sluzy.pdf

Materiały z farmakognozji dla studentów III roku farmacji

Surowce roślinne

Śluzy

Śluzy to grupa mieszanin substancji o charterze polisacharydowym, które znalazły zastosowanie w

lecznictwie jako środki powlekające, ochronne i zmiękczające. Stało się tak dzięki temu, że w obecności wody

tworzą one lepkie koloidy, które doskonale powlekają błonę śluzową, co zabezpiecza ją przed działaniem

czynników drażniących.

W praktyce śluzy wykorzystuje się najczęściej w stanach zapalnych przewodu pokarmowego i dróg

oddechowych właśnie jako środki powlekające i ochronne. Trochę rzadziej stosuje się je zewnętrznie. Należy

pamiętać, że śluzy mogą działać tylko miejscowo, gdyż nie ulegają one wchłanianiu przez skórę czy przewód

pokarmowy. Duże znaczenie w ich stosowaniu ma odporność na działanie enzymów trawiennych, co

przekłada się na długość czasu działania śluzu. Do odpornych na trawienie zalicza się śluz pochodzący z

nasion lnu, co sprawia że jest on często stosowany jako środek powlekający przewód pokarmowy. W

przypadku stanów zapalnych dróg oddechowych stosuje się najczęściej śluzy pochodzące z prawoślazu.

Śluzy i surowce je zawierające są stosowane również jako środki przeczyszczające. Jest to możliwe, gdyż śluzy

chłonąć wodę ze światła przewodu pokarmowego stopniowo pęcznieją, co powoduje rozciągnięcie ścian jelit

i pobudzenie na drodze odruchowej ich perystaltyki.

Właściwości fizykochemiczne śluzów

Pod względem fizykochemicznym śluzy są mieszaninami związków polisacharydowych o charakterze

koloidalnym. W skład śluzów wchodzą zarówno związki monopolisacharydowe jak i heteropolisacharydowe.

Ze względu na obecność w śluzach innych substancji można podzielić je na te o charakterze kwaśnym i te o

charakterze obojętnym. Śluzy kwaśne zawierają miedzy innymi kwas D-glukuronowy, D-galakturonowy,

reszty siarczanowe czy fosforanowe. Śluzy obojętne pozbawione są takich substancji, które nadawałyby im

charakter kwasowy, a zawierają substancje o charakterze obojętnym np. pentozy, heksozy i alkohole

cukrowe (wymienione związki obojętne występują też w śluzach kwaśnych).

Z punktu widzenia fizjologii roślin śluzy pełnią rolę substancji zapasowych posiadających zdolność wiązania

wody i mogą stanowić cześć ściany komórkowej, bądź występować we wnętrzu komórek roślinnych, czasem

specjalnie wydzielonych i przystosowanych do tego celu.

Do najbardziej charakterystycznych właściwości fizykochemicznych śluzów zaliczyć należy przede wszystkim

zdolność do pęcznienia, ciągliwość wodnych zawiesin koloidalnych i zdolność do tworzenia żeli. Do

oznaczania wartości surowców śluzowych stosuje się metodę wiskozometryczną (pomiar ciągliwości) lub tak

zwany indeks pęcznienia, czyli objętość jaką po 4 godzinnym namaczaniu zajmuje 1 g surowca.

Surowce śluzowe

Śluzy występują najczęściej w glonach oraz tkankach i nasionach roślin z rodzajów: Malvaceae, Linaceae,

Fabaceae, i Rosaceae.

Do typowych surowców śluzowych zalicza się:

 Agar - Agar

 Radix Althaeae - Korzeń prawoślazu FP VI

 Radix Symphyti - Korzeń żywokostu FP IV

 Folium Altheae - Liść prawoślazu FP VI

 Folium Farfarae - Liść podbiału FP IV

 Semen Foenugraeci - Nasienie kozieradki FP IV

 Semen Lini - Nasienie lnu FP VI

 Semen Psylli - Nasienie babki płesznik VI

 Flos Malve sylvestris - Kwiat ślazu leśnego

Źródło materiałów: ww.farmakognozja.farmacja.pl | Przekonwertowanie do PDF: p. Zosia :-)

Materiały z farmakognozji dla studentów III roku farmacji

Surowce roślinne

 Flos Verbasci - Kwiat dziewanny

 Lichen islandicus - Porost islandzki

 Carragen – Karagen

Źródło materiałów: ww.farmakognozja.farmacja.pl | Przekonwertowanie do PDF: p. Zosia :-)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: