EKONOMIA

WYKŁAD I

Ekonomia- nauka o tym jak społeczeństwo radzi sobie z ograniczonością zasobów
Zasoby: Jak się je uzyskuje?
-Naturalne
-pracy
-kapitału- (materialne, niematerialne)

Ekonomie dzielimy na:
1.Makroekonomia- analizuje gospodarkę jako całość
2.Mikroekonomia- bada zachowania poszczególnych elementów gospodarki takich jak przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe

Ekonomia pozytywna( badanie rzeczywiste)
Ekonomia negatywna( co by było gdyby)

Pułapki używania ekonomii:
CETERIS PARIBUS -pozostałe czynniki zostają bez zmian

Wzrost ceny obniża popyt
-błąd założenia to co dobre dla części nie zawsze jest dobre dla całości

System rynkowy
I połowa XIX w.
-Kapitalizm wolnokonkurencyjny( wiele stosunkowo dobrych przedsiębiorstw , z których żadne nie ma wpływu na łączną podaż dostarczonych na rynek dóbr)
-miedzy tymi podmiotami dochodzi do ostrej konkurencji
Koniec XIX w. i początek XX w.
-Wzmożona monopolizacja gospodarki
-ostra walka konkurencyjna doprowadza do ruiny w większości dziedzin gospodarki niewielkiej grupy największych przedsiębiorstw( Konkurencja kapitałowa i produkcji)
-wyróżniane monopole
* czysty monopol( jeden dostawca)
*mopson( kilka przedsiębiorstw)
* digopol( dominacja kilku większych przedsiębiorstw)

Efekty Monopolizacji
-    wydłużenie horyzontów działania wielkich przedsiębiorstw
-    uzyskanie wpływu na  łączna podaż dóbr i ich cen
-    osłabienie konkurencji i skłonności do zmowy
-    spadek znaczenia konkurencji poza cenowej (technologie, wspieranie sprzedaży)
-    wielki kryzys gospodarczy( 1929-33)
-    wzrost ekonomialnej roli państwa
-    internacjonalizacja procesów i zjawisk gospodarczych ( transferów, czynników produkcji, współzależności w sferze produkcji i dystrybucji, integracja gospodarcza)

Mechanizmy Rynkowe
-    o istnieniu w pełni rozwiązanego mechanizmu rynkowego decyduje – dominacja właściwości prywatnej i swoboda w zakresie transferów prywatnych praw własności-
-    swoboda prowadzenia działalności gospodarczej
 

O istnieniu w pełni rozwiązanego mechanizmu rynkowego decyduje :
-    dominacja własności prywatnej ( swoboda w zakresie transferu prywatnych praw własności)
-    swoboda prowadzenia działalności gospodarczej


Funkcje Rynku
-    wycena różnych dóbr ( produktów, usług i zasobów gospodarczych)
-    źródło informacji dla podmiotów gospodarczych
-    niezbędny warunek racjonalnego wykorzystywania zasobów gospodarczych( dóbr oraz czynników produkcji)
-    ustalenie się stanów równowagi w gospodarce( popyt i podaż reagują na sygnały z rynku)
   potrzeb-  weryfikator społecznej przydatności produkcji do
-    rozwiązywanie problemów ( co jak, i dla kogo produkuje)

POPYT- ekonomicznie uzasadnione zapotrzebowanie na dane dobra przy danej cenie

 

                                                                                                                P- cena

                                                                                                                Q- wielkość popytu w tysiącach szt

              P

                            popyt

                                          spadek                  wzrost

                                          Q2                            Q0           Q1

                                                                                                                              Q

WYKŁAD II

PRAWO POPYTU- wraz ze wzrostem CETERIS PARIBUS ceny popytu na dane dobro maleją
P- cena
Q- wielkość popytu w tys. Sztuk
PODAŻ- ekonomicznie uzasadniona oferta sprzedaży określonego dobra lub usługi w określonym czasie i miejscu.

      P

                                                                                    Podaż                                                        P- cena

                                                                                                                                            Q- wielkość podaży

                                          Spadek

                                                        wzrost

                                                                                                        Q

PRAWO PODAŻY- mówi nam iż ze wzrostem ceny CETERIS PARIBUS podaż na dane dobro rośnie

Czynniki determinujące popyt:
-    cena i oczekiwanie co do jej zmian w przyszłości
-    przeciętne dochody ludności i oczekiwanie co do ich zmian
-    ceny innych dóbr( substytucyjnych i komplementarnych) i oczekiwania co do ich zmian w przyszłości

Dobra Substytucyjne- dobra wzajemnie zastępowane( taką samą funkcje i zaspokaja taka samą potrzebę ) np. masło i margaryna

Dobra komplementarne- dobra uzupełniające się wzajemnie( popyt na samochód)

-    gusty, upodobania i preferencje konsumentów( kształtowanie przez doświadczenie i wiedze konsumentów, ich stan rodzinny, stan zdrowia, tradycje, warunki atmosferyczne, urodę, reklamę, i inne)
-    stopy procentowe
-    liczba gospodarstw domowych


Czynniki Determinujące podaż:
-    cena produktu
-    cena czynników produkcji (koszty, czynniki na prace, produkty pośrednie)
-    ceny produktów alternatywnych względem danych
-    Subsydia( podaż niektórych produktów jest wyższa)
-    stawki ubezpieczeniowe
-    warunki atmosferyczne
-    stopień fiskalizmu państwowego

RÓWNOWAGA RYNKOWA

   popyt mniejszy nadwyżka                            przy wyższej cenie typu podaż

                                                                                    większa             

                                                                                                                               E - punkt równowagi rynkowa

                                                  E

   podaż  niedobór                                          wysoki popyt

                     Wielkość popytu = wielkości podaży

                       cena i ilość są zgodne

         

DOBRA GIFFENA :
-    wzrostowi ( spadkowi) cena towarzyszy wzrost( spadek) popytu
-    dobra Giffena

EFEKTY DEMONSTRACJI:
 

EFEKT SNOBIZMU- wielkość popytu na dane dobro zgłaszana przez konsumenta zmienia się w odwrotny sposób w porównaniu do zmian wielkości popytu pozostałych konsumentów
 

EFEKT VEBLENA- im większa cena tym większy popyt

EFEKTY NAŚLADOWNICTWA:
•    popyt indywidualnego konsumenta zmienia się w zależności od popytu rynkowego, czyli popyt większości konsumentów

            rysunek

EFEKTY SUBSTYTUCJI I DOCHODÓW

- wzrost cen dobra X                     działania z sił wpływających na decyzję konsumenta
-    Efekt substytucji ( -) -ujemny efekt) wzrost ceny dobra X składnia konsumenta do zastępowania dobra X dobrem Y
-    Efekt dochodowy – wzrost ceny dobra X Wpływa na spadek siły nabywczej dochodu konsumentów i w rezultacie na wielkość zakupów dobra Xi Y
-    Efekt substytucji jest zawsze ujemny
-    Efekt dochodowy może być dodatni lub ujemny w przypadku dobra materialnego jest on dodatni w przypadku dobra podręcznego będzie ujemny

 

Dobro Normalne i Podręczne
 

Dobro Normalne- jeżeli wzrasta dochód konsumenta ,a ceny dóbr pozostają niezmienne,

wówczas wielkość popytu konsumenta na dane dobro wzrasta
 

Dobro Podręczne- jeżeli wzrasta dochód konsumenta , a cena dóbr pozostają niezmienne, wówczas rozmiary popytu konsumenta na dane dobro maleje


RODZAJE RYNKÓW( tabelka)

•    ze względu na konsumpcje rynku dzielimy na: