1

Wstęp

Ważnym momentem ewangelizacyjnym i rozwoju wiary w życiu każdego człowieka jest czas wchodzenia w dorosłość, przygotowania do sakramentu bierzmowania.

Zgodnie z zaleceniami II Synodu Plenarnego, sakrament ten powinien być udzielany młodzieży uczęszczającej do trzeciej klasy gimnazjum. Według wielu badań psychologicznych i socjologicznych młodzież, mając 15 –16 lat, lubi samodzielność i odpowiedzialność na własny rachunek. Zaczyna stawiać pytania egzystencjalne: kim jestem?, czy jestem wolny?...Jeżeli ma trudności z sakramentem bierzmowania i innymi sprawami wiary, to oznacza, że apel Jana Pawła II o gruntowną nową ewangelizację jest ciągle aktualny.[1]

Dyrektorium katechetyczne Kościoła katolickiego w Polsce[2] stwierdza, że uprzywilejowanym miejscem dla katechezy przygotowującej do sakramentów świętych jest parafia (n107).

Dlatego nauczanie religii w szkole domaga się uzupełnienia o parafialne duszpasterstwo katechetyczne dzieci i młodzieży. Trzeba jednak zaznaczyć, że katecheza parafialna napotyka na pewne trudności, zwłaszcza natury organizacyjnej.

Dlatego w oparciu o Katechizm Kościoła Katolickiego z 1992 roku, Dyrektorium Ogólne o Katechizacji z 1997 roku i wytyczne II Synodu Plenarnego w Polsce z 2001 roku[3]; Kościół podejmuje wiele inicjatyw programowych dotyczących katechizacji dzieci i młodzieży.

Niniejsze opracowanie programowe będzie propozycją osobnych spotkań formacyjnych w parafii dla młodzieży gimnazjalnej przygotowującej się do sakramentu bierzmowania, jak również programem wspomagającym treści katechetyczne realizowane w tym zakresie na katechezie w szkole w oparciu o program „Przyjąć blask Bożej Prawdy” – AZ-3-02/2.

Zarys historii i liturgii sakramentu bierzmowania.

Sakrament bierzmowania, chrztu i Eucharystii należą do „sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego”. Każdy z osobna sprawia inne skutki dla przyjmującego.

Sakrament chrztu gładzi grzech pierworodny i wszystkie grzechy uczynkowe, daje człowiekowi nowe życie – Boże i włącza do wspólnoty Kościoła. Eucharystia to pokarm –Ciało i Krew Pańska. Bierzmowanie natomiast umacnia łaskę chrztu świętego oraz udziela szczególnej mocy Ducha Świętego do szerzenia i obrony wiary. Sobór Watykański II w Konstytucji dogmatycznej o Kościele wskazuje na sakrament bierzmowania, jako ten, który jeszcze silniej wiąże z Kościołem(n11).

Za początek sakramentu bierzmowania Katechizm uznaje nakładanie rąk przez apostołów na neofitów. W geście tym przekazywali wyznającym wiarę dar Ducha Świętego(KKK1288). Aby lepiej unaocznić ten dar, bardzo szybko do tego gestu dołączono namaszczenie krzyżmem. Obrzęd ten istnieje do dzisiaj w tradycji wschodniej i zachodniej Kościoła. W pierwszych wiekach chrześcijaństwa bierzmowanie udzielano razem z sakramentem chrztu, stanowiły one jeden obrzęd. Stopniowo, w miarę wzrostu liczby wiernych i chrztów dzieci, niemożliwe stało się udzielanie tych sakramentów przez biskupa, nie mógł być wszędzie obecny. Dlatego na zachodzie bierzmowanie zarezerwowano dla biskupa i oddzielono go od chrztu. Zapis o bierzmowaniu jako oddzielnym sakramencie znajduje się w dokumentach synodu w Elwirze z IV wieku. Skutkiem przyjęcia sakramentu bierzmowania jest pełne wylanie na przyjmującego Ducha Świętego. Jest on taki sam jak wtedy, gdy przyjmowali go Apostołowie w dniu Pięćdziesiątnicy. Wyciska na duszy chrześcijanina duchowe znamię, niezatarty ślad, tak jak chrzest. Dzięki niemu bierzmowany ma być świadkiem Chrystusa. Otrzymuje też moc do publicznego wyznawania wiary. Sakrament bierzmowania dlatego przyjmuje się raz w życiu.

„Każdy ochrzczony jeszcze nie bierzmowany może i powinien otrzymać sakrament bierzmowania. Skoro chrzest, bierzmowanie i Eucharystia stanowią jedność, <<wierni są obowiązani przyjąć ten sakrament w odpowiednim czasie>>; chociaż sakrament chrztu jest ważny i skuteczny bez bierzmowania i Eucharystii, to jednak wtajemniczenie chrześcijańskie pozostaje nie dopełnione”.(KKK1306)

0 programie.

Program wspomagający jest adresowany do młodzieży Gimnazjum numer 3 klas I, II i III. Odpowiedzialni za jego realizację są katecheci gimnazjum i kapłani parafii św. Józefa we Włocławku. Spotkania w parafii nie powtarzają treści nauczania religii w szkole ale je uzupełniają, szczególnie w funkcji wtajemniczenia i wychowania.

Cele ogólne programu.

1- Uzdolnienie do określenia własnej, chrześcijańskiej tożsamości, własnego miejsca i zadań w Kościele.

2- Zgłębienie sensu oraz znaczenia liturgii, sakramentów, modlitwy. Czynne uczestnictwo w liturgii.

3- Przygotowanie do godnego przyjęcia sakramentu bierzmowania.

4- Kształtowanie postawy zaangażowania w życie Kościoła.

Cele szczegółowe programu.

Klasa I

1- Rozbudzenie motywacji czytania Pisma świętego oraz rozwijanie umiejętności odbioru tekstów, a poprzez nie przybliżanie rozumienia świata, człowieka, a zwłaszcza odczytywanie własnego powołania, interpretacji pytań życia.

3- Kształtowanie własnej osobowości na podstawie biblijnych wzorców osobowych.

Zadania katechety:

1- Motywowanie do korzystania  z tekstów biblijnych z odczytywaniem prawd wiary i wezwania życiowego.

2- Rozbudzanie zainteresowań korzeniami literaturą religijną i jej korzeniami.

3- Stwarzanie warunków do podejmowania samodzielnej pracy nad kształtowaniem charakteru.

Klasa II

1- Wspomaganie dorastającego ucznia na terenie konfrontacji wiary i życia jakim jest jego wzrastanie i zadania podejmowane w określeniu własnej tożsamości.

2- Świadoma partycypacja „wierzę” ucznia w „wierzymy” Kościoła.

3- Pomoc we właściwym rozumieniu sakramentów i korzystaniu z nich.

Zadania katechety:

1- Wspieranie uczniów w poszukiwaniu wartości.

2- Pomoc w uznaniu sensu praw i nakazów w życiu człowieka.

klasa III

1- Rozbudzanie chrześcijańskiej motywacji w dokonywanych wyborach dnia codziennego.

2- Kształtowanie świadomej postawy chrześcijańskiej, motywującej do odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu społecznym i Kościoła.

3- Przyjęcie oferty wiary w życiu.

4- Przygotowanie do godnego i owocnego przyjęcia sakramentu bierzmowania.

Zadania katechety:

1- Inspirowanie kreatywnych postaw ucznia w procesie zdobywania umiejętności wynikających ze zdobytej wiedzy religijnej.

2- Tworzenie sytuacji wymagających poszukiwania przemyślenia i zdobywania argumentów na rzecz chrześcijańskich wyborów.

3- Wspieranie procesu samowychowania.