Fotodermatozy. Choroby włosów i paznokci..doc

Temat: Fotodermatozy. Choroby włosów i paznokci.

Fotodermatozy to grupa chorób skóry, których cechą wspólna jest nadwrażliwość na promieniowanie UV światła słonecznego. Objawy kliniczne występują w tych jednostkach w miejscach eksponowanych na słońce, głównie twarz i szyja.

Fotodermatozy możemy podzielić na następujące grupy:

1.      fotodermatozy pierwotne (tu: pokrzywka świetlna, wielopostaciowe osutki świetlne)

2.      odczyny fotoalergiczne i fototoksyczne

3.      fotodermatozy wtórne

4.      dermatozy, w których światło słoneczne jest czynnikiem wyzwalającym lub zaostrzającym

POKRZYWKA ŚWIETLNA

Jest odczynem na światło o różnych długościach fal (promienie X, UV, podczerwone, widzialne, tu też naświetlanie w solariach).

Objawy występują już kilka minut po ekspozycji na promieniowanie. Są nimi bąble pokrzywkowe na podłożu rumieniowym. Towarzyszy im świąd. Zmiany występują na twarzy, ale tez mogą występować w okolicach odsłoniętych. Przebieg choroby może być ostry lub przewlekły.

WIELOPOSTACIOWE OSTUKI ŚWIETLNE

Przyczyną powstawania jest UVA, rzadziej UVB. Zmiany: pęcherze, pęcherzyki, grudki występują na odsłoniętych częściach ciała (twarz, szyja). Kilka godzin do kilku dni po ekspozycji występuje również świąd. Może dojść do lichenizacji. 

FOTOTOKSYCZNE ZAPALENIE SKÓRY.

Choroba jest wynikiem ekspozycji na promieniowanie słoneczne podczas przyjmowanie np. leków fotouczulających (tetracykliny, fenotiazyny, niesterydowe leki przeciwzapalne, psolareny) lub działania miejscowych czynników (smoła, oleje, niektóre rośliny, np. liście barszczu pospolitego).

Zmiany chorobowe występują na twarzy, szyi, dekolcie (z charakterystycznym wolnym trójkątem pod podbródkiem). Zmiany maja charakter oparzenia słonecznego lub są to zmiany rumieniowo-pęcherzowe.

FOTOALERGICZNE ZAPALENIE SKÓRY

Jest wynikiem ekspozycji na alergen (fotoalergen) i światło słoneczne (zwłaszcza UVA). Podział fotoalergenów:

- pochodzenia wewnętrznego (np. leki przeciwcukrzycowe, sulfonamidy)

- pochodzenia zewnętrznego (filtry słoneczne, kosmetyki zapachowe, środki dezynfekcyjne)

Zmiany dotyczą miejsc eksponowanych na słońce: twarz, szyja, usta (z charakterystycznym wolnym trójkątem pod podbródkiem). Zmiany to: rumień, grudki, pęcherzyki, pęcherze, którym towarzyszy świąd.

CHOROBY WŁOSÓW.

Wady strukturalne włosów.

1. Wady wrodzone i nabyte:

- rozszczep podłużny włosa – rozszczepienie wolnego końca włosa na skutek urazu(trwała, nadmierne czesanie, ciasne spinanie gumką). Unikanie urazu powoduje odrost włosów prawidłowych.

- rozszczep węzłowaty włosa – może być dziedziczny lub  powstaje wskutek urazów. Są to pojedyncze lub mnogie drobne rozszerzenia włosa.

- włosy obrączkowate – naprzemienne 1-3 mm jasne i ciemne odcinki włosa. Etiologia nieznana. Włosy są scieńczałe, bez połysku, suche, łamiące, wyglądają na zapiaszczone.

- włosy skręcone – włosy łamliwe, skręcone o 180O wzdłuż osi. Może być to uszkodzenie po zabiegach kosmetycznych lub dziedziczne.

- włosy wełniste – kędzierzawe lub wełniste, przypominają włosy osób ciemnoskórych.

- zespół włosów niedających się uczesać – jasne, suche, niesforne włosy.

- włosy paciorkowate – schorzenie powstaje na skutek cyklicznych zaburzeń fazy anangenowej włosa. W efekcie włos ma zgrubienia i zwężenia. Łatwo się łamią.

- włosy bańkowate – umiejscowiona łamliwość i utrata włosów, przy czym pozostałe włosy są proste i sztywne. Zmiany powstają wskutek używania suszarki, lokówek, środków rozjaśniających włosy.

- włosy węzełkowate – węzełki na włosach kręconych powstają wskutek ich czesania, pocierania, drapania

- włosy wrastające – włosy wyrastające ze skóry zakrzywiają się i z powrotem wrastają w skórę. Najczęściej dochodzi do tego zjawiska na brodzie i karku.

2. Zmiany zabarwienia włosów:

Wyróżniamy kilka barw włosów: czarne, brązowe, rude, blond, popielate. Pod wpływem promieniowania UV, wody utlenionej, wskutek zahamowania syntezy melaniny, włosy mogą zmieniać swoją barwę. Czynniki wpływające na barwę włosów:

- stosunek ilościowy eu i feomelaniny

- liczba, kształt i wielkość ziarenek melaniny

- rozkład ziarenek melaniny w łodydze włosa

Zmiany zabarwienia włosów:

a.  heterochromia – dwa różne kolory włosów u jednej osoby

b. bielactwo wrodzone – całkowity brak melaniny (włosy bezbarwne) lub niewielkie ilości melaniny (włosy bardzo jasne)

c.  bielactwo częściowe – niewielki obszar pozbawiony melaniny (biały pukiel włosów)

d. siwienie – przedwczesne (przed 20 r.ż.); fizjologiczne – zmiana zabarwienia włosów na białe wskutek osłabienia aktywności tyrozynazy w opuszce włosa i zmian zwyrodnieniowych w melanocytach, po 40 r.ż.; objawowe – może wystąpić przy nadczynności tarczycy, niedokrwistości złośliwej, wysokiej gorączki, niedożywienia

3. Nadmierne owłosienie

Hipertrychoza – schorzenie, w którym dochodzi do przekształcenia jasnych włosów meszkowych w ciemne, grube włosy terminalne. Jest to choroba występująca najczęściej rodzinnie, bez zaburzeń hormonalnych.

Leczenie: epilacja laserem, prądem, depilacja.

Hirsutyzm – nadmierne owłosienie typu męskiego u kobiet i dzieci pojawiające się pod wpływem wysokiego poziomu androgenów lub nadmiernej wrażliwości narządów na ich działanie. Owłosienie w miejscach charakterystycznych dla owłosienia typu męskiego.

Czynniki: zaburzenia endokrynologiczne, leki o działaniu androgenowym, czynnik nieznany (hirsutyzm idiopatyczny).

Leczenie: leczenie choroby podstawowej, leki przeciwandrogenowe, epilacja, depilacja. 

4. Łysienie – przejściowa lub trwała utrata włosów obejmująca niewielką powierzchnię lub całą owłosioną skórę głowy.

Typy łysienia: telogenowe, anangenowe, mieszane.

Przyczyny wypadania włosów to mi. in.: wiek, złe odżywianie zaburzenia hormonalne (hipotyreoza, hipertyreoza, hiperprolaktynemia, hiperandrogenizm, hipoestrogenizm), przyjmowane leki (np. hormony, cytotoksyczne, immunosupresyjne), zatrucie metalami ciężkimi, niektóre choroby (toczeń rumieniowaty, AIDS, gruźlica, kiła), promieniowanie UV, sezonowość (wiosna, jesień).

Diagnostyka – wykonanie trichogramu.

Łysienie androgenowe męskie – trwała utrata włosów występująca u większości mężczyzn powyżej 40 r. ż.  Utrata włosów zaczyna się od katów czołowych i szczytu głowy.

Łysienie androgenowe kobiet – proces łysienia zależny od androgenów. Zjawisko rzadsze niż u mężczyzn.

Łysienie plackowate – choroba o podłożu autoimmunologicznym, występująca rodzinnie, charakteryzująca się przejściowymi lub trwałymi ogniskami wyłysienia zlokalizowanymi wyłącznie w owłosionej skórze głowy. Czasem też w okolicach pachowych, płciowych, w obrębie rzęs i brwi.

Łysienie bliznowaciejące – wyłysiałe ogniska bliznowate, w obrębie których dochodzi do trwałej utraty włosów, powstające w wyniku wrodzonych lub nabytych chorób owłosionej skóry głowy.

5. Łupież owłosionej skóry głowy

Drobnopłatowe złuszczanie owłosionej skóry głowy z mniej (łupież suchy) lub bardziej (łupież tłusty) nasilonym łojotokiem. Złuszczanie jest przewlekłe, z okresowym nasileniem lub poprawą stanu klinicznego.

Leczenie – szampony przeciwłupieżowe, sterydy w okresie zaostrzenia.

6. Inne choroby owłosionej skory głowy:

- zapalenie mieszków włosowych – omówione przy zakażeniach bakteryjnych (krosty przebite włosem)

- grzybica strzygąca powierzchowna – omówiono przy grzybicy (ogniska z nierówno ułamanymi, szarawymi włosami)

- grzybica drobnozarodnikowa – omówiono przy grzybicy (ogniska z równo ułamanymi włosami)

- grzybica woszczynowa – omówiono przy grzybicy (zagłębione żółte strupy pozostawiające blizny i ogniska wyłysienia)

- grzybica głęboka – głębokie nacieki guzowate z ropnymi zmianami w ujściach mieszków włosowych, włosy w miejscu nacieku są łatwe do usunięcia

- ziarniniak drożdżakowy – guzowate, hiperkeratotyczne ogniska ziarniniakowe w obrębie owłosionej skóry głowy

- łupież pstry – omówione przy grzybicach (żółtobrunatne plamy łuszczące się powierzchownie w obrębie owłosionej skóry głowy)

- wszawica głowy – omówione przy wszawicy

- półpasiec – omówione przy półpaścu

- ospa wietrzna – omówione przy ospie wietrznej

- wyprysk kontaktowy – wywołane kosmetykami do pielęgnacji włosów lub farbami zmiany o charakterze pęcherzyków i grudek wysiękowych oraz zmiany przewlekłe objawami lichenizacji

- wyprysk łojotokowy – zmiany rumieniowo-złuszczające, pokryte nawarstwionymi, żółtymi strupami strupami w okolicach łojotokowych owłosionej skóry głowy

- atopowe zapalenie skóry – suchość i łamliwość włosów

- toczeń rumieniowaty – bliznowacenie i łysienie w obrębie owłosionej skóry głowy

- twardzina ograniczona - w obrębie owłosionej skóry głowy blizny jak po cieciu szablą, z trwałym wyłysieniem

- liszaj płaski - omówiono przy liszaju płaskim (czerwone błyszczące grudki  w obrębie owłosionej skóry głowy, mogą prowadzić do bliznowacenia

- łuszczyca – omówiono przy łuszczycy (zlewne ogniska pokryte nawarstwionymi łuskami w obrębie owłosionej skory głowy, nie dochodzi do wyłysienia)

7. Choroby wewnętrzne obejmujące owłosioną skórę głowy:

- nadczynność tarczycy: rozlane przerzedzenie włosów w obrębie owłosionej skory głowy

- niedoczynność tarczycy: włosy cienkie, matowe, łamliwe

- guzy kory nadnerczy i hormonalnie czynne guzy jajnika: łysienie w obrębie owłosionej skory głowy

- fenyloketonuria: bardzo jasna skóra i włosy

CHOROBY PAZNOKCI