Reykowski - Konflikt i porozumienie.pdf
(
70669 KB
)
Pobierz
[t).
ir4 ?lill
P
,,Krrrrlllkl
i
Po
rztttrlictlic
t'sychc ogiczne
podstawy
demokracjideliberatywnei"
1rrllI
r'l.rIirkcj.1
|anrrsz
llcykttwskiego
Spistreci
()(
(rl'yrillhtby thc authos atrci
for this edition
lry Wyr,lirwnictwo
SWPS Academica,
W arszawa
f007
All lililtts
r('s('rved
Wnzt.Ikir:pritwa
Zastlzeone'
KoPiowanie w caoci
Il||lwt.
l'rnglTlcntaclr
jakkolwiek technik
l,r.zprsctrrrrcj
Wstp
-
lanusz
Rrykowski
Rozdzia 1
Czy demokracja deliberawna naprawi wsplczesn
demokracj?
-
locek
Wnsilcwski
Podstawy demokracji deliberatywnej
Czy demokracja bezporedniastanowi remedium
na slaboci
,,realnej.,
demokracli?
Czy deliberacja
jest
lekiem na caezo?
Nie budu
jmy
nowych utopii
zgody
wydawcy z,rbronione
Prt)f'
Krysfy|1t]sknrysk
dr hab.
Mntgorzata Kossowska
|{t'tr.tlzt.lr<.i:
t3
tl
l9
?.tt
3l
l{cr|akklr
prowadzcy:
Andrzej btlzki
Kllrckta;
A.gnlcszka
Kililska
l(r'tlakcjateclrniczna
Matgorzata
Chmielewska
Sk|ad,
arnarrie,
przygotowanie do
dr:oku].Mter
l)rojekt okadki:
Pzt,ulRosoiek
Rozdzialf
Rozwizywanie sprzecznoci ideologicznych i sprzecznoci interesw
w grupach spoecznych
_
teolia i
badania
-
lanusz
Reykowski
sPrzecznocimidzy ludmi
jako
powszechnyskladnik ycia
spotecznego
Zasady demokratyczne
jako
sposbradzeniasobieze spoecznymi
sPrzecznociami
Uzgadnianiestanowiskw
grupach
spoecznych
_
teoria
Uzgadnianiestanowiskw gluPach
sPolecznych- wyniki bada
empirycznych
Podsumowanie
36
41
45
Wyrlanie
I
59
72
Rozdzia 3
o roli facylitatora w rozwizywaniu
sporw w maych grupaclr
lstlN 978-83-89281-42-5
-
Piotr Rycielski,
PiotrOlal Zylicz
Role i funkcje facylitatora .
Standardy pracy i podane
cechy
facylitatorw
Rodzaj facylitatacji, a rozwiz1'wanie problemw w grupach
_
badania
wasne
Warunki
prowadzenia debat
lnice w
efektaclr
oddziaywa facylitatora
Eft'kty debaty w zaIcznociocl
Pocztkowych
Postaw
badanej grupy
IJfcktodtlziirIywal1
l.|(.y
77
78
79
a2
84
86
87
tJ9
90
Spoecznej,,Academica,,
Wllx}il1;.-.'"ooy
Wyszej
Psychologii
Iil.l('yiIlych
w zalt'noci
od grupy badancj
ul. Chodakowska
19l31
03-815
Warczawa
tcl.
(+
48 22)8706f
f4
c-rrail:aciltlcmica@swps.cdu.pl
il,,,i..i .,1u.u*n.
Itxlsu!)row,rr('
fnx
()
22
868.|+()2
lK", l(.t
()
22
t6l].jtt-68,
,,|.JN|.|)ht
.
.ffi.*
'.
-E.lJ
st'ts1'ltEscl
st,tstl{tis(
'l
l{ozdzial
4
Debatadeliberatywna
w sytuacji
konfliktuinteresw
-
Ludmin
Rycielska
Ikrzdzial S
Sk)Pieirdeliberatywnocidebat wokl uchwalenia konstytucji oraz ustaw
rt'gttltljcych
dopuszczalrro
przerywania
ciy
-
Pkltr ola| fylicz, RcnntaGsowska
.93
.93
.95
.97
.99
.
,
Piott Rycielski
Konflikt
przestrzenny
jako przykad konfliktu
interesw
Dotychczasowe
sposoby
radzeniasobie
z konfliktami
Przestrzennymr
Debata
jako
sPosb
radzeniasobie
z konfliktem
Dyskusje
dotyczcezagospodarowania
przestrzennego
Rezultaty dyskusii
Wnioski
tlJ|l
Debata deliberatywna
jako
sposb rozwizywania sporw i szukani.r
roz'wiza integratywnych
lft(
le(
l9l
l9?
2n
Analiza debat
Analiza debatykonstytucyjnei
Analiza debatwokdopuszczalnoci
101
105
.
plzerywaniaciy
Podsumowanie i wnioski
Zakoczenie
-
lanusz
Reykowski
Zalcznik.
I'rogram bada
Pt.
,,Psychologiczne
uwarunkowania i konsekwellt.jr'
dcliberatywnego podejmowania decyzii w grupach politycznych"
- lnnusz
Rcykowski
htdeks osb
2tl
108
108
109
110
"t7f
115
116
?,|
2?.'
"t17
179
lndeks podstawowych terminw
22t
Rozdzia6
Mechanizmy
wyzwalaiece
procesy syner8iczne
bdanta8onistyczne
w grupachdeliberawnych
-Elbietwesolquska
121
121
"tz3
126
r28
128
732
136
140
1,46
.'
. .
wstP . .
Zaloircnia
debatydeliberatywnei
.
.
Metoda .
Analiza
przypadkw
GruPa
zantagonizowana
Crupa z
poowicznym
Porozumieniem
Grupa
konsensualna
skusja
wynikw
Podsumowanie
153
lfJ
156
158
766
1,71
177
l7()
3
KONFLIKT
IPOI{OZUMIENIE
It
1
Czydemokracja
del
iberatywna
pogldww te'sPrawie
by
bardzovysoki.Grupy
terniysi
co do osi-
nitych
porozumie.
tedna
osigna
naprawiWsp|czesnq
demokraci?
peneporozumienie,
druga-
Porozu-
a
trzecianie signa
porozumienia.
Autorka
prbuie
wskazacynniki,
ktre mogy
miewpyw na
zaobserwowane
rnice'
WiesawSzydo
przedstawia
rnestrategie,
dzieki ktrym
d9bahrjace
gru.
py mogyosiga
porozumienie,
mimo
dzielrych
p
sprzecznoci.
mienie
ccio*e,
opisup
on
i strate8l
ne8oqowa-
i*i" n]o*""
strategie.
shategiunikaa
niezgodnoci
ko[cznoci,
ktre
prowadzdo
epowodzenia
debaw.Gwnl'rn.pood"*
.'i"powodzenia
jest
koncentracja
sporu
na sche.
matach
ideologiczych
majcyc}rcentra]ne
nia
ic Dokladniej-wyjania
znaczmie
dla
jei
uczeshtikw.
Kocowy tkst,
i iotrao|;fa
y|icza i Renaty
Gsowskiei,
wychodzi poza
obszar prowadzonych
przez nas bada empirycznych,
zajmujcsi proble.
matytjaenue.acji
w skali makrospoecznej'Autorzy
przedstawiai
analiz
dwch debat doryczcych
decyzji
majcychbardzo
istotny wPyw
na ycie
publiczne w
Polsce:dbaty nad
konstyhrcj
i debaty nad
ustaw antyabor.
'cvina.
Autorzv
staraisi
pokaza,ew tei
pierwszei,
w znacznie wiekszym
sipu
niwtei drugiej,
udaosi
zachowaelementy
procesudeliberatyw-
nejo.
Dochodz do
injiosku,
epowodem
niepowodzenia
procesu delibe.
."{*."go
byi ideologizac)a
spru, ktra
prowadzido
Postaw
absoluty-
srytznycih.
Ustalenia
t s'poobne
do ustale opisanych
w tozdz\a|e
W' Szydo.
Naiey podkreli
,ze ideologizacja
sporu
nie
jest
faktem
nieuchronnym.
Wyniki naszych
bada pokazu|,
espr
monatoczy
na innych paszczy.
ch take
wtedy,
gdy u
jego
podstaw
lesPrzecznoci
Jacek
Wasilewski
szko|a
Wysza
Psycho|ogii
spo|ecznej
Narasceniezadowolee z funkcpnowaniawspczesnej
demokracji
(,,real.
nej,,demokracji)
sq'rnu-lujeposzukiwaniazrrrierzajce
do
jej
usprawnimia.
Jed.
na z propozyc$reformowaa demokracjizrana jestjako
,,demokracja
delibe-
ratywna,,.
}est
to wielowtkowy
Projekt,
na ktry
skada si nie
lko
akademickie teoretyzowanie,badania i lecz takredziaania
praktycznei ruch
spoeczno.policzny,ktry propaguiei wciela w Lycie
rcz-
maite elementydemokracji deliberatywnej.
Podstawowezasady demokracji
deliberatywnejprzedstawiemw artykule
,,Demokraja
deliberatywna:stanowi.
ekai nadzieie,,
(Wasilews
200D.Teraz w skrcie
je
PrzyPomn,
a nastpnie
rozPahzwybraneprakczne moliwosci
realizaciideliberatywnegoprojekfu.
ideologiczne'
Analizy
przedta-i''"
*
''l'.i"1'"ym
tomie
nie $'yczerpuj
caocimate-
.iau ze,iego
w toku naszych
badi. W przyszch
publikacjach
bdzie'
mY starali si
materiaten
peniejwykorzysta.
lanusz
Reykowski
Podstawy
demokracjideliberatywnej
Demokracja
jest
form sprawowania wadzy.warto wic rozpocz
od krt-
k|egoprzypomnienia,e rozpowszechnionewe wspczesnychnaukach
npolcczrrych
poicie
wadzynawizujedo klasycznegoujciaMaxa Webera
(2002,
s' 39-a0),ktre mwi
o
w|adzy
iako
o zdolnociprzeprowadzenia
wejwo|i,nawetwbrewoporowiinnych,w ramachpewnego
stosunkuspo-
lt'czncgo,a wadz
Pastwa
|czyz zastosowaniem,lub grobazastosowa-
tl|n,
}'rzymusu.Jest
to asymetryczne
i konfliktowepojmowaniewadzy,co
w|qesi1'z przymusem
(o
ile jest
spoecznieusankcjonowany)l,
z kontrol,
||||'/r||ltx'!]k.||n|lLfJtlttrlwnntt
rr1rrl|t't.znlc,
11lt
Pr,yklnd Prfcrnoc
zastosowana przez bandyt
w(|l|l
(||||y,
||kl
Ilr|
|r.|.rr.|'1
whltll',y
rrprllr'r.zncJ,
rr|r.jt.l|
w|.rtlzr1w
ro,.uDrieni!socio|oBicznym'
b
ctzyI)ltM()Kt{A(,lA
l)Iir, 1t{A'IyWNA
NApt(AWL..
KONITLIKT
IPOITOZUMIENIE
l4
lstotrrczci
procesudeliberacjijest
podawanie
swoich rac|i
(uzasad.
nicit)i wysuclranie
spoecznymi
(por.
nP' Lukes,2005).
Prowadzi
do postrzeganiastosunkw
wadzyw kategoriachgry o sumie
zerowei:im
wicejwadzy
mam ja,tym mniejmasz
iej'
Zwolennicy
podejcia
racji
innych'Podkrela
i nierwnociami
2alenoci
si,edeliberacjato
co naimniei
)'ycz'|twe
i nieuprzedzonezapoznanie
siz raciamiinnyc
ktrzy haktowa.
ltisjako
rwni i wolni.W tokudeliberacji
niemamieiscana
epatowaniesta-
tttlwiskiem,wpywami,
si,stafusem
materialnymczypolitycznym.
Nie ma
lrtkzcmiejscana
odwoywaniesido informacji
tajnychczy w inny sposb
llit't|ostpnych
sceptycznie
nastawienisdo
We-
berowskiego
definiowaniawadzy.
Nawi raczej
do wizji stosunkw
spoecznych
deliberat}'wnego
jako
obszarumoliwej
wsppracy
i harmonii.Wadza
jest
tu
traktowana
jako
zbiorowy potencjai zbiorowe
osigcie.
Jest
Postrzegana
w kategoriach
gry o sumie dodatniej,gdy
wyz.\^/olonyw dziaaniupotencia
wsplnoty prowadzi do sytuacji,
iLewszyscy zyskuj,a nikt
nie traci:
,,wa-
dzi
jest
spriwowana
wraz z innymi,a nienadinnymi"
(Lukes,2005'
s.
497).
Naiistotnieiszy
Posfulat
zwolennikw demokracii
deliberafinej
sprowa.
dza si
do tego,aby deryzje
polityczne w
jak
naiwikszym
zakresiebyywy-
Pracor^r'ane
lub niezrozumiaych
dla wszystkich
uczestnikwdeba.Za-
klnrla
si,
'e
ka'dyuczestnik ma
dostP do penej
gamy informacji2 nie-
zll,rlnych do wyrobienia
sobiezdania w
danejsprawie.
Celem deliberacji
|t.st
wypracowaniezbiorowej
decyzji'najlepiej
bdcejwyrazemkonsensu,
I nai|cpiej
opatrzonej
sankciwykonawcz,to Znaczy
majcejformalno-
llrllw|ry
statusdecyzjipolitycznej'
Temocnewarunkina
ogniesspenio-
ttt.,rtkccntrrje
siwszake,
edeliberacja
to
nie
jest
akademickadyskusja
czy
bezPorednio
przez obywateli' W toku swobodnej
i powtarzanej
debaty
(deliberacji
wanie),
fttlt,lcktualna
rozgrywka,lecz
pragmatyczniezorientowane
budowaniefre
fui rlccyzjipolitycznej.
.
-
Zwtllcnnicy demokracji
deliberatywnej
silnie podkrelai,
gdzie w nieuprzedzony
sposb
Prezentowane
i uzasadnianesstanowiska,ob}'watele
zdolni sdo wypracowania
konsensu
w okrelonych
eobywatel-
sprawach,a
jelipenazgoda
jest
niemoliwa
do osignicia,
to przynajmniej do zbiienia
stanowisk i klarownego
zdefiniowania obsza-
rw wsplnyc obszarw
niezgody
(gdy
nie ma szans na porozumienie)
i obszarw utrzymujcychsi
kontrowersji,ale moliwych
w przyszocido
uzgodnienia.Mwi si
w tym kontekcie
rk|('uczcstnictwow demokracji
przedstawicielskiej,
czyli takiej,
jakznamy
tnke
z
polskich dowiadcze,
jest
zindywidualizowane
(eby
nie powie-
i opartena
egoistyczneizasadziemaksymalizowa-
n|nwlasnychkorzyci.
Podejmujacpolityczndecyzje,
co d|a
,,zwykego,,
trbywateleoznaczaprawie
wy|cznieglosowaniew
wyborach,kierujemy
rlgswoiminteresem
(tak,
iak
go
pojmujemy)
rlzic
,,zatomizowane,,)
o realizacji
zasady
,,ekonomizowa-
nia moralnejniez gody,,
,
to znaczyminimalizowaniu
rnic midzy oponen-
tami i poszukiwania
takich dziedzin, gdzie
wspipraca
jestmoliwa.Nie
moemy
w adensposbporozumie
siw sPrawieaborcji
(obszar
niezgo-
dy),bo kierujnami odmienne
waocimoralne
i religijne.
Jeeli
taki bdzie
wynik deliberacji
_
postuluj4 deliberatyci-
to powiedzmy to sobie
gono
i zadaimy
pytanie, czy mimo tei ni:eprzezwycizalnej
rnicy
nie moemy
wypracowa
porozumienia
w innych obszarach,np.
w kwestii poPrawy
oPieki
socjalneii medycznej
nad kobietami w ciLy
i wybieramyz
ofertypartii po-
||tycznyclt
(lub
poszczeglnychkandydatw)
t
,
ktra,naszymzdaniem,
te
|ntcrcsynajlepiejreprezenhrje'
Partia
(lub
kandydat),
ktraw skalikrajowei,
rrgitlnalnejczy lokalnejuzyskanajwicej
takichindywidualnych
wyborw,
uzykujemandatna sprawowanie
w|adzyprzez okrelony
czas.
Jej
upraw-
n|enit'
do rzdzeniajest
wicefektem
Prostego
zagregowaniagoswodda-
ttychw zaciszukabiny
wyborczejprzezpojedynczo
dziaaicychobywateli.
'lil
nitl
jcst
wybr
-
twierdz
deliberatyci
'
W ten sposb
pole nie-
zgody nie ulega wprawdzie
zaweniu,
ale obudowanezostaje
polami
koplracji, dziki czemu
gstniejesiatka
wizi spoecznych,
wzajemnekon-
takty
sczstszei bardziej intens1'wne,
uczestniry interakcji
coraz lepiej sie-
bie poznaj4i w efekcie
przestaiaby wrogami,
ktrych na1eyznlszczy,
a stij si oponentami
w jednejsprawie,
lecz patnerami w innych.
Stwarza
to nidziejefze
intens}'wnakooperacja
doprowadzi
w przyszoci
-
dokonanyprzez
spoeczestwo,
tlp|niqpubliczn,klas
spoeczn
czy wsplnotlokaln.To jest
wybr do-
ltlnny
przez
agregat
jednostek
mieszkajcych
na danym terytorium.Poj.
(|
lpolcczefistwa,
opinii publicznej,klasy czy wsplnoty
zawierajw sobie
e|nlentywizi spoecznej,
sieciwzajemnychrelacji,podobiestwa
systemu
wnr|()ci
itp.,czyli elementyskada|ce
sina pojciegrupy spoecznej'
te-
take
do
rlt.ntyczorrkami
rozmaitychgruP spoecznych
i czonkostwow
ch
gru.
r(.|t
ihricdeterminuje
naszezachowania:dziaamyjako
czonkowiegrup.
'f'ytttr'zust'rn
zmnieiszenia
fundamentalnej
rnicy midzy stronami.
Zwolennicy koncepcji
deliberatywnych
zakadaj
(i
maj
Po
temu
Po.
waneargumenty),
esamprocesdebaty
sprzyjakoncyliacji,
eliminowaniu
nieporozlimie
i oglnemulianiu
stanowisk,przynajmniej
w tych spra.
waih,
ktre nie budzfundamentalnych
kontrowersji
moralnych'
Z drugiej
strony,
nie monalekceway
stanowiskaprezentowano
np' przez Shapiro
(2006:
36-40),ktry wskazuj
edeliberacja
moeprzynosi
odwrotncSkut'
ki:pogbienie
w podejmowaniuzbiorowych
decyzjio wyborzenaszych
pized-
rlnwit.ic|i
tizialamy
w znaczneimierzejakoindywidua,
a nie
jako
czonko-
wk.
!'t't|p'
Naszyclrwyborw na ognie uzgadniamy
i nie konsultujemy
||||ty|lti
czkxrkanri
grupy, nie rozwazamy
grupowo,kt6ra
partiaczy ktry
'
ujawnienie
tego,epod powierzclrni
|]a
P()7r
lric)nicz'lych
rozbienoci
,
|rt|
rlnrllllr4
rozbienoci,
rrprilw4,
r.zyl4lIzil.r1ttllrIz Ict]()
dostqPuskor'.ysta'
skrywajo
si
gl.xlkie
rniccztlali.
3
Plik z chomika:
ligagm
Inne pliki z tego folderu:
Naukowe podstawy nacjokratyzmu.pdf
(13880 KB)
józef_kossecki-cybernetyka_społeczna(1).pdf
(32163 KB)
józef_kossecki-cybernetyka_społeczna.pdf
(32163 KB)
józef_kossecki-podstawy_nowoczesnej_nauki_porównawczej_o_cywilizacjach.pdf
(22474 KB)
józef_kossecki-gry_sił_i_interesów_w_historii.pdf
(42823 KB)
Inne foldery tego chomika:
- ! Paczki RAR autorów [spakowane epub, mobi] ! -
- FAKTY, PODRÓŻ, REPORTAŻ
!PAKIETY
###D I A L O G - DRAMATURGIA WSPÓŁCZESNA ###
__ BAJKI, BAŚNIE, LEGENDY
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin