1
Dr Dorota Zdunkiewicz-Jedynak, Stylistyka - wykład
Język polski w kościele katolickim początku XXI w.
LITERATURA
· Bajerowa I., Szanse języka religijnego w świecie kultury masowej, w: Z. Adamek (red.), Teologia-kultura-współczesność, Tarnów 1995
· Draguła A., Między Wieżą Babel a Pięćdziesiątnicą. O współczesnym języku religijnym, Więź 2004 nr 7
· R. Dzwonkowski, Polacy na dawnych kresach wschodnich. Z problematyki narodowościowej i religijnej, Lublin 1994
· R. Dzwonkowski , O. Gorbaniuk, J. Gorbaniuk, Postawy katolików obrządku łacińskiego na Ukrainie wobec języka polskiego, Lublin 2001
· I. Kabzińska, „Wśród kościelnych Polaków”. Wyznaczniki tożsamości (narodowej) Polaków na Białorusi, Warszawa 1999
· A. Lewek, Idea i sens nowej ewangelizacji, Studia Theologica Varsoviensia 1994 nr 2
· S. Mikołajczak, T. Węcławski (red.), Język religijny dawniej i dziś, t. 1 i 2, Poznań 2003, 2005
· W. Przyczyna, G. Siwek, Język w Kościele, w: Polszczyzna 2000, Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, red. W. Pisarek, Kraków 1999, s. 130-148
· Raport o stanie polszczyzny w Kościele katolickim K.Skowronek i W.Przyczyny, 2004, dostępny na stronie internetowej Rady Języka Polskiego
· D. Zdunkiewicz-Jedynak, Surfując po Internecie w poszukiwaniu Boga... Gatunki komunikacji religijnej na polskich katolickich stronach internetowych, Tarnów 2006
I. Pismo Święte Nowego Testamentu i Psalmy. Przekład ekumeniczny z języków oryginalnych, red. M. Kiedzik, J. Warzecha, Towarzystwo Biblijne, Warszawa 2001
· Innowacje leksykalne:
kamień potknięcia - kamień obrazy,
wieniec z cierni – korona cierniowa,
objęcia Abrahama – łono Abrahama,
ptaki pod niebem – ptaki niebieskie
kogut zapiał – kur zapiał
· Brak przydawki przymiotnej na rzecz rzeczownej.
królestwo Boże, anioł Pański, łaska Boża, zastąpione przez królestwo Boga, anioł Pana, łaska Boga.
· Odejście od nagromadzenia konstrukcji składniowych z imiesłowem uprzednim
· Rezygnacja z anaforycznych wskaźników nawiązania
II. Gatunki nauczania Kościoła: kazania, homilie
· brak osobistego podejścia do głoszonych treści, nieuwzględnianie doświadczeń współczesnego człowieka
· pustosłowie oraz mała kreatywność
· posługiwanie się ogólnikami, frazesem, utartą i banalną metaforyką
· nasycenie teologicznym żargonem
· negatywizm
· pompatyczność
· brak poprawności językowej
· niedostateczna znajomość sztuki retoryki
· uwspółcześnienie w zakresie leksyki przez wtrącanie pojęć i wyrazów typowych dla współczesnego życia społecznego: plan Boży, ekonomia zbawienia, pedagogia Boża itp.
III. Gatunki nauczania Kościoła: listy pasterskie
· nadmiar słów obcych lub modnych
· sformułowania abstrakcyjne, nadmiernie hermetyczne
· ubogie i schematyczne słownictwo religijne
· zbyt skomplikowana składnia - brak dostosowania środków językowych do tej sytuacji komunikacyjnej i do możliwości percepcyjnych odbiorców
· niewłaściwa organizacja spójności tekstu
· stylowa hybrydyczność
IV. Implantacje regionalnych i środowiskowych odmian polszczyzny
· ks. Marian Motek – Kazania po kaszubsku
· Kaszubskie przekłady Biblii
Ø 1990 – przekład z Biblii Tysiąclecia Księgi Psalmów E. Gołąbka
Ø 1992 – przekład z łaciny czterech ewangelii ks. F. Gruczy,
Ø 1993 – przekład z Biblii Tysiąclecia całego Nowego Testamentu E. Gołąbka
Ø 2001 r. – z języków oryginalnych Ewangelii św. Marka, Prologu Ewangelii św. Jana i ragmentów ewangelii synoptycznych odnoszących się do narodzin Jezusa – o. A. Sikorskiego
Ø 1992 r. – przekład Biblii na gwarę podhalańską M.Matejowej-Torbiarz
Ø 2006 – J. Rafał, B. Sieradz, Dobra czytanka wg św. zioma Janka
Ø 2004 r. – Biblia Ślązoka M. Szołtyska
V. Gatunki nauczania Kościoła: katecheza
· nadmiar słownictwa erudycyjnego
· stosowanie archaizmów
· brak objaśnień przy terminach pochodzenia obcego
· niefortunne użycia metafor
· tautologie w objaśnianiu znaczeń
· zbyt wąskie i niekonsekwentne definicje terminów
· niski stopień komunikatywności podręczników katechetycznych, mierzony długością zdań
· słodko-mdława czułostkowość
· żargonowość i jałowy werbalizm
VI. Potoczny (egzystencjalny) język religijny
· reklama religijna
· listopad 2004 r. I Festiwal chrześcijańskiego Hip-hopu „Święte ELO”.
· 2004 - projekt salezjanów „Hip-hop Dekalog”
· „Arka Noego”, Magda Anioł itp.
VII. Zmiany w języku religijnym wobec zjawisk w języku użytkowym
· Kryzys – doświadczanie niepewności
· Interaktywność – wartość komunikacyjna w komunikacji świeckiej i religijnej
1996 www.mateusz.pl pierwsze internetowe rekolekcje adwentowe - ks. Robert Hetzyg
Wielki Post 1997 r. - ks. Dariusz Kowalczyk
http://www.opoka.org.pl
http://groups.yahoo.com/group/rekolekcje
http://www.pmkamsterdam.nl
· Dialogowość a negatywna apologetka
· Rozchwianie opozycji sacrum-profanum – dyskurs mieszany a nobilitacja potoczności w języku użytkowym
Ø ekspansja i amplifikacja elementów potocznych
Ø przesuwanie się odmiany potocznej w kierunku centrum odmian języka religijnego
Ø zmiana miejsca polszczyzny biblijnej
VIII. Idea nowej ewangelizacji
· Inauguracja pontyfikatu Jana Pawła II
· Nowa Huta 9 VI 1979 r. - I pielgrzymka do ojczyzny
· 9 marca 1983 Haiti -spotkanie z Radą Episkopatów Ameryki Łacińskiej
Sens „nowości”
· Nowy adresat
· Nowy podmiot głoszenia Ewangelii (promocja laikatu)
· Akcent - na osobiste świadectwo życia
· (przekształcenie duszpasterstwa masowego w indywidualne)
· Nowe metody i środki wyrazu (wykorzystanie środków technicznych i mass-mediów)
· Inkulturacja Ewangelii w nowoczesną sytuację społeczną oraz kulturę europejską
IX. Nowe formy komunikacji religijnej – nowa ewangelizacja
· Przystanek „Jezus”
· Internet – strona WWW. na chwałę Boga
· Strony organizacji cyberduchowych: One Light, New Organization, SpiriTech, Many Vision - John Gleicke, David Bohm, Georgy Bateson, James Lovelock
· 1995 r. Charles Handerson - pierwszy „ekumeniczny” wirtualny Kościół w Cyberprzestrzeni (dostępny na stronie: The First Church of Cyberspace http://www.godweb.org)
· 11 maja 1996 r. diecezja bez granic Partenia - francuski katolicki biskup Jacques Gailot - http://www.partenia.org.
· Teilhard de Chardin (1881-1955).
· W Sieci dokumenty Kościoła: encykliki papieskie, dokumenty Soboru Watykańskiego II, dokumenty II Synodu biskupów polskich, tekst konkordatu, Kodeks prawa kanonicznego, Katechizm Kościoła Katolickiego; strona poświęcona sakramentowi pokuty ; serwisy specjalizujące się w udostępnianiu on line treści Pisma Świętego
Polskie katolickie strony internetowe – przykłady
http://www.angelus.pl
http://www.apostol.jezus.pl
http://www.bosko.pl
http://www.chrzescijanin.pl
http://www.katolik.pl
http://www.kerygma.pl
http://www.libiszewski.pl
http://www.mateusz.pl
http://www.pawlowski.dk
http://www.religia.pl
http://www.wiara.pl
http://www.wiktor.alleluja.pl
http://www.ZapytajKsiedza.republika.pl
mikamimi