organizacja stnowiska pracy spawacz.pdf

Bezpieczeństwo

stanowiska pracy spawacza

Ryszard Bryła

Wykładowca,

szkoleniowiec,

autor publikacji

z zakresu BHP

W YMAGANIA OGÓLNE

DOTYCZĄCE PRACOWNIKA

Prace spawalnicze może wykonywać pracownik, który

posiada:

• zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań

do wykonywania prac spawalniczych,

• aktualne uprawnienia spawacza,

• ukończone szkolenie w zakresie BHP i ppoż.,

• odpowiednią odzież, obuwie i środki ochrony indy-

widualnej,

• zezwolenie bezpośredniego przełożonego.

Pracownik musi ponadto znać instrukcję bezpiecz-

nego wykonywania prac, która powinna być dostępna

na stanowisku pracy.

niowanie optyczne. Powinny one mieć wysokość co

najmniej 2 m, z zachowaniem przy podłodze szcze-

liny wentylacyjnej.

W spawalni powinno przypadać na każdego pra-

cownika najliczniejszej zmiany co najmniej 15 m 3

wolnej objętości pomieszczenia, niezajętej przez

urządzenia oraz sprzęt. Wysokość pomieszczenia

spawalni powinna wynosić co najmniej 3,75 m. Na

każde stanowisko spawalnicze powinny przypadać co

najmniej 2 m 2 wolnej powierzchni podłogi, niezajętej

przez urządzenia i sprzęt. Podłoga w spawalni i na

stanowisku spawalniczym powinna być wykonana

z materiałów niepalnych. Pomieszczenia spawalni

powinny być wyposażone w wentylację zapewniającą

skuteczne usuwanie zanieczyszczeń szkodliwych dla

zdrowia. Stałe stanowisko spawalnicze, na którym

istnieje możliwość emisji szkodliwych pyłów i gazów,

pracodawca powinien wyposażyć w instalację wen-

tylacji stanowiskowej. Stosowanie w spawalni sta-

cjonarnych urządzeń do podgrzewania przedmiotów

przed lub po poddaniu ich procesom spawalniczym

jest dopuszczalne, pod warunkiem że urządzenia te

będą wyposażone w wentylację miejscową. Stałe

stanowisko spawalnicze powinno być wyposażone

w stół spawalniczy i/lub odpowiednie oprzyrządo-

wanie umożliwiające bezpieczne wykonywanie prac

spawalniczych. Zgodnie z obowiązującą normą natę-

żenie oświetlenia na stanowisku spawacza powinno

wynosić min. 300 lx.

Na stałym stanowisku spawalniczym przedmioty

o dużych wymiarach albo o masie ponad 25 kg po-

winny być przemieszczane za pomocą urządzeń do

transportu pionowego lub poziomego. Stanowisko

spawalnicze, na którym są stosowane ręczne palniki

gazowe, powinno być wyposażone w:

• osprzęt umożliwiający bezpieczne odłożenie lub

zawieszenie palnika,

• naczynie z wodą do okresowego lub awaryjnego

schładzania palnika.

Stanowisko spawalnicze, na którym są stosowane

ręczne uchwyty spawalnicze, powinno być wyposażo-

ne w osprzęt umożliwiający bezpieczne odłożenie lub

zawieszenie uchwytu.

Stanowisko spawalnicze do spawalnia łukowego

elektrodami otulonymi powinno być wyposażone

w pojemnik na resztki (ogarki) elektrod. W spawalni

Ś RODKI OCHRONY

INDYWIDUALNEJ SPAWACZA

Spawacz powinien być wyposażony w:

• okulary spawalnicze o odpowiednich szkłach (spa-

wanie gazowe),

• tarczę lub przyłbicę spawalniczą o odpowiednio

dobranych szkłach (spawanie elektryczne),

• ubranie robocze,

• buty robocze,

• nakrycie głowy (czapka lub beret),

• rękawice spawalnicze (skórzane długie),

• fartuch spawalniczy (skórzany),

• getry spawalnicze (skórzane),

• środek ochrony dróg oddechowych (np. odpowied-

nio dobrana półmaska),

• nakolanniki (w razie takiej potrzeby).

W YMAGANIA DOTYCZĄCE SPAWALNI

I STANOWISK SPAWALNICZYCH

Spawalnia to odpowiednio przystosowane po-

mieszczenie lub wydzielona część pomieszczenia,

gdzie są zlokalizowane stałe stanowiska spawal-

nicze. Spawalnia powinna być wykonana zgodnie

z obowiązującymi ogólnymi przepisami technicz-

no-budowlanymi, ochrony przeciwpożarowej oraz

bezpieczeństwa i higieny pracy.

Ściany i strop spawalni oraz wnętrza kabiny

spawalniczej powinny być pomalowane farbami ma-

towymi. Ścianki lub parawany kabiny spawalniczej

powinny być wykonane z materiału niepalnego albo

trudno zapalnego, tłumiącego szkodliwe promie-

36 Promotor 10/08

Organizacja

Bezpieczeństwo

i na stanowisku spawalniczym nie powinny być

przechowywane materiały łatwo palne. Stanowi-

ska, na których są wykonywane prace spawalnicze

powodujące rozprysk iskier, żużla lub gorących czą-

stek stałych, powinny być zabezpieczone przed

możliwością wywołania pożaru w streﬁe rozprysku,

z uwzględnieniem przestrzeni poniżej stanowiska

spawalniczego. Rozmieszczenie wyposażenia oraz ob-

rabianych przedmiotów powinno umożliwiać szybkie

i bezpieczne opuszczenie stanowiska spawalniczego

przez pracowników.

Zasilanie stanowiska spawalniczego w gazy może

następować z generatorów gazów, przenośnych wy-

twornic acetylenu, butli, baterii bądź wiązek butli czy

rurociągów gazowych. Na stałym stanowisku spawal-

niczym niedopuszczalne jest stosowanie przenośnych

wytwornic acetylenu. Butle do gazów stosowanych

w spawalnictwie powinny odpowiadać w zakresie

budowy, stanu technicznego, barwy, zezwoleń na

eksploatację, składowania i transportu wymaganiom

określonym w odrębnych przepisach oraz Polskich

Normach. W spawalni mającej nie więcej niż 10

stanowisk spawalniczych, na których są stosowane

gazy palne, dopuszcza się indywidualne wyposa-

żenie każdego stanowiska w butle niezbędne dla

prowadzenia procesu technologicznego oraz w jedną

zapasową butlę każdego rodzaju gazu stosowanego

na tym stanowisku. Butle zapasowe powinny być

przechowywane w wyodrębnionych pomieszczeniach

wykonanych z materiałów niepalnych bądź w wydzie-

lonych miejscach spawalni, wyraźnie oznakowanych

i zabezpieczonych. W spawalni mającej ponad 10 sta-

nowisk spawalniczych, na których są stosowane gazy

palne, zaopatrzenie w te gazy powinno odbywać się

z instalacji centralnego zasilania.

W każdym przypadku zasilania urządzenia spawalni-

czego gazem pobieranym ze źródła, w którym ciśnienie

gazu jest zmienne lub większe niż znamionowe ciśnie-

nie zasilania odbiornika, w punkcie poboru należy

stosować reduktor ciśnienia. Węże do gazów powinny

być stosowane zgodnie z ich przeznaczeniem, rodza-

jem gazu i ciśnieniem znamionowym. W przypadku

mieszanek gazowych należy stosować wąż odpowiedni

do gazu dominującego w mieszance.

Minimalna długość węży spawalniczych powinna

wynosić co najmniej 5 m, a maksymalna, mierzona

od punktu pomiaru ciśnienia do punktu odbioru gazu

(palnika), nie powinna przekraczać 20 m. W razie

potrzeby zastosowania dłuższych węży ciśnienie za-

silania powinno być skorygowane o spadki ciśnienia

występujące w wężu.

Dopuszczalne jest przedłużanie węży, pod warun-

kiem zastosowania znormalizowanych dwuzłączek

metalowych o średnicy zgodnej ze średnicą znamio-

nową węża. Minimalna długość każdego z łączonych

odcinków węży powinna wynosić co najmniej 4 m.

Szczelność i wytrzymałość eksploatowanych węży

powinny być kontrolowane w okresach ustalonych

stosownie do warunków eksploatacji, lecz nie rzadziej

niż raz na kwartał.

W przypadku zasilania urządzenia spawalniczego

gazem palnym pobieranym z baterii butli, z wiązki butli,

z generatora gazu albo z rurociągu w każdym punkcie

poboru gazu powinien być stosowany bezpiecznik.

Ruchome stanowisko spawalnicze to stanowisko

pracy przeznaczone do okresowego prowadzenia

prac spawalniczych, którego instalacje i wyposażenie

techniczne są doraźnie kompletowane, tylko na czas

wykonywania danej pracy. Należy pamiętać o tym, by

chronić takie stanowisko przed opadami atmosferycz-

nymi, a jego otoczenie przed promieniowaniem łuku

elektrycznego lub płomieniem.

W YMAGANIA DOTYCZĄCE

PRAC SPAWALNICZYCH

Przy użytkowaniu elektrycznych urządzeń spawalni-

czych i osprzętu należy w szczególności przestrzegać

następujących wymagań bezpieczeństwa:

Należy pamiętać o tym,

żeby chronić stanowi-

sko spawacza przed opa-

dami atmosferycznymi,

a jego otoczenie przed

promieniowaniem łuku

elektrycznego albo pło-

mieniem.

www.promotor.elamed.pl 37

Bezpieczeństwo

• prace związane z instalowaniem, demontażem,

naprawami i przeglądami elektrycznych urządzeń

spawalniczych powinni wykonywać pracownicy

mający uprawnienia określone w odrębnych

przepisach,

• połączenie kilku spawalniczych źródeł energii nie

powinno powodować przekroczenia, w stanie bez

obciążenia, dopuszczalnego napięcia między ob-

wodami wyjściowymi połączonych źródeł energii,

• przewody spawalnicze łączące przedmiot spa-

wany ze źródłem energii powinny być połączone

bezpośrednio z tym przedmiotem lub oprzyrzą-

dowaniem jak najbliżej miejsca spawania.

Podczas spawania gazowego:

• poziom cieczy w bezpieczniku wodnym powinien

być sprawdzany każdorazowo przed rozpoczę-

ciem pracy i po każdym cofnięciu się płomienia

do palnika, a w ruchu ciągłym co najmniej raz na

zmianę,

• niedopuszczalne jest dokonywanie jakichkolwiek

zmian w określonych przez producenta usta-

wieniach układów regulacji ciśnienia i zaworów

bezpieczeństwa.

Przy użytkowaniu butli z gazami należy w szcze-

gólności przestrzegać następujących wymagań

bezpieczeństwa:

• transport i magazynowanie butli powinno odby-

wać się zgodnie z zasadami określonymi w od-

rębnych przepisach,

• ręczne przetaczanie butli jest dopuszczalne tylko

w obrębie stanowiska spawalniczego,

• butle powinny być ustawiane w pozycji pionowej

lub zbliżonej do pionowej, zaworem do góry,

i zabezpieczone przed przewróceniem się,

• butle powinny być chronione przed nagrzaniem

do temperatury przekraczającej 35°C oraz przed

bezpośrednim oddziaływaniem płomienia, iskier

i gorących cząstek stałych,

• zawory butli z pokrętłami powinny być otwierane

bez użycia narzędzi, do otwierania i zamykania

zaworu butli bez pokrętła powinien być stosowany

odpowiedni klucz,

• naprawy butli, w tym naprawa zaworów, powinny

być wykonywane przez osoby posiadające upraw-

nienia określone w odrębnych przepisach,

• odległość butli od otwartego ognia musi wynosić

co najmniej 10 m, a odległość butli od płomienia

agregatu spawalniczego nie powinna być mniej-

sza niż 1 m,

• nie wolno w odległości mniejszej niż 10 m od

składu butli przechowywać materiałów łatwo

palnych.

Podczas wykonywania prac spawalniczych nie-

dopuszczalne jest zawieszanie przewodów i węży

spawalniczych na ramionach lub kolanach oraz

prowadzenie ich bezpośrednio przy innych czę-

ściach ciała. Prace spawalnicze na zbiornikach oraz

rurociągach po środkach chemicznych i innych,

stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia

ludzi, a także środowiska, mogą być podjęte

wyłącznie po dokładnym oczyszczeniu zbiorników

i rurociągów z tych środków.

Przed przystąpieniem do prac spawalniczych

stwarzających zagrożenie pożarowe lub wybuchowe

osoba zlecająca zadanie powinna:

• doprowadzić do komisyjnej oceny zagrożenia

pożarowego w danym pomieszczeniu oraz okre-

ślić niezbędne wymagania przeciwpożarowe

mające na celu niedopuszczenie do powstania

i rozprzestrzeniania się pożaru albo wybuchu,

z czego należy sporządzić protokół,

• wydać pisemne zezwolenie na przeprowadzenie

prac spawalniczych,

• zlecić kontrolę w rejonie spawania oraz w po-

mieszczeniach sąsiednich po zakończeniu prac

i polecić, by jej wyniki zostały wpisane do książki

kontroli prac spawalniczych.

W YBRANE AKTY PRAWNE

DOTYCZĄCE TEMATU

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 27 kwiet-

nia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny

pracy przy pracach spawalniczych (Dz.U. z 2000 r.

nr 40, poz. 470),

• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjal-

nej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych

przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

(Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.),

• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej

z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie rodzajów prac,

które powinny być wykonywane przez co najmniej

dwie osoby (Dz.U. z 1996 r. nr 62, poz. 288).

• Rozporządzenie MSWiA z 21 kwietnia 2006 r.

w sprawie ochrony przeciwpożarowej budyn-

ków, innych obiektów budowlanych i terenów

(Dz.U. nr 80/2006, poz. 563),

• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Spo-

łecznej z 14 marca 2000 r. w sprawie bezpie-

czeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach

transportowych (Dz.U. z 2000 r. nr 26, poz. 313

ze zm.),

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 17 wrze-

śnia 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny

pracy przy urządzeniach i instalacjach energe-

tycznych (Dz.U. z 1999 r. nr 80, poz. 912 ze

zm.),

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 6 lute-

go 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny

pracy podczas wykonywania robót budowlanych

(Dz.U. z 2003 r. nr 47, poz. 401 ze zm.),

• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 20 kwietnia

2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników

szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy

(Dz.U. z 2005 r. nr 73, poz. 645 ze zm.).

38 Promotor 10/08

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: