ppt1-notes-pl.pdf

Dodatkowe informacje – do dokumentu ppt.1

Slajd 1

Zmiany klimatu

Dowody naukowe są jednoznaczne

Celem prezentacji jest zapoznanie z tematyką zmian klimatu i przedstawienie (krótkiego) zarysu bieżącej wiedzy

naukowej.

Informacje aktualizowano ostatnio w lutym 2009 r.

Slajd 2

Należy rozróżnić pojęcie „klimatu” i „pogody”. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z różnicy.

Pogoda to stan atmosfery obserwowany w określonym miejscu i czasie, uwzględniający takie parametry, jak

temperatura, wilgotność, prędkość wiatru i ciśnienie barometryczne. Klimat to średnia warunków pogodowych dla

jednego regionu w dłuższym okresie.

Klimat zmieniał się i nadal będzie się zmieniał z przyczyn naturalnych. Czynniki mające wpływ na klimat obejmują

promieniowanie słoneczne, erupcje wulkanów, które wytwarzają olbrzymie ilości pyłu, odbijającego promieniowanie

cieplne pochodzące od Słońca z powrotem w kosmos, a także normalne fluktuacje klimatyczne, takie jak zmiany

cyrkulacji oceanów i powietrza oraz zjawisko El Niño.

Jednakże przyczyny naturalne tylko częściowo tłumaczą nienotowane wcześniej szybkie tempo ocieplenia.

Istnieją jednoznaczne dowody popierane przez zdecydowaną większość naukowców badających klimat, że obecna

sytuacja jest spowodowana rosnącymi w atmosferze stężeniami wiążących ciepło „gazów cieplarnianych”

będących skutkiem działalności człowieka, zwłaszcza spalania paliw kopalnych w celu uzyskania energii, któremu

towarzyszy emisja CO 2 .

Slajdy 3-7

Fakty na temat zmian klimatu

Wiarygodne dane na temat obserwowanych zmian można znaleźć w Czwartym Raporcie IPCC. Zobacz raport

zbiorczy podsumowania http://www.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/syr/ar4_syr_spm.pdf (strona 2).

Dodatkowe „fakty klimatyczne” obejmują:

•

12 z 13 ostatnich lat było rekordowo gorących

•

Od 1850 r. temperatury w Europie wzrosły o blisko 1 °C

•

Pokrywa lodowa na Morzu Arktycznym zmniejsza się co roku o powierzchnię wielkości Szkocji

•

Poziom mórz podnosi się 3,1 mm w ciągu roku

•

Od roku 1966 pokrywa śnieżna pokrywająca corocznie półkulę północną zmniejszyła się o 10 %

•

Od lat 90 XX w. w Europie podwoiła się częstotliwość występowanie corocznych kataklizmów związanych

z klimatem

• W ciągu ostatnich stu lat opady w północnej Europie zwiększyły się o 10-40 %, natomiast na południu

Europy obniżyły się o 20 %

• We wrześniu 2008 r. pierwszy statek handlowy przepłynął przez Przejście Północno-Zachodnie, które

wcześniej było blokowane przez lód

Dodatkowe obserwacje przedstawione w raporcie AR4 obejmują:

• W ciągu ostatnich 50 lat na większości obszarów lądowych zmniejszyła się liczba zimnych dni, nocy i

przymrozków, natomiast coraz więcej jest gorących dni i nocy

• Zwiększyła się częstość występowania fal upałów na większości obszarów lądowych

• Na większości obszarów zwiększyła się częstotliwość silnych opadów

•

Od roku 1975 na całym świecie zwiększyło się występowanie wyjątkowo wysokich poziomów mórz

• Od około 1970 r. nastąpiła intensyfikacja działalności tropikalnych cyklonów na Północnym Atlantyku

•

W drugiej połowie XX w. średnie temperatury na półkuli północnej były wyższe niż podczas jakichkolwiek

innych 50 lat przez okres ostatnich 500 lat i prawdopodobnie najwyższe w ciągu ostatnich 1300 lat.

•

Dane obserwacyjne pochodzące z terenów wszystkich kontynentów i większości oceanów wykazują, że

wiele naturalnych systemów odczuwa regionalne zmiany klimatyczne, zwłaszcza wzrost temperatury

szczególnie widoczny na obszarach lodowcowych.

• Wcześniejsze nadejścia wiosny oraz rozprzestrzenianie się gatunków zwierząt i roślin w kierunku

północnym i południowym jest najprawdopodobniej spowodowane niedawnym ociepleniem

•

W niektórych morskich i słodkowodnych ekosystemach zaobserwowane zmiany w występowaniu alg,

planktonu i ryb są prawdopodobnie spowodowane rosnącymi temperaturami wody, a także zmianami

pokrywy lodowej, zasolenia, stężenia tlenu i cyrkulacji.

Slajdy 8 i 9

Co jest przyczyną?

Energia słoneczna ogrzewa powierzchnię Ziemi i w miarę wzrostu temperatury, ciepło jest wypromieniowywane

z powrotem do atmosfery jako promieniowanie podczerwone. Część energii jest absorbowana w atmosferze przez

„gazy cieplarniane”.

Atmosfera działa w sposób zbliżony do funkcjonowania ścian szklarni przepuszczających do środka światło

widzialne, zatrzymujących promieniowanie podczerwone i utrzymujących w ten sposób ciepło. Ten naturalny

proces jest nazywany „efektem szklarniowym” (cieplarnianym) i ma decydujące znaczenie w zakresie

utrzymywania życia na Ziemi. Bez niego średnia temperatura na świecie wynosiłaby -18 °C – obecnie jest to +15

°C.

Jednakże działalność człowieka zwiększa ilość gazów cieplarnianych w atmosferze, szczególnie dwutlenku węgla,

metanu, tlenku azotu, które wzmacniają naturalny efekt cieplarniany i dodatkowo podnoszą temperaturę. To

dodatkowe ocieplenie spowodowane działalnością człowieka jest nazywane „wzmocnionym” efektem

cieplarnianym.

Kopię wykresu w wysokiej rozdzielczości można pobrać ze strony

http://ec.europa.eu/environment/climat/campaign/pdf/greenhouse_effects_pl.pdf [pdf]

Slajd 10

Szczegółowe informacje na temat sześciu gazów cieplarnianych można znaleźć na stronie:

http://ec.europa.eu/environment/climat/campaign/pdf/gases_pl.pdf

Slajdy 11 i 12

Gdzie są dowody? Oraz czwarty raport podsumowujący IPCC

Jest coraz więcej dowodów wskazujących na to, że ocieplanie się klimatu obserwowane od początku rewolucji

przemysłowej jest spowodowane zwiększającą się emisją gazów cieplarnianych wynikającą z działalności

człowieka. Wyniki symulacji komputerowych, coraz więcej dowodów w postaci rosnącej temperatury, coraz

częstszych ekstremalnych zjawisk pogodowych oraz innych efektów są zgodne z przewidywaniami naukowców

dotyczącymi zmian klimatu. Różne scenariusze wykazują, że temperatura będzie rosnąć przez cały XXI wiek, co

będzie miało wpływ na środowisko naturalne oraz ludzkość.

Zdarzeniem o kluczowym znaczeniu dla wiedzy na temat zmian klimatu było powołanie przez Narody Zjednoczone

w 1988 roku Międzyrządowej Komisji ds. Zmian Klimatu (IPCC). Zrzesza ona setki naukowców, którzy analizują

i oceniają raporty oraz inne związane z tym tematem informacje, aby osiągnąć ogólnoświatowy consensus

w kwestii zmian klimatu. Jest to międzynarodowy organ zajmujący się zmianami klimatu, należy jednak zaznaczyć,

że nie przeprowadza on własnych badań naukowych, ale gromadzi najnowsze wyniki dogłębnej pracy tysięcy

ekspertów i naukowców z całego świata działających na rzecz ustalenia zgodnej naukowej opinii.

Z końcem 2007 r., po sześciu latach pracy, opublikowano duży czwarty raport IPCC, obejmujący swoim zakresem

sześć lat pracy. Raport ten dowiódł ponad wszelką wątpliwość, że emisje gazów cieplarnianych związane

z działalnością człowieka powodują globalne ocieplenie, czyli wzrost średnich temperatur na świecie, co może mieć

katastrofalne skutki dla ludności, gospodarki i środowiska.

Ważnym wnioskiem, który wart jest podkreślenia, jest to, że możliwe jest znalezienie sposobów walki ze zmianami

klimatu i przystosowywania się do konsekwencji tych zmian niedużym kosztem – na pewno mniejszym niż koszt

niepodejmowania działań w chwili obecnej i późniejszego radzenia sobie z konsekwencjami.

Slajd 13

Co robią rządy?

Rządy na całym świecie omawiały zmiany klimatu od czasu, gdy okazały się one poważnym problemem.

Ustanowiona w 1992 r. UNFCCC ustala ramy instytucjonalne międzynarodowych negocjacji. Uwzględniane są

wszystkie większe państwa, ale konwencja nie jest wiążąca dla żadnego kraju. W 1997 roku społeczność

międzynarodowa wykonała kolejny krok i przyjęła Protokół z Kioto.

Stworzony na podstawach UNFCCC protokół ustala prawnie wiążące limity emisji gazów cieplarnianych z państw

uprzemysłowionych i wprowadza innowacyjne rynkowe mechanizmy wdrażania, tzw. mechanizmy elastyczne

Protokołu z Kioto mające utrzymywać niski koszt ograniczania emisji.

Ostatecznym założeniem UNFCCC jest ustabilizowanie stężeń gazów cieplarnianych w atmosferze na poziomie,

który pozwoli uniknąć tragicznych konsekwencji wpływu człowieka na klimat. Obecne zobowiązania w ramach

Kioto stanowią pierwszy krok w walce z zagrożeniami ze strony zmian klimatu.

Celem UE jest zapewnienie, że globalna średnia temperatura nie wzrośnie o więcej niż 2 °C ponad poziomy

notowane przed rewolucją przemysłową. Aby było to możliwe, światowe emisje gazów cieplarnianych powinny

osiągnąć maksimum przed rokiem 2020, a następnie znacząco się obniżyć do roku 2050.

Niezbędne obniżenie światowych emisji można osiągnąć wyłącznie w przypadku, gdy wszystkie państwa wniosą

swój wkład w zależności od zakresu odpowiedzialności i możliwości. A jeżeli nawet uda się utrzymać wzrost

temperatury poniżej 2 °C, wszystkie państwa będą musiały podjąć znaczące działania adaptacyjne.

Trwają międzynarodowe negocjacje mające na celu zawarcie globalnego porozumienia podczas konferencji

Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu w Kopenhadze (grudzień 2009 r.) obejmującego okres po roku

2012. Powodzenie tych negocjacji jest kluczowym priorytetem UE.

Komisja Europejska określiła trzy kluczowe wyzwania:

Osiągnięcie założeń przez kraje rozwinięte i odpowiednie działania krajów rozwijających się;

Rozwiązanie zagadnień związanych z finansowaniem działań przez kraje rozwijające się (zarówno

w zakresie ograniczania emisji gazów cieplarnianych oraz przystosowania do zmian klimatu);

Potrzeba stworzenia skutecznego światowego rynku emisji.

Więcej informacji na temat ponownych międzynarodowych negocjacji można znaleźć na stronie

http://ec.europa.eu/environment/climat/campaign/what/fightingcc_pl.htm

Slajd 14

Unia Europejska jest pionierem w walce ze zmianami klimatu

W „pakiecie klimatyczno-energetycznym” uzgodnionym przez państwa członkowskie pod koniec 2008 r. UE

określiła średnio- i długookresowe cele. Są one prawnie wiążące, a pakiet przedstawia szereg konkretnych działań

prowadzących do ich osiągnięcia. Nadrzędny cel, jakim jest obniżenie emisji o 20 % (licząc od poziomów z roku

1990) ma charakter jednostronny, tzn. że kraje unijne zgodziły się osiągnąć go bez względu na zobowiązania

innych krajów. Jeżeli inne kraje zgodzą się podjąć podobne działania, UE rozważy ustalenie 30 % redukcji jako

celu na rok 2020. Porozumienie dostrzega zapotrzebowanie na jeszcze większe zmniejszenie emisji w dłuższym

okresie.

Negocjacje mające na celu zabezpieczenie nowego porozumienia w kwestii zmian klimatycznych w ramach

konwencji Narodów Zjednoczonych wciąż trwają. Ich ostateczny termin zakończenia wyznaczono na koniec 2009 r.

w czasie rozmów w Kopenhadze. Do tego czasu niezbędne jest osiągnięcie porozumienia, tak aby gdy Protokół

z Kioto straci ważność w 2012 r, istniały już ramy współpracy na rzecz walki ze zmianami klimatu.

Slajdy 15-17

Co możesz zrobić?

Więcej wskazówek dotyczących indywidualnych działań wspomagających walkę ze zmianami klimatu można

znaleźć na stronie

http://ec.europa.eu/environment/climat/campaign/control/takecontrol_pl.htm

Ogólne wskazówki dotyczące bardziej ekologicznego życia:

http://www.eea.europa.eu/green-tips/

Więcej informacji na temat IPCC oraz UNFCCC znajduje się na stronie

http://unfccc.int

http://www.ipcc.ch

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: