Podstawy fotografii 10.03.08.doc

Strona 3 z 3

Podsawy fotografii

10.03.2008

Oświetlenie w fotografii

Płaszczyzna odbijająca – w sytuacji gdy mamy oświetlenie z jednej strony, możemy użyć płaszczyzny odbijającej, ustawionej po drugiej stronie obiektu. Dzięki temu część światła zostanie odbita z drugiej strony, doświetlając nam scenę i redukując cienie.

Cechy źródła światła

·         Sposób powstawania światła

·         Intensywność strumienia świetlnego

·         Skład spektralny

·         Możliwość sterowania światłem

·         Charakter oświetlenia

·         Bezpieczeństwo obsługi

Wraz ze zmianą odległości:

·         Maleje natężenie światła

·         Zmienia się skupienie wiązki

·         Im dalej od źródła światła, tym pod coraz mniejszym kątem oświetlany jest przedmiot, światło jest coraz bardziej skupiony

Stosunek wielkości źródła światła do odległości między źródłem światła a przedmiotem:

1:1 à miękkie oświetlenie tonalne bez wyraźnych cieni

Od 1:1 do 1:3 à miękkie oświetlenie z lekko rozmytymi granicami cienia

Od 1:3 do 1:6 à Miękkie oświetlenie z płynnymi przejściami od światła do cienia

Od 1:6 do 1:10 à Kontrastowe oświetlenie z nieostrymi granicami cienia

Więcej niż 1:10 à Kontrastowe oświetlenie z wyraźnymi granicami cienia

Prawo Newtona

Zgodnie z prawem Newtona, natężenie światla maleje proporcjonalnie do kwadratu odległości. (Jeśli odległość tę zwiększymy dwukrotnie, to natężenie światła zmaleje czterokrotnie, jeśli trzykrotnie, to natężenie światła będzie dziewięciokrotnie mniejsze).

Dwie metody oświetlenia:

1. OBIEKTYWNA: Do uwypuklenia przestrzennego kształtu przedmiotu i do odtworzenia jego powierzchni i jego tonalności wlasnej. (Tonalność własna – jasność przedmiotu niezależna od oświetlenia)
2. SUBIEKTYWNA: Ma na celu oddanie pożądanego przez fotografa nastroju atmosfery obrazu (nawet kosztem deformacji cech przedmiotu i zmniejszenia jego czytelności).

Zastosowania odpowiedniego oświetlenia warunkowane jest:

1. Kształtem przestrzennym przedmiotu
2. Jego charakterem przestrzennym
3. Cechami jego tonalności własnej
4. Rodzajami powierzchni
5. Założeniami, które postawił sobie fotograf

Rodzaje światła:

1. Skierowane – bezpośrednie światło słoneczne bądź reflektorowe. Światło całkowicie skierowane daje silne kontrasty oświetlenia. Powoduje wzrost kontrastów mało kontrastowych przedmiotów trójwymiarowych, ale nie płaskich.
2. Rozproszone – jego promienie nie są do siebie równoległe i przebiegają w różnych kierunkach. Nie tworzy ostrych cieni. Świetne do portretów (zwłaszcza osób starszych), przedmiotów kulistych. W sposób naturalny, światło rozproszone powstaje z promieni słonecznych w pochmurny dzień. Światło rozproszone, nie zwiększa kontrastu.
3. Bezpośrednie – to taki rozkład oświetlenia, zarówno światłem skierowanym jak i rozproszonym, w którym światło pada ze źródła światła bezpośrednio na fotografowany przedmiot.
4. Odbite – światło, które po drodze zostało odbite od jakiejkolwiek powierzchni lustrzanej. Ma istotne znaczenie przy zdjęciah oświetlanych światłem sztucznym.

Kierunki padania światła

Wyróżnia się sześć podstawowych kierunków oświetlania:

1.       Oświetlenie przednie – spłaszcza fragmenty zdjęcia. Światło pada w przybliżeniu zgodnie z kierunkiem osi optycznej obiektywu i na obrazie nie występują cienie. Przedmioty stają się płaskie, nie nadaje się do wydobycia faktury. Świetnie nadaje się do zdjęć portretowych, gdy nie chcemy pokazać szczegółów.

2.       Oświetlenie boczne – światło skierowane w przybliżeniu 90 stopni do osi optycznej aparatu. Podkreśla silnie strukturę przestrzenną przedmiotu i jego bryłowatość. Ten rodzaj oświetlenia nadaje się szczególnie do zdjęć w których zależy na plastycznym przedstawieniu fotografowanego przedmiotu. Często stosowane w zdjęciach architektury. Światło boczne rozproszone wytwarza bardziej miękką i wyrazistą plastykę przedmiotu, dlatego jest stosowane chętnie w zdjęciach portretowych i mody.

3.       Oś. Konturowe (tylne) – zaznacza zarys sylwetki. – Źródlo światła jest umieszczone za fotografowanym przedmiotem, w skutek czego na obrazie powstaje aureola. Może być też lekko ukośne.

4.       Oświetlenie strumieniowe (boczne)- nadaje się do podkreślenia struktury fotografowanego przedmiotu. Oświetlenei do jest realizowane za pomocą reflektora zwanego streumiennicą, która daje wiązkę światła skierowanego równolegle

5.       Oświetlenie górne – odpowiada to naturalnemy oświetleniu słonecznemu w godzinach południowych. Oświetlenie górne dzieli wyraźnie przedmiot na część oświetloną i zacienioną. Nie powinno być stosowane do zdjęć ludzi bez dodatkowego oświetlenia. W takiej sytuacji oczy, oraz usta decydujące o wyrazie twarzy znajdują się w cieniu. Wskutek tego portret wygląda sztywno.

6.       Oświetlenie dolne – oświetlenie niekorzystne w portrecie, ponieważ daje demoniczne i nieprzyjemne efekty. Stosowane w fotografii reklamowej z wykorzystaniem np. stołu bezcieniowego. Świetnie sprawdza się to w fotografii szkła.

Pomiędzy nimi istnieje niezliczona ilość form przejściowych i mieszanych.