Układ immunologiczny pojęcia.doc

Układ immunologiczny - Już od urodzenia organizm człowieka styka się z wieloma zarazkami, ale niszczy je, broni się przed ich działaniem lub przystosowuje się do życia z nimi. Mechanizmami oddziaływania organizmu na zarazki zajmuje się immunologia. Immunologia jest to nauka zajmująca się zjawiskami odporności w chorobach zakaźnych (immunologia infekcyjna) oraz w chorobach niezakaźnych (immunologia nieinfekcyjna).

Antygen - jest to każda substancja, która ma zdolność wywoływania odpowiedzi odpornościowej (immunologicznej) organizmu i reagowania z produktem tej odpowiedzi - przeciwciałem. Wytworzone pod wpływem antygenu przeciwciała mogą krążyć jako wolne w osoczu krwi lub być związane na powierzchni limfocytów (są to tzw. uczulone limfocyty). Zdolność wywoływania odpowiedzi immunologicznej antygenu nazywa się immunogennością. Może ona być odmienna dla różnych rodzajów antygenów.
W normalnych warunkach układ odpornościowy człowieka rozpoznaje jako antygeny tylko substancje obce, czyli takie, które nie są składnikami strukturalnymi jego tkanek

Przeciwciała - są to substancje białkowe wytworzone przez organizm człowieka pod wpływem antygenów. Mają one zdolność reagowania z antygenem - tzn., że poszczególne przeciwciała łączą się jedynie ze ściśle określonym antygenem. Przeciwciała są wydzielane przez limfocyty (tzw. limfocyty B) i znajdują się w osoczu krwi.

Reakcje antygen-przeciwciało -są wykorzystywane w diagnostyce chorób zapalnych, toksyn, leków. Pozwalaja wykryć nie tylko obecność tych związków, ale także ich ilość. Te reakcje in vitro zachodzą pod postacią precypitacji lub aglutynacji.
• Precypitacja – w reakcji bierze udział antygen rozpuszczalny zachodzi w żelu. W każdym teście biorą udział antygen i przeciwciało. Aby znaleźć jedno musimy znać drugie.
gdy jest przeciwciało dochodzi do połączenia. Kompleks A-P tworzy łuk precypitacyjny
• Aglutynacja – reakcja antygen-przeciwciało, uczestniczy w niej antygen komórkowy. Jeżeli mamy przeciwciało charakterystyczne dla antygenu komórkowego to wytrącają się kompleksy A-P w postaci aglutynatu.
Aby zaszła taka reakcja musi być odpowiedni stosunek A/P, temperatura, czas, środowisko i pH

Fagocytoza – rodzaj endocytozy, zjawisko polegające na pochłanianiu przez fagocyty (komórki żerne) komórek bakterii, wirusów, grzybów, starych erytrocytów lub innych dużych cząsteczek. Fagocytoza jest skuteczną metodą obrony organizmu przed drobnoustrojami chorobotwórczymi i stanowi ważny element odporności nieswoistej.

Odporność swoista jest nabyta i stanowi drugą linię obrony. W tego typu odporności odpowiedź immunologiczna skierowana jest przeciwko określonemu rodzajowi antygenu, co uwarunkowane jest wcześniejszym kontaktem z tym antygenem i wytworzeniem o nim pamięci immunologicznej. Odporność swoista obejmuje odporność komórkową i humoralną. W odporności tej współdziałają ze sobą neutrofile, makrofagi, limfocyty B oraz T. Komórki te powstają u większości kręgowców w szpiku kostnym, przy czym limfocyty T nabywają potem swoją specyficzność w grasicy, a limfocyty B w szpiku kostnym. Limfocyty B i T mają w błonie komórkowej charakterystyczne dla każdej z osobna grupy antygeny i przeciwciała.

odpowiedź komórkowa - polega na zabiciu komórki posiadającej rozpoznane antygeny. Strategia ta może być stosowana wobec obcych komórek, ale częściej wykorzystywana jest przeciw komórkom własnego organizmu, które zostały zainfekowane wirusem albo uległy zmianie nowotworowej (na ich powierzchni pojawiają się wówczas nietypowe antygeny). Za ten rodzaj reakcji odpowiadają limfocyty T cytotoksyczne.

odpowiedź humoralna - polega na wytworzeniu przez limfocyty B przeciwciał wiążących antygeny.

Przeciwciała (inaczej immunoglobuliny) to białka, które mogą związać i zneutralizować antygen.

W praktyce przeciwciało jest identyczne z receptorem, który znajdował się na pobudzonym limfocycie B.

Odporność nieswoista jest wrodzona, uwarunkowana genetycznie. Cechuje ją brak swoistości rozpoznania antygenu oraz pamięci o nim. Związana jest z obecnością różnorodnych barier anatomicznych i fizjologicznych, z którymi współdziałają bariery biologiczne, chemiczne oraz immunologiczne. Mechanizmy odporności nieswoistej są mniej precyzyjne, ale reagują szybko, stanowiąc pierwszą linię obrony organizmu. Znajdujące się w płynach ustrojowych i narządach limfatycznych komórki żerne w sposób niespecyficzny niszczą drobnoustroje na drodze fagocytozy, natomiast limfocyty zwane naturalnymi zabójcami (NK) zabijają komórki bez wcześniejszego kontaktu z antygenem na podstawie obecności przeciwciał obecnych na komórkach, a skierowanych przeciwko ich własnym antygenom. Na odporność nieswoistą składa się też aktywność pewnych układów enzymatycznych we krwi, m.in. tzw. układ dopełniacza, który funkcjonuje też w ramach odporności typu swoistego.