13_01.pdf

Kącik elektronika amigowca

W tym numerze EdW otwieramy

nowy dział, zatytułowany “Kącik

elektronika amigowca”. Poniższy

artykuł wprowadza niejako ten dział,

jest jednak przeznaczony dla

wszystkich bez wyjątku Czytelników

EdW, w szczególności dla tych,

którzy jeszcze nie mieli bliższego

kontaktu z komputerem i uważają,

iż ten nowy dział

nie jest przeznaczony dla nich.

Dlaczego

komputery?

“Kącik elektronika amigowca” jest

kolejną rubryką na temat komputerów.

Niektórzy Czytelnicy bardzo się z tego

ucieszą, widząc w cyklu tryumf Amigi

nad pecetem. Inni być może powiedzą,

że EdW odchodzi od “czystej elektroni−

ki” i robi się coraz bardziej trudna i nud−

na.

W rzeczywistości sprawa jest waż−

niejsza, niż mogłoby się wydawać na

pierwszy rzut oka.

Dawniej elektronik był specjalistą,

znającym się na wszelkich “drucikach” −

najpierw były to lampy elektronowe, po−

tem tranzystory, wreszcie dziś są to naj−

różniejsze układy scalone. Przed laty,

gdy pojawiły się pierwsze komputery,

elektronik nie miał specjalnych powo−

dów, by interesować się tymi, jak wów−

czas mówiono, mózgami elektronowy−

mi. Przez dłuższy czas obsługą i wyko−

rzystaniem komputerów zajmował się

klan dobrze wykształconych specjalis−

tów. Dla przeciętnego śmiertelnika kom−

putery były przede wszystkim za drogie,

a poza tym rzeczywiście zarówno daw−

niejsze komputery, jak i programy do

nich były nieprzyjazne dla użytkownika.

Trzeba było zjeść przysłowiową beczkę

soli, żeby sensownie wykorzystać taki

komputer.

Sytuacja zmieniła się, gdy wprowa−

dzono tanie komputerki do użytku domo−

wego. ZX81, Spectrum, Atari, Commo−

dore 64, wreszcie Amiga otworzyły

przed każdym chętnym zupełnie nowe

możliwości. Bez przesady można powie−

dzieć, że prawdziwy przełom w rozwoju

naszej cywilizacji spowodował komputer

zwany PC (Personal Computer), jak sa−

ma nazwa wskazuje − przeznaczony do

użytku osobistego. Pojawiło się mnóst−

wo ciekawego oprogramowania do wy−

mienionych komputerów. Dla wielu ludzi

komputer stał się nieodłącznym towarzy−

szem życia. Pomijam tu zapalonych, na−

miętnych graczy, którzy bezmyślnie walą

w klawiaturę i szarpią joystickiem, a ni−

gdy nie zainteresują się innymi możli−

wościami wykorzystania swojego sprzę−

tu. Choć dziś każdy młody człowiek prze−

chodzi okres fascynacji grami kompute−

rowymi, warto pomyśleć o wykorzysta−

niu komputera do innych celów.

Z przyjemnością trzeba stwierdzić, że

listy przysyłane do redakcji EdW świad−

czą, iż istnieje spora grupa osób zaintere−

sowanych bardziej twórczym wykorzys−

taniem tych urządzeń. Z drugiej strony

widać, iż niektórzy jakby boją się kompu−

terów.

Pora więc wyjaśnić pewne nieporozu−

mienie. Przez ostatnie lata często mówi

się o software’owcach (czyt. softłerow−

cach), czyli specjalistach od oprogramo−

wania, w przeciwieństwie do hardwa−

re’owców (hardłerowców) − specjalistów

od żelastwa, czyli sprzętu komputerowe−

go.

Trzecią grupą są elektronicy. Utarło

się przekonanie, że elektronik to czło−

wiek znający się na wspomnianych “dru−

cikach”, czyli elementach, podzespo−

łach, układach elektronicznych, ale nie

znający się na komputerach.

Wielu elektroników starszego pokole−

nia, nie “załapało się” na pociąg zwany

komputeryzacją. Pozostali na etapie tran−

zystorów i prostszych układów scalo−

nych. Potrafią zbudować ciekawe urzą−

dzenia elektroniczne, ale zaprogramowa−

nie EPROMa, wykorzystanie prostego

mikroprocesora jednoukładowego czy

zaprogramowanie GALa wydają się im

nieosiągalnym marzeniem. Właśnie dla−

tego, że bez komputera jest to wręcz

niemożliwe.

Z drugiej strony spora część młodzie−

ży nie ma kłopotów z obsługą komputera

i wykorzystaniem licznych programów.

Niestety, zazwyczaj przy ogromnej ilości

ciekawego oprogramowania nie starcza

im czasu na zdobycie choćby podstaw

wiedzy o ”drucikach”. Skazani są na go−

towe oprogramowanie i fabryczne urzą−

dzenia.

Od dłuższego czasu z niepokojem ob−

serwuję pogłębiającą się przepaść mię−

dzy elektronikami i komputerowcami.

Jest to zjawisko nie tylko niepokojące,

ale wręcz groźne. Współczesny elektro−

nik musi mieć pojęcie o komputerze, po−

winien go też umieć wykorzystać.

W przeciwnym razie wielu pomysło−

wych, inteligentnych młodych ludzi

zmarnuje swoje zdolności. Listy nadcho−

dzące do redakcji świadczą, że wielu

z Was ma naprawdę ciekawe pomysły,

ale do ich zrealizowania proponuje prze−

starzałe sposoby.

Tak być nie powinno i wcale być nie

musi.

Elektronika dla Wszystkich jest prze−

de wszystkim czasopismem edukacyj−

nym. W każdym numerze przedstawia−

my proste i bardzo proste układy, żeby

zachęcić młodzież. Proponujemy budo−

wę urządzeń, które naprawdę znajdą

praktyczne zastosowanie. Robimy to

i będziemy robić, ale musimy iść z du−

chem czasu. Głównym zadaniem nasze−

go młodego pisma jest zapoznanie Was

ze współczesnymi osiągnięciami szero−

ko pojętej elektroniki. Dlatego coraz

większy udział w treści naszego pisma

będą mieć tematy, powiedzmy − około−

komputerowe. Tak być musi. W prze−

ciwnym wypadku za pięć lat wspólnie

obudzilibyśmy się w skansenie elektro−

niki.

EdW stawia też sobie ambitny cel: od−

robienie zaległości, aby także starszym

Czytelnikom umożliwić dogonienie pę−

dzącego ekspresu zwanego elektroniką.

Nie obejdze się przy tym bez komputera.

Niestety, musimy liczyć się z realiami

− dla wielu polskich hobbystów kompu−

ter był i jest kosztowną zabawką, na któ−

rą nie każdego stać. Jednak nie trzeba

zaczynać od PentiumPro, na początek

wystarczy Commodore, Amiga, czy kil−

kuletni pecet.

Z pewnym rozbawieniem czytałem

kilka listów nadesłanych do redakcji,

w których zarówno ja osobiście jak i re−

dakcja, jesteśmy mocno krytykowani za

nasz rzekomo lekceważący i krytyczny

stosunek do Amigi. Kochani, cieszymy

się, że jesteście takimi zapaleńcami. Nie

będziemy jednak prowadzić na łamach

EdW jałowej i bezsensownej dyskusji

o wyższości peceta nad Amigą, czy od−

wrotnie. Wielu z Was kocha swoje Ami−

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 1/97

Kącik elektronika amigowca

gi czy nawet Commodore − to bardzo

dobrze! Tylko miejcie świadomość, że za

kilka lat skończycie szkoły, studia, pó−

jdziecie do pracy i... zetkniecie się z pe−

cetami. Ogromna większość profesjonal−

nego oprogramowania przeznaczona

jest dla komputerów klasy PC (pomijam

mało popularnego w kraju Macintosha).

Czy wyobrażacie sobie wtedy, że powie−

cie szefowi: “ja to zrobię w domu na

Amidze i jutro rano przyniosę do pracy”?

Zaręczam, że długo nie wytrzymacie −

przesiądziecie się na PC−ta. Bez wzglę−

du na sentymenty stwierdzicie, że właś−

nie ogrom profesjonalnego i powszech−

nie używanego oprogramowania wręcz

zmusza do wykorzystania peceta.

My tymczasem otwieramy dziś “Ką−

cik amigowca” − i nie ma tu żadnej

sprzeczności. Problem w tym, aby się

nie nie okopać na ustalonych pozycjach,

tylko być otwartym i uczyć się.

Nie prowadźmy więc bezsensownej

dyskusji, który komputer lepszy, tylko

nauczmy się wykorzystywać to co ma−

my. A pole do popisu jest duże.

Po co elektronikowi

komputer?

Przede wszystkim do wspomagania

projektowania układów elektronicznych.

Współczesny elektronik powinien opa−

nować przynajmniej jeden edytor tekstu

i jakiś program graficzny, co jest nie−

zbędne przy tworzeniu porządnej doku−

mentacji. Dziś mamy do dyspozycji wie−

le programów do rysowania schematów

i projektowania płytek drukowanych.

Fascynujące są programy do symulacji,

które na podstawie narysowanego sche−

matu ideowego potrafią określić przebie−

gi prądów i napięć w poszczególnych

punktach układu. Inne symulatory po−

zwalają odszukać błędy i sprawdzić dzia−

łanie systemu mikroprocesorowego

przed zapisaniem programu w pamięci

tego systemu.

Ale szczególną uwagę chciałbym

zwrócić na wykorzystywanie komputera

do sterowania różnymi urządzeniami

oraz do zbierania i przetwarzania sygna−

łów. Każdy, nawet najprostszy komputer

ma przynajmniej jeden port, czyli okno

na świat. Za pomocą portu może wysłać,

albo przyjąć informację w postaci cyfro−

wej. I tu otwierają się wręcz nieograni−

czone możliwości.

Przykładowo nikt nie programuje pa−

mięci EPROM na piechotę, wpisując

żmudnie poszczególne bajty − załatwia to

komputer współpracujący z prostym

układem programatora. Nawet prosty

komputer może za pośrednictwem od−

powiedniego sprzęgu sterować pracą

dowolnego urządzenia, na przykład raa−

bowozu (jak żartobliwie nazywamy po−

jazdy naszego redakcyjnego kolegi). In−

nym przykładem jest zestaw pomiarowy

− sygnały mierzone są zamieniane na po−

stać cyfrową i przesyłane do komputera,

a ten po przetworzeniu wyświetla je na

monitorze. Można w ten sposób wyko−

nać woltomierz, oscyloskop, wobulator,

czy jeszcze inne przyrządy pomiarowe.

Czy Ty również mógłbyś wykorzysty−

wać komputer w ten sposób?

Jeśli uważasz, że to jest dla Ciebie

zbyt trudne, jesteś w wielkim błędzie!

Nie bój się komputera, a za jakiś czas

nauczysz się tego wszystkiego. Od cze−

goś trzeba jednak zacząć.

Od czego zacząć?

Najpierw trzeba się dogadać z kompu−

terem. Póki co, większość komputerów

nie rozumie ludzkiej mowy, dlatego trze−

ba opanować język znany komputerowi.

Na początku zachęcam Cię do opanowa−

nia podstaw języka zwanego Basic (czyt.

bejzik). Wiedz, że każdy komputer rozu−

mie podstawowe polecenia wydane

w języku Basic. Co prawda są pewne

różnice, dlatego mówimy o dialektach

Basica, ale te różnice są w sumie nie−

wielkie i jeśli zrozumiesz, o co w tym ca−

łym Basicu chodzi, nie będzie większym

problemem zaprzęgnięcie do pracy do−

wolnego komputera.

Na pewno napotkałeś już tak zwane

listingi programów komputerowych.

Prawdopodobnie wydaje Ci się to bardzo

trudne. Nieznane słowa, bardzo dziwny

zapis... a w rzeczywistości jest to bardzo

proste. Trzeba tylko dobrze zacząć, żeby

się nie zniechęcić. Muszę Ci zdradzić

sekret: ja zainteresowałem się progra−

mowaniem bardzo późno, czego zresztą

bardzo żałuję. Jakoś nie było okazji, ale

przede wszystkim wydawało mi się to

bardzo trudne. Przed laty w Młodym

Techniku była rubryka Informik − jakoś jej

zawartość nie trafiła do mnie. Dziś z peł−

nym przekonaniem zachęcam Cię do

poznania podstaw Basica. Otworzy Ci to

drogę do prawdziwego programowania.

Wcale nie znaczy, że masz zostać eks−

pertem. Może Twoje programy będą nie−

doskonałe, ale pamiętaj, że kiepski pro−

gram działający jest o niebo lepszy od

pięknego programu nie działającego.

Zacznij więc!

Na początek mogę Ci polecić bardzo

przystępną książkę Romana Poznańskie−

go “Przygody z komputerem i bez kom−

putera”. Ta wydana przed kilku laty

książka jest świetnym podręcznikiem dla

wszystkich, którym programowanie

w Basicu wydaje się trudne. Nie musisz

nawet mieć komputera − w książce jest

kartonowa wkładka, zawierająca papie−

rowy pseudokomputer, pokazujący isto−

tę działania programu komputerowego.

Mój niespełna dziesięcioletni syn nie−

dawno zdziwił się, jakie to wszystko

proste, gdy na podstawie tej książki wy−

tłumaczyłem mu co znaczą te straszne if,

then, else oraz for, next .

Jeśli nie miałeś do tej pory żadnego

kontaktu z komputerem, śmiało możesz

zacząć od tej właśnie książki. Jestem

przekonany, że zachęci Cię ona do pier−

wszych samodzielnych kroków, czyli na−

pisania jakiegoś prostego programu. Naj−

prawdopodobniej sięgniesz po następne

książki. Być może zdecydujesz się na za−

kup Commodore, Amigi czy jakiegoś pe−

ceta.

W każdym razie przynajmniej bę−

dziesz rozumiał tematy poruszane

w ”Kąciku elektronika amigowca”.

Jeśli natomiast masz dostęp do pece−

ta, to również możesz zacząć programo−

wać w Basicu. Podstawowy pakiet DOS

w wersjach 5 i 6 zawiera pełnowartoś−

ciowy interpreter, o nazwie QBasic. Zna−

jdziesz go na dysku twardym jako:

c:\dos\qbasic.exe

Za pomocą QBasica możesz wiele

zdziałać. Możesz napisać wiele wartoś−

ciowych programów. Ale tak naprawdę,

to dopiero Visual Basic umożliwi Ci łatwe

i szybkie tworzenie prawdziwych progra−

Przykład programu napisanego przy

użyciu Visual Basic.

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 1/97

Kącik elektronika amigowca

mów pracujących w środowisku Win−

dows. Visual Basic to potężne, profesjo−

nalne narzędzie. Poznanie wszystkich je−

go szczegółów zajęłoby wiele czasu, ale

Ty jako elektronik nie musisz zostać za−

wodowym programistą. Wystarczy, że

nauczysz się wykorzystywać podstawy.

Do Visual Basic niedługo wrócimy, ale

żeby już teraz narobić Ci smaku na Visual

Basic, pokazuję prosty przykład jego

możliwości. W ciągu kilkunastu minut

wspólnie z moim dziesięcioletnim sy−

nem napisaliśmy dla niego program po−

mocny przy nauce tabliczki mnożenia.

Wcześniej przerobił on swoją fotografię,

którą wykorzystaliśmy w tym programie.

Wierz mi, stworzenie tego programu za−

jęło nam mniej niż piętnaście minut!

Tu doszliśmy wreszcie do sedna spra−

wy: czy nie byłoby wspaniale umieć na−

pisać program, który zamieniłby twój

komputer w miernik uniwesalny, oscylo−

skop, wobulator, czy analizator widma?

Zauważ, że do tego musisz mieć nie−

zbędną wiedzę o ”drucikach” oraz pod−

stawy wiedzy o programowaniu. Nie

uważaj, że dla ciebie byłoby to za trudne!

Możesz to opanować, jeśli naprawdę bę−

dziesz tego chciał. I pamiętaj, że za kilka

lat elektronik, który nie potrafi wykorzys−

tać komputera nie będzie miał więk−

szych szans na znalezienie dobrze płat−

nej pracy.

Wydawnictwa Komunikacji i Łączności oraz Elektronika dla Wszystkich

cena 7 zł

Kupon uprawniający do wysyłkowego zakupu książki

Romana Poznańskiego "Przygody z komputerem i bez komputera"

w cenie 7 zł łącznie z kosztami wysyłki.

Nie zaczynaj jednak od Visual Basica −

na początek zapoznaj się z książką

“Przygody z komputerem i bez kompu−

tera”, potem poćwicz Basic na Commo−

dore, Amidze, lub QBasica na pececie.

Gdy już nabierzesz trochę wprawy, na

pewno zechcesz opanować Visual Basic,

a może nawet przesiąść się na język C.

W ofercie sharewareowej AVT na dys−

kietce 1JP011 jest pakiet demonstracyj−

ny Visual Basic wersja 2. Wersja demon−

stracyjna nie nadaje się do praktycznego

wykorzystania, pokazuje natomiast moż−

liwości programu.

Na zakończenie chciałbym wyraźnie

podkreślić kilka spraw.

Po pierwsze nie planujemy na łamach

EdW prowadzić systematycznego kursu

programowania w Basicu. Do tego wy−

starczą książki − będziemy informować

o książkach na ten temat.

W cyklu “Kącik amigowca” zostaną

przedstawione różne urządzenia i pro−

gramy umożliwiające ciekawe, “elektro−

niczne” wykorzystanie komputerów.

Ten artykuł ma cię tylko ośmielić do za−

poznania z programowaniem i wykorzys−

taniem komputerów, o ile do tej pory te−

go nie uczyniłeś.

Jeśli zachęcisz się do programowania

komputerów w Basicu, życzę Ci, byś za−

fascynowany programowaniem nie za−

pomniał o ”drucikach”.

Piotr Górecki

Wydawnictwa Komunikacji i Łącznoś−

ci gotowe są udostępnić Czytelnikom

EdW książkę Romana Poznańskiego

“Przygody z komputerem i bez kompu−

tera” po przystępnej cenie 7zł (jest to ce−

na książki wraz z kosztami przesyłki).

Wydrukowany obok kupon wraz ze

swoimi danymi (nazwisko i adres) należy

przesłać na adres:

Wydawnictwa Komunikacji i Łączności

ul Kazimierzowska 52

02−546 Warszawa

E RRARE H UMANUM E ST

W listopadowym numerze EdW oprócz kilku literówek wytropiliście

następujące błędy:

· W artykule "Zdalne sterowanie przez telefon" na str. 9 na rys.

2 bramka współpracująca z kondensatorem C5 powinna mieć

oznaczenie U1B. Dioda umieszczona na wejściu tej bramki powin−

na mieć oznaczenie D4. Oznaczenia na płytce są poprawne. Trans−

optor CNY−17 ma oznaczenie OPT1, a współpracująca z nim dioda

Zenera ma oznaczenie D2 C18V

· W artykule "Układ radarowy do modeli pojazdów" na str. 14 roz−

mieszczenie elementów na płytce (rys. 2) pokazano od strony dru−

ku, inaczej mówiąc, w lustrzanym odbiciu.

· "Termometr elektroniczny" str. 16 rys. 1. Zgodnie ze spisem ele−

mentów, rezystor R12 w układzie nie jest stosowany. Na rysunku

1 należy zamiast R12, wpisać R13. Na rysunku 2 należy wykreślić

R12 (w modelu pokazanym na fotografii wskutek obcięcia płytki

trzeba było zastosować zworę wlutowaną w oczka lutownicze R12

i T1)

· Na str. 44 na rys. 4 w oznaczeniu kostek zamiast literki S należy

wpisać literkę L, natomiast na rys. 5 tranzystory BS107, BS170 nie

mają blaszki chłodzącej. Umieszczone są w obudowie TO−92 i wy−

glądają tak samo jak BC548 czy BC328.

· Na str. 49 na rys. 1 wartości rezystorów R3−R5 i R9 powinny być

takie, jak w spisie elementów. Jednak układ będzie pracował rów−

nie dobrze z rezystorami o wartości 10k W .

· Na str. 53: 3 do potęgi 3 to oczywiście 27, a nie 9.

· Na str. 60 na rys. 13 błędnie podpisano koncówki diod (prawidłowy

opis jest na rys. 12).

Nagrody−niespodzianki otrzymują Michał Kasior i Tomasz Gancarz.

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 1/97

Kupon uprawniający do wysyłkowego zakupu książki

Romana Poznańskiego "Przygody z komputerem i bez komputera"

Piotr Górecki

Kącik elektronika amigowca

Pierwsze kroki

CZĘŚĆ 1

Witam w nowym cyklu poświęconym

urządzeniom mikroprocesorowym,

w szczególności urządzeniom współpra−

cującym z C−64 i Amigą. Zapraszam

wszystkich użytkowników tychże “ma−

szyn”. A może inni zainteresują się kom−

puterem i zachęcą do jego kupna. Uży−

wany C−64 można obecnie nabyć za oko−

ło 130 zł, napęd dyskowy za 150 zł. Naj−

mniejsze Amigi sprzedawane są za około

350 zł. Jak widać, nie jest to wielki wyda−

tek, a możliwości ogromne.

Do czego można wykorzystać “moc”

naszych maszyn? Do wielu celów, np.

sterowanie różnymi urządzeniami, takimi

jak: oświetlenie choinkowe, węże świet−

lne, wyświetlanie czasu zsynchronizo−

wane atomowym wzorcem czasu. Mu−

zycy też znajdą coś dla siebie: możliwość

generowania efektów takich jak: echo,

pogłos. Inne możliwości to sterowanie

urządzeniem pomiarowym, zbieraniem

wyników i wyświetlanie ich na ekranie,

bądź wydrukowanie na drukarce. Fani vi−

deo mogą dodać do swoich nagrań efek−

towną czołówkę. Możliwości w zasadzie

są ograniczone jedynie fantazją i wiedzą

użytkownika. Tego pierwszego Wam nie

dam, natomiast wiedzę mogę przekazać.

No to zaczynamy.

Komputer jest urządzeniem zawierają−

cym w swym wnętrzu (i tu następuje

długa lista). A właściwie co nas interesu−

je, co jest w środku? A niech będzie na−

wet krasnoludek (jeśli one jeszcze żyją?).

Mówmy o tym co można zobaczyć, do−

tknąć, przyłączyć i czasem zepsuć. Naj−

ważniejsze są dwie rzeczy: komputer

z klawiaturą i monitor. No tak, ale nasze

dzieło (tekst, program) trzeba gdzieś

przechować. Idea papieru i ołówka odpa−

da, gdy napiszemy program liczący

ponad 100 linii, pozostaje pamięć maso−

wa. Bądź to w postaci magnetofonu

(C−64), bądź “miękiego” napędu dysko−

wego (C−64 i Amiga), czy też “twarde−

go” dysku (w zasadzie tylko komputery

16 i więcej bitowe np. Amiga). Do czego

służy klawiatura? Głównie do wprowa−

dzania tekstów, programów, wydawania

komend no i grania! Tym ostatnim nie

będziemy się zajmować. A do czego słu−

ży monitor (czasem zwykły telewizor)?

Na nim otrzymamy wyniki naszych prac,

komunikaty o błędach, ładne obrazki.

Jak wspomniałem, opiszę urządzenia

do C−64 i Amigi. Przykładowe listingii bę−

dą pisane w Basicu, nie dlatego, że inne−

go języka nie znam, ale jest to jedyny,

który można bez problemu przenosić po−

między różnymi komputerami. Zmusza

mnie to więc do rezygnacji ze specjal−

nych rozkazów np. Amosa, czy “sztu−

czek” na C−64. Bardzej skomplikowane

programy można będzie otrzymać na

dyskietkach, często z kodami źródłowy−

mi.

Czym właściwie jest Basic? Jest to ję−

zyk programowania dla (bez obrazy) po−

czątkujących. A czym są języki progra−

mowania? Jest to “pomost” pomiędzy

maszyną a człowiekiem. Dzięki niemu

można w łatwy sposób przekazać algo−

rytm działania (program) do komputera.

Program “tłumaczący” nasz tekst na ję−

zyk wewnętrzny procesora nazywamy

translatorem. Translacja może przebie−

gać w dwojaki sposób. Jeśli kod źródło−

wy (nasz program) zostanie w całości

przetłumaczony na język wewnętrzny,

a potem wykonany − mamy do czynienia

z kompilacją. Program jest uruchamiany

dopiero po bezbłędnej kompilacji. Jeśli

translacja wykonywana jest linia po linii,

jednocześnie z wykonywaniem progra−

mu źródłowego − mamy do czynienia

z interpretacją. Basic jest w zasadzie in−

terpreterem, chodź i dla niego powstały

kompilatory. Istnieją wersje Basic, które

przed uruchomieniem są kompilowane

(np. Amos).

Przejdźmy do rzeczy. Na początek, dla

przypomnienia, parę rozkazów. Najczęś−

ciej używanym rozkazem jest instrukcja

wyprowadzania informacji na monitor:

PRINT. Można nią wydrukować tekst,

wynik obliczeń. Spróbujmy! Włączamy

komputer. C−64 zgłosi się nam interpre−

terem Basica, na Amidze natomiast mu−

simy go uruchomić (np. GFA BASIC,

Amos itp.) “klikając” na ikonie lub botu−

jąc z dyskietki. Gdy komputer będzie go−

towy do pracy napiszmy:

PRINT 2+3

i naciśnijmy Return (największy kla−

wisz z prawej strony klawiatury) w przy−

padku C−64, na Amidze uruchamiamy

kompilację (F1 dla Amosa). Na monitorze

otrzymamy:

Można próbować innych działań np.

mnożenia, dzielenia, potęgowania, pier−

wiastkowania, sinusów, logarytmów.

Drugim potrzebnym nam rozkazem bę−

dzie POKE. Służy on do wpisania bajtu

pod określony adres w pamięci. Spróbuj−

my na C−64 wpisać:

POKE 1024,65

potwiedzając klawiszem Return.

W lewym górnym rogu pojawi się litera:

Użytkownicy starszych modeli C−64,

tzw. “mydelniczek”, prawdopodobnie

nic nie zobaczą, jest to spowodowane

błędem w systemie operacyjnym. Nie

kasując zawartości ekranu wprowadźmy

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 1/97

Kącik elektronika amigowca

Port C−64

rozświetli ją pełną mocą. Tu zauważy−

my pierwszą wadę Basica C−64 (a może

zaletę Basica Amigi): argumenty muszą

być wprowadzane w systemie dziesięt−

nym (w Amidze dziesiętnym, szestnast−

kowym, binarnym). Znak $ przed liczbą

wskazuje, iż jest to liczba zapisana

w systemie szesnastkowym.

No, a jak pisze się program? Spróbuj−

my napisać na C−64:

10 PRINT “CZESC”

i naciśnijmy RETURN. Na ekranie nic

się nie zmieniło (przesunął się kursor).

Wpiszmy:

RUN

i naciśnijmy Return. Na ekranie zosta−

nie wyświetlony napis CZESC. Jak łatwo

zauważyć kod programu w Basicu rozpo−

czynamy numerem linii. Program jest

wykonywany w kolejności od linii o naj−

mniejszym numerze do największego.

Dopiszmy:

5 PRINT “SIEEEMA “ [Return]

(Umówmy się, że to co w nawiasie

kwadratowym ma zostać naciśnięte,

a nie napisane).

Następnie:

RUN [Return]

w wyniku czego komputer powita nas

słynnym okrzykiem Owsiaka. Ciekawe

no nie? Wpiszmy:

LIST [Return]

na ekranie zostanie wyświetlony kod

naszego programu. Jak widać linie są

uporządkowane. Nie ma więc koniecz−

ności wpisywania programu w kolejnoś−

ci, zostanie on uporządkowany samo−

czynnie. Jak jest możliwość wyprowa−

dzania danych, to i musi istnieć wprowa−

dzanie. Ci od C−64 napiszą:

NEW [Return]

Dzięki temu kod naszego programu

zostanie skasowany. Amigowcy muszą

wykonać to w sposób zależny od wersji

Basica (w Amosie należy nacisnąć rów−

nocześnie klawisz “Amiga” oraz “Q”).

I małe wyjaśnienie, numery linii w Amo−

sie są opcjonalne i nie brane pod uwagę

podczas kompilacji. Wpiszmy program:

10 PRINT “JESTEM KOMPUTEREM

A TY JAK MASZ NA IMIE?”

[Return]

20 INPUT T$ [Return]

30 PRINT “MILO SIE Z TOBA

GAWEDZILO “;T$;” ALE MUSZE

KONCZYC. CZESC!” [Return]

Po jego uruchomieniu na ekranie zo−

stanie wyświetlony tekst:

JESTEM KOMPUTEREM A TY JAK

MASZ NA IMIE?

To są najprostsze przykłady. Celem

cyklu nie jest nauczenie Basica, dlatego

zupełnie początkujących odsyłam do od−

powiedniej literatury. My teraz przecho−

dzimy do spraw interesujących elektroni−

ka.

Obydwa wspomniane komputery po−

siadają po dwa układy, nazywane CIA od

Complex Interface Adapter. Układ CIA

zawiera w swej strukturze dwa ośmiobi−

towe porty wejścia/wyjścia, timery, ze−

gar czasu, rejestr przesuwający. Na razie

najbardziej interesuje nas port równoleg−

ły (w C−64 USER Port).

Port jest dwukierunkowy, czyli może

zarówno przesyłać dane z komputera do

urządzenia współpracującego, jak i przy−

jmować dane od tego urządzenia.

Pracą portu sterujemy za pomocą

dwóch rejestrów: danych i sterującego.

Rejestr sterujący decyduje, które z oś−

miu linii będą wejściowe, a które wy−

jściowe. Do rejestru danych wpisujemy

liczbę jaka ma pojawić się na porcie (bi−

tach ustawionych na wyjście). Możemy

też odczytać bity ustawione jako we−

jście. Rejestry te można traktować jak

komórki pamięci o określonych nume−

rach (adresach). Adresy rejestrów portu

podano poniżej:

Komputer Rejestr Rejestr

danych sterujący

widok od tyłu komputera

Pin Sygnał

Sygnał

Uwagi

1 GND

2 +5V

max 100mA

3 RESET\

4 CNT1

5 SP1

6 CNT2

7 SP2

8 PC2\

9 SER.ATN.IN

10 9VAC

max 100mA

11 9VAC

max 100mA

12 GND

A GND

B FLAG2\

C PB0

D PB1

E PB2

F PB3

H PB4

J PB5

K PB6

L PB7

M PA2

N GND

Amiga $BFE101 $BFE301

C−64 56577 56579

W Amidze jest to gniazdo Cannon 25

styków. Wyjściami portu są piny (styki):

2 dla bitu 0, 3 dla bitu 1, 4 dla bitu 2, itd.

do pinu 9. Razem osiem końcówek. Ma−

sa to wyprowadzenia od 17 do 25.

W C−64 jest to złącze umiejscowione

z lewej strony komputera. Interesują nas

styki C, D, E i tak aż do L. Masa nato−

miast to 1, 12, A, N.

Port Amigi

Sygnał

Uwagi

1 STROBE\

2 0

3 1

4 2

5 3

6 4

7 5

8 6

9 7

10 ACh\

11 BUSY

12 POUT

13 SEL

14 +5V

Sławomir Skrzyński

max 10mA

15 nie podłączone

16 RESET\

17−25 GND

POKE 55296,7

i naturalnie Return. Litera zmieniła ko−

lor na żółty. Zmieniając siódemkę na licz−

by z zakresu 0−15 uzyskamy różne kolo−

ry. Amigowcy wpiszą i uruchomią coś ta−

kiego:

POKE $BFE001,2

I co? Dioda POWER przygasła. Nato−

miast

POKE $BFE001,0

Za znakiem zapytania pojawi się miga−

jący kursor. Wprowadzimy teraz imię np.

WACEK i zatwierdzimy przez Return.

Komputer odpowie nam na to tak:

MILO SIE Z TOBA GAWEDZILO

WACEK ALE MUSZE KONCZYC.CZESC!

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 1/97

Pin Sygnał

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: