2006-01-11

inż. Michał Świerżewski
Stowarzyszenie Elektryków Polskich
Sekcja Instalacji i Urządzeń Elektrycznych

Urządzenia elektryczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem

Urządzenia elektryczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem

Spis treści

1.      Wprowadzenie

2.      Ocena zagrożenia wybuchem i zapobieganie wybuchowi

2.1.Ocena zagrożenia wybuchem

2.2.  Zapobieganie wybuchowi i ograniczenie jego skutków

3.      Klasyfikacja  przestrzeni zagrożonych wybucham

3.1. Klasyfikacja przestrzeni zagrożonych wybuchem mieszanin gazowych

3.2.  Klasyfikacja przestrzeni zagrożonych wybuchem mieszanin  pyłowych

3.3.  Kolejność wyznaczania stref zagrożenia wybuchem

3.4.  Porównanie stref zagrożenia wybuchem

4.      Dyrektywa ATEX 100a

4.1. Podział urządzeń elektrycznych na  grupy i kategorie

4.2.  Zasadnicze wymagania dyrektywy ATEX 100a

5.      Normy zharmonizowane dotyczące elektrycznych urządzeń w wykonaniu przeciwwybuchowym

6.      Konstrukcje urządzeń elektrycznych w wykonaniu przeciwwybuchowym

7.      Podział urządzeń grupy II na podgrupy

8.      Klasy temperaturowe

9.      Oznaczenia elektrycznych urządzeń przeciwwybuchowych

10.  Dobór urządzeń elektrycznych do stref zagrożenia wybuchem

10.1. Wymagania wspólne

10.2.        Strefa 0 zagrożenia wybuchem

10.3.        Strefa 1 zagrożenia wybuchem

10.4.        Strefa 2 zagrożenia wybuchem

10.5.        Strefa 20 zagrożenia wybuchem

10.6.        Strefa 21 zagrożenia wybuchem

10.7.        Strefa 22 zagrożenia wybuchem

11.  Podstawowe wymagania w stosunku do wykonania instalacji elektrycznych

11.1. Wprowadzanie kabli i przewodów do urządzeń przeciwwybuchowych

11.2.        Oprzewodowanie

12.  Procedury oceny zgodności urządzeń elektrycznych w wykonaniu przeciwwybuchowym

Materiały Wyjściowe

Urządzenia elektryczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem

1. Wprowadzenie

W przestrzeniach, w których produkuje się, użytkuje lub przechowuje ciecze łatwo zapalne, np. benzynę alkohole, eter, toluen, ksylen, rozcieńczalniki organiczne, gazy palne, np. propan-butan, wodór, acetylen istnieje możliwość przenikania par tych cieczy i gazów do otaczającej je przestrzeni i tworzenia z powietrzem (z tlenem z powietrza) mieszanin. Podobnie w czasie obróbki ciał stałych lub produkcji i transportu materiałów sypkich mogą do otaczającego powietrza przedostawać się  pyły i tworzyć z nim mieszaniny.

Gdy w mieszaninie z powietrzem zawarta jest dostateczna ilość czynnika palnego (pary cieczy palnej, gazu palnego lub pyłu) o stężeniu powyżej dolnej granicy wybuchowości i poniżej górnej granicy wybuchowości (tablica 1.) powstaje tzw. mieszanina wybuchowa.

Mieszanina wybuchowa pod wpływem dostarczonej energii cieplnej zapala się. Proces spalania (utleniania) tej mieszaniny przebiega  z szybkością rzędu 1000 m/s do 4000 m/s i towarzyszy mu gwałtowny wzrost ciśnienia.

Tego rodzaju szybki proces spalania nazywa się wybuchem.

Aby mogło  nastąpić spalanie muszą jednocześnie wystąpić trzy czynniki:

1)     materiał palny,

2)     tlen z powietrza,

3)     bodziec energetyczny

Tablica 1 - Granice wybuchowości wybranych gazów i par cieczy palnych

(stężenie gazów lub par w mieszaninie z powietrzem)