprawę z realnego znaczenia tych słów. A

przecież wtedy bałem się. Bałem się tak, jak

może się bać każdy żołnierz nie zasługujący na

miano tchórza; robiłem, co do mnie należało.

Wykonałem do końca zadanie pod ogniem

karabinów maszynowych i zarobiłem na pierwszy

Krzyż Walecznych...

Później bałem się jeszcze wiele razy. Po-

wiedziałbym, że w miarę przybywającego do-

świadczenia — coraz bardziej. Walka ze stra-

chem ogarniającym mnie w akcji była ciężka.

Atakując nieprzyjaciela fizycznie, musiałem je-

dnocześnie odpierać ataki przerażenia; bronić się

przed strachem, który jest jego przednią strażą w

dziedzinie psychicznej.

A przecież wówczas, w tamtej wojnie,

mieliśmy olbrzymią przewagę lotniczą, choć

lataliśmy na starych gratach, na jakich nie po-

leciałby żaden rozsądny pilot...

I mimo to, mimo że właśnie teraz przy starcie

pomyślałem o tym wszystkim — nie boję się.

Lecimy zwartą trójką, szybko nabierając

wysokości: 1 000 — 1 500 — 2 000 — 3 000 me-

trów. Emocja tego lotu leży w granicach skali

emocji manewrów lotniczych w czasie pokoju

Mam" uczucie, jak gdybym leciał na ćwiczebną

walkę klucza: zaskoczyć przeciwnika od strony

słońca, zbliżyć się, ile tylko będzie można,

chwycić go na celownik i pocisnąć spust.

Tak mniej więcej myśli się, ćwicząc walkę

powietrzną nad lotniskiem. Tak właśnie my-

ślałem teraz, nie zastanawiając się, że gdy nacisnę

spust, moje karabiny maszynowe pluną ogniem;

że zamiast serii zdjęć z fotokarabinu — tryśnie

seria pocisków i że jeżeli przeciwnikowi uda się

mnie wziąć na cel, nie skończy się to na

fotografii...

Lecimy po lewej stronie toru kolejowego w

kierunku Radomia, wyzyskując rzadkie obłoki

jako osłonę. Ziemia w dole wydaje się cicha i

spokojna. Leży rozciągnięta w słońcu i drzemie.

Oglądana z powietrza jest o wiele mniej

„wojenna" niż widziana z jej własnego poziomu.

Trzeba dobrze wytężyć wzrok, aby dostrzec

zniszczenia: leje od bomb, wywrócone słupy

telegraficzne, gdzieniegdzie spalone chaty. Jak

zawsze, na : łąkach widać bydło i białe plamki

pasących się gęsi. Jak zawsze, powoli odkładają

się w tył popielate linie dróg, ciemnieją kożuchy

lasów, płowieją romby i prostokąty ściernisk,

zielenieją pasy kartoflisk i buraczane pola,

połyskują wypolerowane pasemka szyn.

Na lewo, równolegle ze mną, balansuje lekko

maszyna Wodzidły. Widzę jego kościstą twarz

zwracającą się ku mnie z szerokim uśmiechem.

Sierżant potrząsa głową porozumiewawczo i raz

po raz szybko porusza ramionami: dobrze się nam

leci, chociaż to pierwszy raz. Potem rozgląda się

po niebie i znów patrzy na mnie, ruszając

ramionami: nieprzyjaciela nie widać, ale trzeba

uważać.

Rozglądam się i ja, ale niebo jest puste,

bardziej bezludne niż ziemia, więc z kolei patrzę

na lewo w skos, gdzie o parę metrów od mego,

nieco niżej, w przodzie, balansuje samolot

dowódcy klucza.

Ten siedzi skulony, przygarbiony, zebrany w

sobie jak do skoku. Czasem tylko wyciąga szyje,

wychyla głowę zza odwietrznika i znów zasuwa

się głęboko, aż po ramiona, w kabinę samolotu.

Słońce ślizga się po gładkich płaszczyznach

skrzydeł, co chwila zawadza o pryzmaty szyb

przed twarzami pilotów, zapalając jaskrawe

refleksy blasku.

Ostatni obłok, biały i gęsty jak śmietankowy

krem, płynie na naszym szlaku. Dalej niebo jest

czyste, błękitne, z lekka tylko przydymiona na

horyzoncie.

Kapitan uprzedza nas ruchem ręki: wej-

dziemy nad cumulus.

Dodaję gazu.

Maszyny wspinają się stromo przez powie-

trzne prądy i oto już wydęte banie, pełne białego

blasku, zsuwają się pod kadłuby i stery, a płowy

kilim ziemi unika z pola widzenia. Blade,

zmienne, niepewne cienie samolotów, raz bliższe

i ostrzejsze, raz dalsze, otoczone aureolą światła

odbitego od mlecznej bieli, gubią się i odnajdują

pod nami, skaczą na łeb, na szyję w dół}

wypływają nieoczekiwanie w gorę, zataczają się,

holendrują po wypukłościach chmury.

Na lewo w tył z wysoka leje się słońce. Cała

olbrzymia przestrzeń nad nami jest pełna blasku,

oszalała światłem, oślepiająca. Nie sposób

spojrzeć w tamtą strona. Ale trudno patrzeć

również pod siebie: ta słoneczna ulewa spada na

biały atłas obłoku tuż pod nami i wdziera się do

oczu. Każde drgnienie zmrużonych powiek jest

ukłuciem w mózg. Każde spojrzenie na zegary i

przyrządy w kabinie, pogrąża w odmęt zielonych

i czerwonych płatów, które latają przed oczyma

aż do zawrotu głowy.

Wreszcie mijamy szczyt cumulusa i daleko

przed nami widać już ziemię. Matowy, szorstki

jak wełniany koc, ciemny las wyłania się spoza

chmury. Wzrok odpoczywa z rozkoszą, chłonąc

tę łagodną jego matowość. Jakby kto chłodną,

miękką dłoń przyłożył do rozpalonego gorączką

czoła. Jakby w spiekocie pustyni powiał wilgotny

morski wiatr.

Ale co to? Trzy iskry błysnęły na ciemnym

tle. Trzy inne zapaliły się tuż za nimi i zgasły.

Szukam ich z natężeniem i — są! Znowu!

Teraz widzę: jedna... dwie... trzy trójki

samolotów.

Dorniery?... Trudno to stwierdzić z całą

pewnością: lecą na tle lasów i sylwetki ich z tej

odległości są niewyraźne.

Ciągną ku nam skośnie, pod słońce, zbliżają

się do toru kolejowego. Idą prosto na stację

zapchaną pociągami. Wszystko wydaje się

wskazywać, że to są Niemcy: czego szukaliby tu

nasi?

Maszyna Sikory kołysze się gwałtownie z

burty na burtę: uwaga! Kapitan wskazuje nam

wyciągniętą ręką bombowce. Potakujemy obaj

żywo. Potem ramię dowódcy klucza wyciąga się

w moją stronę i w górę. Rozumiem: mam

pozostać na pułapie dla ochrony tamtych dwóch;

oni będą atakowali.

W tej samej chwili obie maszyny kładą się

lekko na prawe skrzydło, pochylają się w dół i

śmigają pode mnie.

Idą równiutko, jakby spojone niewidzialnymi

wiązaniami. Gnają na pełnym gazie prosto jak

strzelił, po Minii słońce — stacja kolejowa.

Oddalają się szybko, maleją w oczach.

Dopiero teraz ogarnia mnie emocja: dolecą

nie zauważeni przez tamtych na odległość sku-

tecznego ognia, czy nie? Uda się, czy się nie uda?

Sekundy płyną wolno, mierzone uderzeniami

pulsu w skroniach. Mimo woli skręcam nieco w

prawo i dodaję gazu, żeby być bliżej i lepiej

widzieć.

Dochodzą.

Strzelają już? .

Prawy z ostatniej trójki Niemców, nagle

wydziera maszynę w górę, skręca w lewo i uka-

zuje, mi czarne krzyże na skrzydłach. Niemal

równocześnie pierwsza ti-ójka kładzie. się w

gwałtowny wiraż na lewo; za nią skręca druga...

Ale oto ten prawy z ostatniej już dymi i wali się

przez plecy w dół...

Gdzie nasi?

Nie widzę ich przez dwie czy trzy sekundy.

Wreszcie — są!

Idą razem za spadającym Dornierem, nadal

nierozdzielni, bliscy, związani parametrową od-

ległością jak stalową klamrą. I nagle dwiema

rozbieżnymi parabolami śmigają w górę, by

wykwitnąć na niebie powyżej horyzontu.

Już się zbiegli, już znowu zespoleni nurkują

ku zawracającym Niemcom. Będą atakowali

powtórnie.

Ale mnie nie wolno patrzeć tylko na nich: nie

po to zostawili mnie tu, na wysokości trzech i pół

tysiąca metrów, żebym się gapił w dół.

Opamiętałem się w sam czas: trzy czarne

punkty suną na prawo ode mnie. Tu zaczyna się

moje zadanie: ochrona tych dwu, walczących w

dole. I oto teraz właśnie ogarnia mnie uczucie

osamotnienia.

To nie jest strach: ciągle jeszcze nie uświa-

damiam sobie, że będzie to walka na śmierć i

życie, i wcale nie mam zamiaru umierać. Ale

wiem, że będę walczył sam przeciw trzem pilo-

tom, których wcale nie znam, o których nie

wiem, ile są warci i co umieją.

Jest mi tak, jakbym stawał do zawodów

reprezentując polskie barwy i jakbym nie był

pewien, czy jestem godzien je reprezentować.

Uczucie — wiem o tym bardzo dobrze — wcale

nie na miejscu; wcale nie to, które powinno

przejmować myśliwca o tak zwanym „wysokim

morale".

A gdzież „zacięta wola zwycięstwa"? Gdzie

„żądza natarcia"? Gdzie „nastawienie zaczepne",

o którym ciągle, aż do znudzenia, mówi nasz

regulamin?

Regulamin? Jeszcze tylko tego brakowało,

żebym właśnie w tej chwili myślał o regulami-

nie„.

Na szczęście nie ma już czasu na te myśli:

trzy Messerschmitty wchodzą akurat na linię

prostą wyznaczoną przez słońce i mój samolot.

Skręcam ku nim gwałtownie, cisnąc maszynę

w dół. Słońce błyska mi w okrągłym lusterku;

jest za moimi plecami, podczas gdy trójka

Messerschmittów jest dokładnie przede mną.

Od razu nabieram pewności siebie: jestem

niewidzialny w ulewie słońca; jestem o dobre 300

metrów wyżej niż oni; mam nad nimi olbrzymią

przewagę w ciągu najbliższych dziesięciu lub

dwunastu sekund.

Podciągam się nieco z fotelem w górę. Tak:

teraz mogę wygodnie mierzyć. Ale na to jeszcze

czas. Są daleko, o wiele za daleko, aby mój ogień

był skuteczny.

Lecimy po skośnych tarach schodzących się

gdzieś w przestrzeni, na samym horyzoncie.

To ja przecinam ich drogę. To ja atakuję. To

ja pierwszy zacznę strzelać — oby tylko nie za

wcześnie.

Jeszcze trochę naciskam ster i ciągnę rączkę

od gazu, której zresztą więcej odciągnąć się nie

da: silnik wyje na pełnych obrotach.

Oni lecą dalej prosto, nie zmieniając szyku

kierunku. Zapewne nie dostrzegli walki naszych z

Dornierami i z pewnością nie dostrzegli mnie.

Widzę ich. Wchodzą na coraz większe pier-

ścienie mego celownika; potem dowódca klucza i

prawoskrzydłowy już się w nich nie mieszczą,

potem lewoskrzydłowy zajmuje drugi pierścień,

trzeci pierścień...

Maszyna spazmuje, wrzeszczy, gwiżdże pę-

dem, silnik ryczy, przez głowę przelatuje mi

niedorzeczna myśl: Usłyszą!

Spoglądam zezem na prędkościomierz: 430.

Serce wali coraz mocniej, siłą woli po-

wstrzymuję się od naciśnięcia spustu, zaciskam

zęby, żeby mi nie dygotały szczęki.

Czas traci zwykłe wartości. Sekundy prze-

stają istnieć jako stałe, wymierne jego jednostki:

jedna niepodobna jest do drugiej, bo trwają coraz

dłużej w postępie więcej niż geometrycznym, w

miarę jak zbliżam się do przeciwnika.

Muszą mnie lada chwila zobaczyć. Lada

chwila ktoś z nas: ja, oni — lub może słońce? —

wyłamie się z prostej linii, która stanowi tor mego

lotu.

Odrywam twarz od celownika, żeby spraw-

dzić odległość.

Jeszcze nie.

Jeszcze mnie nie widzą. Jeszcze lecą razem.

Spokojnie, tylko spokojnie.

Trudno jest nakazać sobie ów konieczny spokój

przy prędkości prawie czterystu pięćdziesięciu

kilometrów na godzinę, na wysokości trzech tysięcy

metrów, podczas gdy o kilometr niżej toczy się walka

dwóch przeciw dziewięciu i gdy ma się samemu lada

chwila zacząć strzelać. Jeszcze trudniej utrzymać ten

spokój bodaj przez dwie sekundy.

Nie strzelać! Jeszcze nie strzelać! Jeszcze nie...

Lewoskrzydłowy Messerschmitt rośnie w moim

celowniku. Teraz już nie ma czasu, żeby oderwać od

niego wzrok: jest blisko. Ale jeszcze raz wstrzymuję

nacisk palców na spust i oto widzę twarz niemieckiego

pilota: odwraca głowę i spogląda na mnie.

Ta jasna twarz jest w samym środku celownika.

Biorę poprawkę i dreszcz krótkiej serii karabinów

maszynowych wstrząsa moim samolotem.

Jednocześnie Messerschmitt kładzie się lekko na

skrzydło, wypływa w górę, zawija w lewo ogonem i

wali się nagle pode mnie w dół korkociągiem.

Ani na chwilę nie spuszczam go z oka,

przekonany, że chce mi się wyniknąć. Zamykam gaz,

podciągam, kopię ster w lewo i nurkuję za nim z

wywrotu.

Przez sekundę zapadam w ciemność: siła

odśrodkowa (450 kilometrów na godzinę w krótkim

gwałtownym przerzucie) wysysa mi wszystką krew z

mózgu. Ale już odzyskuję wzrok i obrzydliwe uczucie

mdłości mija równie szybko, jak przyszło.

Messerschmitt wychodzi ze zwojów, nie

przestając nurkować.

Nic z tego nie będzie — myślę. — Spróbuj tylko

wyrównać; właśnie na to czekam.

Lecz on nie równa. Nurkuje coraz ostrzej,

przechodzi niemal na plecy i... dymi. Dymi! Pali się!

Najpierw zdumienie, a potem radość rzuca mi do

głowy falę krwi: zestrzeliłem samolot! Jedną serią.

Pierwszą serią.

Przeżywam wstrząs podobny do wstrząsu gracza,

który postawił wielką stawkę na numer i wygrał. Albo

— jeszcze dokładniej — wstrząs

myśliwego, który położył pierwszym strzałem

grubego zwierza.

Mimo że od lat dwudziestu, od poprzedniej

wojny, nie strzelałem do człowieka; mimo że przecież

nie zdołałem pozbyć się jeszcze całego balastu kultury

pokojowej, z jej wstrętem do mordów wojennych;

mimo że moja wrażliwość nie stępiała jeszcze w tej

nowej wojnie — pierwsze zwycięstwo w powietrzu

takie właśnie na mnie robi wrażenie. Ani mi przez

myśl nie przeszło, że z mojej ręki zginął człowiek,

choć widziałem jak Messerschmitt rąbnął w ziemię i

buchnął płomieniem. Jakby dzik zrulował na leśnej

polanie od mego strzału. To właśnie było tak.

Zresztą nie miałem zbyt wiele czasu na analizę

tych uczuć i na filozofowanie. Dwaj pozostali Niemcy

siedzieli mi na karku. Teraz oni mieli przewagę: byli

wyżej i — za mną.

Nigdy jeszcze — nawet przez tak krótki czas jak

wówczas — nie uświadomiłem sobie tak dokładnie, że

mam plecy. Czułem je. Cała moja świadomość była

związana z ich kształtem, z napięciem skóry, z

układem mięśni i kości, niemal z rozgałęzieniem żył i

tętnic. Nieco mniej wyraźnie czułem nogi od kolan w

dół i ramiona od barków po łokcie. Za to kark i tylna

część czaszki stały się nagle wrażliwe tak samo jak

plecy: wiedziałem o każdym włosie pod kominiarką i

czułem, z którego miejsca wyrasta.

Moje plecy, kark i czaszka narażone były

najbardziej na pociski z niemieckich samolotów.

Czekały na nie. A moja świadomość przez kilka

sekund przylepiła się do tego oczekiwania.

Zapewne z tej przyczyny nie od razu zdałem

sobie sprawę, co mogą oznaczać delikatne, zaledwie

dające się zauważyć, nieregularne drgania mego

rozpędzonego PZL-a. Dopiero kiedy zobaczyłem

tworzące się raz po raz zadry blachy na skrzydłach,

zrozumiałem: strzelają.

Wiedziałem, że są blisko i że nie powinienem się

oglądać. Ziemia pędziła ku mnie, coraz większa i

coraz wyraźniejsza, puchnąc mi w oczach, a oni

strzelali mi po skrzydłach...

Zdecydowałem się na jakichś pięciuset metrach.

Odwróciłem maszynę o pół obrotu i ściągnąłem drążek

sterowy.

Wcisnęło mnie w siedzenie. Ręce, nogi i żołądek

nalało mi ołowiem. Przez serce przewaliła się krew i

uciekła w dół, a głowa zanurzyła się

Meissner Janusz - Żądło Genowefy.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: