Pedagodzy proponują różne kierunki analizy filmu z młodzieżą szkolną. Np. Grace Greiner wyróżnia następujące kierunki analizy filmu: moralny, socjologiczny i analityczno-krytyczny.
MORALNY KIERUNEK ANALIZY – polega na omówieniu i ocenie charakterów oraz postępowania przedstawionych bohaterów (ewentualnie ich motywów działania) a także ocenie zawartych w utworze wartości moralnych. Ten kierunek analizy dzieła filmowego zalecany jest szczególnie w pracy z dziećmi do lat 10 lub na samym początku edukacji filmowej uczniów, kiedy to nie potrafią oni dostrzec w filmie niczego poza fabułą. Tego typu analizę zaleca się także, gdy omawiany utwór filmowy nie jest trudny i skomplikowany a sylwetki psychologiczne bohaterów są uproszczone oraz gdy dokonywany przez nich wybór wartości jest bezkonfliktowy (np. w westernie walka bohatera pozytywnego z negatywnym, w filmie przygodowym obrona słabszych przed silniejszym napastnikiem, itp.).
SOCJOLOGICZNY KIERUNEK ANALIZY – polega głównie na omawianiu tła społecznego wydarzeń i społecznych więzi bohaterów dzieła filmowego. Ten typ analizy filmu stanowi często część składową dyskusji nad utworem. Badania wykazują, że do tego rodzaju analizy dzieła są już zdolne 10-letnie dzieci, które potrafią porównywać zachowanie się ekranowej postaci ze zwyczajami zbiorowości, w której same wzrastają. Analiza ta dotyczy zasadności zachowań bohaterów oraz zgodności tych zachowań z normami akceptowanymi w środowisku, w którym wzrasta uczeń.
ANALITYCZNO-KRYTYCZNY KIERUNEK ANALIZY – wymaga większej dojrzałości odbiorców oraz sporego zasobu wiedzy ogólnej i filmowej.
Przedmiotem analizy tego rodzaju jest wartość artystyczna dzieła
a także zespół zastosowanych środków wyrazu oraz przedstawione w utworze problemy.
Analizując w ten sposób utwór bierze się zwykle pod uwagę:
* treść filmu, jego temat i przedstawione problemy,
* formę filmu (rodzaj, gatunek, zastosowane środki artystycznego wyrazu, scenariusz oryginalny lub adaptacja dzieła literackiego, wybór wątków, budowa postaci, typ narracji, itp.).
„Angielski pedagog, A. P. Higgins sądzi, że analiza filmu powinna uwzględniać cztery podstawowe fazy:
1) pierwsza ma na celu pobudzenie uczniów do myślenia na temat filmu i do wypowiadania się na jego temat. Nauczyciel stawia szereg pytań o charakterze ogólnym, odwołując się do przeżyć uczniów oraz do ich pamięci. Np. Które sceny filmu przeżyliście najsilniej? Które fragmenty filmu najlepiej zapamiętaliście? Nauczyciel w tej fazie analizy utworu zachęca uczniów do zrelacjonowania ich własnych impresji, które towarzyszyły recepcji filmu, do omówienia poszczególnych scen. Wymienioną fazę może zakończyć streszczenie utworu, jeżeli posiada on skomplikowaną strukturę.
2) druga faza analizy poświęcona jest klasyfikacji uprzednio wymienionych faktów z punktu widzenia estetycznego, moralnego, filozoficznego i społecznego.
3) w trakcie trzeciej fazy uczniowie odczytują estetyczny, moralny, społeczny i psychologiczny aspekt całego utworu filmowego.
4) ostatnia faza służy podsumowaniu dotychczasowych wniosków, jak również omówieniu całej twórczości danego reżysera czy kierunku.”
Czyli:
Wartości estetyczne
Zespół środków wyrazów i przedstawione problemy
Relacja własnych impresji związanych ze scenami, które sceny najlepiej się zapamiętuje (te dotyczące silniejszych uczuć)
Klasyfikacja wymienionych faktów z punktu widzenia estetycznego, moralnego, filozoficznego i społecznego
Odczytanie estetycznego, moralnego, społecznego i psychologicznego aspektu utworu
Podsumowanie wniosków
politologiaUMK