Omori Sogen Roshi - Wprowadzenie do treningu zazen.pdf

(353 KB) Pobierz
Wprowadzenie do treningu Zen
OmoriSogenRoshi
Wprowadzenie
doTreninguZen
Przekładnaj¦zykpolski:Buny¯u
Poni»szytekstjesttłumaczeniemczwartegorozdziałuksi¡»kiOmoriSogena
Roshiego AnIntroductiontoZenTraining (WprowadzeniedoTreninguZen),
wydanejprzezTuttlePublishing,USA2001.
Czytelnikomznaj¡cymj¦zykangielskilubjapo«skipolecamylektur¦całej
ksi¡»ki,któr¡mo»nanaby¢m.in.wksi¦garniinternetowej amazon.com .
SkładwykonanowsystemieL A T E X2 "
Tekstjestdost¦pnywserwisie mahajana.net
Przygotowanieprzedsiedzeniem 1
RozdziałIV
Jaksiedzie¢wmedytacjizen
Przygotowanieprzedsiedzeniem
Wst¦pnawiedzaczytelnikaozazenmo»eci¡glejeszczeby¢niewystarczaj¡ca, 1 jednak
poniewa»nigdynieb¦d¦mógłnapisa¢otymwsposóbwyczerpuj¡cy,rozpoczn¦teraz
omawianiesamejpraktykizazen.
Mówi¡cozazen,specjali±ciu»ywaj¡terminu„siedzenie”.Napocz¡tkuchciałbym
przedstawi¢interpretacj¦tegoterminuimojewyja±nieniadoniego.Je±lizazenjestsie-
dzeniem,tojakiewarunkispełniasiedzenie?Je±lisprawdzimysłowo suwaru (siedzie¢),
jestonozdefiniowanejako„bycieosadzonyminieporuszonym;dobrzedopasowanym” 2 .
Jednaksłowosuwarunieodnosisi¦tylkodoludzkiegosiedzenia.Słowotorównie»ma
wieleinnychzastosowa«,jaknp.dookre±leniawazyceramicznej,któradobrze„siedzi”,
czy hara 3 człowieka,które„siedzi”lubte»stempla,który„siedzi”przystemplowaniu.
Wszystkietezastosowaniasłowaodnosz¡si¦wi¦cdostałego,niechwiejnegoidobrze
uporz¡dkowanegostanu,oznaczaj¡cegopierwotnystanrzeczy.My±l¦,»eje±liu»yjemytego
słowawodniesieniudoludzi,oznaczaono,»eumysłiciałos¡wrównowadze,rozwini¦ta
jestharmoniaorazniemaporuszaniasi¦iniepokoju.Słowotooznaczatak»eosadzenie
umysłuiciaławtymstanie.
Bodhidharmapowiedział:„Oderwijsi¦odró»nychrzeczywzewn¦trznym±wiecie,
awewn¡trztwójumysłnieb¦dziewzburzany.Przezu»ycieswojegoumysłujakmuru,
powiniene±osi¡gn¡¢wej±cienaDrog¦”.Je±lizrozumiemytetrudnesłowadosłownie,b¦d¡
oznaczały,»epowinni±myby¢oderwaniodzewn¦trznego±wiatainieda¢si¦muponie±¢.
Powinni±myu»ywa¢swojegoumysłujakmurudozamku,niepozwalaj¡cegoprzedosta¢
si¦do±rodkazakłóceniom.Wskrócie–Bodhidharmanawi¡zujedowarunkówsiedzenia.
Wklasycznymtek±cie Zazen-gi mówi¡cymometodziesiedzenia,znajdziemynast¦pu-
j¡cezdanieopodstawowejtechnicezazen:„Kiedypostawazostałaustabilizowana,aod-
dechwyregulowany,wypchnijdoln¡cz¦±¢brzucha;niemy±lisi¦odobruizłu”.Wskrócie–
ksi¡»kawyja±niajakwyregulowa¢iustabilizowa¢nasz¡pozycj¦,oddechimy±li.
Chciałbymwyja±ni¢trzyaspektysiedzeniawnast¦puj¡cejkolejno±ci:1)siedzenie
ciała,2)regulacjaoddechu,3)stabilizacjaumysłu.Jednakzanimzaczn¦,najpierwkrótko
omówi¦wst¦pneostrze»eniadoktórychtrzebasi¦zastosowa¢,abyosadzi¢umysłiciało
wsiedzeniu.
1 Niniejszyrozdziałpoprzedzonyjestrozdziałami Poco¢wiczy¢zazen oraz Celzazen b¦d¡cymiwst¦-
pemdotegorozdziału.( przyp.tłum. )
2 OtsukiFumihiko, Daigenkai (Słownikznakówchi«skich),wydawcaidatawydanianies¡znane.
3 Hara .(jap.)Dosłownieoznacza:1)brzuch,2)serce,umysł,ducha,intencj¦. BasicJapanese-English
Dictionary ,BonjinshaOxford( przyp.tłum. )
 
Przygotowanieprzedsiedzeniem 2
W Zazen-gi jestnapisane:
Najpierwobud¹swójwspółczuj¡cyumysłzgł¦bokimpragnieniemocalenia
wszystkichodczuwaj¡cychistot.Musiszpraktykowa¢medytacj¦samadhizwiel-
k¡pieczołowito±ci¡iobieca¢przewie¹¢wszystkieistotynadrugibrzeg,odrzu-
caj¡cpraktyk¦zazentylkodlawłasnegowyzwolenia. 4
Innymisłowy,naszesiedzeniemusiopiera¢si¦nawspółczuj¡cympragnieniuocale-
niawszystkichistot,poprzezuspokojenieumysłu.Naszesiedzenieniemo»eby¢Drog¡
MałegoPojazduTheravady,gdziejednostkipraktykuj¡Buddyzmtylkodlasiebie.Musi-
mywznieci¢wsobieWielkiUmysłBodhisattwyi±lubowa¢ocali¢wszystkieodczuwaj¡ce
istoty.Dogenjestbardzowymagaj¡cycodotegopunktuimówi:
Je±liwła±ciwawiarapowstajewtwoimumy±le,powiniene±¢wiczy¢zen.Je±li
niepowstaje,powiniene±poczeka¢przezchwil¦izastanowi¢si¦nadfaktem,
»eDharmaBuddydawnotemuniestałasi¦twoj¡cz¦±ci¡. 5
Jestbardzowa»nemie¢towumy±le.wicz¡cyzen,niewa»nekims¡,musz¡kulty-
wowa¢Wła±ciwyPogl¡d 6 ,którypodkre±lagł¦bokiepragnienieocaleniawszystkichod-
czuwaj¡cychistot.Oczywi±cieniejestłatwotozrobi¢.WielkieWspółczucie(±lubowanie
wyzwoleniawszystkichodczuwaj¡cychistot)niepojawisi¦samozsiebie,dopókiucze«
nieosi¡gniepost¦pówwwielkiejsprawie.Dlatego,je±lispojrzysznaswojeaktualnena-
stawienieumysłuipomy±lisz,»eniemaszWielkiegoWspółczucia,niepowinnotosta¢si¦
powodemdorozwini¦ciakompleksuni»szo±ci.Nietra¢nerwówinieporzucajdyscypliny
zen.Takjakrobilitodawninauczyciele,myrównie»mo»emyszczerzepragn¡¢ocali¢
wszystkieistotyimobilizowa¢staraniawtymkierunku.
Codoprzygotowaniaciała[powiedzianejestw Zazengi ]:„Niejedzzbytwieleizbyt
mało.Senniepowinienby¢zbytograniczany,anite»niepowinnosi¦sobiefolgowa¢”.
Wrzeczywisto±ciJapo«czycybardziejzwracaj¡uwag¦nailo±¢jedzenia,ni»jegowarto±¢.
Wszczególno±ci,wklasztorachzenwJaponiioddawnychczasówtenpunktniebyłraczej
pozbawionypoczuciadumy. 7
4 Choro, Zazen-gi
5 DogenZenji, Shobo-genzo ,tom Bendowa
6 Wła±ciwyPogl¡d.JedenzpunktówO±miorakiejSzlachetnejcie»ki,nazywanejtak,poniewa»prowa-
dzidonirwany(doskonałegowyzwolenia).Jejosiemdziałówto:1) Shoken (wła±ciwypogl¡d),2) Shoshiyui
(wła±ciwemy±lenie;[wła±ciweintencje–przyp.tłum.]),3) Shogo (wła±ciwamowa),4) Shogyo (wła±ciwe
działanie),5) Shomyo (wła±ciwe»ycie),6) Shoshojin (wła±ciwywysiłek),7) Shonen (wła±ciwapami¦¢;
[wła±ciwa±wiadomo±¢,uwa»no±¢–przyp.tłum.]),8) Shojyo (wła±ciwamedytacja)
7 ZasadniczoJapo«czycybardzolubi¡biesiadowa¢,je±limieliby±mytouj¡¢wj¦zykupolskim.Jest
tocharakterystycznedlawielukulturDalekiegoWschodu.Lekarzemedycynychi«skiejkrytykowalite
nawyki.Jednakwarto±¢od»ywczajedzeniawJaponiicz¦stodalekoprzewy»szanaszestandardy,naco
wskazujeprzeci¦tnadługowieczno±¢Japo«czykówwstosunkudoinnychnarodów.Roshipiszetuze
swojegodo±wiadczenia.Kiedysampraktykowałwklasztorze,aobejmowałotorównie»okreswojny,
 
Przygotowanieprzedsiedzeniem 3
Niktniezaprzeczy,»eciałoludzkiejestregulowaneprzezpo»ywienie.Zgodnieztym,
niepodlegadyskusjirównie»ito,»esiłalubsłabo±¢naszegociałaorazjegozdrowie
wznacznymstopniuzale»¡odsubstancji,którymjestonoregulowane.Todlategokładzie
si¦takdu»ynacisknato,abyje±¢wsposóbwła±ciwy.Takwi¦cpowinnozosta¢dokładnie
zbadane,jaka»ywno±¢jestnajlepszadlanas,Japo«czykóworazjakajestnajbardziejod-
powiedniadlaindywidualnychcechnaszegociała.S¡dz¦,»ekwestiajedzenia,jestwa»nym
tematem,którywymagadalekoid¡cychbada«.W Zazen-gi omówionyjesttylkoproblem
ilo±cijedzenia.Jednakproblemjegojako±cipowinientak»eby¢powa»nierozpatrzony.Po-
niewa»wygl¡danato,»ejesttroch¦odpowiednichpublikacjinatentemat,poprzestan¦
tylkonazasygnalizowaniugoinieb¦d¦godalejomawiał.
MistrzTendai(chi«. T’ien-t’ai ) 8 pisałoharmoniijedzenia,spania,ciała,oddechu
iumysłujakooharmoniipi¦ciuspraw.Je±lichodzioregulacj¦jedzenianapisał:
Je±lijeszzbytdu»o,twoja ki (wewn¦trznaenergia)obci¡»ytwojeciało,kr¡-
»eniekrwib¦dziespowolnione,umysłb¦dziezamglonyisiedzeniestaniesi¦
niestabilne.Zdrugiejstronyje±lijeszzbytmało,twójumysłiciałob¦d¡znu-
»oneistrac¡duchow¡energi¦.
Je±liposłuchaszludzi,którzymówi¡,»epowinnosi¦małoje±¢,mo»esi¦zdarzy¢,»e
zignorujeszswoj¡fizyczn¡sił¦izacznieszje±¢zbytmało.Tojednakmo»espowodowa¢,
»estraciszsił¦icierpliwo±¢potrzebn¡dosiedzeniawmedytacji.S¡dz¦,»edo±wiadczyło
tegowieluludzi.Zkoleijedzeniektórejestnieczyste,niestrawneczykiepskiejjako±ci,
zakłócaumysłiciało.Ztegopowodupi¦¢ostrychpotraw,wł¡czaj¡cporiczosnek,jest
tradycyjniezakazanewklasztorachzen.Mówisi¦,»ezakłócaj¡oneumysłiciało.Innymi
słowy–trzebaje±¢rozwa»nie.
Nast¦pn¡kwesti¡jestsen.MistrzTendaiprzestrzegaprzedzbytmał¡ilo±ci¡snu:„Sen
jestpo»ywieniemdlawaszychoczu.Niepowinnosi¦ogranicza¢ilo±cisnuzbytbardzo,
bardziejni»jesttopowszechnieprzyj¦te”.Mówisi¦,»eNapoleonspałtylkoczterygodziny
dziennie,aleoczywistejest,»eniktniestaniesi¦kolejnymNapoleonemograniczaj¡cswój
sendoczterechgodzindziennie.Mójznajomy,człowiekniewyczerpalnejenergii,±pitylko
dwiegodzinydziennie,alerobitylkozłerzeczy.
wklasztorachcz¦stopanowałgłód.Mo»liwo±¢najedzeniasi¦byłarzadkaimłodzi,niedo±wiadczenimnisi
ulegalipokusie,gdypojawiałasi¦takamo»liwo±¢.Pozatymwzamkni¦tychklasztorach,gdziepanowała
surowadyscyplina,zazwyczajbyłoniewielejedzeniaije±limnisiotrzymaliofiar¦wpostaciposiłkuod
wiernychnie»ałowalisobie.Zdrugiejstronywierni,którzydaj¡mnichomjakoofiar¦najlepszejedzenie,
bylibybardzoniepocieszeni,gdybyciniezjedliwszystkiego.Oczywi±cieparodi¡sytuacyjn¡jestto,»enie
jesttotylkonajlepszejedzenienajakiesta¢ofiarodawc¦,alete»przygotowujegodu»o,byokaza¢swoj¡
szczodro±¢isympati¦.( przyp.Kanzen )
8 T’ien-t’ai.538–598.TrzecipatriarchabuddyjskiejszkołyT’ien-t’ai(jap. Tendai ),tak»enazywany
mistrzemChih’i(jap. Chisha ).Jegopismas¡zebranewpracypt. Makashikan (chi«. Mo-hoChih-kuan ,
Rozprawaomedytacjiikontemplacjimahajany).Jesttak»eskróconawersjatejpracyzatytułowana
Shoshikan (chi«. HsiaoChih-kuan ).
 
Przygotowanieprzedsiedzeniem 4
Rysunek1:Miejscematyipoduszkiwsiedzeniu
Tojednaknieoznacza,»elepiejjestspa¢dłu»ejni»tokonieczne.Tendaipisze,»e
pozwalaniesobienaspanietakdługiejakchcemy,pozbawinaskluczadoo±wiecenia,
zaciemninaszumysłiskryjewjegogł¦biachnasz¡wra»liwo±¢narozwójwstron¦dobra.
Spaniezbytdługopowodujerównie»znu»enieumysłuiciała.Kiedyrozwiniesi¦wasza
koncentracjazen,nieb¦dziecieczulisi¦zm¦czeni,nawetje±lib¦dzieciespalimało.
Tylkoje±lirozwinieciemo»liwo±¢regulacjipo»ywieniaisnu,b¦dzieciegotowidosie-
dzenia.Zgodniez Zazen-gi :„Je±lichceszrozpocz¡¢zazen,połó»grub¡poduszk¦wcichym
miejscu,załó»szat¦ipasraczejlu¹noiustawwszystkierzeczywokółsiebiewewła±ciwym
porz¡dku.Wówczasusi¡d¹znogamiskrzy»owanymiwpozycjilotosu”.Teprostesłowa
wyja±niaj¡kluczowedlasiedzeniaczynniki.
Prawdopodobnieniemanikogo,ktopodczassiedzeniacelowosłuchałbywradiuko-
mediiczyogl¡dałbydramatwtelewizji.Powiniene±wybra¢jaknajbardziejcicheispo-
kojnemiejsce.U»ywamsłowa powiniene± ,poniewa»kiedydoludziwmiastachmówimy
ocichymmiejscu,musimymie¢±wiadomo±¢,»enieka»dymawolno±¢wyborutakiego
pomieszczenia.Je±liniemainnegowyj±cia,mo»eszsiedzie¢nawetwmieszkaniu,obok
któregos¡siedzigło±nosłuchaj¡muzyki.Łatwiejzniesieszniekorzystneotoczenie,je±li
rozwinieszprzekonanie,»etreningw±ródaktywno±cijestdu»olepszyni»treningwci-
szy.Mo»nazaakceptowa¢d¹wi¦kipoci¡gówitramwai.Niejestjednakdobrzesiedzie¢na
silnymwietrze,bezpo±rednimsło«cuczywtrudnychwarunkach.
Powinnosi¦wybra¢takdu»y zabuton (mat¦)jaktomo»liwe,tak»ebykolananie
378851243.001.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin