Zagadnienia - Ortopedia
1. Złamanie awulsyjne.
Zlamania z oderwania (przez bardzo silny skurcz miesnia) , zazwyczaj u młodych osob , dobrze umięśnionych
2. Co powoduje obraz RTG – odwapnienie kości, włóknienie itp.?
- algodystrofia
- Sudecka
3. W złamaniach kości długich, kg jaki opatrunek?
Caldwell’a , Desault’a
4. Opatrunek unieruchamiający staw powyżej urazu i wszystkie poniżej.
5 .Uszkodzenie na jakim poziomie daje obraz: osłabione zginanie uda, wyprost podudzia?
L 3
6. Poniżej jakiego poziomu chory może sam się poruszać?
TH 8
7. Przy uszkodzeniu n. łokciowego – jaka ręka?
Reka szponiasta
8. Brak czucia na kciuku, palcu II, III i połowie IV to uszkodzenie jakiego nerwu?
Nerw posrodkowy
9. Przy uszkodzeniu nerwu pośrodkowego jakiego ruchu nie można wykonać?
Glownie zapewnia funkcje czucia powierzchownego . W uszkodzeniach n.posrodkowego w okolicy nadgarstka kciuk traci czynność przeciwstawiania . Wskutek przewagi zachowanych miesni kciuk ustawia się w odwróceniu i przywiedzeniu . przecięciom n.posrodkowego w okolicy łokcia towarzyszy dodatkowo brak czynności zginania wskaziciela , palca dlugiego i kciuka oraz brak zginania palcow w stawach miedzypaliczkowych bliższych . Uszkodzeniom nerwu posrodkowego towarzysza bardzo silnie wyrazone zaburzenia odżywcze.
10. Co to jest axonotmesis?
Ciągłość anatomiczna pnia jest zachowana . Przerwaniu ulegaja wlokna nerwowe z zachowaniem oslonek Schwanna. W obszarze uszkodzonego nerwu pojawia się porazenie miesni . Leczenie chirurgiczne w tych typach zaburzen jest zazwyczaj zbędne , a przy właściwie prowadzonej rehabilitacji uzyskujemy pelna restytucje czynności
11. Co to są geody?
Znajdujące się na kosciach guzki wypelnione mazia . Widoczne są na zdjęciach RTG jako okrągławe torbielowate ubytki.
12. Który uraz rdzenia kręgowego jest najgorszy?
Uraz kręgosłupa może być przyczyną różnego stopnia uszkodzeń rdzenia kręgowego. W zależności od stopnia obrażeń rdzenia rozróżniamy:1. Wstrząśnienie rdzenia, będące odczynem rdzenia na uraz o względnie niedużej sile. Pod pojęciem wstrząśnienia rozumiemy stan częściowej lub całkowitej, ale zawsze odwracalnej utraty czynności rdzenia poniżej poziomu uszkodzenia na okres od kilkunastu godzin do kilku dni. Drożność kanału kręgowego jest zachowana, płyn mózgowo-rdzeniowy- prawidłowy. Klinicznie wstrząśnienie manifestuje się zniesieniem odruchów, wiotkim porażeniem mięśni i zniesieniem czucia poniżej poziomu uszkodzenia.
2. Stłuczenie rdzenia jest następstwem średnio ciężkiego urazu, który doprowadził do uszkodzeń strukturalnych rdzenia z równoczesnym uszkodzeniem naczyń krwionośnych. Objawy braku czynności rdzenia poniżej poziomu uszkodzenia są nie całkowite; na pewnych obszarach zachowana jest czynność ruchowa i czucie. Może wystąpić zespół Bron- Séquarda, częste są zaburzenia zwieraczy. Wiotkie porażenie mięsni przechodzi w ciągu 10-14 dni w porażenie spastyczne. Płyn mózgowo-rdzeniowy uzyskiwany z nakłucia lędźwiowego jest podbarwiony krwią, próba Queckenstedta może wykazywać zwolnienie wypływu płynu.
3. Zranienie rdzenia jest efektem bezpośredniego uszkodzenia przez odłamki kostne lub ciała obce. Stopień uszkodzenia rdzenia może być różny
4. Ucisk rdzenia stanowi powikłanie spowodowane przemieszczeniami kostnymi w złamaniach kręgosłupa z podwichnięciami lub występuje na skutek przesunięcia krążków międzykręgowych, aparatu więzadłowego. O istnieniu ucisku świadczy wynik nakłucia lędźwiowego, którym uzyskujemy płyn mózgowo- rdzeniowy podbarwiony krwisto, z podwyższonym poziomem białka; próba Queckenstedta jest patologiczne. Dodatkowym potwierdzeniem istnienia ucisku może być przeglądowy radiogram kręgosłupa oraz mielografia. Stan ucisku rdzenia potęgują: krwotok rdzenia, krwawienie zewnątrzrdzeniowe oraz towarzyszący obrzęk rdzenia, powodujący fizjologiczne przerwanie czynności rdzenia. Mogą wystąpić zaburzenia czucia typu rozszczepieniowego, szybko rozwija się porażenie kończyn, zniesienie odruchów oraz zaburzenie zwieraczy. Współistniejący krwotok podpajęczynówkowy może dać objawy oponowe. Objawy uzależnione od odczynowego obrzęku rdzenia ustępują wcześnie, mogą jednak powstać nieodwracalne zaniki mięśniowe i niedowłady spowodowane uszkodzeniem komórek ruchowych rogów przednich. Utrzymujący się ucisk rdzenia powoduje zmiany wsteczne, dlatego stany uciskowe stanowią wskazanie do leczenia operacyjnego. 5. CAŁKOWITE PRZECIĘCIE (PRZERWANIE CIĄGŁOŚCI) rdzenia rozpoznajemy w przypadkach wiotkich porażeń poniżej miejsca uszkodzenia, którym towarzyszy zniesienie wszystkich rodzajów czucia, zatrzymanie moczu i stolca. Niemal stałym objawem jest wzwód prącia. Zmiany w przypadkach całkowitego przecięcia rdzenia są nie odwracalne. Rokowania w przypadkach niecałkowitego uszkodzenia rdzenia jest korzystniejsze. W okresie bezpośrednim po urazie na podstawie badania klinicznego nie jesteśmy w stanie odróżnić uszkodzenia częściowego od przecięcia rdzenia. Korzystnie rokują objawy, takie jak: ślad ruchu, zachowanie czucia na pewnych obszarach, niezupełne porażenie zwieraczy (świadczą one o nie całkowitym uszkodzeniu rdzenia).
13. Mechanizm ”whiplash” - przy jakich urazach?
Whiplash – smagniecie biczem . Uszkodzenia wyprostne kręgosłupa ( upadek podbródkiem na wanne lub brzeg umywalki , gwałtowne zatrzymanie pojazdu lub najechanie jednego pojazdu na drugi od tylu przy zapietych pasach i braku zagłówków )
14. Więzadło krzyżowe przednie.
15. Jak nazywa się złamanie pierwszego kręgu szczytowego?
Zlamanie Jeffersona
16. Co to jest osteosynteza?
Zabieg operacyjny polegający na prawidłowym zestawieniu odłamów kostnych (przeciętych podczas osteotomii lub złamanych kości) i zespoleniu ich za pomocą prętów, łączników, bolców, płytek i śrub wykonanych z metali biologicznie obojętnych
17. Kiedy nie możemy wykonać osteotomii nadkolanowej?
Przy nadwadze
18. Złamanie spiralne, skośne, poprzeczne dotyczy?
Trzonow kosci
19. W złamaniu szyjki chirurgicznej jaki pierwszy ruch w leczeniu czynnościowym?
Płaszczyzna strzalkowa
20. Najczęstsza przyczyna amputacji obecnie.
Z powodu chorob naczyn obwodowych . Arteriosclerosis obliterans i cukrzyca są przyczyną 70-80 % wszystkich amputacji
21. Co nie należy do objawów ostrego stanu Volkmana?
Obraz kliniczny dzieli się na okres wczesny ( odpowiadający ostremu niedokrwieniu ) i okres pozny ( wtornych przykurczen )
Okres wczesny – niedokrwienie – pierwszym objawem jest silny , piekacy bol . Zasinienie palcow przy utrudnionym odpływie zylnym , natomiast zbledniecie , woskowa zołtawość przy niedokrwieniu tetniczym . Mogą występować pęcherze . Pojawiaja się zaburzenia czucia – początkowo w postaci drętwienia i mrowienia
Okres pozny – charakteryzuje się zbliznowaceniem czesci miękkich , wystapieniem przykurczow . Konczyna chlodna , pozbawiona czucia oraz ruchu.
22. Złamanie k. łokciowej i zwichnięcie głowy k. promieniowej to?
Złamanie MONTEGGIA
23. Złamanie Collesa – co się uszkadza, powikłania.
Zlamanie nasady dalszej kosci promieniowej ( loco typico ) , mozna podzielic na :
1)zlamania wyprostne ( częstsze ) COLLESA ( Pouteau ) – odlam dalszy przemieszcza się w strone grzbietowa , promieniowa i ulega odwróceniu . Konczyna ma kształt bagnetowaty.
2)zlamanie zgieciowe ( rzadsze ) Smitha ( Goyranda )
3)zlamania wielofragmentowe
24. Złamanie Malgaigne.
Podwojne pionowe zlamanie miednicy ( po tej samej stronie – zlamania Malaigne’a , po dwoch stronach – zlamanie Malgaigne’a skrzyżowane )
25. Centralne zwichnięcie stawu biodrowego – jaki wyciąg?
Wzdłuż osi k. udowej i wzdłuż osi szyjki kości udowej
26. Co najtrafniej opisuje spondylolisthesis (przepuklina jądra miażdżystego krążka)?
27. Retrolisthesis
Tyłozmyk kręgowy. W tym typie kręgozmyku cały krąg przesuwa się ku tyłowi. Łuk kręgowy nie jest uszkodzony ani zmieniony. Przemieszczenie to jest uwarunkowane zwyrodnieniem krążka międzykręgowego, zwiotczeniem więzadeł kręgosłupa, a bardzo rzadko urazem. Sprzyja mu również zmniejszona wysokość wyrostków stawowych ich bardziej pionowe ustawienie i zaokrąglenie obrysów
28. Wyciąg nadkłykciowy k. udowej – wzdłuż jakiej osi?
Oś długa kończyny
29. Linia Mikulicza.
Kolec biodrowy przedni górny, środek stawu kolanowego, II kość śródstopia
30. Jakie leczenie stosujemy przy kreczu wrodzonym pochodzenia kostnego?
Leczenie jest nieoperacyjne i polega na stosowaniu długotrwałych opatrunkow korekcyjnych gipsowych lub aparatow-kolnierzy ortopedycznych oraz na cwiczeniach korekcyjnych szyi. Leczenia operacyjnego nie stosuje się ze względu na bliskie sąsiedztwo rdzenia przedłużonego i związane z nim niebezpieczeństwo porażeń ośrodków oddechowego i krążeniowego.
31. Co to jest stopa końsko – szpotawa?
Jest najczestszym po dysplazji ST.biodrowego wrodzonym zniekształceniem narzadu ruchu , występującym u 0,2 – 0,5 % noworodkow. No ogol wystepuje jako wada izolowana ( w jednej lub obu stopach ) lub towarzyszy innym zmianom patologicznym , np. mielodysplazji , artrogrypozie , niedorozwojom miesni , niedowładom wiotkim i spastycznym , Czesciej wystepuje u plci meskiej . osłabienie miesni prostownikow , odwodzących i nawracających stope powoduje przewage zginaczy oraz miesni odwracający i przywodzących , a tym samym ustawienie konsko – szpotawe . Podzial :
1) postac habitualna ( ulozeniowa )
2) postac idiomatyczna – najczesiej wystepuje
3) postac toratogenna
32. W jakiej kolejności nastawiamy stopę końsko – szpotawą?
1) korekcja przywiedzenia 2) korekcja supinacji 3) korekcja ustawienia końskiego
33. Pes planus congenitus – jaka to stopa?
Stopa suszkowata inaczej zwana stopą płaską statyczną.
34. Przy odwiedzeniu kd do kąta 90 stopni i gdy przeskakuje biodro – jaki to objaw?
Objaw Ortolaniego ( przeskakiwania ) – najlepiej badac w 1-wszych dniach zycia ( pozniej stopniowo zanika ) . Po ułożeniu dziecka na twardym podlozu zgina się nozki w stawach biodrowym i kolanowym do kata 90º . Badan nóżkę ujmuje się reka , tak aby kciuk spoczywal na krętarzu mniejszym , a palec srodkowy na krętarzu większym . Druga reka stabilizujemy miednice . Po lekkim uniesieniu nozki i zbliżeniu glowy kosci udowej do panewki , odwodzi się staw biodrowy . W tym czasie stwierdza się przeskakiwanie glowy k.udowej przez krawędź panewki do jej wnętrza . Odgłos przeskakiwania nie pojawia się gdy tylny brzeg panewki jest spłaszczony . Dodatni objaw Ortolaniego świadczy o dysplazji st.biodrowego z przemieszczeniem glowy kosci udowej . Przemieszczenie ulega nastepnie utrwaleniu , co utrudnia , a nawet uniemozliwia nastawienie stawu . Objaw Ortolaniego jest wtedy fałszywie ujemny , pomimo dysplazji stawu biodrowego z przemieszczeniem glowy kosci udowej
35. Objaw Trendelenburga.
Objaw Trendelenburga. Opadanie miednicy po stronie zdrowej przy obciazeniu konczyny chorej.Wystepowanie: porazenie mm. odwodzacych, brak podparcia k. udowej w panewce.
36. Aparaty ortopedyczne przy dysplazji.
Stosuje się aparaty utrzymujące konczyny dolne w zgięciu i odwiedzeniu ( poduszka Frejki , szyna Koszli , szelki Pawlika ) . Po 6-7 miesiacach zycia konieczne jest stosowanie szyny Denisa-Browna , która utrzymuje kd w odwiedzeniu i rotacji wewnętrznej odpowiadającej wielkości kata antetorsji.
37. Co to choroba Phertesa?
Choroba Perthesa – Jałowa martwica głowy kości udowej
(Choroba Legga-Calvego-Perthesa (LCP) , łac. Coxa plana , Osteochondrosis capitis femoris)
Choroba pojawia sie miedzy 3 a 14 rokiem życia ( najczesciej pomiedzy 5 – 8 ) . W 8- % przypadkow dotyczy chłopców i zazwyczaj jednego stawu.
Choroba ta jest spowodowana zaburzeniami krażenia , których przyczyna nie jest znana .
Chrząstka pokrywająca jądro kostnienia głowy kości udowej składa się z trzech warstw -zewnętrznej, środkowej i głębokiej. Warstwa zewnętrzna ma cechy chrząstki stawowej, jak u dorosłych. W chorobie Perthesa warstwa ta jest cieńsza, ale prawidłowa. W warstwie środkowej zachodza niewielkie zmiany . Obie warstwy, zewnętrzna i środkowa, odżywiane są przez płyn stawowy. Tylko warstwa najgłębsza jest uzależniona od nasadowej sieci naczyń krwionośnych i tym samym dotknięta procesem chorobowym. Chrząstka wzrostowa wykazuje szczeliny, z amorficznymi złogami i wynaczynioną krwią. W niektórych częściach przynasady kostnienie śródchrzęstne jest prawidłowe, w innych proliferujące komórki są oddzielone przez zwłókniała chrzestną macierz, która nie kostnieje.
38. Leczenie Perthesa.
Ideą leczenia jest zmniejszenie wzmożonego ciśnienia w obrębie stawu biodrowego w pierwszej fazie choroby oraz zapewnienie właściwego modelowania się głowy kości udowej w czasie martwicy i odbudowy.Najważniejsze jest odciążenie stawu biodrowego w celu usuniecia naciskow prowadzacych do zniekształceń . Udowodniono, że ciśnienie płynu stawowego jest największe w pełnym wyproście i rotacji wewnętrznej kończyny), a najmniejsze w jej zgięciu pod kątem 45°. Z tego powodu w ostrej fazie choroby wskazane jest od
ciążenie kończyny i/lub leczenie wyciągiem pośrednim. Podczas leczenia wyciągiem kończyny dolne powinny być ustawione w stawach biodrowych w lekkim zgięciu, odwiedzeniu i rotacji zewnętrznej w celu zmniejszenie ciśnienia w stawie biodrowym. Czas leczenia wyciągiem nie powinien przekraczać kilku tygodni (do 6 tygodni).
Unieruchomienie w opatrunku gipsowym, czy też stosowanie ortez odwodząco-rotacyjnych (np. aparatu typu Atlanta) jest niewygodne i stresujące dla dziecka, gdyż daje mu zewnętrzny symptom ciężkiej choroby. Dodatkowo aparaty są drogie i kłopotliwe do wykonania. Jeżeli decydujemy się na ich stosowanie, warto sprawdzić na radiogramie w pozycji stojącej, czy głowy kości udowych są prawidłowo scentrowane w panewkach. Również stosowanie gipsów ćwiczebnych (opatrunki gipsowe Petriego) może być dyskusyjne, ponieważ kończyna po stronie chorej dotknięta ograniczeniem odwodzenia zazwyczaj ustawia się w przywiedzeniu. U małych dzieci, u których są wskazania do ograniczenia ruchomości, dobrym sposobem unieruchomienia jest łuska biodrowa z ujęciem kończyn dolnych lub opatrunek gipsowy na stopę i goleń z wystającym na około 20 cm kijem, który uniemożliwia obciążanie, ale powoduje też, że kończyna dolna ustawia się w niewymuszonym odwiedzeniu i wyproście.
Leczenie operacyjne – osteotomia podkrętarzowa
Leczenie niezbornego stawu - w przypadkach, w których ze względu na ciężki przebieg choroby lub zbyt późne zgłoszenie się dziecka do leczenia nie można uzyskać zborności stawu na drodze nie-operacyjnej i operacyjnej, wchodzi w grę operacyjne leczenie poprawcze, takie jak cheilektomia, plastyka stropu panewki, osteotomią miednicy wg Chia-riego, a w obrębie bliższego końca kości udowej podkrętarzową osteotomią walgizująca i wyprostną. Ten ostatni sposób leczenia pozwala na korekcję utrwalonego, nieprawidłowego ustawienia kończyny w stawie biodrowym, a także umożliwia kontakt z panewką mniej spłaszczonej, przyśrodkowej części głowy kości udowej. Ma on zastosowanie w ostatniej fazie choroby
39. Co to młodzieńcze złuszczenie głowy kości udowej?
Młodzieńcze zluszczenie glowy kosci udowej , nazywane również biodrem szpotawym młodzieńczym ( coxa vara adolescentium ) , polega na przemieszczaniu się bliższej nasady k.udowej względem przynasady . Głowa udowa zatraca swe silne fizjologiczne polaczenie z szyjka i ulega ześlizgowi w warstwie komorek przerastających chrząstki nasadowej . W olbrzymiej większości przypadkow ( ponad 90 % ) glowa kosci udowej przemieszcza się ku tylowi i dolowi względem szyjki kosci udowej
40. Leczenie młodzieńczego złuszczenia głowy kości udowej.
Z uwagi na długi okres czas trwania choroby (2-3 lata) oraz liczne powiklania towarzyszace długotrwałemu leczeniu , jak również istniejaca potencjalna możliwość dalszego ześlizgu w okresie przed zakończeniem wzrostu i definitywnym zamknieciem się chrzastek nasadowych , leczenie zluszczenia jest tylko OPERACYJNE
41. Przyczyny zmian zwyrodnieniowych.
- zespół chorobowy polegający na przedwczesnym zużyciu i zwyrodnieniu tkanek tworzących staw. Mają charakter powolny, lecz stalepostępujący. Prowadzą do:
· ograniczenia zakresu ruchów w stawach
· bólów
· wychudzenia mięśni
· ...
fizjo.awf