Voorafgaande opmerking van de redactie:
Deze tekst van onze officiële catechismus geldend voor het ganse land in 1954 en later, is hier en daar aangepast aan de huidige wetten in de Kerk (v.b. wat betreft de vastendagen, de eucharistische nuchterheid edm).
Overigens draagt deze catechismus zoals alle katholieke catechismussen een zekere eeuwigheidswaarde, in die zin dat hij door de trouw aan de eeuwenoude Overlevering van de Kerk, de onfeilbaarheid geniet van het "Gewoon Universeel Leerambt". In dit "G.U.L." is, volgens de Leer van de Kerk, een bisschop inderdaad onfeilbaar in zijn leerambt (hier: catechismus), in zoverre hij weergeeft wat altijd, overal en door iedereen in de Kerk is geloofd geweest ("quod semper, ubique et ab omnibus creditum est"), met andere woorden wat behoort tot de Geloofsschat en als dusdanig opklimt tot de leer van de Apostelen en geput wordt uit de onfeilbare leerstukken van de Kerk. Deze laatste vindt men in de ex-cathedra-uitspraken van Pausen en Kerkvergaderingen, in de eenstemmige leer van de meerderheid der Kerkvaders en van de theologen door de eeuwen heen. Dit is een kenmerk van de ware Kerk : ze is één, in allerlei opzichten onder andere: één in haar Leer over de eeuwen heen. Daarom is deze catechismus, die zoals alle catechismussen van vóór 1962 vrij is van alle neomodernisme van Vatikanum II, zo brandend aktueel.
CATECHISMUS TEN GEBRUIKE VAN ALLE BISDOMMEN VAN BELGIE
MET GOEDKEURING VAN ALLE BISSCHOPPEN VAN HET LAND 1954
BERICHT BETREFFENDE HET GEBRUIK
VAN DE CATECHISMUS IN DE SCHOLEN
Ten einde het godsdienstonderwijs in de scholen zo gemakkelijk, doelmatig en vruchtbaar mogelijk te maken, is de catechismustekst ingedeeld in twee reeksen van vragen:
De eerste reeks bevat de vragen die letterlijk, met geijkte formules, door de leerlingen moeten gekend zijn: deze vragen zijn gedrukt in grote drukletters.
De tweede reeks bevat de vragen waarvan de rijke inhoud grondig dient verklaard, zodat de leerlingen hem bezitten en bij ondervraging kunnen weergeven, zonder nochtans letterlijk de geijkte formules te gebruiken: deze vragen zijn gedrukt in kleiner drukletters.
De vragen die moeten aangeleerd
1ste leerjaar, zijn aangeduid door 1;
In het 2e leerjaar, door 2
In het 3e leerjaar, door 3
In het 4e leerjaar, door 4
In het 5e leerjaar, door 5
In het 6e leerjaar, door 6
In de 7e en het 8e leerjaar, worden in het door * aangeduid
*****************************
DE GEWONE GEBEDEN VAN DE CHRISTENMENS
Het kruisteken
In de naam des Vaders, en des Zoons, en des heiligen Geestes. Amen.
***************
Het Onze Vader
Onze Vader, die in de hemelen zijt,
Geheiligd zij uw naam;
Uw rijk kome;
Uw wil geschiede op aarde als in de hemel.
Geef ons heden ons dagelijks brood;
En vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven
aan onze schuldenaren
En leid ons niet in bekoring (*)
Maar verlos ons van het kwade.
Amen.
* NVDR "En laat ons niet bezwijken in de bekoring" is een oude versie uit de 19e eeuw die beter overeenkomt met de bedoeling van de oorspronkelijke tekst, dan de versie "leid ons niet in bekoring". Deze laatste formulering zou verkeerdelijk kunnen verstaan worden: in Jacobusbrief staat :"God kan niemand bekoren evenmin als Hijzelf kan bekoord worden". De oude versie is dus zuiverder want ondubbelzinnig, hoewel bovenstaande ondertussen gebruikelijk is geworden. Oplossing : de Vlaamse bisschoppen zouden in blok die oude versie terug overal moeten invoeren.
Het Weesgegroet
Wees gegroet, Maria, vol van genade; de Heer is met u;
gezegend zijt gij boven alle vrouwen;
en gezegend is de vrucht van uw lichaam, Jezus.
Heilige Maria, Moeder Gods,
bid voor ons, arme zondaars,
nu en in het uur van onze dood.
Het glorie zij de Vader
Glorie zij de Vader, en de Zoon, en de heilige Geest.
Gelijk het was in het begin, nu en altijd,
en in alle eeuwen der eeuwen.
De twaalf artikelen van het geloof
1. Ik geloof in God de almachtige Vader, Schepper van hemel en aarde;
2. En in Jezus-Christus, zijn enige Zoon, onze Heer;
3. Die ontvangen is van de heilige Geest. En geboren uit de Maagd Maria;
4. Die geleden heeft onder Pontius Pilatus, gekruisigd is, gestorven en begraven;
5. Die nedergedaald is ter helle; de derde dag verrezen uit de doden;
6. Die opgeklommen is ten hemel, en zit aan de rechterhand van God, zijn almachtige Vader;
7. Van daar zal Hij komen oordelen de levenden en de doden.
8. Ik geloof in de heilige Geest;
9. De heilige katholieke Kerk, de gemeenschap van de heiligen;
10. De vergiffenis van de zonden;
11. De verrijzenis van het vlees;
12. Het eeuwig leven.
Akte van geloof
Mijn Heer en mijn God,
ik geloof vast al wat Gij geopenbaard hebt
en door de heilige Kerk mij voorhoudt te geloven,
omdat Gij de opperste en onfeilbare Waarheid zijt.
In dit geloof wil ik leven en sterven.
Niet-verplichtend bijvoegsel:
Ik geloof in het bijzonder:
dat er is één God;
dat er zijn drie goddelijke Personen,
God de Vader, God de Zoon, en God de heilige Geest;
dat God de Zoon is mens geworden en ons door Zijn dood heeft verlost
Dat God de loner is van het goed en de straffer van het kwaad.
Akte van hoop
ik hoop met een vast betrouwen van U te bekomen,
door de verdiensten van Jezus Christus (**),
het eeuwig geluk en de genaden om het verdienen,
omdat Gij oneindig goed zijt voor ons,
almachtig en getrouw in uw beloften.
In deze hoop wil ik leven en sterven.
(**) NVDR: "door de verdiensten van Jezus Christus, die mijn goede wil ter hulp komt" is een vollediger formule, die de ketterij van de protestantse rechtvaardigingsleer geen kans geeft. De protestanten leren immers verkeerdelijk dat met door het geloof en de genade zonder meer de zaligheid bereikt. De katholieke waarheid echter leert dat ik mij kan laten redden door Jezus voorzover Zijn genade mijn goede wil vindt en ter hulp komt om mij zalig te maken. De Jacobusbrief leert immers: "Het geloof zonder de werken is dood".
Akte van liefde
ik bemin U bovenal, uit geheel mijn hart,
uit geheel mijn ziel en uit al mijn krachten.
omdat Gij oneindig volmaakt en alle liefde waardig zijt.
En ik bemin mijn naaste gelijk mijzelf, uit liefde tot U.
In deze liefde wil ik leven en sterven.
Akte van berouw
het is mij leed dat ik tegen uw opperste Majesteit misdaan heb.
Ik verfoei al mijn zonden,
niet alleen omdat ik uw straffen heb verdiend,
maar vooral omdat ze U mishagen,
die oneindig volmaakt en alle liefde waardig zijt.
Ik maak het vast voornemen mijn leven te beteren
en de gelegenheden tot zonde te vluchten.
In dit berouw wil ik leven en sterven.
De tien geboden van God
1. Bovenal bemin één God.
2. Zweer niet ijdel, vloek noch spot.
3. Heilig steeds de dag des Heren.
4. Vader, moeder zult gij eren.
5. Dood niet, geef geen ergernis,
6. Doe nooit wat onkuisheid is.
7. Vlucht het stelen en bedriegen.
8. Ook de achterklap en 't liegen.
9. Wees steeds kuis in uw gemoed.
10. En begeer nooit iemands goed.
De vijf geboden van de heilige Kerk
1. Zon- en feestdag zult gij eren.
2. Op boet- en vrijdag vlees ontberen.
3. Houd de vasten ongeschonden.
4. Biecht minstens eens per jaar uw zonden.
5. En nut rond Pasen 't Brood des Heren.
Het angelus
De engel des Heren heeft aan Maria geboodschapt;
En zij heeft ontvangen van de heilige Geest.
Wees gegroet, Maria,...
Zie de dienstmaagd des Heren;
Mij geschiede naar uw woord.
En het Woord is vlees geworden;
En Het heeft onder ons gewoond.
Bid voor ons, heilige Moeder Gods;
Opdat wij de beloften van Christus waardig worden.
LATEN WIJ BIDDEN
Wij bidden U, 0 Heer, stort uw genade in onze harten, opdat wij, die door de boodschap van de engel de menswording van Christus uw Zoon gekend hebben, door zijn lijden en kruis gebracht worden tot de glorie van de verrijzenis. Door dezelfde Christus onze Heer.
Regina Caeli
(in de paastijd)
Koningin des hemels, verheug u, alleluia;
Omdat Hij, die gij waardig geweest zijt te dragen, alleluia,
Verrezen is, zoals Hij gezegd heeft, alleluia.
Bid God voor ons, alleluia
Verblijd en verheug u, Maagd Maria, alleluia;
Want de Heer is waarlijk verrezen, alleluia.
God, die U gewaardigd hebt door de verrijzenis van uw zoon, onze Heer Jezus-Christus, de wereld te verblijden: geef, smeken wij U, dat wij door zijn Moeder, de Maagd Maria, de vreugde van het eeuwige leven verwerven. Door dezelfde Christus onze Heer. Amen.
De gebeden na de H. Mis
Wees gegroet, Maria,... (driemaal).
Wees gegroet, Koningin, Moeder van barmhartigheid,
ons leven, onze zoetheid, onze hoop, wees gegroet.
Tot u roepen wij, bannelingen, kinderen van Eva.
Tot u verzuchten wij, klagend en wenend in dit tranendal.
Welaan dan, onze Middelares, sla uw barmhartige ogen op ons.
En toon ons, na deze ballingschap, Jezus,
de gezegende vrucht van uw lichaam.
0 genadige, 0 meedogende, 0 zoete Maagd Maria.
0 God, onze toevlucht en onze kracht, zie genadig neder op het volk dat tot U smeekt; en, door de voorspraak van de glorierijke en onbevlekte Maagd en Moeder Gods Maria, van de heilige Jozef haar Bruidegom, van uwe heilige Apostelen Petrus en Paulus en van alle heiligen, verhoor barmhartig en goedgunstig de gebeden die wij storten voor de bekering van de zondaren, voor de vrijheid en de verheffing van onze Moeder de heilige Kerk. Door dezelfde Christus onze Heer. Amen.
Heilige aartsengel Michaël, verdedig ons in de strijd; wees onze bescherming tegen de boosheid en de listen van de duivel. Dat God hem gebiede, zo smeken wij ootmoedig; en gij, Vorst van de hemelse legermacht, drijf Satan en de andere boze geesten, die tot verderf van de zielen over de wereld ronddwalen, door de goddelijke kracht in de hel terug. Amen.
Allerheiligste Hart van Jezus, ontferm U over ons (driemaal).
Het morgengebed
Mijn Heer en mijn God, ik aanbid uw opperste Majesteit en ik bedank U voor al uw weldaden, bijzonder omdat Gij mij deze nacht bewaard hebt.
Ik offer U op mijn ziel en mijn lichaam. Ik draag U op, in vereniging met het allerheiligste Hart van Jezus, al de werken van deze dag, tot uw eer en glorie, tot zaligheid van mijn ziel, en met het inzicht van de aflaten te verdienen die ik verdienen kan.
Ik wil de gelegenheden tot zonde vluchten. Barmhartige God, geef mij de genade om dit voornemen te volbrengen.
Heilige Maria, Moeder Gods, bid voor ons.
Heilige Jozef, bid voor ons.
Mijn heilige engelbewaarder, bid voor ons.
Mijn heilige patroon (of mijn heilige patrones), bid voor ons.
Alle engelen en Gods lieve heiligen, bidt voor ons.
Onze Vader,...
Ik geloof in God,...
Dat de Heer ons gelieve te zegenen en van alle kwaad te bewaren; en dat de zielen van de gelovigen door de barmhartigheid Gods in vrede rusten. Amen.
In de naam des Vaders, en des Zoons, en des heiligen Geestes. Amen.
Het avondgebed
Mijn Heer en mijn God, ik aanbid uw opperste Majesteit, en ik bedank U voor al uw weldaden, bijzonder omdat Gij mij deze dag bewaard hebt.
Kom, 0 heilige Geest, verlicht mijn verstand om mijn zonden te kennen, en geef mij de genade om een oprecht berouw te verwekken.
Hier moet men overdenken hoe men de dag doorgebracht heeft, de tien geboden van God en de vijf geboden van de heilige Kerk langzaam opzeggen om te zien of men daartegen niet gezondigd heeft, en dan zeggen:
Akte van geloof, akte van hoop, akte van liefde, akte van berouw.
Gebed vóór het eten
Heer, zegen ons en ook deze spijzen, die uwe milde hand ons geeft.
Door Christus onze Heer. Amen.
...
ligagm