Frywolitki.doc

FRYWOLITKI


Frywolitki, czyli inaczej haft czółenkowy, nazwę swą bierze od łacińskiego słowa 'frywolus' oznaczającego: kruchy, delikatny, nietrwały. Jest to o tyle mylące, ze frywolitki nie są, pomimo delikatnego wyglądu, ani kruche ani nietrwałe. Dzieje ich tworzenia sięgają czasów bardzo odległych. Znano je już w starożytnych Chinach i Egipcie. Jednak ich pełny rozkwit nastąpił w XIX wieku, kiedy opracowano metodę wyrabiania łuków i ząbków, dzięki czemu zyskały jeszcze więcej uroku, a wzory stały się bardziej urozmaicone.

W Polsce frywolitki po raz pierwszy pojawiły się około wieku XVIII, przywiezione tu z Europy zachodniej.

Podstawą ich wykonania jest słupek i dwuczęściowy węzełek, zawiązany na rdzeniu z drugiej nici. Jeśli opanujemy sposób jego wykonywania,to wszystkie inne elementy, takie jak pikotki, łańcuszki i kółeczka oraz wszelkie przyłączenia, okażą się już proste i konsekwentne w sposobie tworzenia.

Przy pomocy haftu czółenkowego można wykonać rozmaite serwety i serwetki, kołnierzyki, biżuterię i wiele wiele innych. Z tego powodu frywolitki to wspaniały pomysł na prezent dla bliskiej osoby, ale przede wszystkim dobry sposób na długie wieczory.


KURS FRYWOLITEK

Czółenka

Na początek potrzebne są przynajmniej dwa czółenka. Wybór jest zależny od osobistych preferencji. Nie ma czółenka idealnego. Najlepiej jest wypróbować różne i wybrać to, którym pracuje się najłatwiej. Niestety wymaga to trochę czasu ;) Dobrze jest mieć czółenka w różnych kolorach (identyczne można oznaczyć kolorową nalepką albo farbą)



Czółenka z szydełkiem. Moim zdaniem najwygodniejsze, chociaż niektórzy narzekają, że szydełko przeszkadza, bo się o wszystko zaczepia.
Niezastąpione w podróży, wręcz niezbędne w samolocie (normalne szydełko nie przejdzie). Wygodne, bo nie trzeba trzeciej ręki do manewrowania szydełkiem ;) i przy okazji dlatego, że nici nawija się na wyjmowaną szpuleczkę, którą na czas nawijania można nałożyć na "dziobek" czółenka, co zdecydowanie ułatwia pracę.
Zdecydowanie lepsze jest szare (niemieckie). Jest do kupienia tylko w takim kolorze i jest dość drogie, ale bardzo trwałe.
Niebieskie jest troszkę większe, tańsze i w zestawie ma drugą szpuleczkę. Czasem pojawiają się inne kolory. Niestety szpuleczki dość łatwo się łamią. Można je zastąpić szpuleczkami do Singera.
W obu szpuleczki mocowane są na wcisk



Duże polskie czółenko. Rozkręcane. Nici nawija się na bolec, do którego przykręcone są dwa plastikowe elementy. Mieści bardzo dużo nici, jest doskonałe, kiedy robi się dużą serwetę w okrążeniach. Jest nieco kłopotliwe, jeśli trzeba się przestawić z mniejszych czółenek- przyzwyczajenie się zajmuje nieco czasu.
Jest bardzo trwałe i łatwo w nim regulować stopień rozwarcia brzegów- wystarczy dołożyć lub usunąć podkładkę ze śruby.
Moim zdaniem warte polecenia do dużych prac.



Małe plastikowe czółenko. Najprostsze i moim zdaniem niezbyt wygodne. Składa się z dwóch zaciśniętych na sobie części. Nić nawija się na fragmencie, który łączy obie części. Mieści mało nici i niestety zdarza się, że się rozkłada w trakcie pracy, co nie jest szczególnie przyjemne.
Niektórzy chwalą je sobie, bo nie ma szydełka (które się zaczepia) i jest malutkie, więc łatwo nim manewrować. Ja nie przepadam za tym typem.

Nici

Ogólnie rzecz biorąc nici do frywolitek powinny być bardzo gładkie, dość twarde i mocno skręcone. Do nauki najlepiej zaopatrzyć się w dwa motki o różnych kolorach, co bardzo pomoże w zrozumieniu konstrukcji splotów.



Zdecydowanie najlepsze na polskim rynku są nici Aida firmy Coats. Mają kilka grubości (5, 10, 15, 20) i bardzo wiele kolorów. Najpopularniejsze grubości to 10 i 20.
Do nauki najlepsza jest Aida nr 10, z 20 prace są znacznie delikatniejsze, ale wymaga też więcej umiejętności (łatwiej ją zerwać i przede wszystkim o wiele trudniej rozplątać źle zawiązany węzełek)

Szydełko

Niezbędne, jeśli używa się czółenka bez szydełka. Powinno być dość cienkie, ale takie, żeby bez problemu chwytać nić.
Do przyłączania koralików potrzebne jest jak najcieńsze szydełko (cieńsze niż to przymocowane do szydełka). Jeśli planujemy robótkę z koralikami, najlepiej jest sprawdzić w sklepie, czy otwór w koraliku jest wystarczająco duży do przełożenia szydełka, ew. czy nie da się kupić cieńszego szydełka.

Igły

Potrzebne są do wykończenia robótki. Igły do wciągania nitek powinny mieć dość duże uszko i tępy czubek. Muszą być wykonane z dobrej jakości stali i nie warto na nich oszczędzać. Siła potrzebna do wepchnięcia igły w splot jest dość duża i słaba igła szybko się złamie. Dobra igła wygnie się, ale nie złamie. Wygięta, dopasowana do ręki igła nadaje się do wciągania nitek nawet lepiej od prostej, nie trzeba jej wyrzucać.
Idealne są igły do haftu krzyżykowego nr 24 i 26.

Jeśli chcemy używać koralików nanizanych na nić w robótce, potrzebne będą także długie cienkie igły do nawlekania koralików.

Nożyczki

Potrzebne są małe ostre nożyczki do przecinania nici lub przecinak. O ile nić, którą nawijamy na czółenko, można w prosty sposób przerwać (instrukcja wkrótce), o tyle wykończenie nie obejdzie się bez dobrych nożyczek.

Źródło

KROK PO KROKU

Podstawą frywolitek jest słupek, węzełek składający się z dwóch części, zawiązany na rdzeniu z drugiej nici.
Opanowanie słupka jest najtrudniejsze we frywolitkach, kiedy się już tego nauczysz, wszystko inne staje się banalnie proste
Na tej stronie nauczysz się, jak robić słupki, pikotki, skąd się bierze kółeczko, jak zrobić łańcuszek i jak przyłączyć kółeczko do pikotka.
Po kliknięciu na zdjęcie zobaczysz powiększoną wersję




Zaczynamy pierwszy słupek. Weź nić w lewą rękę, owiń ją dookoła palców i skrzyżowanie nici chwyć między palec wskazujący i kciuk. W prawej dłoni trzymasz czółenko.



Teraz włóż czółenko od dołu w pętelkę i przełóż przez pętlę, która powstała z nici od czółenka.



Tu możesz z bliska przyjrzeć się, jak to wygląda.



Na tym zdjęciu widać całą tajemnicę. Pociągnij za nitkę od czółenka jednocześnie nieco poluźniając nić z pętelki (musisz zmniejszyć naprężenie na palcach lewej dłoni). Węzełek "przeskakuje" z nitki od czółenka na nitkę z dłoni. Nitka od czółenka staje się rdzeniem. Przesuń węzełek aż do miejsca skrzyżowania nici. Pierwsza połowa słupka zrobiona.



Zaczynamy drugą połowę. Przełóż czółenko przez pętelkę od góry. Zawiąż drugą część słupka.

_________________

 

Wysłany: 29-01-2007, 21:43   

Węzeł znów musi "przeskoczyć" na nitkę z pętelki. Zsuń węzeł aż do pierwszej części, lekko zaciśnij.



Gotowy słupek



Pikotek- zaczynamy tak samo, jak słupek. Jedyna różnica polega na tym, że trzeba zostawić trochę miejsca po poprzednim słupku. Z luźniej nitki powstanie pętelka



Druga część słupka...



..zsuwamy.. i pikotek gotowy.
Zrób na pętelce na lewej dłoni potrzebną ilość słupków i pikotków.



Kiedy już mamy odpowiednią ilość słupków, czas zakończyć kółeczko.
Zdejmij pętelkę z dłoni i powoli ściągaj nić od czółenka. Pętelka zacznie się zamykać.



Kółeczko jest już prawie zaciągnięte.

 

Gotowe kółeczko.



Zaczynamy łancuszek. Możesz go robić na nici prowadzącej do kłębka (jeśli nie była obcięta po nawinięciu) lub na nici z drugiego czółenka. Ja wolę tę drugą metodę.
Początek nici trzeba chwycić między palec wskazujący a kciuk lewej ręki, przełożyć nić nad palcami i owinąć na małym palcu.



Razem z nicią musisz chwycić zrobione już kółeczko- pierwszy słupek oprze się właśnie na nim. Kółeczko trzeba odwrócić, miejsce, z którego wychodzi nić, musi być na górze. Rdzeniem dla słupków jest nić od czółenka, a wiąże nowa nić z lewej dłoni. Oczywiście możesz też zrobić pikotki.